Veritatis splendor (łac. Blask Prawdy) – dziesiąta encyklika papieża Jana Pawła II.
Traktuje "o niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Kościoła". Encyklika jest jednym z najbardziej wszechstronnych i filozoficznych nauczań teologii moralnej w katolickiej tradycji. Prace nad nią trwały sześć lat, opublikowana została 6 sierpnia 1993.
Veritatis splendor reaguje na dylematy teologii moralnej, które zostały podniesione w Kościele w II poł. XX wieku. Te pytania obracają się wokół umiejętności człowieka; rozpoznania dobra, istnienia zła, roli ludzkiej wolności, ludzkiego sumienia oraz grzechu śmiertelnego. W odpowiedzi na te pytania papież Jan Paweł II dobitnie nalega, by moralna prawda była dostępna, że wybór dobra albo zła ma głęboki skutek i że nie ma żadnej prawdziwej sprzeczności między wolnością a następowaniem dobra.
Jan Paweł II uczy, że nie ma żadnego prawdziwego konfliktu pomiędzy ludzką wolnością a prawem Bożym. Boże prawo rządzące ludzkim zachowaniem nie sprzeciwia się ludzkiej wolności, ale raczej "chroni i promuje wolność".
Encyklika stwierdza, że dzisiejszy szacunek dla ludzkiej wolności reprezentuje jedną z pozytywnych realizacji współczesnej kultury.
#
Ecclesia de Eucharistia (łac. O Eucharystii w życiu Kościoła) − ostatnia encyklika papieża Jana Pawła II sygnowana datą 17 kwietnia 2003.
Encyklika ta porusza zagadnienie fundamentalnej roli Eucharystii w życiu Kościoła. Zaczyna się od słów: «Kościół żyje dzięki Eucharystii». Według nauki Kościoła Jezus Chrystus jest substancjalnie obecny w Kościele w przeistoczonym w ciało chlebie i w krew winie.
Eucharystia została określona jako uobecnienie jedynej ofiary Jezusa Chrystusa na krzyżu, dokonanej dla zbawienia wielu.
###############################################################################################
Deus caritas est (łac. Bóg jest miłością) – pierwsza encyklika napisana przez papieża Benedykta XVI. Poświęcona jest miłości, w jej wymiarze seksualnym, społecznym i nadprzyrodzonym. Papież podkreśla w niej, że miłość Boga i miłość bliźniego są nierozłączne i stanowią jedno przykazanie. Została ogłoszona i opublikowana 25 stycznia 2006 roku w ośmiu językach (angielski,francuski, niemiecki, włoski, łacina, polski, portugalski i hiszpański). W 42 paragrafach papież pisze na temat wątku miłości, porusza temat charytatywnej działalności Kościoła i relacji między wiarą i polityką.
Encyklikę o miłości zaczął pod koniec życia pisać poprzednik Benedykta XVI – Jan Paweł II, jednak nie zdążył jej dokończyć. Pierwsza część została napisana przez Benedykta XVI latem 2005 roku, natomiast część drugą uformowały zapisy i projekty jakie pozostawił Jan Paweł II. Dokument został podpisany przez papieża w Boże Narodzenie 25 grudnia 2005 roku.
Podczas audiencji generalnej 25 stycznia 2006 r. papież omówił treść swej encykliki. Powiedział m.in.:
W encyklice tej chcę ukazać pojęcie miłości w jego różnorodnych wymiarach. W dzisiejszej terminologii miłość często jawi się jako bardzo odległa od tego, co myśli chrześcijanin. Chciałbym jednak ukazać, że chodzi o ten sam „ruch”, który ma wiele wymiarów. Eros – dar miłości między mężczyzną i kobietą pochodzi z tego samego źródła dobroci Stwórcy, co następnie możliwość miłości, która rezygnuje z samego siebie na rzecz drugiego.
