22.03.2016r.

Finanse przedsiębiorstw – wykład 4

Przykład 1 – zadanie 10 z ćwiczeń

Interpretacja WACC: Minimalna stopa zwrotu majątku, która pozwoli na pokrycie kosztów kapitału w tym przedsiębiorstwie.

Im wyższy poziom zadłużenia tym wyższa stopa zwrotu.

DEFINICJA RYZYKA OPERACYJNEGO

1. Definicja ryzyka operacyjnego:

   • Niepewność, co do kształtowania się przyszłych zysków operacyjnych przedsiębiorstwa, czyli:

     • Przyszłych przychodów

     • Przyszłych kosztów operacyjnych

   • Ryzyko operacyjne to, zatem ryzyko nie osiągnięcia zamierzonego poziomu zysku operacyjnego

   • Czynniki ryzyka operacyjnego:

     • Wszystko, co może spowodować spadek przychodów ze sprzedaży

       • Np. spadek popytu, spadek wielkości sprzedaży, spadek cen oferowanych wyrobów

     • Wszystko, co może spowodować wzrost kosztów operacyjnych

       • Np. wzrost cen czynników produkcji, konieczność poniesienia dodatkowych kosztów, struktura kosztów operacyjnych w podziale na stałe i zmienne

2. Koszty stałe i zmienne – to koszty całkowite (przychody muszą pokryć koszty stałe i zmienne – powyżej progu rentowności):

   • Sposób, w jaki przedsiębiorstwo wytwarza wyroby lub świadczy usługi związany jest z ponoszeniem kosztów. Koszty te mogą mieć charakter:

     • Kosztów zmiennych, których wielkość zależy od wielkości produkcji i sprzedaży

       • Np. zużycie czynników produkcji – materiałów, półfabrykatów, energii

     • Kosztów stałych, których wielkość nie zależy od wielkości produkcji i sprzedaży, innymi słowy, przedsiębiorstwo ponosi te koszty nawet wówczas, gdy nie produkuje wyrobów lub nie świadczy usług

       • Np. amortyzacja, koszty wynajmu lokali, koszty ogólnego zarządu, podatki majątkowe

• Suma kosztów stałych i zmiennych to koszty całkowite.

• W momencie przecięcia się generujemy zysk operacyjny gwarantujący pokrycie przychodów
  i kosztów – powyżej tego progu następuje generowanie zysku – dopiero od tego momentu możemy mówić o budowie struktury kapitału z kapitałem obcym.

• Wyznaczanie progu rentowności polega na porównaniu dwóch równań : kosztów całkowitych i wielkości sprzedaży.

• Im wyższy udział kosztów stałych w całkowitych tym wyższe ryzyko finansowe!!!

1. Jak obliczyć wielkość progu rentowności?

Kalkulacja oparta jest na następujących założeniach liniowych:

S=p*q; C=F+q*v; V=q*v

• S – przychód ze sprzedaży

• p – jednostkowa cena sprzedaży

• q – ilość produktów

• v – koszty zmienne przypadające na jeden produkt

• C – całkowite koszty operacyjne (wytworzenia wyrobów)

• F – koszty stałe

• V – koszty zmienne (ogólnie)

1. Podstawowe formuły ustalania progu rentowności:

   • W jednostkach; w szt.:

   • Wartościowo w zł:

lub

• Wartościowo; w zł:

Powyższa formuła dotyczy całkowitych kosztów zmiennych!!!

1. Próg rentowności (BEP) kasowy – stosowany dla prognoz:

   • amortyzacja jest specyficznym kosztem stałym, które nie wiąże się z wypływem środków,

   • kasowy próg rentowności oznacza:

• taką wielkość przychodów ze sprzedaży, dla której operacyjne przepływy finansowe są = 0,

• w takiej sytuacji EBIT jest mniejszy od 0 o wielkość amortyzacji (Am).

1. Formuły ustalania progu rentowności w ujęciu kasowym (od kosztów stałych odejmujemy amortyzację):

(w jednostkach; w szt.)

Przykład

Założenia:

- cena produktów 10 zł/szt.

- ilość produktów 5 000 szt.

- koszty operacyjne 35 000 zł w tym:

- koszty stałe 15 000 zł

- koszty zmienne 20 000 zł

Zatem jednostkowe koszty zmienne wynoszą: 20 000 zł / 5 000 zł = 4 zł/szt.

Należy ustalić wielkość progu rentowności w tym przedsiębiorstwie.

Rozwiązanie:

- próg rentowności ilościowy

BEP (w szt.) = F / (p – q)

BEP (w szt.) = 15 000 zł/ (10zł/szt. – 4zł/szt.) = 2 500 szt.

Interpretacja:

Przedsiębiorstwo pokryje koszty całkowite operacyjne (wytworzenia wyrobów) osiągniętymi przychodami ze sprzedaży, jeżeli sprzeda 2 500 szt. produktów. Sprzedaży powyżej 2 500 szt. pozwoli osiągnąć zysk operacyjny.

