Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach

Wydział Nauk Technicznych

Zarządzania i inżynieria produkcji

Czynniki pielęgnacyjne, a czynniki destrukcyjne.

Nazwa przedmiotu:

Towaroznawstwo

Prowadzący: Opracował:

Dr inż. Katarzyna Midor Łukasz Karol 5515

Katowice 2014

Owoce to wbrew pozorom bardzo delikatny i wymagający towar. Podczas przewozu niezwykle ważne jest zapewnienie odpowiednich warunków klimatycznych, przede wszystkim ustawienie i utrzymanie odpowiedniej temperatury, w zależności od tego czy przewozimy produkty świeże, mrożone, suszone czy konserwowe. W każdym przypadku wzrost temperatury podczas przewozu powoduje przyspieszenie wielu niekorzystnych zmian, takich jak psucie się z przyczyn mikrobiologicznych, brązowienie nieenzymatyczne, utlenianie tłuszczów i spadek wartości żywieniowej.

CZYNNIKI OBNIŻAJĄCE JAKOŚĆ TOWARÓW - Zabiegi i zaniedbania pielęgnacyjne

Poprzez zabiegi zabezpieczające i pielęgnacyjne, kontrolę warunków magazynowania, dobre opakowanie i odpowiedni transport można zapobiec wielu niekorzystnym zmianom w towarach. Zabiegi zabezpieczające i pielęgnacyjne to przede wszystkim ochrona towarów przed narażeniami mechanicznymi i atmosferycznymi w procesach transportu i przeładunków, duża znajomość rzeczy i troska w procesach magazynowania, utrzymywanie idealnego porządku i czystości na całej drodze przebiegów towarowych i stosowanie niezbędnych zabiegów pielęgnacyjnych, o ile są one przewidziane dla konkretnych towarów lub grup towarowych.

Szczególnie duże znaczenie ma utrzymywanie w magazynach optymalnej dla różnych towarów temperatury i wilgotności względnej powietrza oraz przeciwdziałanie szkodom i destrukcji wyrządzanym przez czynniki biotyczne poprzez racjonalne prowadzenie dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji. Wskazówki dotyczące warunków przechowywania i przeprowadzania niezbędnych zabiegów pielęgnacyjnych ujęte są w normach przedmiotowych dla poszczególnych wyrobów.

Wilgotność względną powietrza i temperaturę można w magazynach regulować za pomocą odpowiedniej wentylacji (w tym także umiejętnego wietrzenia), urządzeń grzewczych i chłodniczych. Nowoczesne magazyny wyposażone są w specjalne urządzenia klimatyzacyjne, pozwalające na utrzymywanie w nich temperatury i wilgotności względnej powietrza na dowolnym, stałym poziomie. Wilgotność względną powietrza i temperaturę kontroluje się stale. Do określania wilgotności w magazynach dawnego typu służą najczęściej higrometry włosowe albo psychrometry. W magazynach nowoczesnych warunki te są regulowane i kontrolowane automatycznie.

Higrometr włosowy jest przyrządem, w którym wykorzystuje się higroskopijne właściwości odtłuszczonych włosów ludzkich. Higroskopijność ta wynosi ponad 40%. Pod wpływem wchłanianej wilgoci włosy pod działaniem odpowiedniej sprężynki rozciągają się, a efekt tego wydłużenia przenoszony jest na wskazówkę, pozwalającą bezpośrednio odczytać na skali higrometru aktualny stan wilgotności względnej powietrza. Dokładność pomiaru mieści się w granicach ±5% wilgotności względnej. Higrometry włosowe nadają się do pomieszczeń o dużych wilgotnościach względnych (np. chłodni). Są także wrażliwe na działanie pyłów.

W magazynach towarowych częściej używane są psychrometry Augusta. Wykorzystuje się w nich różnice szybkości parowania wody zależnie od wilgotności względnej powietrza i temperatury oraz związane z parowaniem pochłanianie ciepła. W skład psychrometeru wchodzi termometr suchy oraz tzw. termometr mokry, tj. zwilżany wodą za pomocą bawełnianej otuliny. Różnica pomiędzy wskazaniami obu termometrów - tzw. różnica psychrometryczna jest miarą względnej wilgotności powietrza. Stan tej wilgotności odczytuje się pośrednio z tabeli psychrometrycznej umieszczonej na psychrometrze lub obok niego.

