wyklad 2 – 18.10.2013r.

Stres stłoczenia lub masowego wychowu – odmiana strsu adaptacyjnego, trwa dłużej, nawet cały cykl produkcyjny

• wieloczynnikowa etiologia – fiz, psychiczne, głównie nadmierne zagęszczenie, ograniczenie swobody ruchu, utrudniony odpoczynek, dostęp do paszy, wody

• następstwa – spadek apetytu, przyrostów, odporności, zaburzenia rozrodu, schorzenia infekcyjne

Stres żywieniowy – po zmianie żywienia, pasza nieodpowiednia gatunkowo, niezgodna składowo receptura, zepsuta, szkodliwe substancje, metale ciężkie, rośliny, zanieczyszczenia mikrobiologiczne

• pasza niedoborowa, monodieta, za mało, za dużo, źle podana, nagłe zmiany

• następstwa – zaburzenia przewodu pokarmowego, biegunki, spadek wchłaniania, odwodnienie, demineralizacja ustroju, zwiększona wrażliwość na choroby war chorobotwórcze

Stres transportowy – przewożone zwierzęta; czynniki stresowe – za szybko, hałas, wibracje, mikroklimat – temperatura, wilgotność, ruch, ograniczony dostęp do wody, stres socjalny, wymieszanie grup zwierząr, obsługa zwierząt, załadunek i rozładunek, wysiłek stania,

• następstwa – spada – apetyt, masa, płyny tkankowe, bariera łącznotkankowa, rozwój, patologia układu pok i oddechowego, nasilony katabolizm przemian, zagęszczenie krwi, zakłócenie krążenia, podatność 2-4 tyg na zakażenia

• wpływ na bydło – zmiana mechanizmu wewnkom. zabijania bakterii, zaburzenia rzęskowego ruchu, składu śluzu, zawartości i aktywności biologicznej lizozymu, upośledzenie sprawności mechanizmów obronnych, zwiększona podaż na infekcje

• choroby – PSE pale soft exudative

• ASE

• DFD dark firm dry

Syndromy potransportowe – matrwica mięśni grzbietu, stresowa kardiomiopatia, nagła śmierć sercowa świń

Stres a mięso PSE – przedubojowo, transportowo

• wyczerpanie energii

• obniżenie glikogenu mm

• zaburzenie dojrzewania mięsa

• zmiana pH i smaku

• spadek odporności układu ŚŚ narządowego

• redukcja leukocytów i eozynofilii i limfocytów osiadłych

• wnikanie bakterii do krwi i mięśni

• przyspieszony rozkład poubojowy

• proteoliza

• lipoliza mm

Stres a rozród

• oś podwzgórzowo-przysadkowo-gonadotropowa PPG

• krótkotrwały – wzmożona synteza i uwalnianie gonadotropin LH, stymuluje rozród

• chroniczny – supresja osi PPG

Następstwa stresu

• supresja obronnych mech humor, komórk

• osłab mech miejsc obronnych

• spadek śluzu

• mniej subst baktbójczych śluzu

• osłabiony ukł immunologiczny, mała adhezja mikroorganizmów do nabłonka

• osłabienie bakteriostatycznego działania i neutralizacji toxyn bakt

• infekcje wirusowe BHV1, BRSV,, PI3, BVD

• hamowanie cytokin , interferonu gamma, aktywacji TCD8+

• supresja steroidów na produkcję swoistych antygenowo IgM, IgG1 oraz G2a przez komórki obecne w płucach, w chł, śledzionie

• spadek koncentracji IgA w błonach śluzowych

• ostra reakcja stresowa – spadek wydzielania IgA miejscowej odpowiedzi błon śluz górnych dróg odd BALT

• negatywna korelacja kortyzolu a IgA

Metody fizyczne

• eliminacja, ograniczenie uszkodzeń ciała

• prawidłowe postępowanie załadunku i rozładunku i transportu

• wymogi środków transportu

• nie wpływa na stres wewnątrzustrojowy

Chemiczne – świńskie

• ujednolicenie zapachu świń w nowej grupie, zmysł powonienia powoduje straty przy przegrupowaniu, agresję, walki, preparaty zabezpieczają przed wzajemną agresją, nie zmniejszą napięć psychicznych

Farmakologiczne

• uspokajające, pochodne fenotiazyny, trankwilina, stresnil – butyrofenon, ankjolityki

• diazepam – mały trankwilizator – uspokaja, hamuje odruchy rdzeniowe, rozluźnienie mięśni szkieletowych, znosi nadmierną podubliwość, agresję i lęki

• obniża wrażliwość zwierząt na szkodliwe działanie transportu, adaptacyjnego stresu, manipulacji oraz psychicznego

• działa przeciwstresowo, ogranicza ubytki masy ciała, ułatwia zabiegi, pielęgnację, łagodzi negatywne skutki przystosowania zwierząt do nowych wwarunków