ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM I RYNKI FINANSOWE – WYKŁADY

21.11.2013

1. Polityka pieniężna banku centralnego

Bank centralny może wpływać na sytuację w sektorze bankowym przy pomocy instrumentów bezpośrednich i pośrednich. Instrumentem bezpośrednim jest stopa rezerwy obowiązkowej
I Wpłata – depozyt = 1000, r = 10%, poziom rezerwy = 100, na akcję kredytową 900;

II 1000, r =20%, 200, na akcję kredytową 800.
Jest to jedyny instrument bezpośredniego oddziaływania na banki komercyjne.
Instrumenty pośrednie, czyli takie, na które banki komercyjne nie muszą reagować to:
- Stopy procentowe kredytów udzielanych przez bank centralny – bank centralny może udzielać kredytów bankom komercyjnym. W Polsce jest to kredyt:
* Redyskontowy, udzielany pod zastaw weksli przyjętych do redyskonta,
* Lombardowy, udzielany pod zastaw skarbowych papierów wartościowych (bon skarbowy, lub obligacja skarbowa). W Polsce stopy te ustalane są przez radę polityki pieniężnej.

Kredyt w NBP

redyskontowa 4,75% bank komercyjny

3,75%

Założenie polityki banku centralnego jest to, że banki komercyjne zareagują na znmianę stóp procentowych i np. w celu ożywienia gospodarki, po obniżce stóp będą chętniej udzielać Tańszego kredytu przedsiębiorstwom i gospodarstwom domowym.

Stop lombardowa jest zawsze wyższa od redyskontowej i oznacza dla banków komercyjnych najwyższą cenę kredytu NBP. Banki korzystają z kredytu lombardowego jedynie w nagłych przypadkach utraty płynności finansowej.
- Operacje otwartego rynku – operacje otwartego rynku oznaczają skup lub sprzedaż papierów wartościowych organizowane przez bank centralny, w celu zwiększenia lub zmniejszenia płynności finansowej w sektorze bankowym.

Skup papierów wartościowych oznacza zwiększenie środków pieniężnych pozostających w dyspozycji banków komercyjnych na prowadzenie akcji kredytowej.

Sprzedaż papierów wartościowych przez bank centralny oznacza „ściągnięcie, zamrożenie” środków pieniężnych z systemu bankowego, a tym samym zmniejszenie płynności tego sektora i ograniczenie akcji kredytowej banków komercyjnych.

2. W Polsce w operacjach otwartego rynku wykorzystuje się tak zwane bony pieniężne emitowane przez Narodowy Bank Polski. Mają one siedmiodniowy okres zapadalności i oprocentowanie wyznaczone przez tak zwaną stawkę referencyjną publikowaną na stronach NBP.

W latach 2010-2011 i w pierwszym półroczu 2012 NBP w Polsce emitował znacznie więcej bonów pieniężnych, niż w latach 2008, 2009 (wzrost z 20 mld do 120mld) Przyczyną był gwałtowny wzrost depozytów przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, przy równoczesnym zmniejszeniu zapotrzebowania na kredyty (skutki kryzysu gospodarczego). Pojawiła się znaczna nadpłynność, którą NBP ograniczał poprzez zwiększoną wartość emisji bonów pieniężnych.

3. Rynek kapitałowy – ma charakter długoterminowy i papiery, które są na nim emitowane mają okres zapadalności dłuższy niż rok.

Rodzaje emisji:
- Publiczna, w której propozycja nabycia instrumentów finansowych jest kierowana co najmniej do 150 osób lub do nieoznaczonego adresata;
- Niepubliczna kierowana imiennie do określonych podmiotów, których liczba nie przekracza 150.

4. Podział rynku ze względu na rodzaj relacji między emitentem a inwestorem:
- Rynek pierwotny, to rynek na którym następuje kontakt pomiędzy emitentem, a pierwszym inwestorem(nabywcą) danych papierów wartościowych,

- Rynek wtórny, to rynek na którym następuje obrót papierami wartościowymi pomiędzy poszczególnymi inwestorami.

5. Akcja – jest papierem wartościowym, który potwierdza udział akcjonariusza w majątku przedsiębiorstwa, które te akcje wyemitowało.
Emitent nie ma obowiązku zwrotu zainwestowanego kapitału, ani wypłaty korzyści finansowych. Inwestor może akcje spieniężyć, jeżeli znajdą się inni nabywcy (inwestorzy). Wyjątek stanowi skup akcji własnych w celu ich umorzenia.

6. Akcjonariuszowi przysługują prawa o charakterze finansowym, do których zalicza się:
- Prawo do dywidendy, czyli udziałów w zyskach emitenta (warunkiem takiego udziału jest dodatni wynik finansowy i podjęcie przez walne zgromadzenie akcjonariuszy decyzji o wypłacie dywidendy),
- Prawo do udziału majątku likwidacyjnym spółki,
- Prawo do zakupu akcji nowych emisji(PDA), PDA może być samodzielnym instrumentem rynkowym podlegającym obrotowi giełdowemu,
- Podstawowym finansowym prawem akcjonariusza jest prawo do współwłasności majątku, które pozwala (szczególnie akcjonariuszom większościowym) współdecydować o rozwoju przedsiębiorstwa,
- Akcjonariusze mniejszościowi z reguły kupują akcje po to, by je z zyskiem odsprzedać na rynku wtórnym.

7. Prawa korporacyjne:
- Prawo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy związanym z prawem do głosowania,
- Prawo do kandydowania do władz spółki i udziału w wyborach władz spółki (bierne i czynne prawo wyborcze),
- Prawo do informacji o spółce.

8. Rodzaje akcji:
- Na okaziciela,
- Imienne (najczęściej uprzywilejowane),

- Zwykłe (bez żadnych dodatkowych praw),
- Uprzywilejowane, co do udziałów w dywidendzie liczby głosów przypadających na jedną akcję lub udziału a majątku likwidacyjnym spółki.

9. Wycena akcji – jest obarczona bardzo wysokim ryzykiem błędu z uwagi na nieprzewidywalność kursów rynkowych tego instrumentu. Wycena akcji przeprowadzana jest na podstawie:
- Przewidywanych strumieni dywidend,
- Aktualnych i historycznych kursów akcji.