18/ Zdefiniuj ryzyko stopy procentowej i wskaż jego przyczyny.
Ryzyko stopy procentowej- Niebezpieczeństwo niekorzystnego wpływu zmian rynkowej stopy procentowej na kondycję finansową instytucji finansowej. Przyczyny:
Rynkowa- nadpłynność albo deficyt finansowy w sektorze finansowym np. z powodu kryzysu(gdy instytucje są w strefie kryzysu podnoszą stopy procentowe)
Inflacja- czynnik makroekonomiczny- przyczynia się do zmiany rynkowej stopy procentowej
Wewnętrzne przyczyny:
Błędne prognozowanie-każda instytucja powinna mieć odpowiednią strukturę elastyczności aktywów i pasywów, która pozwalałaby generować korzyści – jeśli np. zaprognozowaliśmy wzrost a nastąpi spadek nie osiągniemy korzyści z powodu złego dopasowania struktury elastyczności aktywów i pasywów
Bank chciałby udzielać kredytów po stopie zmiennej, przystosować do tego swoje aktywa i pasywa ale klienci nie chcą się na to zgodzić, co powoduje że nasz portfel jest małoelastyczny
19/ Omów metodę badania elastyczności stopy procentowej.
Każdy powinien przeanalizować swoje aktywa i pasywa ze względu na ich wrażliwość. Im częstotliwość większa tym elastyczność jest większa. Sami sobie wyznaczamy rangi np. od 0,1 do 2 i każdą pozycję analizujemy wagi tej rangi z tym, że 0,1 jest najniżej elastyczne a 2 – najbardziej. Z punktu widzenia wierzyciela elastyczność ma duże znaczenie, ponieważ przy większej elastyczności ponosi większe ryzyko.
20/ Duration – przedstaw istotę i wykorzystanie w zarządzaniu ryzykiem stopy procentowej.
Występuje oprocentowanie:
Wrażliwe-stopień wrażliwości aktywów i pasywów =0 lub jest większy.Im krótszy czas tym jest bardziej wrażliwy
Niewrażliwe- gdy problemy zmiany stopy % nie mają wpływu na aktywa i pasywa
Duration- narzędzie do analizowania okresu ryzyka stopy procentowej dla instrumentów o wrażliwości=0.Na pożądaną duration wpływa:
Wysokie oprocentowanie
Ilość okresów odsetkowych-im więcej tym lepiej
Dążymy do tego, aby jak najszybciej wyzwolić się z ryzyka stopy procentowej, dlatego pożądanym jest aby duration była jak najkrótsza.Wskazuje ona efektywny termin wykupu, jest koncepcją abstrakcyjną, ukazuje przez jaki czas zaangażowany kapitał podlega ryzyku stopy procentowej.
n Cxt
∑ -----------
t=1 (1+r)t
Duration= --------------------
n C
∑ -----------
t=1 (1+r)t
21/ Różnica w ujmowaniu istoty ryzyka kredytowego w wąskim i w szerokim ujęciu.
w szerokim ujęciu ryzyko kredytowe oznacza niebezpieczeństwo, iż dłużnik nie wypełni zobowiązań i warunków umowy, narażając wierzyciela na powstanie straty finansowej. W szerokim ujęciu dłużnikiem może być kredytobiorca, emitent obligacji, leasingobiorcja, trasat,emitent bonów skarbowych i pieniężnych, pożyczkobiorca, kredytobiorca, który zaciągnął kredyt kupiecki i konsumencki. Nie odnosi się ono tylko do kredytobiorców, dotyczy każdego kto jest w stosunku dłużnik-wierzyciel
w wąskim ujęciu ryzyko kredytowe określa się przede wszystkim jako niebezpieczeństwo niespłacenia przez dłużnika banku - w całości lub części - zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami i należnymi prowizjami.
22/ Zdarzenie kredytowe – omów zakres pojęcia i rodzaje zdarzeń.
