Deficyt, dług publiczny i podatki.
Deficyt – dodatnia różnica między dochodami publicznymi a wydatkami publicznymi ustalona dla okresu rozliczeniowego stanowi nadwyżkę sektora finansów publicznych zas ujemna różnica jest deficytem sektora finansów publicznych.
Dług – najczęściej dług definiowany jest jako finansowe zobowiązanie władz publicznych tytułu zaciągniętych pożyczek
Rodzaje długu:
- kryterium dobrowolności – mamy dobrowolny dług publiczny i przymusowy dlug publiczny
- kryterium skutków i przyczyn wyodrębniamy wewnętrzny dług publiczny inaczej krajowy i zewnętrzny dug publiczny inaczej zagraniczny oraz całkowity dług publiczny
- kryterium czasu dług publiczny krotko okresowy i długo okresowy
- kryterium zasad ewidencjonowania dług publiczny netto i dług publiczny brutto
- kryterium podmiotu zaciągającego dług możemy wyodrębnić dług lokalny inaczej samorządowy oraz dług centralny określany mianem państwowego
Zakres długu publicznego:
Państwowy dług publiczny obejmuje zobowiązanie sektora Finansów publicznych z następujących tytułów :
wyemitowanych papierów wartościowych
zaciągniętych kredytów i pożyczek
przyjętych depozytów wymagalnych zobowiązań mogą wynikać z odrębnych ustaw lub prawomocnych orzeczeń sądów w tym również ostatecznych decyzji sądów administracyjnych.
zobowiązania wymagalne uznane za bezsporne
Państwowy dług publiczny oblicza się jako wartość nominalną zobowiązań jednostek sektora FP po wyeliminowaniu wzajemnych zobowiązań pomiędzy jednostkami tego sektora.
Finansowanie potrzeb pożyczkowych Budżetu Państwa
Przez finansowanie potrzeb pożyczkowych Budżetu Państwa rozumie się zapotrzebowanie na środki finansowe niezbędne do sfinansowania deficytu albo sfinansowanie rozchodu budżetu państwa.
Nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych w następstwie, których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego Produktu Krajowego brutto.
Ramy instytucjonalne zarządzania długiem publicznym:
Model bankowy czyli usytuowanie tematyki zarządzania długiem w banku centralnym
Model rządowy czyli umiejscowienie zagadnienia w jednym z ministerstw najczęściej jest to albo ministerstwo skarbu albo ministerstwo finansów
Model agencyjny polega na powołaniu wyspecjalizowanej instytucji ktorej podstawowym zadaniem jest zarządzanie długiem.
Wydatki publiczne:
Finanse publiczne są związane z realizacją zadań.
Wydatki publiczne związane są z wykonywaniem zadań przez instytucje publiczne stanowia koszty wykonywania tych zadań.
Wydatki publiczne dzielimy na
Kryterium wpływu na stan majątku wyodrębniamy wydatki majątkowe, bieżące i inwestycyjne;
Kryterium związku z ostatecznym wykorzystaniem PKB. Nabywcze oraz transferowe
Kryterium wpływu na bilans płatniczy możemy wyodrębnić wydatki krajowe i zagraniczne.
Kryterium powtarzalności w czasie wyodrębniamy wydatki zwyczajne czyli stałe, powtarzalne, przewidywalne oraz wydatki nadzwyczajne czyli zmienne
Kryterium w związku z zadaniami państwa wydatki podstawowe i wydatki na obsługę długu.
Kryterium przeznaczenia możemy wyodrębnić wydatki socjalne, prorozwojowe, na obsługę dlugu publicznego oraz związane z podstawowymi funkcjami państwa
Podatek a oplata
Za podatek nic nie otrzymujemy a za opłate coś otrzymujemy jakis ekwiwalent. Podatek jest nieodplatny