Oprócz psychrometru Augusta używane są też psychrometry aspiracyjne Assmanna, w których za pomocą małego wentylatora uzyskuje się wymuszony przepływ powietrza.

W pomieszczeniach, w których przechowuje się towary szczególnie wrażliwe na wilgoć (np. cukier, sól) wskazana jest rejestracja ciągła wilgotności względnej powietrza. Stosuje się wtedy higrometry samorejestrujące, tzw. higrografy dobowe lub tygodniowe. Na obracany mechanizmem zegarowym bęben nakłada się specjalny arkusz, na którym wskazówka higrometru zakończona pisakiem kreśli w sposób ciągły wykres wilgotności względnej powietrza. Wydruk arkusza umożliwia odczytanie stanu tej wilgotności z bardzo dużym przybliżeniem czasu.

Często używane są również termohigrografy, tj. przyrządy do jednoczesnej rejestracji ciągłej zarówno temperatury, jak i wilgotności względnej powietrza. Odrębne 2 wskazówki nanoszą na arkusz stany tych parametrów.

Pomiarów temperatury dokonuje się za pomocą odpowiednio rozmieszczonych termometrów rtęciowych, spirytusowych lub innych. W wypadku towarów szczególnie wrażliwych na określone niskie lub podwyższone temperatury używa się termometrów minimalnych lub maksymalnych. Niekiedy obok pomiaru temperatury w pomieszczeniach niezbędne jest także ustalanie jej wartości w głębi masy towarowej. Jest to ważne w wypadku towarów podatnych na samozagrzewanie się lub na samozapłon (np. węgiel, zboże, mączka rybna i inne). Do tego celu używa się specjalnych termometrów zgłębnikowych.

Magazynowanie owoców świeżych

W magazynowanych owocach świeżych zachodzi wiele procesów, które powodują zmiany składu chemicznego oraz właściwości fizycznych. Magazynowane owoce są organizmami żywymi, zachodzą w nich pewne procesy życiowe, np. oddychanie i dojrzewanie oraz niekorzystne zmiany wywołane przez drobnoustroje lub enzymy własne (gnicie, pleśnienie),. W procesie magazynowania niektóre owoce poddawane są procesowi dojrzewania, np. cytryny, pomarańcze, banany. Dla przyśpieszenia procesu dojrzewania owoców w czasie magazynowania stosuje się etylen. Przyspiesza on proces dojrzewania owoców niedojrzałych, nie wpływając ujemnie na owoce już dojrzałe.

Owoce należy przechować w warunkach pozwalających zachować ich wagę, wygląd i walory smakowe. Proces magazynowania owoców przeprowadza się w celu zapewniania ciągłości dostępności na rynku. Owoce poddane procesowi magazynowania muszą być przechowywane w warunkach zapobiegających powstawaniu strat, powstających w wyniku działania czynników fizjologicznych, fizycznych, chemicznych i mikrobiologicznych (szkodniki magazynowe). W celu długotrwałego ich składowania wykorzystywane są specjalistyczne magazyny chłodnie o regulowanej temperaturze, wilgotności, ilości tlenu i dwutlenku węgla w pomieszczeniu magazynowym. Ponieważ te czynniki decydują o zmianach jakościowych zachodzących w składowanych owocach. Zabezpieczenie owoców przed stratami polega na modyfikacji środowiska magazynowania oraz wprowadzanie różnego rodzaju działań profilaktycznych chroniących towar przed niekorzystnymi zmianami. Modyfikację można przeprowadzić po przez regulację temperatury magazynu, obniżenie wilgotności, ograniczenie dostępu światła, zapewnienie odpowiednich wentylacji.

Do działań profilaktycznych można zaliczyć dbałości o czystość pomieszczeń magazynowych, ograniczanie wpływu czynników szkodliwych występujących w magazynie na składowane towary np. stosowanie odpowiednich technik magazynowania (izolowanie od kontaktu ze ścianami i podłogami magazynu, zapewnienia odpowiedniej cyrkulacji powietrza itp.). Zabezpieczenie przed obecnością szkodników w magazynach realizowane jest przez stosowanie odpowiednich metod dezynfekcji (zwalczanie drobnoustrojów) i dezynsekcji (zwalczanie owadów).

