Korzeniowe

Uprawa

• Tylko z siewu

• Wysiew od II do V ( w zależności od odmiany i przeznaczenia)

• Uprawa na płask, na podwyższonych zagonach, na redlinach

• Na płask – konieczna głęboka orka

• Na redlinach

Zabiegi pielęgnacyjne

• Niszczenie zaskorupienia gleby

• Spulchnianie międzyrzędzi

• Odchwaszczanie – mechaniczne i chemiczne

• Nawożenie pogłówne

• Odredlanie

• Nawadnianie

• Osłanianie folią

Zbiór

• Stopniowy po osiągnięciu odpowiedniej wielkości

• Odmiany późne - do końca X

Przechowywanie

• Można długo przechowywać

• Tylko odmiany późne, zbierane w X

• Idealne warunki:

• Temp. Ok. 0-1^oC

• Wilgotność względna powietrza (?)

Pietruszka korzeniowa

Cechy odmianowe

• Kształt korzenia

• Długość korzenia

• Zabarwienie

• Skłonność do rozwidlania

• Przydatność do przechowywania lub zimowania w polu

Wymagania

• Roślina klimatu umiarkowanego

• Niewielkie wymagania termiczne

• Duże wymagania wodne w suszy

• Przedłużone kiełkowanie

• Nierównomierne wschody

• Korzeniowe cienkie, rozwidlone

• Nadmiar wody

• Gnicie

• Wrażliwe na mróz

Wymagania

• Duże wymagania glebowe

• Gleby żyzne, próchniczne, o dużej pojemności wodnej, niezaskorupiające się

Zamianowanie

• Nie uprawiane w monokulturze

• Dobry przedplon: kapustne, cebulowe, zboża

Nawożenie

• Duże wymagania pokarmowe

• Korzystne nawożenie organiczne

• Uprawa w I roku po oborniku

• Nawożenie mineralne – podobnie jak u marchwi

• Wrażliwe na zasolenie , P i K stosować jesienią

Uprawa

• Tylko z siewu

• Wysiew od III do IV

• Uprawa na płask

• Na podwyższonych zagonach

• Na redlinach

Zabiegi pielęgnacyjne

(takie same jak u marchwi)

Zbiór

• Początkowo wielokrotny, sukcesywny

• C)Do przechowalnictwa dla przetwórstwa w X i XI

Przechowywanie

• Tylko późne odmiany

• Temp. 0-1^oC

• Powietrze względnie wilgotne

Seler korzeniowy

- duża wartość odżywcza

- spożycie (na surowo, po obróbce termiczne)

Cechy odmianowe

• Kształt korzenia (korygowana przez warunki uprawy)

• Barwa miąższu

• Barwa skórki

• Wielkość korzenia

Wymagania

• Najbardziej wymagające warzywo w tej grupie

• Roślina klimatu umiarkowanego (15-20^o)

• Bardzo wrażliwa na chłody wiosenne

• Największe wymagania termiczne

• W polu po połowie IV

• Największe wymagania wodne

• Gleby: żyzne, próchniczne, o dużej pojemności wodnej, zasobne, pH 6,5-7,5

• Unikać lekkich, piaszczystych oraz ciężkich, zaskorupiałych gleb

Zmianowanie

• Na tym samym polu, nie częściej niż co 3-4 lata

• Dobry przedplon: ogórek, pomidor, por, strączkowe, motylkowe, zboża, sałata, szpinak, rzodkiewka

Nawożenie

• Duże wymagania pokarmowe

• Korzystne nawożenie organiczne

• Uprawa w I roku po oborniku

• Nawożenie mineralne

• N – połowa prze sadzeniem, reszta pogłównie

• P i K – stosować jesienią

Uprawa

• Tylko z rozsady (długa wegetacja)

• Wysiew od 15 II do początku III – pod osłonami

• Sadzenie rozsady po 15 V

• Ważne staranne sadzenie rozsady ( I etapowa produkcja rozsady)

19.11.

