Warzywnictwo – ćwiczenia; 29.10.2012

Warzywa kapustne

• Większość to rośliny dwuletnie

• Około 40% powierzchni upraw warzyw

• Ponad 50% masy plonów

• Dość łatwe e uprawie, większość dobrze się przechowuje

• Podobne wymagania

• Najczęściej uprawiane z rozsady

Kapustowate Brassicaceae

Kwiaty kwitną na żółto (jak rzepak). Jednoroczne (kapusta chińska, pekińska , brokuł) i dwuletnie.

Kapusta głowiasta biała

- masa nawet do 10-12 kg

- roślina dwuletnia

- uprawa w gruncie

- część użytkowa – „głowa” (osadzona na wierzchołku pędu)

W tym przypadku część wierzchołkowa pędu jest zmodyfikowana

- 30% powierzchni uprawy warzyw

- duża wartość odżywcza

- spożycie:

* na surowo

* po obróbce termicznej

- surowiec dla przetwórstwa

- można długo przechowywać

Cechy odmianowe:

- długość okresu wegetacji (od sadzenia rozsady do zbioru)

* wczesne

* średnio wczesne

* średnio późne

* późne

- kształt głowy

- skłonność do pękania

- wielkość głów

- twardość głów

- trwałość przechowalnicza

- przydatne do kwaszenia

Wymagania:

- klimat umiarkowany, wilgotny, pochodzący z Europy

- optymalne z temperatury 15-20^oC

- rozsada wrażliwa na chłód (zjawisko pośpiechowatości, trzeba zahartować i osłonić)

- duże wymagania glebowe, gleby żyzne, pH zbliżone do obojętnego 6,2-7,8

- wysokie zapotrzebowanie na wodę, tworzą duży plon i tworzą dużą powierzchnię transpiracyjną

- roślina światłolubna

Zmianowanie:

- uprawa na tym samym polu nie częściej niż co 4 lata (bo: kiła kapusty)

- dobry przedplon:

* strączkowe *korzeniowe * pomidor, sałata i rzodkiewka

- nie uprawiamy roślin z tej samej grupy, rodziny

- dobry przedplon dla marchwi i pietruszki korzeniowej (wrażliwe na zachwaszczenie)

Cebula – roślina wrażliwa na zachwaszczenie, ale nie jest dobrym przedplonem dla kapusty.

Nawożenie:

- bardzo duże wymagania pokarmowe (bo ma duży plon )

- korzystne nawożenie organiczne (obornik, kompost, nawóz zielony, przyorane na jesieni ubiegłego roku)

- nawożenie mineralne:

* N – 60-70% przed rozpoczęciem uprawy, reszta pogłównie (po przyjęciu rozsady 2-3 tyg., na początek zwijania głów)

* P – jesienią

* K – jesienią albo wiosną, zalecana forma KCl

* Ca – jeśli na wiosnę najpóźniej na miesiąc przed rozpoczęciem uprawy

Uprawa:

- przeważnie z rozsady

* wysiew nasion I do IV po osłonami

* sadzenie od połowy IV do połowy VII

- możliwa uprawa z siewu ( przy uprawie z siewu wysiewa się III IV)

Zbiegi pielęgnacyjne:

I grupa – zbiegi związane z glebą (wykonywane w każdej uprawie)

II grupa – zabiegi związane z rośliną

- uzupełnianie wypadów (dosadzanie roślin po kilku dniach)

- spulchnianie międzyrzędzi

- odchwaszczanie – mechaniczne i chemiczne

- nawożenie pogłówne

- nawadnianie

- osłanianie folią lub agrowłókniną

- obsypywanie (robi się u odmian późnych)

Zbiór:

- do maja (V) odmiany wczesne, osłaniane

- do końca września (IX) zbiór sukcesywny

- od października (X) do połowy listopada (XI) zbiera się odmiany późne – do przechowywania i dla przetwórstwa

- możliwy zbiór mechaniczny

Przechowywanie:

- odmiany późne – długie przechowywanie (mało wody i mało suchej masy)

- tylko odmiany późne, zbierane X i XI

- głowy ścisłe, wyrównane, czyste, zdrowe, nie uszkodzone

- idealne warunki:

* niska temperatura - oddychanie, wysychanie – ok.0^oC (ale dodatnia!)

* wilgotność względna powietrza powyżej 90%

Kalafior

Sprawia najwięcej problemów

- roślina jednoroczna

- uprawiana w Grucie

- część użytkowa – „róża”

- duża wartość odżywcza (lekkostrawny)

- spożycie:

* na surowo

*po obróbce termicznej

- surowiec dla przetwórstwa (mrożenie)

Cechy odmianowe:

- czas trwania upraw od sadzenia do zbioru:

* wczesne * średnio wczesne * średnio późne * późne

- wielkość róży

- zwięzłość róży

- kształt róży

- przykrycie liśćmi (intensywny wrażliwy na światło słoneczne)

- skłonność do przerastania liśćmi

- zabarwienie róży

Wymagania:

- duże, największe w grupie wymagania cieplne

- optymalna temperatura 14-18^oC

- wysokie wymagania wodne

- największe wymagania glebowe

- zbliżony do obojętnego, pH 6,0-7,0

- rośliny światłolubne

Zmianowanie:

- nie uprawiać w monokulturze

- przedplony jak dla kapusty głowiastej białej

- późne odmiany po wczesnych ziemniakach i grochu zielonym

Nawożenie:

- bardzo duże wymagania pokarmowe

- korzystne nawożenie organiczne

- nawożenie mineralne:

* N – połowa przed rozpoczęciem uprawy, reszta pogłównie (po 2-3 tyg.)

* P i K – wiosną (potas w formie siarczanowej)

- objawy niedobory mikroelementów:

* Mg – chloroza liści

* B – brunatnienie i rozsypywanie róż

* Mb – stopniowo zanika blaszka liściowa (biczykowatość liści)

Uprawa:

• Na zbiór: wiosenny, letni, jesienny , pod osłonami

• Najczęściej z rozsady

• Wysiew od poł. II do poł. IV

• Sadzenie od IV do poł. VI

Zabiegi pielęgnacyjne:

• Odchwaszczanie

• Spulchnianie międzyrzędzi

• Nawożenie pogłówne

• Nawadnianie w suszy

Zbiór:

• Wielokrotny, sukcesywny

• Ręczne wycinanie róż

Przechowywanie:

• Plon nietrwały!

• Temperatura powietrze: 0-1^oC

• Wilgotności względna 85-90 %