Temperatura – optymalna temperatura dla przechowywania owoców uzależniona jest od ich rodzaju, np. optymalna temperatura przechowywania jabłek mieści się w granicach 0,5 ÷ 2°C.

Wilgotność powietrza - powinna być utrzymywana w zakresie 92% do 95%. Niższa powoduje ususzki, wyższa sprzyja powstawaniu i rozwojów grzybów i pleśni i innych chorób przechowalniczych

Zawartość tlenu w atmosferze – obecność tlenu wpływa niekorzystnie na jakość składowanych owoców. zawartość tlenu w atmosferze magazynów przechowalniczych obniża się samoistnie przez procesy fizjologiczne zachodzące w składowanych owocach. Jeżeli magazyn posiada szczelne ściany podłogę sufit i drzwi zawartość tlenu w obecności składowanych owoców samoistnie spada.

Zawartość dwutlenku węgla - wpływa niekorzystnie na jakość składowanych owoców. Na skutek procesów fizjologicznych zachodzących w składowanych owocach zwiększa się zawartość dwutlenku węgla. Dlatego, aby temu przeciwdziałać należy absorbować wydzielający się dwutlenek węgla.

Warunki magazynowania wybranych owoców i warzyw

Rodzaj towaru	Temperatura	Zawartość O2[%]	Zawartość CO2[%]
	^oC
Truskawki	0-5	10	15-20
Jabłka	0-5	2-3	1-2
Kiwi	0-5	2	5
Orzechy	0-25	0-1	0-100
Banany	12-15	2-5	2-5
Sałata	0-5	2-5	0
Pomidory dojrzałe (zielone)	12-20	3-5	0
Pomidory częściowo dojrzałe	8- 12	3-5	0

 

Rodzaje magazynów do składowania owoców:

• Magazyny zwykłe – przechowalnie owoców

Magazyny takie wyposażone są w wentylatory pracujące w nocy (nadmuch zimnego powietrza), nie pracujące w dzień. Owoce składowane są w skrzynio-paletach.

o       Chłodnie zwykłe

Chłodnie wyposażone w agregaty chłodnicze (sprężarki + chłodnice), bez kontroli zawartości tlenu, dwutlenku węgla, i bez kontroli wilgotności.

• Chłodnie specjalistyczne (z kontrolowaną atmosferą )

Tego typu magazyny – chłodnie mają konstrukcję gazoszczelną (ściany, posadzka, dach i drzwi) i kontrolowaną oraz w różny sposób regulowaną atmosferę.

 

W zależności od metody regulowania atmosfery chłodnie te można podzielić na: modyfikowane z absorbowaniem dwutlenku węgla, kontrolowane o regulowanej zawartości tlenu i dwutlenku węgla, chłodnie typu ULO (Ultra Low Oxygen).

·         Chłodnie modyfikowane – w chłodniach tego typu wykorzystywane jest samoistne obniżenie zawartości tlenu w procesach fizjologicznych składowanych owoców, CO₂ jest absorbowany przy użyciu wapna hydratyzowanego w workach przepuszczających powietrze umieszczanego w sąsiedztwie składowanych owoców. Wyposażone są w aparaty do pomiaru stężenia gazów w atmosferze. Zawartość tlenu może obniżać się do 15÷16%, CO₂ do 5÷6%

·         Chłodnie kontrolowane - zawartość tlenu regulowana jest przez wtłaczanie azotu do pomieszczenia, dwutlenek węgla jest absorbowany poprzez płuczki węglowe lub wapienne. Regulacja składu atmosfery w magaztnie sterowana jest to komputerowo. Zawartość tlenu utrzymywana jest na poziomie 3%, a dwutlenku węgla na poziomie 5%. Wyposażone są obligatoryjnie w elektroniczny sprzęt pomiarowy.

 

·         chłodnie typu ULO (Ultra Low Oxygen) – można uzyskać maksymalnie niską zawartość tlenu na poziomie 1,0%. Zasada działania podobna jak w przypadku chłodni kontrolowanych jednak przy wykorzystaniu doskonalszych technologicznie urządzeń, pomiarowych i regulacyjnych. Ponadto dla chłodni typu ULO wymagania odnośnie gazoszczelności przegród budowlanych i szczelności drzwi są ostrzejsze. Zawartość O₂utrzymywana jest na poziomie 1÷2%, zaś CO₂ na poziomie 2%. Wyposażone są obligatoryjnie w elektroniczny sprzęt pomiarowy.

