17.04.2012 Prawo administracyjne
Luz decyzyjny, uznanie administracyjne
Uznanie administracyjne oznacza sytuację, w której organ administracji działając na podstawie przepisów prawa i w oparciu o normę prawną przy tym samym stanie faktycznym wydać dwa/kilka rozporządzeń i wszystkie są legalne.
Prawne formy działania administracji
Akty wywołujące skutki cywilnoprawne/niewywołujące takich skutków
(np. decyzja wywłaszczeniowa, decyzja rozbiórki – wywołują skutki cywilnoprawne)
Pośrednie skutki cywilnoprawne – potrzebne do rozstrzygnięć o charakterze prawa cywilnego (np. decyzja o sprzedaży gruntu należącego do gminy, decyzja o oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste, decyzja o nabyciu nieruchomości przez cudzoziemca)
Akty regulujące sytuację prawną rzeczy –prawa i obowiązki wynikające z tych aktów przechodzą na każdoczesnego właściciela rzeczy, np.. pozwolenia wodno prawne, uznanie budynku za zabytek, decyzja wywłaszczeniowa, nakaz rozbiórki
Akt regulujący sytuację prawną osób – akty, które regulują sytuację adresata danego aktu poprzez przyznanie mu prawa lub nałożenie na niego obowiązku. Prawa/obowiązki o charakterze osobistym nie przechodzą na inne osoby. Przestają wywoływać skutki prawne z momentem śmierci, np. zasiłek z pomocy społecznej, zasiłek stały, akt nadający obywatelstwo, uznanie za bezrobotnego, pozwolenie na broń (czyli: akty odnoszące się do rzeczy, ale prawo/obowiązek nakłada się na konkretną osobę fizyczną)
Czynności cywilnoprawne
Znaczenie: pojawiają się nowe gałęzie p.a., gdzie czynności cywilnoprawne są podstawową prawną formą działania dla danego aktu prawnego, np. ustawa o zamówieniach publicznych
Umowy adhezyjne
Zamówienia publiczne
Rodzaje czynności cywilnoprawnych:
Nabywanie wolumenu dóbr przez administrację
Dostarczanie przez administrację dóbr i usług
Umowy powiązane z aktami administracyjnymi
Przyrzeczenie administracyjne: jest to oświadczenie organu administracji publicznej, w którym zobowiązuje się on do konkretnego zachowania się w przyszłości, np. do wydania aktu administracyjnego określonej treści; jest to specyficzna prawna forma działania administracji, np. ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (art. 60. 1. – tam, gdzie jest wymagana koncesja, przedsiębiorca może ubiegać się o wydanie przyrzeczenia „promesy” wydania koncesji, o ile spełnia warunki) podobna sytuacja: ustawa o transporcie drogowym – Art. 9.1. – przedsiębiorca, który zamierza uzyskać licencję w zakresie transportu drogowego również może ubiegać się o ‘promesę’; inny przykład: ustawa o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (straciła doniosłe znaczenie po wejściu Polski do UE); ponadto: promesa o udzielenie dotacji inwestycyjnej (tu: forma umowy)
Ugoda administracyjna
Instytucja z k.p.a.
Ugoda zastępuje akt administracyjny (decyzję administracyjną)
Ugoda jest to pisemne porozumienie między stronami postępowania administracyjnego toczącego się w pierwszej lub drugiej instancji zatwierdzone przez organ przed którym toczy się postępowanie.
