Surowce i substancje roślinne stosowane w chorobach układu nerwowego

• Leki roślinne mogą hamować lub pobudzać OUN.

• Leki roślinne mogą zmieniać aktywność funkcji psychicznych.

Działające p/lękowo, p/depresyjnie, neuroleptycznie, uspokajająco, p/depresyjnie.

Kozłek lekarski – Valerianae officinalis

• Surowiec leczniczy: korzeń i kłącze.

• Działanie: uspokajające dzięki walpotriatom, olejkom eterycznym.

• Surowiec zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, dróg moczowych, żółciowych i obwodowych naczyń krwionośnych.

• Stosowany w nerwicach, pomocniczo w stanach skurczowych dróg żółciowych, moczowych i obwodowych naczyń krwionośnych.

Melisa lekarska – Melissa officinalis

• Surowiec leczniczy: liść

• Liście zawierają: olejki eteryczne, związki terpenowe, garbniki, kwasy organiczne, substancje goryczkowe, flawonoidy, kumaryny, witaminy z grupy B.

• Działanie: uspokajające i spazmolityczne.

• Stosowane w depresji, bezsenności i nerwicy. Ma też działanie bakterio – i grzybobójcze oraz immunostatyczne.

Dziurawiec zwyczajny – Hypericum perforatum

• Surowiec leczniczy: ziele.

• Zawiera glikozydy flawonowe, garbniki, olejki eteryczne.

• Zastosowanie zewnętrzne na trudno gojące się rany. Wewnętrznie w stanach depresyjnych, w zaburzeniach psychowegetatywnych, w chorobach wątroby i żołądka.

• Jest silnym fotoutleniaczem.

Lawenda wąskolistna – Lavendula angustifolia

• Surowiec lekarski: kwiat

• Zawiera olejki eteryczne, antocyjany, fitosterole, kwasy organiczne.

• Działanie uspokajające, rozkurczające na mięśnie gładkie.

• Stosowana w migrenach, nerwicach wegetatywnych.

• Jest składnikiem maści stosowanych w bólach neurologicznych.

Chmiel zwyczajny – Lupulus humulus

• Surowiec leczniczy: szyszki chmielu – Lupuli strobulus.

• Zawiera olejki eteryczne, garbniki, flawonoidy.

• Działanie: uspokajające, nasenne.

• Stosuje się go w nadpobudliwości i wyczerpaniu nerwowym.

• Ma właściwości bakteriobójcze i moczopędne.

Narkotyczne:

Morfina, kodeina, narkotyna, noskalina

• Występują w opium (Makowiec), jest to stężały sok mleczny z niedojrzałych makówek.

• Morfina działa p/bólowo i spazmolitycznie. Jest silnie działającym narkotykiem.

• Kodeina działa p/kaszlowo, uspokajająco i słabo p/bólowo.

Halucynogenne:

1. Meskalina – amina, występuje w niektórych gatunkach kaktusa.

2. Tetrahydroanabinol – w konopiach indyjskich

3. Bufotenina – amina występujaca w muchomorze

4. Harmina – występuje w rucie stepowej.

Środki wzmacniające:

To na ogół środki mające w swoim składzie duże stężenie cukrów prostych, co nadaje im dużą wartość energetyczną.

Poza tym zawierają:

1. Kofeinę – otrzymywana z ekstrakcji kawy lub guarany

2. Glukuronolakton – produkt utleniania glukozy, ma działanie detoksykacyjne.

3. Specyficzne aminokwasy np. karnityna, tauryna, składniki mineralne i witaminy – ułatwiają uwalnianie energii z tkanki mięśniowej.

4. Kofeina – wpływa pobudzająco na układ nerwowy, hamuje procesy zmęczenia i wpływa korzystnie na adaptację organizmu.

Środki tonizujące:

Służą profilaktyce chorób i zapobieganiu niedoborom niezbędnych składników odżywczych. Poprawiają metabolizm.

1. Osoby niespokojne, napięte i z rosnącą pobudliwością – terapia kombinowana z dziurawca, kozłka, chmielu, melisy i męczennicy.