Ze względu na kompatybilność warunków składowania owoce i warzywa można podzielić na 7 grup:

 

1.      temperatura składowania 0 - 2^oC, wilgotność względna 90-96%, towary z tej grupy mogą generować etylen.

 

jabłka	winogrona (bez utrwalaczy)	pietruszka
morele	chrzan	brzoskwinie
gruszki	kalarepa	daktyle
wiśnie	pory	rodzynki
buraki	granaty	pigwa
jagody (z wyjątkiem żurawin)	suszone śliwki	rzodkiewka
jabłka	śliwki	rzodkiew
wiśnie	grzyby	rzepa
orzechy kokosowe	nektarynki
figi	pomarańcze*

 

2.      temperatura składowania 0 - 2^oC, wilgotność względna 95-100%, towary z tej grupy są bardzo wrażliwe na oddziaływanie etylenu.

 

karczochy*	cykoria*	groszek*
szparagi	escarole*	granaty
fasola	winogrona	raddichio
buraki*	rzodkiewka*	rabarbar
cykoria	chrzan	brukiew*
jagody (bez żurawin)	karczochy	szpinak*
brokuły*	groszek	kasztany
brukselka*	pory (nie mogą być razem z figami i winogronami)	rzeżucha*
kapusta*	rzepa*
marchewka*	sałata
kalafiory	grzyby
seler*	cebula* (bez fig, winogron, rabarbaru, kukurydzy )
seler naciowy*

* - te produkty nadają się do mrożenia

3.      temperatura składowania 0 - 2^oC, wilgotność względna 65-75%, towary z tej grupy są bardzo wrażliwe na oddziaływanie wilgoci.

 

czosnek i cebula suszona

 

4.      temperatura składowania 4,5^oC, wilgotność względna 90-95%.

 

Klementynki*	cytryny*
kaktus jadalny	śliwki
żurawiny	mandarynki*
	pomarańcze kalifornijskie*

*- cytrusy utrwalane bifenylem mogą oddawać intensywny zapach innym towarom

 

5.      temperatura składowania 10^oC, wilgotność względna 85-90%, towary z tej grupy są bardzo wrażliwe na oddziaływanie etylenu, mogą ulec uszkodzeniu na skutek przechłodzenia.

 

fasola	kiwi	granat
ogórki	oliwki	kabaczek
bakłażany	pieprz
	kartofle

 

6.      temperatura składowania 13 - 15^oC, wilgotność względna 85-90%, towary z tej grupy generują etylen, mogą ulec uszkodzeniu na skutek przechłodzenia.

 

awokado	Grejpfrut	papaya
chleb świętojański	cytryny*	ananasy
banany	lemonki*	banany
melony	Mango	młode ziemniaki
orzechy kokosowe	Melony	dynia
imbir		jabłka słodkie
		kabaczki
		pomidory czerwone

*- cytrusy utrwalane bifenylem mogą oddawać intensywny zapach innym towarom

 

7.      temperatura składowania 18 - 21^oC, wilgotność względna 85-90%.

 

gruszki	pomidory	arbuz*
		słodkie ziemniaki*

 

* - muszą być oddzielone od gruszek i pomidorów z powodu dużej wrażliwości na działanie etylenu

PSUCIE SIĘ OWOCÓW W TRANSPORCIE

Postępy procesu psucia się produktów można określić na podstawie zmian sensorycznych, mikrobiologicznych i fizykochemicznych. O szybkości ujawniania się niepożądanych zmian decydują, poza  warunkami klimatycznymi (temperatura, wilgotność powietrza), energia promienista dostępność tlenu czy dwutlenku węgla.

 

TYPOWE SPOSOBY PSUCIA SIĘ ŚWIEŻYCH OWOCÓW

Na psucie się świeżych owoców wpływ ma temperatura, wilgotność względna, skład atmosfery wokół produktu, energia promienista, narażenia mechaniczne. W wyniku działania któregoś z czynników, może nastąpić:

- psucie się na drodze mikrobiologicznej

- spadek wartości żywieniowej

- wysychanie

- zmiany w wyniku procesów fizjologicznych zachodzących w tkankach.

