ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM I RYNKI FINANSOWE - WYKŁADY

24.10.2013

1. W Polsce krótkoterminowe papiery dłużne przedsiębiorstw mogą być emitowane w postaci:
- Krótkoterminowych obligacji na podstawie ustawy o obligacjach,
- Bonów komercyjnych na podstawie kodeksu cywilnego,
- Weksli komercyjnych na podstawie prawa wekslowego.

Przedsiębiorstwa w Polsce rzadko wybierają emisje krótkoterminowych papierów, najczęściej decydują się na kredyt bankowy.

2. Korzyści z emisji krótkoterminowych papierów wartościowych:
- Niższe oprocentowanie środków,
- Możliwość niższych zabezpieczeń.

3. Obawy przedsiębiorstw w Polsce:
- Brak wyraźnych uregulowań prawnych,
- Konieczność znalezienia odpowiedniej grupy inwestorów (istnieje ryzyko, że emisja nie znajdzie nabywców),
- Mała popularność instrumentów rynku pieniężnego w Polsce (dostępność przede wszystkim dla dużych przedsiębiorstw).

4. Wycena weksli
Weksel jest instrumentem dyskontowym, co oznacza, że jest sprzedawany poniżej wartości nominalnej z tzw. dyskontem.
Wartość nominalna jest wypłacana w chwili wykupu weksla.

Cz – Cena zakupu
Wn – Wartość nominalna

Wn = D+ Wa (Cz)
D – dyskonto

D = $\frac{\mathbf{d}\mathbf{\bullet}\mathbf{t}\mathbf{\ }}{\mathbf{360}}$ • Wn

D- wartość dyskonta
d – stopa dyskontowa
t – okres, czas na który wystawiono weksle
Wn – wartość nominalna

Przykład 1
Za sprzedane towary hurtownia przyjęła weksel płatny za 25 dni. Towary maja wartość 18 000 złotych. Stopę dyskontową ustalono na 16 %. Jaka jest wartość nominalna weksla.

Wn = D + Wa
Wn = Wn • $\frac{\mathbf{d \bullet t}\mathbf{\ }}{\mathbf{360}}$ + Wa
Wn – Wn • $\frac{d \bullet t\ }{360}$ = Wa
Wa• (1 – • $\frac{\mathbf{d \bullet t}\mathbf{\ }}{\mathbf{360}}$ ) = Wa / : ( )

Wn = 18000/ 1 – 0,16* 25/ 360

Wn = 18 202, 25

Odp. Weksel jest w tym przypadku zobowiązaniem wystawcy do wpłacenia kwoty w wysokości 18 202, 25 po 25 dniach od sprzedaży towaru. Wynagrodzenie z tytułu odroczenia płatności (kredytowania) wynosi 202,25 (jest to dyskonto).

Przykład 2
Przedsiębiorstwo potrzebuje dodatkowych środków na zakup materiałów w związku z sezonowym wzrostem popytu. Zdecydowało się na emisję krótkoterminowych weksli komercyjnych, o wartości aktualnej 100 000 złotych. Termin zapadalności weksli 4 miesiące, a stopa dyskontowa roczna 12%. Oblicz wartość kwoty wypłaconej inwestorom w dniu wykupu weksli.

Wn = Wa + D
Wn = Wa + Wn • $\frac{\mathbf{d \bullet t}\mathbf{\ }}{\mathbf{360}}$
Wn- Wn • $\frac{d \bullet t\ }{360}$ = Wa

Wn (1- $\frac{d \bullet t\ }{360}$ = Wa / : ( )

Wn = Wa/ 1 – $\frac{d \bullet t\ }{360}$

Wn = 100 000/ 1 – 120 x 0, 12/ 360

Wn = 104 166, 67 zł

Odp. W dniu wykupu weksla emitent wypłaci inwestorom 104 166, 67 zł. Kwota ta zawiera zwrot pożyczonego towaru 100 000 oraz dyskonto (wynagrodzenie za pożyczkę) w kwocie 4166, 67zł.

5. Weksel handlowy lub inwestycyjny może być przedstawiony do dyskonta w banku komercyjnym przed terminem płatności. Inwestor, posiadacz weksla nie otrzymuje wówczas pełnej kwoty dyskonta, ponieważ musi się nią podzielić z bankiem komercyjnym. Pozwala to upłynnić weksel (zamienić na środki pieniężne) przed terminem ostatecznej zapadalności.

Przykład 3
Hurtowania posiada weksel płatny za 60 dni. Wartość nominalna tego weksla wynosi 54 000 złotych, a przyjęta stopa dyskontowa 9 %. Na 20 dni przed terminem płatności hurtownia przedstawiła weksel do dyskonta w banku komercyjnym. Jaką kwotę otrzyma hurtownia w dniu dyskonta weksla przez bank komercyjny jeżeli zastosował on stopę dyskontową 7 %.

D= $\mathbf{\text{Wn}}\mathbf{\ }\mathbf{\bullet}\mathbf{\ }\frac{\mathbf{d}\mathbf{\bullet}\mathbf{t}\mathbf{\ }}{\mathbf{360}}$

D2 = 54000 x 0,07 x 20 / 360 = 210

t2 = 20

d2 = 7% = 0,07

Wn = 54000-210 = 53790

Odp. Bank komercyjny potrącił dyskonto w wysokości 210 złotych za 20 dni kredytowania. Hurtownia nie otrzyma pełnej kwoty (54 000), gdyż zrezygnowała z pełnego okresu kredytowania i podzieliła się dyskontem z bankiem komercyjnym. Kwota wypłacona hurtowni wyniesie 53790 zł.

6. Bank komercyjny może przedstawić weksel do redyskonta w banku centralnym. Wówczas bank centralny udziela kredytu bankowi komercyjnemu zgodnie z aktualnie obowiązującą stopą redyskontową. Kwota dyskonta dzielona jest wówczas pomiędzy posiadacza weksla, bank komercyjny i bank centralny.

Wn = Wa + D = const.

Przykład 4
Na 45 dni przed terminem wykupu złożono w banku komercyjnym do dyskonta weksel o wartości nominalnej 6700. Roczna stopa dyskontowa wynosiła 12 %. Po 15 dniach bank złożył ten weksel o redyskonta w banku centralnym przy stopie redyskontowej 8%. Jaka stopa dyskonta przypadła w udziale bankowi komercyjnemu.

tk = 45

dk = 12% = 0,12

D = Wn $\ \bullet \ \frac{d \bullet t\ }{360}$

Dk = 6700 x 0,12x45/ 360 = 100,50

tc = 30

dc = 8% = 0,08

Dc = 6700 x 0,08x 30/ 360 = 44, 67

Zysk banku komercyjnego = 100,50 – 44, 67 = 66, 83

Odp. Ostateczny zysk banku komercyjnego wyznacza różnica między dyskontem potrąconym posiadaczowi weksla ( 100, 50 ) , a redyskontem wpłaconym do banku centralnego (44, 67). Różnica wynosząca 55,83 stanowi wynagrodzenie banku komercyjnego za 15 dniowe kredytowanie posiadacza weksla.

Jeżeli wystawca weksla nie może go spłacić w terminie weksel można odnowić, na nowo ustalając sumę wekslową:

$$\ _{{W'}_{n} = \frac{1 - \frac{d\ \bullet \ t_{1}}{360}}{1 - \ \frac{d \bullet t_{2}}{360}}}$$

W’n – weksel odnowiony

t1 – czas od zgłoszenia prośby o odnowienie do wykupu weksla

t2 – czas od zgłoszenia prośby o odnowienie do nowego terminu płatności.