2. Osoby w okresie powrotu do zdrowia – np. sproszkowane nasiona brazylijskiej rośliny ciernioplątu.

Guarana, Cierniopląt – Paulinia Cupana

• Zawiera taninę, teobrominę, teofilinę, saponiny.

• Wpływa stymulująco na pracę układu nerwowego i sercowo – naczyniowego, zwiększa dotlenienie kory mózgowej i innych tkanek, zmniejsza senność, usuwa zmęczenie, zwiększa koncentrację, poprawia zdolność zapamiętywania i kojarzenia.

Goryczka – Gentiana

• Stosowana w stanach wyczerpania na skutek przewlekłych chorób, w przypadku ogólnego otępienia.

• Pobudza apetyt, poprawia trawienie.

• Może powodować bóle głowy, nudności i wymioty.

• Przeciwwskazane we wrzodach żołądka, dwunastnicy, nadkwaśności i ciąży.

Rozmaryn lekarski – Rosmarinus officinalis

• Zawiera olejki eteryczne.

• Działanie: odkażające, pobudzające, wzmacnia pamięć

Cytryniec chiński - Schisandra chinensis

• Owoc zawiera witaminy C i E.

• Owoce zwiększają zdolność do pracy umysłowej i fizycznej, usuwają zmęczenie, poprawiają widzenie w nocy.

Brazylijski żeń – szeń SUMA – Pfaffia paniculata

• Surowiec leczniczy: korzeń

• Reguluje działanie układu hormonalnego (przy problemach z miesiączką i podczas menopauzy).

• Ma działanie p/bólowe, p/zapalne, poprawiające potencję, p/nowotworowe (hamuje wzrost komórek białaczkowych), adaptogenne. Ponadto działa uspokajająco i obniża poziom cholesterolu.

Chuchuhuasi – Maytenus Krukovit

• Zawiera triterpeny, kwasy organiczne, flawonoidy, garbniki, proantocyjanidy.

• Działa odmładzająco, rewitalizuje tkankę nerwową.

• Wykorzystywany jest również w leczeniu przewlekłych schorzeń neurologicznych takich jak choroba Parkinsona czy stwardnienie rozsiane.

Herbata chińska – Camelia sinensis

• Ma działanie tonizujące, pobudza OUN.

• Działa na układ sercowo – naczyniowy.

• Pobudza czynność nerek. Rozszerza i rozkurcza mięśnie gładkie (w stanach skurczowych przewodów żółciowych).

Kolcorośl – Sarsaparilla

Surowiec leczniczy: suszone korzenie różnych gatunków roślin z rodzaju Smilast – kolcorośl.

Zawiera saponiny steroidowe, sterole, triterpeny, flawonoidy, polisacharydy, aminokwasy i liczne witaminy.

Działa tonizująco.

Przypisuje się też działanie hepatoprotekcyjne i odtruwające.

Środki adaptogenne

Podwyższają siły obronne organizmu, pozwalają na adaptację do wyjątkowych napieć.

Działają nieszkodliwie i niezależnie od stanu fizjologicznego organizmu.

1. Żeń – szeń

2. Vilcacora – koci pazur

3. Eleuterokok kolczasty

• Surowiec leczniczyL korzeń i kłącze.

• Związki czynne to saponazydy, kumaryny, lignany.

• Pobudza OUN, zwiększa wydalnosć fizyczną i psychiczną. Zalecany przy zmęczeniach, po operacjach. Pomocniczo w leczeniu nowotworów i cukrzycy.

1. Witania

• Surowiec leczniczy: korzeń.

• Zawiera laktony steroidowe (witanalidy), sterole, alkaloidy, związki flawonoidowe.

• Środek cytostatyczny, p/bakteryjny, p/zapalny. Łagodzi skutki stresu.

1. Jeżówka purpurowa, wąskolistna

Środki miejscowo znieczulające:

• Kokaina

• Sali genina

• Mentol

• Olejek goździkowy

• Męczennica cielista

• Działa uspokajająco, rozkurczowo

• Zmniejsza wrażliwość na ból

• Stosowana w stanach pobudzenia nerwowego.