 

TYPOWE SPOSOBY PSUCIA SIĘ OWOCÓW SUSZONYCH

Na psucie się owoców suszonych ma wpływ: temperatura, tlen, energia promienista, wilgotność względna, dwutlenek węgla. W wyniku działania któregoś z czynników, może nastąpić:

- brązowienie

- rozkład barwników

- nawilżenie – zmiany tekstury

- rozkład substancji odżywczych

 

TYPOWE SPOSOBY PSUCIA SIĘ OWOCÓW KONSERWOWYCH

Na psucie się owoców mrożonych ma wpływ przede wszystkim podwyższona temperatura, w wyniku której może nastąpić:

- utrata aromatu i smaku

- zmiany tekstury

- zmiana barwy

- obniżenie się wartości żywieniowej

 

TYPOWE SPOSOBY PSUCIA SIĘ OWOCÓW MROŻONYCH (bez uwzględnienia ochronnej roli opakowań aktywnych oraz MAP i CAP)

Na psucie się owoców mrożonych ma wpływ przede wszystkim podwyższona temperatura, w wyniku której może nastąpić:

- obniżenie się wartości żywieniowej

- zmiany właściwości sensorycznych (barwy, aromatu)

- tworzenie się lodu wewnątrz opakowania

 

WARUNKI DOTYCZĄCE TEMPERATUR OBOWIĄZUJĄCE DLA GŁĘBOKO ZAMROŻONYCH ARTYKUŁÓW ŻYWNOŚCIOWYCH

Podczas przewozu artykułów głęboko zamrożonych dozwolony jest wzrost temperatury jedynie w takim zakresie, by temperatura w miejscu przeznaczenia nie była wyższa niż ta przewidziana przez nadawcę towaru. Jednocześnie nie może być ona wyższa, niż maksymalna temperatura dozwolona dla danego produktu w stanie schłodzenia. Także dokumenty przewozu powinny zawierać informacje o temperaturze przewidzianej przez nadawcę oraz o natychmiastowym przetworzeniu w miejscu przeznaczenia. Przewozy takich produktów muszą być wykonywane środkami transportu, które mają potwierdzoną zgodność z wymogami ATP.

ATP to umowa o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do przewozu tych produktów. Polska przystąpiła do niej w 1984 roku. Porozumienie ATP obowiązuje dla przewozów realizowanych transportem kolejowym, drogowym lub kolejowo – drogowym i tylko w transporcie międzynarodowym gdy miejsce załadunku i rozładunku leżą w dwóch różnych państwach oraz gdy miejsce rozładunku leży na terytorium państwa będącego stroną umowy. Środkami transportu wg ATP są wagony towarowe, samochody ciężarowe, przyczepy, naczepy siodłowe, kontenery itp.

 

GRUPY POJAZDÓW DO PRZEWOŻENIA ŻYWNOŚCI W ZALEŻNOŚCI OD WYMAGANYCH PODCZAS TRANSPORTU TEMPERATUR, WG. ATP

- izotermy (izotermiczne środki transportu) – nadwozie pojazdu wykonane jest z termo izolujących ścian, drzwi, podłogi i dachu co pozwala na ograniczenie wymiany ciepła. Izotermy muszą charakteryzować się określoną izolacyjnością, której miarą jest globalny współczynnik przenikania ciepła „k” (W/m2K).

- lodownie (izotermiczne środki transportu z zasobnikiem zimna, w których jako źródło zimna wykorzystuje się lód naturalny z dodatkiem soli lub bez, suchy lód oraz płyty eutektyczne). Zbudowane w taki sposób, aby można je było z zewnątrz doładowywać, aby źródło chłodu mogło obniżyć i utrzymać odpowiednią do poziomu przewidzianego dla danej klasy produktu temperaturę, przez co najmniej 12 godzin. W zależności od tej zdolności wyróżniamy klasy: A (+7 °C); B (-10°C); C (-20°C); D (0°C). Współczynnik przenikania ciepła „k” klasy B i C nie powinien być wyższy niż 0,4 W/m2K.