Zdarzenie kredytowe- relacja pomiędy dłużnikiem a wierzycielem.Występuje kiedy zaistniała przyczyna uniemożliwiająca osiągnięcie zaplanowanych korzyści, celów jest związane z niedotrzymaniem terminu spłaty zobowiązania. Z punktu widzenia wierzyciela, każde zdarzenie związane z niedotrzymaniem terminu zapłaty może zachwiać jego płynność- w wyniku przdterminowej spłaty może wystąpić nadpłynność, a w wyniku niespłacania w terminie luka płynności.Rodzaje zdarzeń:
ryzyko przedterminowej spłaty- występuje np. gdy dłużnik chce sobie poprawić wskaźniki, wyczyścić historię kredytową. W przypadku banku wiąże się to z tym, że nie zdobędzie zaplanowanej ilości odsetek, chcąc się przed tym chronić bank może zaznaczyć w umowie, że nie wyraża zgody na przedterminową spłatę lub zaproponować kredyt lombardowy, wtedy dłużnik musi zapłacić wszystkie odsetki z góry, jednak jest to kredyt o stałym oprocentowaniu, w tym wypadku bank wyraża zgodę na spłatę przed terminem, ale chroni się przed kosztami
ryzyko kredytowe- ryzyko spłaty po terminie, lub nie zapłacenia w cale- może świadczyć o złej kondycji finansowej dłuznika, bank może się chronić poprzez wybór narzędzia zabezpieczającego zwrot udzielonego kapitału np. zastaw na papierach wartościowych, przewłaszczenie na zabezpieczenie, zastaw hipoteczny, rejestrowy
23/ Wymień i scharakteryzuj przyczyny zewnętrzne determinujące zdarzenie kredytowe.
tendencje na międzynarodowych rynkach finansowych (globalizacja, liberalizacja, nowe instrumenty finansowe),
czynniki ogólnogospodarcze (koniunktura gospodarcza, inflacja, polityka fiskalna),
sytuacja w branży kredytobiorcy,
czynniki spoleczno-rynkowe (stopa bezrobocia, konkurencja w rejonie działania kredytobiorcy),
czynniki środowiska naturalnego.
24/ Wymień i scharakteryzuj przyczyny wewnętrzne kształtujące zdarzenie kredytowe.
Występujące po stronie kredytobiorcy
stan i warunki techniczne,
kondycja finansowa,
perspektywy rozwojowe,
jakość zarządzania, cechy menedżerskie kierownictwa,
powiązania kapitalowo-organizacyjne i personalne,
sprawność funkcjonowania.
Występujące po stronie kredytodawcy
niekompletna dokumentacja kredytowa,
błędy w ocenie zdolności kredytowej,
nieprawidłowa ocena zabezpieczeń,
nieumiejętność negocjacji z klientem,
wadliwy harmonogram spłaty rat kapitałowych i odsetek
25/ Monitoring kredytowy – zakres monitoringu i jego znaczenie.
26/ Ryzyko kredytowe a strategie zarządzania bankiem. Wpływ strategii na akceptację ryzyka.
Zarządzanie ryzykiem kredytowym a strategia zarządzania bankiem:
Podstawę zarządzania ryzykiem kredytowym stanowi polityka kredytowa banku, będąca istotnym elementem strategii każdego banku.
strategii konserwatywnej,
kontrolowanego wzrostu ryzyka,
strategii ofensywnej.
W strategii konserwatywnej priorytetem w działalności kredytowej banku jest:
wysoka jakość portfela kredytowego,
udzielanie kredytów obarczonych niewielkim ryzykiem,
przestrzeganie odpowiedniej dywersyfikacji portfela kredytowego.
Strategia ta wymaga od banku dużej dyscypliny w udzielaniu kredytów. Bank, w którym przyjęto taką strategię, jest postrzegany przez klientów jako pewny i stabilny.
Strategia kontrolowanego wzrostu ryzyka zakłada, iż:
priorytetem w działalności kredytowej jest osiąganie natychmiastowego zysku,
przy czym - zakłada się dużą chwiejność dochodów.
W porównaniu ze strategią konserwatywną w tej strategii dopuszcza się udzielanie bardziej ryzykownych kredytów.
Priorytetem strategii ofensywnej jest bardzo szybki rozwój banku, głównie poprzez:
zwiększenie udziału na rynku produktów kredytowych,
realizacja strategii wymaga pozyskiwania wielu nowych klientów, co bardzo często odbywa się przez oferowanie im tańszych kredytów.