- próg rentowności wartościowej

BEP (w zł) = BEP (w szt.) * p

BEP (w zł) = 2 500 szt. * 10 zł/szt. = 25 000 zł

Sprzedaż 25000

KST 15000

KZM 10000

=Zysk operacyjny 0

Interpretacja:

Przedsiębiorstwo pokryje koszty całkowite operacyjne (wytworzenia wyrobów) jeżeli osiągnie przychody ze sprzedaży na poziomie 25 000zł. Zrealizowane przychody na poziomie wyższym niż 25 000 zł pozwolą na osiągnięcie zysku operacyjnego.

Dodatkowo: amortyzacja 3 000 zł

Należy ustalić wielkość progu rentowności w tym przedsiębiorstwie w ujęciu księgowym i kasowym.

Rozwiązanie:

BEP (w szt.) = (F – Am) / (p – v)

BEP (w szt.) = (15 000 – 3 000) / (10 zł/szt. – 4 zł/szt.) = 2 000 szt.

BEP (w zł) = BEP (w szt.) * p

BEP (w zł) = 2 000 szt. * 10 zł/szt. = 20 000 zł

Sprzedaż 20 000

KST 15 000

KZM 8 000

=Zysk operacyjny -3 000

Interpretacja:

Przedsiębiorstwo osiągnie zerowe przepływy operacyjne, gdy wielkość przychodów ze sprzedaży osiągnie 2 000 szt. Strata operacyjna będzie wówczas wynosić 3 000 zł.

1. STOPIEN DŹWIGNI OPERACYJNEJ – dodatkowa informacja:

• podział kosztów na stałe i zmienne pozwala Nam dokonać analizy wrażliwości przychodów ze sprzedaży na zmiany tych kosztów,

• mówimy, że firma ma wysoką dźwignię operacyjną, gdy wynosi % jej kosztów całkowitych ma charakter kosztów stałych,

• stopień dźwigni operacyjnej można obliczyć jako współczynnik, który mierzy efekt wpływu zmian w osiągniętym poziomie przychodów ze sprzedaży na wielkość zysku operacyjnego (EBIT) przy danej strukturze kosztów całkowitych (z podziałem na koszty stałe i zmienne).

1. Jak obliczyć stopień DOL?

2. Związek DOL z progiem rentowności:

• stopień dźwigni operacyjnej informuje o procentowej zmianie w zysku operacyjnym (EBIT) związanej z określoną procentową zmianą przychodów ze sprzedaży:

• wysoki stopień DOL (inne czynniki stałe) oznacza, że niewielka zmiana w wysokości sprzedaży może spowodować znaczne zmiany w poziomie zysku operacyjnego,

• wysoki stopień dźwigni operacyjnej oznacza więc, że wysokie jest ryzyko operacyjne mierzone zmiennością EBIT (zysku operacyjnego),

• firmy, które osiągają przychody bliskie wartości progu rentowności, będą wykonywały wysoki stopień dźwigni operacyjnej,

• im wyższy poziom DOL, tym ryzyko operacyjne jest wyższe (tym większe prawdopodobieństwo wejścia w obszar strat).

• Interpretacja: jak zmieni się zysk operacyjny, jeśli zmieni się wartość sprzedaży o 1%

Lp.	Wyszczególnienie	Wariant A	Wariant B	Wariant C	Wariant D
1	Kapitał w firmie Kapitał własny Kapitał obcy (dł.)	10 000 10 000	15 000 10 000 5 000	15 000 7 500 7 500	15 000 10 000 5 000
2	Przychody ze sprzedaży	120 000	180 000	180 000	180 000
3	Koszty dział operacyjnej K. zmienne K. stale	115000 95 000 20 000	172000 152 000 20 000	172 000 152 000 20 000	179 000 159 000 20 000
4	EBIT (zysk operacyjny)	5 000	8 000	8 000	1 000
5	Koszty finansowania (wg 14%)	0	1 400	2 100	1400
6	Zysk brutto na działalność gospodarczą	5 000	6 600	5900	- 400 (strata)
7	Podatek dochodowy od osób prawnych	950	1254	1121	-
8	Zysk netto	4050	5346	4779	- 400
9	Rentowność kapitału całkowitego	40,5%	36,64%	31,86%	-
10	Rentowność kapitałów własnych	40,5%	55,46%	63,72%	-
11	DOL	5	3,5	3,5	21
12	DFL	1	1,21	1,36	-
13	DCL	5	4,24	4,74	-

Im większa stabilność tym większa skłonność do zadłużania się.

Im mniejsza stabilność tym większa skłonność do wycofywania się (dług może ,,dobić”).

Efekt dźwigni finansowej – dzięki zaangażowaniu kapitałów obcych rośnie rentowność kapitału własnego.

DFL – dźwignia finansowa:

• o ile % wzrośnie ROE jeżeli zysk operacyjny zmieni się o 1%

• im wyższy stopień DFL tym większe ryzyko finansowe

DFL=1 - nie działa efekt dźwigni finansowej, gdyż brak kapitałów obcych.

DFL=1,21 – wraz ze wzrostem zadłużenia wzrasta DFL.

DCL – dźwignia całkowita inaczej łączna:

Stabilność – zwiększanie długu.