Warzywnictwo; 8.10.2012

Część 2

Warzywa strączkowe

• Rośliny jednoroczne

• Część użytkowa – niedojrzałe owoce albo niedojrzałe lub dojrzałe nasiona

• Wysoka wartość odżywcza

• Symbioza z bakteriami Rhizobium

• Wymagania klimatyczne i glebowe bardzo zróżnicowane

• Uprawa dla bezpośredniego spożycia i przetwórstwa

Bobowate Fabaceae

- fasola zwykła - Phaseolus vulgaris

- fasola wielokwiatowa - Phaseolus coccineus

- groch - Pisum sativum

- bób - Vicia faba var. faba

Warzywa strączkowe

• Większość spożywana jest w stanie surowym

• Mają duża wartość odżywczą i dietetyczną

• Spożycie nie jest duże

• Krótki okres wegetacji

• Wymagają gleb żyznych i wilgotnych

• Niewielkie wymagania termiczne

• Nie nadają się do przechowywania

Astrowate Asteraceae

- sałata siewka - Lactuca sativa

- cykoria sałatowa - Cichorium intybus

- endywia - Cichorium endivia

Komosowate Chenopodiaceae

- szpinak zwyczajny - Spinacia oleracea

- burak liściowy – Beta vulgaris ssp.cicla

Selerowate Apiaceae

- pietruszka naciowa - Petroselinum Crispim

- seler naciowy - Apium graveolens var. dulce

Pryszczyrnicowate Aizoaceae

• szpinak nowozelandzki - Tetragonia tetragonioides

Kozłkowate Valerianaceae

• roszponka warzywna – Valerianella olitoria

Protulakowate Portulaceae

- portulaka warzywna – Portulaca oleracea

Warzywa rzepowate

• krótki okres wegetacji

• mała wrażliwość na niskie temperatury

• duże wymagania wodne

• rośliny dnia długiego

• rośliny światłolubne

• rośliny jednoroczne i dwuletnie

• największe znaczenie gospodarcze ma rzodkiewka

Kapustowate Brassicaceae

- rzodkiewka - Raphanus sativus

- rzodkiew – Raphanus sativus var. niger

- rzepa - Brassica rapa subsp. rapa
- brukiew - Brassica napus var. napobrassica

Warzywa różne

• różne gatunki roślin

• zróżnicowane wymgania klimatyczne i glebowe

• różne metody uprawy

Wiechlinowate Poaceae

- kukurydza cukrowa – Zea mays

Astrowate Asteraceae

- karczoch - Cynara scolymus

- krad - Cynara cardunculus

Warzywa wieloletnie

• różne części jadalne

• różne metody uprawy

• wspólna cecha – trwałość części podziemnych

• mogą być rozmnażane wegetatywnie

• uprawa na polach wyłączonych ze zmianowania

• zróżnicowane wymagania klimatyczne, wodne i glebowe

Liliowate Liliaceae

- szparag - Asparagus

Rdestowate Polygonaceae

- rabarbar – Rheum rhaponticum

- szczaw zwyczajny – Rumex acetosa

Kapustowate Brassicaceae

- chrzan – Armoracia rusticana

Warzywa przyprawowe i lecznicze

• właściwości lecznicze

• duża wartość odżywcza i smakowa

• pobudzają łaknienie, trawienie, poprawiają samopoczucie

• poprawiają sam i wygląd potraw

• surowiec farmaceutyczny i kosmetyczny

• pochodzą z różnych sfer klimatycznych

• zróżnicowanie wymagania

• uprawy w polu i pod osłonami

Przykłady:

- bazylia pospolita

- tymianek właściwy

- melisa lekarska

- gorczyca biała

- lubczyk ogrodowy

- kminek zwyczajny

- bylica estragon

- kolendra siewna

Temat: Produkcja rozsady

Rozsada

• młode rośliny w fazie kilku liści

• otrzymywane z nasion

• przeznaczone do posadzenia na miejsce stałe

Sadzonka – młoda roślina powstająca w wyniku wegetatywnego rozmnażania

Rozsada – powstaje z generatywnego rozmnażania

Co umożliwia uprawa z rozsady:

• produkcję roślin o długim okresie wegetacji lub o dużych wymaganiach cieplnych

• przyspieszenie plonowania przez wysiew nasion w pomieszczeniach (np. pomidor ok.8 tygodni; głównie zaawansowane we wzroście)

• uprawę na tym samym polu roślinny poplonowej

• późniejsze wejście z rozsadą w pole i wykorzystanie go pod przedplony

• obniżenie kosztów związanych z pielęgnacją i ochroną w początkowym okresie wzrostu roślin

• uzyskanie z małej powierzchni znacznej liczby roślin, wystarczającej do obsadzenia wielokrotnie większych powierzchni