Ćw. 1 (7.10)

Zmiany zachodzące pod wplywem starzenia:

1. starzenie się tkanek

- bradytroficznych (brak naczyń włosowatych)

- tachytroficznych

2. narz. ruchu

- zmiany elastyczności, kurczliwości, soly mm

- osteoporoza

- procesy zwyrodnieniowe, zniekształcenia

* postawa starcza: zmiany w lordozach i kyfozach, przykurcze w st. biodrowych (przykurcze zgięciowe)

3. uk. krążenia

- choroby tętnic i m. sercowego

4. uk. oddechowy:

- zmiany w płucach

- spadek ruchomości klatki piersiowej

* obniżenie wydolności fizycznej:

50 lat - do 75-80%

60 lat - poniżej 70%

70 lat - do ok 55%

5. uk. nerwowy:

- otępienie starcze

- psychozy starcze

- zaburzenia pamięci

- zaburzenia psychiczne

Planowanie rehabilitacji:

Planowanie oparte na ocenie stanu ogólnego i miejscowego każdego chorego z uwzględnieniem specyficznych właściwości fiz. i psych. charakterystycznych dla rehabilitowanego.

Cel: uzyskanie max sprawności wydolności i zdolności do samodzielnego życia w środowisku

Ustala się:

- sprawność ruchową - testy funkcj.

- wydolność ogólną - testy wysilkowe

- stan miejscowy

- schorzenia współistniejące

- sprawność psych.

- sytuacja socjalna

Wskazowki metodyczne do prowadzenia ćw.

Ćwiczenia grupowe jako ważny element w usprawnianiu chorych w podeszlym wieku

Ćwiczenia ogólnokondycyjne

Cel:

- wytworzenie wytrzymałości na wysiłek fiz.

- wzrost wydolności krążeniowo oddechowej

- pobudzenie ogólnej przemiany materii

- poprawa koordynacji nerwowo mięśniowej

- niedopuszczenie do zmian wtórnych z nieczynności

Czas ćw ok. 30-40 min

W doborze ćw. i form ruch należy kierować się zasadami:

1. do udziału w ćw. zespołowych należy dopuszczać osoby przebadane przez lekarza

2. przed przystąpieniem do ćw. chory powinien mieć określoną sprawność i wytrzymalość

3. obciążenie wysilkowe powinno się zawierać w przedziale 30-50% obciążenia maxymalnego

4. natęrzenie ćw. musi wykluczać nadmierne zmęczenie (tętno nie większe niż 130u/min)

5. należy pamiętać że u osób o niewielkiej wydolnośći już niewielki wysilek może być obciążeniem max

6. ćw. intensywne powinny być przeplatane ćw. oddechowymi

7. podczas intensywnych zajęć stosować przerwy

W reh. osób w podeszłym wieku nie zaleca się:

1. ćw. polączonych z działaniem tloczni brzesznej

2. ćw o znacznych wysilkach statycznych z zatrzymaniem oddechu

3. ćw wykonywanych w szybkim tempie, podwyrzszających ciśnienie i tętno (zaczynamy ćwiczeniami w pozycji leżącej, przechodzimy do siadu i stania - nie wracamy do leżenia)

4. skłonów w szybkim tempie (z pozycją glowa w dół) ze względu na zaburzenia równowagi, zawroty glowy lub niebezpieczeństwo udaru

5. ćw. wymagających zlożonej koordynacji i dużej ilości nowych ruchów

Cele procesu usprawniania;

1. należy zapytać pacjenta jaki jest jego główny problem

2.samoobsługa - pacjent samodzielny

3. lokomocja - nauka chodzenia

Przygotowania do nauki chodzenia zależą od:

- okresu choroby

- czasu pobytu w łóżku

- stopnia upośledzenia

- wydolności ogólnej

U chorych po dłuższym unieruchomieniu zaleca sie stopniwe przystosowywanie do pozycji pionowej

W czsie pionizacji zaleca się ćw. oddechowe i spokojne ćw. kończyn górnych

Nauka chodzenia

- wyrobienie wlaściwego stereotypu chodu

- zwiększenie rownowagi

- zwiększenie koordynacji ruchowej

- zwiększenie pewności i wytrzymałości

Testy funkcjonalne stosowane w ryzyku upadkow

Ponad 30% osob po 65 roku życia upada. W 10-25% przypadków dochodzi do zranien, zlamań i innych urazow

Najczęstrze przyczyny upadków:

- osłabienie siły mm

- zaburzenia chodu

- zaburzenia rownowagi

- stosowanie urządzeń wspomagających

- zapalenia stawow

- zaburzenia pamięci

- depresje

- wiek co najmniej 80 lat

Testy funkcjonalne

“Time Up & Go test”

- wstanie z krzesła z pozycji siedzącej z opartymi plecami (wysokość siedziska 46cm)

- przejście po plaskim 3m

- obejście czegoś (obrót o 180)

- powrot do krzesła i przyjęcie tej samej pozycji

* pacjent powinien wykonać to w 13,5sec

* test pomocniczy w przypadku Parkinsona

* liczymy kroki (na calej dlugości i przy obrocie)

