POLICEALNA SZKOŁA CENTRUM NAUKI I BIZNESU

„ŻAK” W ŁOMŻY

SEMESTR LETNI, ROK SZKOLNY 2011/2012

Radosław Struczyński

Imię i nazwisko słuchacza

Technik BHP

Nazwa kierunku

Semestr drugi

Analiza i ocena zagrożeń

Nazwa przedmiotu

Marek Kurpiewski

Imię i nazwisko wykładowcy

Opis stanowiska pracy pod względem bezpieczeństwa higieny pracy

Temat pracy kontrolnej

21.04.2012 r.

data

Ogrodnik

1. Charakterystyka zawodu

• zajmuje się produkcją i pielęgnacją roślin oraz porządkowaniem terenu otaczającego zieleń;

• przygotowuje glebę, przeprowadza zabiegi specjalistyczne, takie jak: orka, bronowanie, kultywatorowanie. Pikuje rośliny, podlewa, nawozi, usuwa zbędne pędy wierzchołkowe i boczne, odchwaszcza, opryskuje rośliny przeciw chorobom i szkodnikom, zbiera, sortuje oraz sprzedaje je;

• pracuje zarówno na świeżym powietrzu, jak i w obiektach zamkniętych;

• w zmiennych warunkach pogodowych (wysokie i niskie temperatury, duża wilgotność powietrza, wiatry) i w różnych, często niewygodnych pozycjach;

• zagrożenie stanowią używane ostre narzędzia (sekatory, noże) i ostre części maszyn, będących w ruchu;

• czas pracy ogrodnika kształtuje się w granicy 6-9 godzin. W ogrodnictwie nie spotyka się pracy zmianowej, jest to praca sezonowa. W okresie bardzo intensywnych prac kierownik może zadecydować o pracy po godzinach. Czas pracy może być również przedłużony w okresie wysyłki lub sprzedaży plonów. Nie spotyka się pracy nocnej, ale może zdarzyć się praca w dni wolne, szczególnie w szklarniach (np. przy podlewaniu roślin);

• praca ogrodnika jest głównie pracą zespołową (np. przy przesadzaniu roślin, zbiorze plonów, przy obsadzaniu kwietników, grabieniu liści). Może mieć także charakter indywidualny (np. koszenie trawników, cięcie żywopłotów);

• może również prowadzić indywidualne gospodarstwo ogrodnicze.

1. Zagrożenia, przyczyny i skutki występujące na stanowisku pracy

• ogrodnicy używają ostrych narzędzi, co może powodować urazy w wyniku ukłucia, przecięcia, przekłucia;

• szerokie stosowanie nawozów sztucznych oraz środków ochrony roślin może prowadzić do ostrego lub przewlekłego zatrucia;

• kontakt z alergenami roślinnymi (pyłki drzew, traw i in.) może wywołać astmę i inne schorzenia alergiczne.

• praca ogrodnika terenów zieleni może wymagać ręcznego transportu ciężkich ładunków (np. toreb z nawozami) oraz wykonywana jest w wymuszonej, pochylonej pozycji ciała. Może to powodować urazy lub bóle pleców, ramion i rąk i in.

Czynniki mogące powodować wypadki	Śliskie (błoto, mokra ziemia, trawa) i nierówne podłoże – możliwość urazów w wyniku poślizgnięcia i upadku
	Praca na wysokości (na drabinach) – możliwość urazów w wyniku upadku z wysokości
	Obracające się części maszyn ogrodniczych – możliwość ciężkich urazów w wyniku wciągnięcia (pochwycenia) ubrania
	Ostre narzędzia ogrodnicze, odlatujące części kamieni, kawałki drewna podczas pracy z mechanicznym sprzętem ogrodniczym – możliwość urazów twarzy, oczu
	Kolczaste/kłujące, czasem trujące, rośliny – możliwość urazów w wyniku zadrapania i ukłucia
	Rozbryzgi żrących substancji – możliwość poparzeń skóry i/lub oczu podczas mieszania lub rozcieńczania
	Pary lub aerozole środków ochrony roślin i innych toksycznych substancji chemicznych – możliwość ostrych zatruć
	Prąd elektryczny – możliwość porażenia w przypadku wadliwie działającego sprzętu elektrycznego
Czynniki fizyczne	Zmienne warunki atmosferyczne podczas wykonywania pracy na zewnątrz – możliwość (w zależności od pory roku) udaru słonecznego, odmrożeń, ostrych i przewlekłych chorób układu oddechowego
	Nadmierny hałas, źródłem którego są będące w powszechnym użyciu narzędzia a także wibracje miejscowe (ręczne kosiarki, ubijaki) i ogólne (traktory, siewniki) – możliwość uszkodzenia słuchu
Czynniki chemiczne i pyły	Pyły organiczne pochodzenia roślinnego i zwierzęcego – możliwość uczuleń
	Substancje chemiczne stosowane w rolnictwie zawierające ciężkie metale (kadm, rtęć, ołów, arsen), związki fosforoorganiczne, aminy wchłaniane drogą oddechową, pokarmową i przez nieuszkodzoną skórę – możliwość przewlekłych zatruć
	Substancje chemiczne we współdziałaniu ze światłem słonecznym (efekt cytofotochemiczny) – możliwość chorób skóry
Czynniki biologiczne	Trujące i alergenne rośliny – możliwość uczulenia, zapalenia skóry, astmy
	Pleśń – możliwość skórnych zmian uczuleniowych
	Mikroorganizmy chorobotwórcze – możliwość zakażeń miejscowych lub ogólnych (w tym tężcem i wąglikiem) w wyniku kontaktu otwartych ran z nawozem, odchodami zwierząt
	Grzyby obecne w ziemi lub na liściach roślin – możliwość chorób uczuleniowych m.in. aspergillozy, histoplazmozy
	Leptospiry – możliwość leptospirozy w wyniku kontaktu z uszkodzoną skórą
	Odchody gryzoni, kotów, psów – możliwość chorób odzwierzęcych przenoszonych drogą pokarmową
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy	Wykonywanie czynności powtarzalnych, wymuszona pozycja ciała i nadmierny wysiłek fizyczny – możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego (głównie kończyn górnych i kręgosłupa)
	Ręczny transport worków z ziemią, nawozami i innymi ciężkimi materiałami – możliwość urazów układu mięśniowo-szkieletowego

