ABY UŁATWIĆ OKREŚLENIE STOPNIA ZAGROŻENIA STWORZONO ODPOWIEDNIE SKALE.
Jedną z nich jest skala Norton, gdzie ryzyko odleżyn stwierdza się u pacjenta z wynikiem równym lub niższym niż 14 punktów.
Tabela 1. Skala punktowa oceny ryzyka rozwoju odleżyn NORTON.
| Czynniki ryzyka | 4 | 3 | 2 | 1 | |
|---|---|---|---|---|---|
| A | Stan fizykalny | dobry | dość dobry | średni | bardzo ciężki |
| B | Stan świadomości | pełna przytomność i świadomość | apatia | zaburzenia świadomości | stupor lub śpiączka |
| C | Aktywność, zdolność przemieszczania się | chodzi samodzielnie | chodzi z asystą | porusza się tylko na wózku inwalidzkim | stale pozostaje w łóżku |
| D | Stopień samodzielności przy zmianie pozycji | pełna | ograniczona | bardzo ograniczona | całkowita niesprawność |
| E | Czynności zwieraczy odbytu i cewki moczowej | pełna sprawność zwieraczy | sporadyczne moczenie się | zazwyczaj nietrzymanie moczu | całkowite nietrzymanie moczu i stolca |
Inną skalą jest skala Douglas, gdzie bierzemy pod uwagę jeszcze dodatkowo inne czynniki ryzyka (sterydoterapia, chemioterapia, cukrzyca, duszność). Odejmujemy za nie po 2 pkt. Ryzyko rozwoju odleżyn stwierdza się u pacjentów z wynikiem równym lub niższym niż 18 punktów.
Tabela 2. Skala punktowa oceny ryzyka rozwoju odleżyn DOUGLAS.
| Czynniki ryzyka | 4 | 3 | 2 | 1 | 0 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Stan odżywienia (Hb) | dieta pełnowartościowa | dieta niewłaściwa | tylko płyny | żywienie pozajelitowe lub Hb poniżej 10 g% | |
| 2 | Aktywność | chodzi samodzielnie | chodzi z trudnością | porusza się tylko na wózku inwalidzkim | stale pozostaje w łóżku | |
| 3 | Czynność zwieraczy odbytu i cewki moczowej | pełna czynność zwieraczy | sporadyczne moczenie się | nietrzymanie moczu | całkowite nietrzyma-nie moczu i stolca | |
| 4 | Ból | bez bólu | ślad bólu | okresowo | związane z ruchem | stały ból lub dyskomfort |
| 5 | Stan skóry | bez zmian | skóra sucha, cienka, zaczerwieniona | uszkodzenia powierzchniowe | uszkodzenia tkanek głębokich lub jamy | |
| 6 | Stan świadomości | pełna przytomność i świadomość | apatia | stupor | brak współpracy | śpiączka |
Pozostałe skale to:
SKALA BRADENA- oceniająca percepcje czuciową, wilgotność skóry, aktywność pacjenta, zdolność poruszania się, odżywianie, narażenie na tarcie (rzadko używana), 12 pkt. lub mniej.
SKALA WATERLOW- uwzględniająca budowę ciała, stan skóry, płeć i wiek, trzymanie moczu i kału, ruchliwość pacjenta, łaknienie, odżywianie komórkowe, choroby neurologiczne i inne, urazy i zabiegi chirurgiczne oraz przyjmowane leki, powyżej 10pkt – ryzyko, powyżej 15pkt – wysokie ryzyko.