Test Tineti:

Równowaga

- siadanie

- równowaga podczas siedzenia

- wstanie z miejsca

- proby wstania z miejsca

- rownowaga po ustaniu 5sec

- równowaga podczas stania

- proba trącania

- trącanie z zamknietymi oczami

- obrót o 360 stopni

Chód

…

Jeżeli pacjent uzyska mniej niż 26pkt. to może mieć problemy z równowagą, jeżeli mniej niż 19 to oznacza że ryzyko jest pięciokrotnie większe

Schemat badania pacjenta na oddziale geriatrii:

1. Pytanie pacj. o imie i nazwisko.

2. Sprawdzenie czy pacjent miał mieżone ciś. ortostatyczne (jeśli tak to pacjent może siedzieć, jeżeli nie to lepiej żeby sie położył)

3. Pytania sprawdzające funkcje poznawcze

4. Pytania o choroby współistniejące

5. Pytanie, jaki jest jego główny problem fizjoterapełtyczny

6. Jeżeli ciś. orto. nie bylo miezone teraz sie mierzy (przed pomiarem pacjent leży min. 5min)

- pierwszy pomier gdy pacjent leży, potem gdy siedzi lub jeśli da radę to stoi, trzeci po 3min od podniesienia się z leżenia

- jeżeli różnice w ciś skórczowym pomiędzy pierwszym pomiarem a którymś z kolejnych wyniesie co najmniej 20 lub w ciś rozkórczowym conajmniej 10to proba jest dotatnia (+) i z pacjentem dzieje sie coś zlego

7. Sprawdzamy stopień ruchomości w stawach barkowych

8. Sprawdzamy silę mm (czy jednakowa po obu stronach ciała)

9. 6 testow funkcjonalnych:

- obiaw Lasequowa

- test Mackiewicza

- obwodzenie w st. biodrowym

- test Thomasa

- test Patrica

- test Szufladkowy

10. Test Tineti i Time Up & Go

11. Zastanowienie sie jakie ćw będą dla pacjenta najkożystniejsze

Ćw 2 (9.10)

Badanie ruchomości w st. barkowym

- ręce przodem w góre (stabilizacja: dłoń na odcinku piersiowym)

- ręce bokiem w góre (stabilizacja na wysokości łokcia jeśli ręce za bardzo do przodu)

Sprawdzanie siły mm

* kończyna górna

- badający krzyżuje ręce, pacjent chwyta i ściska

- dlonie na dlonie badającego i ruch w dół

- dłonie pod dłonie badającego i ruch w góre

* kończyna górna

- wyprost w stawie kolanowym

- ręka na kolano - pacjent podnisi - jedno na raz

- opór na kostki, pacjent podnosi

- opór pod kostki, pacjent opuszcza

test Mackiewicza - bada górną część kręg L-S (obiawem dodatnim jest ból promieniujący wzdłuż kończyny)

- pacjent na brzuchu

- badający wykonuje bierne zgięcie kończyny dolnej w stawie kolanowym po stronie chorej

- zgięcie w kolanie do 90 stopni, chwyt pod kolano, stabilizacja L-S, pochylamy się podciągając kończynę

obiaw Laseque’a - bada dolną część kręg L, obiaw dodatni - promieniujący ból

- leżenie tyłem

- badający unosi wyprostowaną w stawie kolanowym kończynę dolną badanego (do jakiś 90 stopni)

test obwodzenia - bada bolesność i ruchomość w st biodrowym, test różnicujący pomocny min w teście Laseque’a

- leżenie tyłem

- ruch jak do trójzgięcia, zginamy nogę w klanie, potem sprawdzamy pełne obwodzenie

test Thomasa - bada przykorcz zgięciowy w st biodrowym

- ręka pacjenta pod L-S

- leżenie tyłem

- zginamy kończynę dolną nie badaną w stawie biodrowym, przy ugiętym stawie kolanowym i przyciągamy do klatki piersiowej, przytrzymując rękami

- jeśli pacjen skarży się na silny ból test niediagnostyczny

test Patrica - bada przykurcz przywiedzeniowy w st biodrowym

- leżenie tyłem, jedna kończyna dolna wyprostowana, druga (po stronie badanej) zgięta w stawach biodrowym i kolanowym, stopa opiera się o podudzie poniżej stawu kolanowego kończyny wyprostowanej

- badający jedną ręką stabilizuje miednice po stronie kończyny wyprostowanej, a drugą wykonuje pogłębienie odwiedzenia w stawie biodrowym poprzez nacisk w okolicy stawu kolanowego

test szufladkowy - bada stabilizacje więzadłową st kolanowego

- leżenie tyłem, kończyna dolna ugięta w stawie biodrowym i kolanowym, stopa oparta na podłoże

- badający chwyta podudzie poniżej stawu kolanowego, starając się przesunąć podudzie do przodu - szufladkowy przedni

- badający chwyta podudzie poniżej stawu kolanowego, starając się przesunąć podudzie ku tułow - szufladkowy tylny