1. Działania profilaktyczne mające na celu obniżenie skutków zagrożeń

	Należy sprawdzić drabinę przed wejściem na nią. Nigdy nie należy wchodzić na niestabilnie ustawioną drabinę lub drabinę o śliskich szczeblach.
	Należy stosować rękawice chroniące przed skaleczeniem przy pracy z ostrymi narzędziami.
	Należy stosować środki ochrony oczu (okulary ochronne).
	Należy stosować ochronniki słuchu i rękawice antywibracyjne.
	Należy stosować bezpieczne metody podnoszenia i przenoszenia ciężkich lub nieporęcznych ładunków oraz stosować urządzenia mechaniczne ułatwiające podnoszenie i przenoszenie.
	Należy wprowadzić zakaz jedzenia, picia i palenia tytoniu podczas pracy z pestycydami lub innymi toksycznymi preparatami chemicznymi.
	Należy stosować środki ochrony układu oddechowego (przy rozpylaniu pestycydów lub innych toksycznych preparatów chemicznych, koszeniu i grabieniu trawy) w celu uniknięcia wdychania pyłów lub aerozoli. Należy zapoznać się z Kartami Charakterystyki Substancji Niebezpiecznych stosowanych w pracy.
	Należy stosować rękawice chroniące przed czynnikami chemicznymi, a jeśli to nie jest możliwe, używać kremów ochronnych.
	Należy utrzymywać wysoki poziom higieny osobistej – brać prysznic i zmieniać ubranie po zakończeniu pracy, nie zabierać brudnego ubrania do domu.
	Należy sprawdzić stan techniczny urządzeń elektrycznych przed pracą oraz zlecać uprawnionemu pracownikowi naprawę ewentualnych uszkodzeń i okresowy przegląd urządzeń.

1. Ocena stanowiska pod względem ergonomii

W zawodzie ogrodnika o ergonomii możemy mówić tylko w przypadku maszyn, urządzeń i narzędzi używanych przez ogrodników, ponieważ ogrodnicy nie wykonują swej pracy w jednym miejscu ale za to ciągle podobnym sprzętem.

Wygodne i nie męczące więc powinny być:

• uchwyty i trzonki narzędzi używanych przez ogrodnika (sekatory, szpadle, grabie);

• siedzenia w pojazdach którymi pracują ogrodnicy (kosiarki, traktorki ogrodowe);

• wajchy, pokrętła i przełączniki w maszynach ogrodniczych;

Ubrania robocze, obuwie i środki ochrony osobistej nie powinny przeszkadzać w wykonywaniu zadań, jak również nie pozostawiać śladów i znamion na ciele użytkownika.

1. Metoda PHA

Praca zgodnie z instrukcjami, przepisami i zasadami BHP i ppoż. – pz i pz BHP i ppoż.

S – szacowanie stopnia szkód;

P – szacowanie prawdopodobieństwa szkód;

R – wartościowanie ryzyka:

Poziom ryzyka	Ocena
1 – 3	Akceptowalne (A)
4 – 9	Dopuszczalna akceptacja (DA)
≥ 10	Niedopuszczalne (N)

