Podstawowe pojęcia EPIDEMIOLOGICZNE

EPIDEMIA- pojawienie się zachorowań na daną chorobę wśród ludzi na określonym terenie i w określonym czasie w liczbie wyraźnie większej niż w poprzednich latach.

PANDEMIA- epidemia obejmująca zasięgiem wiele krajów

Epizootia- występ. zachorowań na daną chorobę wśród zwierząt na określonym terenie, w liczbie wyraźnie większej niż w poprzednich latach.

Enzootia-choroba zwierząt utrzymująca się przez wiele lat na tym samym poziomie i terenie.

Endemia-choroba ludzi przez wiele lat na tym samym poziomie i terenie.

Endemiczny teren-obszar występowania zachorowań ludzi na daną chorobę w podobnej liczbie przez wiele lat.

Endemiczny wskaźnik- częstotliwość występowania różnych objawów choroby, czynnika etiologicznego, przenosicieli zarazków, mogących określić stan epidemii.

Epidemiczny proces-proces szerzenia się choroby w populacji, uwarunkowany oddziaływaniem na siebie trzech czynników: chorobotwórczego, wrażliwej populacji i warunków środowiskowych. Wyeliminowanie jednego z tych czynników jest równoznaczne z zatrzymaniem procesu epidemiologicznego i powstrzymaniem epidemii lub endemii.

Krzywa epidemii- graficzne przedstawienie występowania przypadków zachorowań w zależności od czasu zachorowania.

Szczyt epidemii- okres występowania większej liczby zachorowań w czasie epidemii.

Ogon epidemii- pojedyncze zachorowania w okresie wygasania epidemii.

Okresowość zachorowań- występowanie określonych (najczęściej co kilka lat) zwiększeń i zmniejszeń rejestrowanych liczb zachorowań, zwykle charakterystycznych dla danych chorób.

Okresowość epidemii- występowanie epidemii niektórych chorób w charakterystycznych odstępach czasu.

Epidemiologiczne dochodzenie- wykrywanie przyczyn, źródeł i mechanizmów szerzenia się choroby.

Epidemiczne badanie przekrojowe- badanie opisowe, prowadzone w ściśle określonym czasie w celu ustalenia częstości występowania choroby, przeważnie przewlekłej, lub badanych cech w określonej populacji ludzkiej.

Epidemiczne badanie kontrolne- ściśle zaplanowane badanie ludności, zmierzające do oceny skuteczności i bezpieczeństwa określonej metody lub środka zapobiegawczego, którego wpływ ocenia się na podstawie grupy poddanej działaniu czynnika z grupą kontrolną.

Epidemiologiczne opracowanie- zespół czynności zmierzających do powstrzymania procesu epidemiologicznego. Obejmuje najczęściej dochodzenie epidemiologiczne oraz unieszkodliwianie źródeł, przecięcie dróg szerzenia się choroby, zwiększenie odporności osób wrażliwych na zakażenie.

Epidemiczna sytuacja- zachorowania, zgony oraz i (lub) stan zagrożenia zdrowia ludności na określonym terenie i w określonym czasie z uwzględnieniem czynników osobniczych i środowiskowych.

Epidemiczny zwiad- gromadzenie, analizowanie i rozpowszechnianie informacji dot. wystę. chorób oraz czynników warunkujących szerzenie się choroby.

Łańcuch epidemiczny- szereg powiązanych ze sobą ogniw epidemicznych.

Czynnik etiologiczny- czynnik biologiczny, chemiczny, fizyczny lub inny, wywołujący określoną chorobę. Może nim być również nadmiar, brak lub niedobór np. składnika pożywienia lub składnika otaczającego środowiska.

Biologiczny czynnik chorobotwórczy- żywe organizmy, głównie drobnoustroje chorobotwórcze lub robaki bądź produkty przemian, rozpadu lub autolizy, mogące powodować chorobę u człowieka lub zwierzęcia.

Zarazek- drobnoustrój chorobotwórczy zaliczany do roślin lub stojący na ich pograniczu np. wirus, bakteria.

Kolonizacja- proces biologiczny(fizjologiczny lub patofizjologiczny) zachodzący między mikro- makroorganizmami, stwarzający warunki bytowe dla drobnoustrojów wewnątrz lub na powierzchni ustroju wyższego.

Rezerwuar zarazka- naturalne, biologiczne środowisko danego zarazka, gatunek (człowiek lub zwierze, roślina) lub wyjątkowo inne środowisko, np. gleba, w którym latami żyje i rozmnaża się zarazek.