Wg. WHO – papierosy pali mld osób na świecie, efektem śmierć 4 mln rocznie. Z powodu palenia co 8 min. Umiera człowiek. Przewiduje się, nikotyna będzie przyczyną 25% zgonów na świecie. Każdego dnia 90tyś. Młodych ludzi zaczyna palić pod wpływem reklam i promocji. Wypalenie jednego papierosa skraca życie o 5 min. Co drugi nowotwór złośliwy u mężczyzn w wieku 35-65 lat jest związany z paleniem tytoniu. Osoby palące zapadają na nowotwór płuc 20x częściej niż niepalący.
Nikotyna – środek uzależniający, najpierw budzi uzasadnione poczucie przyjemności, nie odpierając kontroli nad własnymi czynami, potem każd
Kwiatu tytoniu - Nicotiana tabacum
Historia
Wykorzystywany do celów leczniczych
Znany już w Starożytnym Egipcie
Pionierów palenie uznaje się Azteków i Majów.
Tubylcy Ameryki północnej palili tzw., świętą roślinę
Powstało przekonanie że tytoń wzmacnia serce, żołądek zabija źródła choroby, do leczenia guzów odmrożeni, oparzeń wysypek
Uznawana za lek przeciwbólowy.
Kolumb dostał liście tytoniu w prezencie od Indian Arawaków
Do Europy tytoń przybył dzięki dr. F. Hernandezowi
Indianie nie tylko palili tytoń ale również sproszkowany tytoń wciągali nosem (tabace)
Tivais pisał że dym tytoniowy upija jak wino
We Francji zalecano nikotynę jako lek na migrenę
Jean Nicot – stał się ojcem chrzestnym nikotyny
W 1600 roku palenie stało się powszechnym zwyczajem wśród mężczyzn
Do polski tytoń dotarł z Turcji
Od 1650 tytoń zdobywał coraz większą popularność. Uznawany za lek i roślinę ozdobną, stawał się symbolem władzy i pieniędzy
Wiele państw zbijało majątki na eksporcie tytoniu do innych krajów.
Pierwszym przeciwnikiem palenia tytoniu był Ludwik XII który zakazał sprzedaży tytoniu z wyjątkiem aptekarzy w celu leczniczym
W 1604 W Anglii usiłował zatrzymać zarazę tytoniową i napisał traktat „wstrętny dym, czyli królewskie pouczenie o nadużywaniu tytoniu”
Kościół katolicki nazywał palenie jako niemoralne.
Z powodu pożarów wywołanych przez palaczy Car Mikołaj wydał nakaz karania palaczy.
Złoty wiek tytoniu – II połowa XVIIw.
Podczas epidemii dżumy – lekarze i grabarze palili tytoń i odkażali domy dymem tytoniowym
1612r w Virginii powstaje pierwsza plantacja tytoniu w celach eksportowych.
Przetwory tytoniowe – 1853r. pierwsza fabryka papierosów w Hawanie
Filtry miały zapewnić redukcje ryzyka związanego z paleniem
Dym papierosowy porównywano do górskiego powietrza
1949r – wykazano związek raka płuc z paleniem
Morris – uznał nikotynę za narkotyk
Nikotyna oddziaływane na mózg palacza
Charakterystyka botaniczna tytoniu
Systematyka[1] |
---|
Domena |
Królestwo |
Klad |
Klad |
Klad |
Klasa |
Klad |
Rząd |
Rodzina |
Rodzaj |
Odmiany tytoniu zwanymi orientalnymi lub aromatycznymi
Nicotiana tabacum Havanesis
Nicotiana tabacum Brasiliensis
Nicotiana tabacum Virginica
Nicotiana tabacum Purpurea
Nicotiana tabacum
Jakość tytoniu
Duża różnorodność morfologiczna
Roślina bardzo plastyczna
Czynniki wpływające na jakość i skład chemiczny
Położenie liści na łodydze
Grupy i odmiany tytoniu uprawiane w Polsce
Lubelsko-podkarpacki
Świętokrzysko-małopolski
Kujawsko-pomorski
Mazurski
Dolnośląski
Znaczenie gospodarcze tytoniu w Polsce
17 tys ha uprawy w PL
Wielkość produkcji ok 26-29 tys. Ton
Ocena jakości liści tytoniu odbywa się kilkukrotnie, od sortowania surowca przez producenrta, przez stacje wykupowe, a także na różnych etaoach przerobu surowca w wytwórniach tytoniu i zakładach przemysłowych
Pierwsze sortowanie odbywają się na podstawie cech organoleptycznych czyli zewnętrznych właściwości liści
Bardziej obiektywną oceną surowca można wykonać przeprowadzając analizę składu chemicznego liści której celem jest poznanie zawartości składników uważanych za korzystne lub niekorzystne z punktu widzenia właściwości palarskich
Analizując skład chemiczny określa się zawartość
Węglowodanów –
Stanowią największą grupę związków organicznych występujących w tytoniu
Cukry
Dekstryny
Skrobia
Związki hemiceluloza
Celuloza
Lignina
Pektyny
Związków azotów
Alkaloidy tytoniu
Nikotyna
nornikotyna
Kwasów organicznych
Fenole i polifenole
Związki aromatyczne
Składniki mineralne