Grupa Społeczna:
1. zbiór jednostek pozostających ze sobą w pewnych stosunkach;
2. zbiór jednostek pozostających ze sobą we wzajemnych stosunkach (D. Cartwright, A. Zander);
3. pewna liczba osób, które komunikują się ze sobą wzajemnie w jakimś określonym okresie czasu, przy czym jest ich wystarczająco niewiele: tyle, żeby każda osoba mogła się komunikować z innymi nie za pośrednictwem drugiego człowieka, ale bezpośrednio (G.C. Homans);
4. interakcja występująca często prowadząca do identyfikowania się członków grupy z całą grupą. Te interakcje prowadzą do wytworzenia się u członków grupy poczucia odrębności w stosunku do innych grup oraz poczucia przynależności do własnej (R.K. Merton);
5. pewna ilość osób (najmniej trzy) oddzielona od innych zbiorowości wyraźną zasadą odrębności (J. Szczepański);
6. A.P. Hare "aby o dwóch lub więcej osobach można było powiedzieć, że stanowią grupę, muszą być spełnione przynajmniej 4 warunki:
* między tymi osobami musi istnieć bezpośrednia interakcja
* osoby te muszą mieć wspólny cel
* w zbiorze jednostek stanowiących grupę muszą istnieć normy
* w zbiorze tym musi istnieć struktura.
Czym są normy grupowe?
1. Normy społeczne
norma - przepis określający, w jaki sposób powinien zachowywać się lub nie powinien zachowywać się członek danej społeczności czy grupy.
2. Normy kulturowe
norma - przepisy określające zachowania ludzi będących uczestnikami danej kultury.
Funkcje norm:
1. Normy grupowe przyczyniają się do osiągnięcia przez grupę celu.
2. Normy grupowe pozwalają na utrzymanie się grupy przy życiu.
Geneza norm:
Normy mogą pochodzić z dwóch źródeł:
a. zewnętrznych;
b. wewnętrznych.
Normy mogą mieć charakter:
a. formalny (zawarte w pewnych dokumentach, na ogół pisanych);
b. nieformalny (brak dokumentu, w którym byłyby zawarte).
Podsumowując:
Nasze zachowanie w codziennym życiu jest regulowane przez normy.
Normy są przepisami wskazującymi, jak powinien zachowywać się członek danej społeczności czy danej grupy.
Normy dotyczą pewnego zakresu zachowań i obowiązują one wszystkich członków grupy, bez względu na ich pozycję w grupie.
Pewne normy powstają na tle doświadczeń społecznych, które członkowie zdobyli w innych grupach; niekiedy są one narzucane przez organizacje, których elementami są grupy, mają one wtedy najczęściej charakter formalny; wreszcie normy tworzą się w procesie interakcji między członkami grupy.
Raz ustanowione i zaakceptowane normy wywierają wpływ na zachowanie się członka grupy nawet wtedy, gdy opuści on już grupę, w której brał udział w wytwarzaniu danej normy lub w której ją sobie przyswoił.
W jaki sposób członkowie poszczególnych grup przyswajają sobie obowiązujące w nich normy?
Spostrzeganie i akceptowanie (przyswajanie) przez członków grup obowiązujących w nich norm może dokonywać się za pomocą:
a. naśladowania przez nich zachowania innych członków grupy;
b. kierowania przez grupę aktów komunikowania się do tych członków, którzy nie przestrzegają norm grupowych;
c. stosowania przez grupę kar w stosunku do członków nie przestrzegających norm grupowych;
d. nagradzania przez grupę tych członków, którzy przestrzegają norm grupowych, a szczególnie tych, którzy początkowo nie przestrzegali norm, a następnie zmienili swe zachowanie na zgodne z normami;
e. mechanizmów wewnętrznych powodujących, że gdy dany członek grupy spostrzega rozbieżność między zachowaniami innych członków grupy a swoim własnym lub między akceptowanymi normami grupowymi a własnym, niezgodnym z nimi zachowaniem, wówczas powstają u niego napięcia i wskutek tego pojawia się tendencja do redukowania ich , co może on osiągnąć głównie przez zmianę swego zachowania na zgodne z zachowaniem innych lub z akceptowanymi normami.