Strony o spornych interesach
W ramach toczącego się postępowania administracyjnego
Muszą być dwie strony i organ administracji, musi być to postępowanie o charakterze kontradyktoryjnym
Kiedy przepisy prawa zakazują zawarcia ugody:? Np. w sprawach o wywłaszczenie, ratio legis
Ugoda musi być zatwierdzona przez organ administracji, przed którym została zawarta
Przykłady: Art. 30.1. Właściciele gruntów mogą, w drodze pisemnej ugody, ustalić zmiany stanu wody na gruntach, jeżeli zmianę te nie wpłyną szkodliwie na inne nieruchomości lub na gospodarkę wodną; ugoda nie może dotyczyć wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi
Przykład, gdzie prawodawca mógł wprowadzić ugodę, ale tego nie zrobił: prawo geodezyjne i kartograficzne,
Postępowanie między stronami postępowania administracyjnego + zatwierdzenie przez organ administracji przed którym toczy się postępowanie = UGODA ADMINISTRACYJNA
Art. 114 – W sprawie, w której toczy się postępowanie przed organem administracji publicznej, strony mogą zawrzeć ugodę – jeżeli przemawia za tym charakter sprawy, przyczyni się do to uproszczenia lub przyspieszenia postępowania i nie sprzeciwia się temu przepis prawa
Podsumowanie:
Ugoda jest prawną formą działania administracji zbyt rzadko wykorzystywaną w praktyce
Ustawodawca niepotrzebnie korzysta z ugody cywilnoprawnej w sprawach administracyjnych (tworzenie formy hybrydowej – zatwierdzenie ugody cywilnoprawnej decyzją administracyjną)
Mało spraw spornych i kontradyktoryjnych
Forma dwustronna
Elementy władcze.
Porozumienie administracyjne – czynność prawna o charakterze dwustronnym, forma niewładcza; w ramach porozumienia administracyjnego strony porozumienia rozstrzygają o wspólnym wykonaniu zadania publicznego bądź przekazaniu tego zadania jednemu podmiotowi przez drugi. Cechą charakterystyczną porozumienia jest równość podmiotów, nie może istnieć między nimi ani podległość organizacyjna, ani podległość służbowa. Nie jest warunkiem niezbędnym posiadanie osobowości prawnej. Muszą być publikowane w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Przedmiotem porozumienia są zadania z zakresu administracji publicznej, czyli musi dotyczyć minimum kompetencji jednego organu, który zawiera porozumienie. Np. porozumienie materialno-prawne (ustawodawca określa kto z kim i w jakiej sprawie) jeśli Lublin jest miastem wojewódzkim, to w ramach porozumienia może utworzyć jedną bibliotekę, która byłaby wspólną dla województwa, powiatu, gminy. Podobnie ze strażą miejską.
Rodzaje porozumień:
komunalne (dotyczą wszystkich zadań JST) mogą być zawierane:
gminy: z gminami, z powiatem, z administracją rządową, z województwem ale tylko tym, do którego należy
powiat: z powiatem, z administracją rządową, z gminą, z województwem do którego należy
województwo: z województwami i z jst ze swojego obszaru ,
o wykonywaniu zadań z administracją rządową (zawsze stroną musi być organ administracji rządowej; dwa warianty: 1) między organami ad. rządowej 2) organ ad. rządowej przekazuje zadanie do wykonania JST)
Umowa administracyjna: problemy definicyjne, nie wiadomo, czy zaliczać ją do katalogu prawnych form działania administracji; pojęcie różnie postrzegane – może być synonimem porozumienia administracyjnego a może być synonimem umowy cywilnoprawnej.
Umowa administracyjna jest to dwustronne działanie podejmowane z jednej strony przez organ administracji publicznej z drugiej podmiot będący poza strukturami tej administracji (podmiot zewnętrzny) oparte na przepisach prawa administracyjnego i poddane kontroli sądu administracyjnego
Działania faktyczne:
Społeczno-organizatorskie – coraz częściej stosowane w administracji, sytuacja w której organ administracji działając na podstawie prawa i w jego granicach, podejmuje działania takie jak mogłaby podjąć organizacja społeczna (def. z czasów PRL) działania niewładne, podejmowane w ramach kompetencji oraz środków finansowych, skuteczność. Np. akcja informacyjna dotycząca późniejszych emerytur, kampania bilboardowa ‘segreguj śmieci’, pogadanki w szkołach. Czasami te działania mają większy efekt niż karanie.
Materialno-techniczne
Pewne działania nie mieszczą się w obu tych grupach