UKŁAD POKARMOWY
Pies
- prosty, nieskomplikowany
- jelita można rozróżnić tylko i wyłącznie po przebiegu, całe jelita mają jednakową średnicę i brak jest jakichkolwiek znaków szczególnych
- dwunastnica ma u wszystkich zwierząt bardzo podobny przebieg, zawieszona jest na krezce, czyli jest narządem wewnątrzotrzewnowym
- przebieg okrężnicy przebiega dokładnie odwrotnie w stosunku do dwunastnicy
- początek części jelita wyznacza kierunek przepływu treści pokarmowej
Dwunastnica: Rozpoczyna się od odźwiernika żołądka(odźwiernika żołądka znajduje się po prawej stronie, żołądek u mięsożernych ułożony jest dokładnie poprzecznie w stosunku do osi głównej ciała, w związku z tym wpust jest po stronie lewej, a odźwiernik jest po stronie prawej) ma krótką część poprzeczną która biegnie do prawej strony jamy brzusznej przy trzewnej powierzchni wątroby czasami nawet na trzewnej powierzchni wątroby znajduje się wycisk dwunastniczy( można go zobaczyć przyżyciowo). Zagięcie pierwsze: dwunastnica zstępująca biegnie do tyłu i ku dołowi( biegnie mniej więcej do okolic nerki, koniec odcinka piersiowego 1,2 człon lędźwiowy). Zagięcie drugie (miedniczne): dwunastnica przechodzi na lewą stronę ciała w płaszczyźnie pośrodkowej. Następnie biegnie do okolicy wpustu żołądka jako dwunastnica wstępująca. Kończy się przy wpuście do żołądka zagięciem dwunastniczo-czczym (duodenojejunalis). To zagięcie makroskopowo jest uważane za koniec dwunastnicy, a początek jelita czczego. Mikroskopowo w tym miejscu kończą się gruczoły dwunastnicze, w jelicie czczym gruczołów dwunastniczych nie ma. Koniec dwunastnicy jest połączony fałdem, które się nazywa więzadłem dwunastniczo – okrężniczym, bo dwunastnica za pomocą tego więzadła łączy się z okrężnicą (ciężko ją zobaczyć na zwłokach zwierzęcia, ponieważ tworzy ją cienka warstwa otrzewnej i pod wpływem formaliny więzadło to rozpada się; Można go zobaczyć na „świeżych” zwłokach, tzw. Przyżyciowo).
RÓŻNICE
KOŃ: bańka dwunastnicy (ampulla duodenum)
PRZEŻUWACZE: odcinek esowaty
PIES, ŚWINIA: odcinek prosty
Przebieg dwunastnicy u wszystkich gatunków zwierząt przebiega podobnie. Jedynie u konia: bańka, zagięcie, część zstępująca i koniec dwunastnicy. Nie ma u konia trzeciej części dwunastnicy, nie ma części wstępującej dwunastnicy!
!Wyjątek, jeżeli chodzi o przebieg dwunastnicy: świnia – zagięcie miedniczne dwunastnicy leży pozaotrzewnowo!
Przewody trzustkowe u psa są dwa: większy i mniejszy. Większy jest nazywany głównym zazwyczaj jest nie „czynny”, albo jest malutki. Natomiast „mniejszy” zwany dodatkowym jest grubszy i zazwyczaj zawsze jest czynny.
Przewód żółciowy lub przewód wątrobowy uchodzą na brodawce dwunastniczej większej (papilla duodenium major). Na tej samej brodawce uchodzi przewód trzustkowy główny, albo w ogóle przewód trzustkowy,(jeżeli jest jeden). Przewód trzustkowy dodatkowy uchodzi na brodawce dwunastniczej mniejszej.
Tak jest u większości zwierząt.
KOŃ: nie ma woreczka żółciowego w związku z tym u konia 2 przewody płatowe wątroby łączą się w przewód wątrobowy wspólny. U konia występują także brodawka dwunastnicza większa, ale znajduje się ona w zachyłku dwunastniczym (iverticulum duodenium), do której uchodzi przewód trzustkowy i wątrobowy wspólny. Brodawka dwunastnicza większa znajduje się naprzeciwko brodawki dwunastniczej mniejszej, do której uchodzi przewód trzustkowy dodatkowy. (Przebieg na krzyż).