Bank, w którym została przyjęta taka strategia, jest często postrzegany jako mało stabilny.
27/ Wymień i krótko scharakteryzuj etapy zarządzania ryzykiem kredytowym.
Identyfikacja i pomiar ryzyka kredytowego,- Metody identyfikacji i pomiaru ryzyka kredytowego:
metoda opisowa oceny wiarygodności – polega na przyporządkowaniu potencjalnego kredytobiorcy do określonej klasy ryzyka,
metoda punktowa (credit-scoring) – przypisanie danym wielkościom wskaźników - określonych wag,
analiza finansowa – dokonuje się oceny i analizy sprawozdań finansowych: bilansu, rachunku wyników, sprawozdania z przypływów pieniężnych,
analiza dyskryminacyjna – metoda matematyczno – statyst., służy do całkowitego wyeliminowania z analizy ryzyka pojedynczego kredytu, czynników niemierzalnych i oparcia jej wyłącznie na wartościach wskaźników finansowych obrazujących sytuację ekonomiczno – finansową kredytobiorcy,
Feasibility study - ekonomiczna ocena przedsięwzięcia inwestycyjnego, które ma być finansowane z otrzymanego kredytu – celem tej metody jest odpowiedź na pytanie czy dany projekt jest możliwy do zrealizowania,
Metoda CAMPARI & ICE (Character Ability Means Purpose Amount Repayment Interest Income Collateral Extras) – co oznacza Charakter Zdolności Środki Cel Kwota Spłata Odsetki Dochód Zabezpieczenie Pozostałe,
Metoda 5C lub 6C – Charakter Capacity Capitał Collateral Condiotions Confidence – Charakter Zdolność Kapitał Zabezpieczenie Warunki Pewność
Sterowanie ryzykiem kredytowym- Unikanie ryzyka oraz Kształtowanie ryzyka. Kształtowanie ryzyka wiąże się z : Zmniejszaniem ryzyka, Podziałem wtórnym, Risk Taking
Nadzór nad ryzykiem kredytowym- W ramach nadzoru nad ryzykiem kredytowym wyróżnia się:
kontrolę kredytową (kontrolę ryzyka kredytowego)
rewizję ryzyka kredytowego.
Celem kontroli ryzyka kredytowego jest:
porównanie przeprowadzanych działań kredytowych, z obowiązującą procedurą i polityką kredytową,
poszukiwanie przyczyn odchyleń od procedury i polityki kredytowej,
analiza odchyleń od procedury i polityki kredytowej,
podejmowanie działań, które mają na celu wyeliminowanie występowania odchyleń w przyszłości.
Celem dokonywania rewizji ryzyka kredytowego jest:
badanie zgodności działań podejmowanych w zakresie zarządzania ryzykiem kredytowym w porównaniu z obowiązującymi przepisami prawnymi, procedurami, zasadami rachunkowości bankowej itp.,
wskazanie wpływu popełnianych błędów na wyniki osiągane przez bank oraz jego rozwój,
formułowanie propozycji działań na przyszłość, mających na celu ograniczanie ryzyka kredytowego.
Finansowanie ryzyka kredytowego- Polega na gromadzeniu przez bank środków i przeznaczaniu ich na pokrycie strat związanych z niespłaceniem kredytów i odsetek.
W ramach finansowania ryzyka kredytowego wyróżniamy:
finansowanie wewnętrzne - polega na pokrywaniu strat z rezerw i funduszy własnych,
finansowanie zewnętrzne – polega na przeniesieniu na zakład ubezpieczeniowy ryzyka kredytowego w zamian za składkę.
Administrowanie ryzykiem kredytowym- Administrowanie ma na celu wspomaganie pozostałych etapów zarządzania ryzykiem kredytowym.
Istotą administrowania jest:
jasne zdefiniowanie zarządzania ryzykiem kredytowym,
wyznaczenie osób odpowiedzialnych za monitorowanie ryzyka kredytowego,
określenie akceptowalnych pozycji poszczególnego ryzyka kredytowego.
28/ Finansowanie ryzyka kredytowego a klasyfikacja należności kredytowych (wielkość rezerw celowych).