Zabiegi pielęgnacyjne

• Spulchnianie międzyrzędzi

• Odchwaszczanie

• Nawożenie

• Nawadnianie (VII-IX)

• Osłanianie folią lub agrowłókniną

Zbiór

• Początkowo wielokrotny, sukcesywny

• Do przechowywania dla przetwórstwo w X i XI

Przechowywanie

• Korzenie zdrowe, pełna o masie do 300 g

KOMOSOWATE – Chenopodiaceae

Burak ćwikłowy

- duża wartość odżywcza (betanina)

- spożycie po obróbce termicznej

- surowiec dla przetwórstwa

- produkcja barwnika

Cechy odmianowe

• Kształt korzenia

• Barwa korzenia

• Zaznaczenie pierścieni

• Smak, włóknistość

Wymagania

• Roślina klimatu umiarkowanego

• Duże wymaganie termiczne

• Optymalna temp. 15-18^oC

• Wrażliwy na chłody wiosenne

• Umiarkowane wymagania wodne

• Źle znosi suche podczas kiełkowania, wschodów i grubienie korzenia

• Duże wymagania glebowe

• Gleby: żyzne, próchniczne, zasobne, nie zaskorupiające

• pH 6,0-7,5 (zbliżone do obojętnego)

• unikać gleb kwaśnych

Zmianowanie

• nie uprawiać w monokulturze

• większość warzyw to dobry przedplon: szpinak

• opóźniony wysiew (sałata, rzodkiewka, kalarepa, wczesna kapusta, groch zielony)

Nawożenie

• uprawa w drugim/trzecim roku po oborniku

• nawożenie mineralne

• N – cała dawka przedsiewnie

• P i K – stosowanie jesienią

• Roślina chlorkolubna

• Wrażliwy na niedobór boru (sucha zgnilizna korzenia lub zgorzel liści sercowych)

Uprawa

• Tylko z siewu

• Gleba ogrzana minimum do 8^oC (kiełkowanie)

• Wysiew IV do poł.VII

• Po siewie stosować wałowanie

Zbiegi pielęgnacyjne

• Spulchnianie międzyrzędzi

• Zachwaszczanie – mechaniczne i chemiczne

• Przerywka

• Nawadnianie od VII do VIII

• Osłanianie folią

Zbiór

• Początkowo wielokrotny, sukcesywny

• X

Przechowywanie

• Odmiany późne, zbierane w IX i X

• Najlepsze o śred. 7-10 cm

• Temp. 1-2^oC

CEBULOWE – Liliaceae

- rośliny dwuletnie i wieloletnie

- plonem są cebule i liście

- umiarkowane wymagania cieplne

- duże wymagania glebowe

- umiarkowane wymagania wodne

- słabo cieniują glebę

- uprawa w gruncie

- różne metody uprawy

-różnorodne wykorzystanie plonu

- możliwość przechowywania

Cebula składa się z:

- piętki – zdeformowanej zdrewniałej, skróconej łodygi

- łusek – mięsistych pochew liściowych

+ szyjka –łodyga rzekoma

+ liście – mają tą samą nazwę co szczypior

Kształt cebuli:

- cylindryczny – por, siedmiolatka

- kulisty – cebula zwyczajne, cebula perłowa

- eliptyczny – szarlotka

- ząbki – czosnek

„gniazda cebule”: szarlotka, kartoflanka

„cebula złożona” – czosnek

Liście:

-wyrastają z pochew liściowych

- wspólna nazwa – szczypior

- liście

* nerkowate – większość warzyw cebulowych

* płaskie – por, czosnek

Liliowate – Liliaceae

Cebula zwyczajna- Allium cepa

- roślina dwuletnia

- plon: cebula, liście

- wysoka wartość odżywcza:

* spożywana na surowo

* surowiec przetwórstwa

* surowiec dla przemysłu farmaceutycznego

Cechy odmianowe

• Czas tworzenia uprawy od siewu do zbioru: siewu, średnio wczesne, średnio późne, późne

• Kształt cebuli (kulista, przedłużona, spłaszczona)

• Smak

• Barwa łusek okrywających

• Wielkość cebuli

• Twardość (związane z ich wczesnością)

• Przyleganie łusek suchych

• Równomierność załamywania szczypioru

• Reakcja fotoperiodyczna

Wymagania

• Roślina klimatu umiarkowanego

• Optymalna temperatura 15-21^oC

• Wrażliwa na niedobór wodę

• Nie ma dostępu do wody położonej głębiej

• Opady po dłużej trwającej suszy powodują pękanie cebul

• Pod koniec uprawy przygotowanie roślin do wejścia w spoczynek

• Duże wymagania gleb

• Głównie uprawa z siewu (długie wschody): średniozwięzłe, zasobne, wilgotne, próchniczne, nie zachwaszczone, nie zaskorupiające

• pH 5,8-7,5 (jeśli niższe to przedwczesne zamieranie liście, wyższe zamieranie korzeni)

• wrażliwa na zasolenie