U przeżuwaczy na tle histologicznym nie można przeprowadzić granicy między dwunastnicą, a jelitem czczym, ponieważ w zależności od gatunku gruczoły dwunastnicze mogą występować na długości 40 do 60 cm w jelicie czczym (tylko u przeżuwaczy).
Jeżeli zwierzęta mają woreczek żółciowy to odchodzi od niego przewód żółciowy, natomiast u zwierząt, które nie mają woreczka żółciowego to mamy dalej przewód wątrobowy wspólny, który również prowadzi żółć.
W ramionach dwunastnicy leży trzustka.
JELITO CZCZE( czcze - inaczej znaczy puste)
Jest to najdłuższy odcinek jelita (układu pokarmowego) u zwierząt. Czcze znaczy puste, jeżeli zwierzę umrze i jest to zgon naturalny to jelito czcze jest w 99% przypadków puste, nie ma treści pokarmowej jest odrobina śluzu. Jelito to umieszczone jest na krezce, jest długie i tworzy tzw. Girlandę jelita czczego. Ukształtowane jest różnie w zależności od gatunku zwierząt: u psa jest to jelito stosunkowo krótkie w krezce jelita znajdują się płytki Pejera – skupiska tkanki limfoidalnej, grudki chłonne, których jest stosunkowo dużo; zazwyczaj znajdują się w tym miejscu, w którym krezka odchodzi od jelita.
Przeżuwacze jelito czcze mają niezwykle długie spowodowane jest to przyswajalnością pokarmu, który jest mało energetyczny, ciężko strawny przyswajalność składników pokarmowych jest stosunkowo nieduża. Krowa nie ma celulazy, czyli enzymu rozbijającego celulozę na drobne cukry do tego służą pierwotniaki i bakterie, które znajdują się w żwaczu. U przeżuwaczy część girlandy jelita czczego leży w jamie nadsieciowej.
U konia girlanda jelita czczego podobnie jak u psa także nie jest zbyt długo.
Gdy burczy nam w brzuchu tzn. ,że perystaltyka naszych jelit jest zachowana. Burczenie w brzuchu nie oznacza głodu, wręcz przeciwnie jesteśmy nasyceni a nasza treść pokarmowa jest przesuwana w jelitach.
Nie opisuje się położenia jelita czczego tak jak położenia dwunastnicy, ponieważ jelito to ciągle zmienia swoje położenie. Jelito to ciągle pracuje przesuwając treści pokarmowe w związku, z czym nie można jednoznacznie określić jego położenia.
JELITO BIODROWE
Pies: krótki odcinek jelita, który przechodzi w jelito ślepe. W zasadzie można powiedzieć, że jest to końcowy odcinek jelita cienkiego.
JELITO GRUBE
Jelito grube makroskopowo w zasadzie niczym nie różni się od jelita cienkiego, ta sama średnica żadnych charakterystycznych struktur. Różni się jedynie wewnętrznie tym, że jelito grube nie posiada kosmków jelitowych - jest to podstawowa różnica między tymi jelitami.
Fizjologicznie w dużej części ( nie w całej) jelita grubego zachodzi tylko wchłanianie zwrotne wody innymi słowy dochodzi tutaj do zagęszczanie kału. W zależności od gatunku zwierzęcia różnie się to przedstawia: u niektórych zwierząt wchłanianie wody jest silniejsze u innych słabsze. ( różny rodzaj kału, np. bydło rzadkie „placki krowie” ).
Hipopotam przed oddaniem kału robi swoim malutkim ogonkiem wiatraczek i dopiero wtedy następuje defekacja. Hipcio „pryska” swoją kupką na 4 strony świata. tak jak rozrzutnik obornika.
Hipopotamy mają bardzo delikatną skórę długie przebywanie na słońcu może zakończyć się poparzeniem. Są to zwierzęta niezwykle niebezpieczne dla człowieka, w Afryce zabiły więcej ludzi niż np. lwy.
JELITO ŚLEPE u psa jest bardzo „plastyczne” w sensie formy tzn. mały piesek może mieć 7-8 cm jelito ślepe, z drugiej strony bardzo duży pies może mieć 2- 3 cm jelito ślepe. Czasami jelito to u psa trudno znaleźć, bo jest bardzo malutkie. Wielkość jelita ślepego wcale nie zależy od wielkości psa czy też od rasy. Cechuje je bardzo duże zróżnicowanie wewnątrzgatunkowe.