Struktury Grupowe
Struktury Grupowe - układ powiązanych ze sobą pozycji istniejących w grupie.
Struktury grupowe mają charakter hierarchiczny. Poszczególne pozycje w strukturach są związane z większym lub mniejszym natężeniem cechy charakteryzującej stosunki wiążące daną pozycję z innymi pozycjami.
Cztery rodzaje struktur grupowych w małych grupach:
1. Struktura władzy - poszczególne pozycje wiążą ze sobą stosunki władzy.
2. Struktura socjometryczna - poszczególne pozycje wiążą ze sobą stosunki lubienia się, nielubienia lub odrzucenia, innymi słowy, atrakcyjności, pozytywnych i negatywnych postaw interpersonalnych.
3. Struktura komunikowania się - stosunki wiążące ze sobą poszczególne pozycje określone są ilością przekazywanych informacji i liczbą kanałów informacyjnych łączących poszczególne pozycje.
4. Struktura awansu - powiązania pomiędzy poszczególnymi pozycjami uwarunkowane są możliwością obejmowania wyższych pozycji w strukturze grupy.
Jak powstają struktury grupowe?
Geneza powstawania struktur grupowych:
1. Struktura grupy może być nadana przez większą organizację, której elementem jest mała grupa, np. wojsko.
- struktury formalne - wyznaczane przez jakieś dokumenty;
- struktury nieformalne - brak dokumentów, które by ją wyznaczały.
2. Struktura grupowa może powstać w wyniku interakcji członków grupy.
W grupie istnieje zróżnicowanie na pozycje, przy czym pozycje te są ze sobą powiązane różnego rodzaju stosunkami.
Z poszczególnymi pozycjami związane są role społeczne, które są zbiorem przepisów określających, w jaki sposób powinien zachowywać się człowiek zajmujący daną pozycję w grupie.
Układ pozycji związanych ze sobą stosunkami nazywamy strukturą grupową. Struktury grupowe mają charakter hierarchiczny.
Ze wzgl. na rodzaj stosunków wiążących wyróżniamy struktury: socjometryczną, władzy , komunikowania się i awansu.
Istnieje tendencja do pokrywania się ze sobą struktur, np. struktura władzy ze strukturą socjometryczną.
STRUKTURA LUB SIEĆ KOMUNIKACYJNA
Jak ludzie komunikują się ze sobą?
W grupach istnieje struktura komunikacyjna. Pozycje w tej strukturze zróżnicowane są ze względu na liczbę informacji dochodzących do danej pozycji i liczbę kanałów wiążących poszczególne pozycje z innymi pozycjami.
W badaniach laboratoryjnych ustalono, że bardziej scentralizowane rodzaje struktur prowadzą do mniejszej liczby błędów w trakcie rozwiązywania zadań grupowych. Osoby zajmujące centralne pozycje w strukturze są częściej spostrzegane jako kierownicy grup niż osoby zajmujące pozycje peryferyjne.
Osoby zajmujące pozycje centralne są bardziej zadowolone ze swego uczestnictwa w grupie niż osoby zajmujące pozycje peryferyjne. Osoby wybierane przez członków grupy na centralne miejsca w jej strukturze (w porównaniu z osobami wyznaczonymi z zewnątrz) częściej pozostają kierownikami przy zmianie rodzaju struktury komunikacyjnej.
W jaki sposób rozchodzi się plotka?
Rozchodzenie się plotek, które można traktować jako proces komunikowania się, również odbywa się poprzez istniejące kanały.
Takimi kanałami są stosunki przyjaźni łączące ludzi ze sobą. Ewentualny odbiorca, któremu plotka ma być przekazana, musi być oceniany jako zainteresowany jej treścią.
Żeby plotka powstała i rozchodziła się musi istnieć niejasna sytuacja, a sama sprawa, której dotyczy plotka, musi być ważna dla społeczności.
Struktura komunikacyjna pokrywa się ze strukturą władzy.