Chcę ukazać, że eros przekształca się w agapé w takiej mierze, w jakiej obydwoje naprawdę się kochają, gdy jedno z nich nie szuka już więcej siebie i swej własnej radości, przyjemności, lecz przede wszystkim szuka dobra drugiego. W ten sposób eros przekształca się w miłość na drodze oczyszczenia, pogłębienia; otwiera się później na własną rodzinę, na szerszą rodzinę społeczeństwa, rodzinę Kościoła, rodzinę świata.
Próbuję też ukazać, że najbardziej osobisty akt miłości, płynący od Boga, który sam jest miłością, winien również być aktem eklezjalnym, także organizacyjnie. Jeśli prawdą jest, że Kościół wyraża miłość Bożą, którą Bóg darzy swe ludzkie stworzenia, to musi też być prawdą, że podstawowy akt wiary, który stwarza, jednoczy Kościół i daje nadzieję życia wiecznego. Obecność Boga w świecie tworzy również akt eklezjalny, tzn. Kościół jako taki, jako wspólnota, również w sposób instytucjonalny winien kochać. To, co nazywamy „Caritasem” nie jest tylko organizacją, jak inne instytucje filantropijne, ale potrzebnym wyrazem głębszego aktu osobowej miłości, którą Bóg obudził w naszych sercach. Jest odbiciem tego aktu, którym Bóg jest i działa, czyniąc nas podobnymi do Siebie.
Wbrew tradycji nie należy szukać w pierwszej encyklice nowego papieża programu jego pontyfikatu. Benedykt XVI wyjaśniał już wielokrotnie, że nie zamierza takiego programu przedstawiać, gdyż jego poprzednik pozostawił po sobie wystarczająco dużo tekstów. Encyklika ta potwierdza, że programem papieża jest po prostu program Ewangelii.
Tytuł encykliki wziął się z łacińskiego tłumaczenia słów 1 Listu św. Jana, rozdział 4, wers 16.
Papież napisał, że przykazania miłości Boga i miłości bliźniego są bardzo aktualnym przesłaniem w świecie, w którym, jak podkreślił, z imieniem Bożym łączy się czasami zemstę czy nawet obowiązek nienawiści i przemocy. W pierwszej mojej encyklice pragnę mówić o miłości, którą Bóg nas napełnia i którą mamy przekazywać innym – podkreślił. Chcę – dodał – pobudzić świat do nowej, czynnej gorliwości w dawaniu ludzkiej odpowiedzi na Bożą miłość.
Cały dokument składa się z dwóch części. Pierwsza część poświęcona jest różnym wymiarom miłości (także erotycznej), druga zaś mówi o kościelnym wypełnianiu przykazania miłości bliźniego. Pierwsza część jest niełatwa językowo, ale za to bogata kulturowo i filozoficznie. Druga natomiast, traktująca o „posłudze miłości”, jest konkretna. Papież podkreśla tam, że praca charytatywna jest pierwszorzędną, a nie dodatkową działalnością Kościoła.
Encyklikę kończy modlitwa do Matki Bożej:
Encyklika ta przynosi wierzącym przypomnienie, że najważniejszym posłaniem i misją każdego z nas jest ukazywanie miłości do Boga poprzez konkretne działania w spotkaniu z drugim człowiekiem. Jest ponowieniem wezwania do dawania świadectwa wiary niezależnie od tego, w jakim miejscu i w jakim środowisku przebywamy i działamy. Papież mówi, że żyjemy w czasie szczególnym i wymagającym tego, by nieść pomoc potrzebującym i opuszczonym.
Stanowi ona odpowiedź na trzy kryzysy kulturowo-religijne współczesności:
1 Pierwszy związany jest z tym, że nie widzi się potrzeby Boga i miejsca dla niego w świecie. Bez odniesienia do Boga nie ma też ostatecznego odniesienia do ludzkiego działania. Tymczasem, jak wskazuje Benedykt XVI, dzięki miłości istnieje rzeczywista relacja między Bogiem oraz człowiekiem i światem.