Zagrożenie	Przyczyna	Skutki	S	P	R	Działania profilaktyczne	S	P	R
Poślizgnięcie i/lub upadek na tym samym poziomie	Śliskie (błoto, mokra ziemia, trawa) i nierówne podłoże	zwichnięcia, złamania, stłuczenia…	2	2	4 DA	pz i pz BHP i ppoż, szkolenia, obuwie antypoślizgowe, ład porządek, szczególna ostrożność	2	1	2 A
Upadek na niższy poziom	Praca na wysokości (na drabinach), nieuwaga	złamania… śmierć	4	3	12 N	pz i pz BHP i ppoż, szkolenia, środki ochrony indywidualnej, wzmożona uwaga	4	1	4 DA
Uderzenie o nieruchome przedmioty	Wyposażenie miejsca pracy	otarcia, stłuczenia, drobne skaleczenia	2	2	4 DA	pz i pz BHP i ppoż, wzmożona uwaga, szkolenia	2	1	2 A
Przygniecenie, uderzenie przez przedmioty	Wyposażenie miejsca pracy	stłuczenia, zmiażdżenia, złamania	2	2	4 DA	pz i pz BHP i ppoż, wzmożona uwaga, szkolenia	2	1	2 A
Ostre krawędzie, szorstkie przedmioty	Wyposażenie miejsca pracy	otarcia, skaleczenia	1	3	3 A	pz i pz BHP i ppoż, środki ochrony indywidualnej	1	1	1 A
Przeciążenie układu ruchu – dynamiczne	Podnoszenie i przenoszenie ciężarów	dolegliwości układu mięśniowo – szkieletowego (nadwyrężenia)	3	2	6 DA	pz i pz BHP i ppoż, środki ułatwiające przenoszenie, gimnastyka korekcyjna	3	1	3 A
Przeciążenie układu ruchu – statyczne	Wymuszona pozycja pracy	dolegliwości układu mięśniowo – szkieletowego (BZB, kręcz)	3	2	6 DA	pz i pz BHP i ppoż, gimnastyka korekcyjna	3	1	3 A
Wciągnięcie (pochwycenie) ubrania	Obracające się części maszyn ogrodniczych	zwichnięcia, złamania,	2	2	4 DA	szkolenia, szczególna ostrożność, pz i pz BHP i ppoż	2	1	2 A
Możliwość urazów twarzy, oczu	Ostre narzędzia ogrodnicze, odlatujące części kamieni, kawałki drewna podczas pracy z mechanicznym sprzętem ogrodniczym	zadrapania, stłuczenia, skaleczenia	2	2	4 DA	szkolenia, szczególna ostrożność, pz i pz BHP i ppoż	2	1	2 A
Porażenie prądem elektrycznym	Niesprawna instalacja elektryczna, niesprawne urządzenia ogrodnicze	zwichnięcia, złamania, stłuczenia… kalectwo, śmierć	4	3	12 N	badania stanu instalacji elektrycznej (pomiar rezystancji), konserwacja i przeglądy maszyn i urządzeń, pz i pz BHP i ppoż	4	1	4 DA
Przeciążenie narządu słuchu	Praca z urządzeniami spalinowymi typu kosiarka do trawy, nożyce do strzyżenia żywopłotów itp.	osłabienie narządu słuchu, utrata słuchu	4	3	12 N	pz i pz BHP i ppoż, szkolenia, środki ochrony indywidualnej, przerwy w pracy,	4	1	4 DA
Czynniki fizyczne (inne)	Zmienne warunki atmosferyczne podczas wykonywania pracy na zewnątrz, nadmierny hałas	udar słoneczny, odmrożenia, ostre i przewlekłe choroby układu oddechowego, uszkodzenia słuchu	3	3	9 DA	szkolenia, środki ochrony indywidualnej, pz i pz BHP i ppoż	3	1	3 A
Czynniki chemiczne i pyły	Substancje chemiczne stosowane w rolnictwie zawierające ciężkie metale, rozbryzgi żrących substancji, pary lub aerozole środków ochrony roślin i innych toksycznych substancji chemicznych, pyły organiczne pochodzenia roślinnego i zwierzęcego	poparzenia skóry i/lub oczu, ciężkie zatrucia, uczulenia, choroby skóry	3	2	6 DA	szkolenia, środki ochrony indywidualnej, pz i pz BHP i ppoż	3	1	3 A
Czynniki biologiczne	Kolczaste/kłujące, czasem trujące, rośliny, trujące i alergenne rośliny, mikroorganizmy chorobotwórcze, pleśń, grzyby obecne w ziemi lub na liściach roślin, odchody gryzoni, kotów, psów	Zadrapania i ukłucia, uczulenia, zapalenia skóry, astmy, zakażenia chorobami odzwierzęcymi	3	2	6 DA	szkolenia, środki ochrony indywidualnej, pz i pz BHP i ppoż	3	1	3 A
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy	Wykonywanie czynności powtarzalnych,	dolegliwości bólowe wynikające z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego (głównie kończyn górnych i kręgosłupa), urazy układu mięśniowo-szkieletowego	3	2	6 DA	szkolenia, pz i pz BHP i ppoż, przerwy w pracy	3	1	3 A

Podsumowanie:

• w punktach nr.: 1, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 12, 13, 14, 15 kategoria zagrożenia to „dopuszczalna akceptacja” (DA) co oznacza, że działania profilaktyczne są wskazane bez przerywania pracy / procesu technologicznego – obniżenie do poziomu „akceptowalne” (A).

• w punktach nr.: 2, 10, 11 kategoria zagrożenia to „niedopuszczalne” (N) należy przerwać proces pracy i wprowadzić natychmiast działania profilaktyczne mające na celu obniżenie ryzyka zawodowego do poziomu co najmniej „dopuszczalna akceptacja” (DA).

• najwyższa ocena stanowiska pracy w dokonanej ocenie to 12 N (niedopuszczalne).