- chłodnie (izotermiczne środki transportu z urządzeniem chłodniczym) – wyposażone w urządzenie chłodnicze, pozwalające, w zależności od klasy, przy temperaturze zewnętrznej + 30°C, schłodzić wnętrze pojazdu do: klasa A (+12 – 0)°C; B (+12 – -10)°C, C (+12 – -20) °C; D (poniżej 0°C); E (poniżej -10°C); F (poniżej -20°C). Współczynnik „k” dla klas B, C, E, F powinien być równy lub mniejszy niż 0,4.

- środki transportu z urządzeniem ogrzewczym. Urządzenie powinno nagrzać wnętrze do temperatury nie niższej niż +12°C i na jej utrzymanie przez 12 godzin.

 

WYMAGANIA SPECJALISTYCZNE DLA POJAZDÓW PRZEWOŻĄCYCH ŻYWNOŚĆ

Proces transportu żywności nie może negatywnie wpływać na jej jakość, dlatego powinien odbywać się przystosowanymi do tego pojazdami, które:

- zabezpieczą żywność przed szkodliwym wpływem czynników atmosferycznych

- będą wystarczająco szczelne aby zabezpieczyć żywność przed zanieczyszczeniami

- będą czyste i w dobrym stanie technicznym

- mają skrzynie ładunkową zbudowaną z  podłogi wykonanej z materiału wodoodpornego, antypoślizgowego, odpornego na korozje i działanie środków czyszczących oraz dezynfekcyjnych i jednocześnie szczelną, aby uniknąć wycieków płynów na zewnątrz

- są zaprojektowane w sposób umożliwiający utrzymanie odpowiedniej temperatury podczas transportu

- nie posiadają w komorze załadowczej ostrych kątów czy zagięć, w których może zbierać się woda  lub inne ciała obce

- nie mają połączonej przestrzeni transportowej z kabiną kierowcy

- nadwozie multitemperaturowe, w przypadku przewożenia w jednym środku transportu różnych rodzajów żywności

Obowiązkiem producenta jest również zapewnienie, aby personel zatrudniony w obrocie żywnością spełniał określone wymagania zdrowotne, a także posiadał odpowiednią wiedzę w zakresie przestrzegania zasad higieny. Żadna osoba, która choruje lub jest nosicielką choroby, a choroba może być przenoszona przez żywność, a także żadna osoba mająca zainfekowane rany, zakażenia skóry, owrzodzenia lub biegunkę nie może pracować z artykułami żywnościowymi a nawet znajdować się w pobliżu obszaru w którym pracuje się z żywnością w jakimkolwiek charakterze. Pracownicy zajmujący się załadunkiem muszą posiadać aktualną Pracowniczą Książeczkę Zdrowia.

ZALECANE TEMPERATURY PODCZAS ZAŁADUNKU I TRANSPORTU NIEKTÓRYCH ŚWIEŻYCH OWOCÓW

- jabłka – maksymalna temperatura transportu trwającego do 2-3 dni to od +3 do +15 °C, zalecana przy transporcie od 5 do 6 dni to +3 do +6°C

- gruszki – maksymalna temperatura podczas ładowania to +3°C, zalecana podczas transportu trwającego do 2-6 dni także od 0 do +3°C

- brzoskwinie, śliwki, morele – maksymalna temperatura podczas ładowania to +4°C, zalecana podczas transportu trwającego do 2-3 dni od 0 do +4°C, natomiast transport do 5-6 dni wymaga temperatury od 0 do +2°C

- czereśnie – maksymalna temperatura podczas ładowania to +4°C, zalecana podczas transportu trwającego do 2-3 dni od 0 do +4°C, natomiast dłuższy transport jest niezalecany

- maliny – maksymalna temperatura podczas ładowania to +3°C , natomiast podczas transportu zalecana od -1 do +3°C. Transport tych owoców może trwać jedynie jedną dobę. Dłuższy, jest niezalecany

- poziomki – maksymalna temperatura podczas ładowania to +3°C, zalecana podczas transportu od -1 do +3°C. Transport dłuższy niż 24 godziny nie jest zalecany

- winogrona – maksymalna temperatura podczas ładowania to +8°C, zalecana podczas transportu trwającego do 2-3 dni od 0 do +8°C, natomiast transport do 5-6 dni wymaga temperatur od 0 do +6°C

- banany – maksymalna temperatura podczas ładowania i zalecana podczas transportu to +12°C

- ananasy – maksymalna temperatura podczas ładowania i zalecana podczas transportu to +10°C