2 Drugi kryzys polega na teoretycznym i praktycznym kwestionowaniu małżeństwa jako właściwej sfery miłości między kobietą i mężczyzną. Symbolem tego kryzysu jest wszechobecność i ubóstwienie seksu. Papież uwypukla sens miłości małżeńskiej, opartej na rezygnacji z siebie na rzecz drugiego. Bez oparcia na wierze miłość zostaje sprowadzona do seksu, a człowiek staje się towarem.
3 Przejawem trzeciego kryzysu jest pojmowanie miłości jako gry spontaniczności. Nie bierze się pod uwagę, że mogłaby ona być oparta o długofalowe nastawienie i domaga się uporządkowania instytucjonalnego. Papieżowi chodzi więc o uporządkowanie miłości w dzisiejszym świecie.
Encyklikę tę należy widzieć w ciągłości z encykliką Fides et ratio Jana Pawła II. Porządek rozumu, opisany w tej ostatniej, został dopełniony o porządek miłości. Tradycja chrześcijańska oba te porządki traktuje jako uzupełniające się i tworzące organiczną całość. Istnieje też podobieństwo z encykliką Dives in misericordia. I tam i tu twierdzi się, że możemy miłować, bo Bóg nas umiłował jako pierwszy. Dlatego miłość jest nie tylko przykazaniem, ale także odpowiedzią na dar Boga.
Istnieje tu pewna różnica w stosunku do nauczania Jana Pawła II. Polega ona na tym, że w dokumentach poprzedniego papieża zawsze pierwszy rozdział był poświęcony szerokiej analizie kontekstu kościelnego czy kulturowego, w jaki wchodzimy. Tutaj nie ma tego zrobionego w sposób bezpośredni. Benedyktowi XVI poprzez ten dokument chodzi o uporządkowanie pojmowania miłości w dzisiejszym świecie.
Wymowne jest, że Ojciec Święty podpisał encyklikę 25 grudnia, w uroczystość Narodzenia Pańskiego, 2005 r. Jezus Chrystus bowiem, jak podkreśla w swym dokumencie, to wcielona miłość Boga. Nie bez znaczenia jest też fakt, że encyklika została ogłoszona miesiąc później, w święto Nawrócenia św. Pawła Apostoła, na zakończenie Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan.
#
Spe Salvi (z łac. Nadzieją zbawieni) – druga encyklika papieża Benedykta XVI. Poświęcona jest nadziei w życiu chrześcijanina. Została ogłoszona i opublikowana 30 listopada 2007 roku w ośmiu językach (angielski, francuski,niemiecki, włoski, łacina, polski, portugalski i hiszpański). Zapisana została w 50 paragrafach.
Tytuł encykliki nawiązuje do tekstu w nadziei już jesteśmy zbawieni z listu św. Pawła do Rzymian (Rz 8,24).
#
Sacramentum Caritatis (Sakrament Miłości) – posynodalna adhortacja apostolska papieża Benedykta XVI podpisana 22 lutego 2007 roku, a upublicznioną 13 marca 2007 r. Tekst, składający się z 97 punktów, jest podsumowaniem synodu biskupów zwołanego jeszcze przez Jana Pawła II z okazji Roku Eucharystii. Synod odbywał się w dniach od 2 do 23 października 2005 roku.
Adhortacja składa się trzech części, w których Eucharystia ukazana jest jako tajemnica: do wierzenia, do celebrowania, do przeżywania i świadczenia. Papież Benedykt XVI mówi w adhortacji o Eucharystii jako o tajemnicy wiary, że jest jej „streszczeniem i podsumowaniem”. Ukazuje także powiązania z posługą prezbiteratu i sakramentem święceń oraz zmałżeństwem.
Papież mówi też o duszpasterstwie eucharystycznym. Zwłaszcza o konieczności prowadzenia w parafiach drogi mistagogicznej, która skupiałaby się na trzech elementach: wprowadzaniu wiernych w historię zbawienia, objaśnianiu znaków zawartych w obrzędach liturgicznych i sakramentach, oraz uczeniu wiązania tych obrzędów z codziennym życiem chrześcijańskim.