Wlasnosc intelektualna - IPR, obejmuje wszelkie wytwory intelektu ludziego i dotyczy dobr niematerialnych.

Dobra osobiste - zycie, wizerunek, nazwisko, status, prawo wolnosci, ochrony mienia, korespondencji,

(nie zwiazana z nosnikiem materialnym)

Dobra niematerialne (intelektualne):

1. Chronione prawami autorskimi

2. Chronione prawami wlasnosci ??? (znaki towarowe, oznaczenia geograficzne)

Ustawa o prawach autorskich z 1994r. (miec na nastepny raz !)

1. Artysta wykonawca

2. Odbiorca uzytkownik

3. Producent (latwy i tani dostep - tego oczekujemy)

Dlaczego prawo autorskie istnieje i co ono chroni ???

Chroni interesy osobiste.

Kupujac plyte nie chronimy nosnika tylko tresc czyli piosenki. Nie ma znaczenia czy czytamy ksiazke na ekranie

komputeraz czy w rekach, chodzi o nie lamanie prawa intelektualnego. Prawo jest zwiazane z wynalezieniem czcionki drukarskiej i ...... ?

Marcin Luter uzyskal przywilej ochrony prawa autorskiego.

Dzis prawa autorskie sa zwiazane z rewolucja francuska w XVIII wieku.

Francuzi uznawali ze tworca jest wybrany przez Boga lub osobe wyzsza, ma wielkie zdolnosci i trzeba go chronic.

Na zalozenach prawa francuskiego opiera sie cale pawo europejskie oprocz prawa brytyjskiego.

Prawo autorskie istnieje wiecznie mimo ze autor juz nie zyje.

W Azji kopiowanie utworow jest wyrazem szacunku dla poprzednika, ktory dany utwor stworzyl.

Konsekwencje ustawy francuskiej - chronimy wiez autora z utworem.

SYSTEMY:

1. System kontynentalny.

2. System coryright - (system amerykanski) => prawo do kopiowania. Ma terytorialny charakter - o tym co jest

chronione, kto jest autorem, kiedy naruszamy prawa decyduje prawo tego panstwa na terenie ktorego doszlo do

zlamania tego prawa.

Wytwory intelektu sa chronione tym silniej im bardziej maja wartosc rynkowa.

Konstrukcja prawa autorkiego:

Przedmiot --> utwor

Podmiot --> tworca, uprawmiony z tytulu autorskich praw majatkowych.

monopol autorski (wylacznie autor moze decydowac co sie stanie z jego utworem) <-- Tresc prawa autorskiego

(rozporzadzanie, korzystanie i uzytkowanie przedmiotu). Sklada sie na nie:

* autorskie prawa majatkowe - sa to prawa majatkowe, maja wartosc majatkowa, zbywalne, tworca moze sie ich zrzec, prawa dziedziczne, prawo do rozporzadzania utworem, do korzystania z utworu,do wynagrodzenia, wygasaja 70 lat

po smierci tworcy. Utwor wtedy przechodzi do domeny publicznej i mozna go uzytkowac.

*autorkie prawa osobiste - prawa, ktore chronia wiez tworcy z utworem, prawa niemajatkowe, niezbywalne ( tworca

nie moze przeniesc je na kogos innego), nie moze sie ich zrzec, niedziedziczne, wieczne (prawa nigdy nie wygasaja), prawo do integralnosci utworu,

Prawie wszystkie wydawnictwa opieraja sie na koncepcji wlasnosciowej ale w przyszlosci moze bedzie obowiazywac koncepcja wolnosciowa (powstala w USA w ruchu Creativity commons)

Obszary dzialan:

Open sourse - licencja z otwartym kodem zrodlowym.

Open access - licencja z otwartym dostepem (niedostepna u nas) .

CC - jest na tym oparta wikipedia, oznacza ze tworca danej stony zrzekl sie praw majatkowym i od uzytkownikow

zalezy moderowanie hasel i stron, slaboscia jest to ze kazdy moze wprowadzac zmiany i nie jestesmy pewni finalnego produktu.

Utwory osierocone (orphan works) - utwory drobne, nie ksiazki, ktore ochrona autorsko prawna nie uplynela a nie

znamy jego tworcy.