Zatrucia u drobiu wykład 15.01.2015

Rozpoznawanie zatrucia u drobiu:

1. Wywiad:
   - okoliczności ewentualnego zatrucia
   - dzienne wyniki produkcji
   -czas pojawienia objawów
   -wykonywane zabiegi lecznicze/profilaktyczne
   -zmiany na fermie
   -data dostarczenia paszy
   -czas kiedy nowa karma po raz pierwszy spożyta przez ptaki

2. Oględziny fermy i otoczenia

3. Objawy kliniczne

4. Wyniki sekcji zwłok

5. Wyniki badań pobranych próbek

Naturalne związki toksyczne:

Mykotoksyny

Aminy biogenne – sprzyja obecność wolnych aminokwasów oraz mikroorganizmów mających zdolność biosyntezy enzymu dekarboksylazy
Obecna w zepsutej paszy, szczególnie szkodliwa: GIZEROZINA, tworząca się z histydyny w przypalonej mączce rybnej.
Inne: tyra mina, tryptamina, kadaweryna, putrescyna, spermina.

Kwas erukowy – jednonienasycony kwas tłuszczowy omega-9
w dużej ilości w oleju rzepakowym lub paszy zawierającej nasiona rzepaku, gorczycy
-silnie uszkadza tkankę mięśnia sercowego
-u drobiu zahamowanie wzrostu, zmiany czynnościowe i Hp w sercu

Gossypol z nasion bawełny, objawy zatrucia nagła śmierć przypominająca atak serca lub duszność i objawy jak w zapaleniu płuc

Kwas tanionowy – kw garbnikowy
w sorgo, działa hepatotoksycznie

Fityniany
rośliny strączkowe, w p.pok trwale łączą się z żelazem, cynkiem, wapniem, magnezem – niedobory

Azotyny
nadmierna ich ilość w paszy, pojenie wodą zanieczyszczoną(nawozy), przypadkowe spożycie
Ostre zatrucia: nagłe padnięcia, poprzedzone bolesnością brzucha, biegunka, duszność, drżenie mięśni, zmiany barwy błon śluzowych, obniżenie ciepłoty ciała
Przewlekłe: zmniejszenie apetytu, zmniejszone przyrosty, zmatowienie piór
Zmiany AP: przekrwienie i zmiany zapalno-martwicze błon śluzowych p.pokramowego, przekrwienie płuv, wybroczyny błon surowiczych

Zatrucie solą kuchenną
- nadmierna ilość w paszy
-pasze źle wymieszane
-utrudniony dostęp do wody lub brak wody pitnej

Maksymalna dawka NaCl tolerowana przez ptaka: 0,25%

Koncentracja przy której wastępuje wzmożona śmiertelność 0,3-0,54 %

Najwrażliwsze ptaki młode. Ptaki mają słabą pojemność filtracyjną nerek, a w trakcie zatrucia obserwuje się skłonność do obrzęków.

Dawka toksyczna NaCl dla drobiu: 1,6 g/kg, a dawki śmiertelne w granicach 2-4,5 g/ zwierzę

Objawy zatrucia:

• Bardzo silne pragnienie

• Spadek żerności

• Posmutnienie, spadek mobilności

• Wodnista biegunka

• Zaburzenia równowagi z niemożnością utrzymania się w pozycji stojącej

• Zwiotczenie mięśni szyi

• Drgawki, trzepanie skrzydłami, porażenie kończyn

• Upadki już po kilku godzinach

Zmiany AP:

• Rozległe przekrwienia i wybroczyny w błonie śluzowej jelit

• Wodobrzusze

• Krwotoczne zapalenie jelit

• Ciemna, przekrwiona, krucha wątroba

• W sercu podwsierdziowe wybroczyny

• Obrzęki tkanki podskórnej

• Nerki powiększone z cechami zapalenia

Zatrucie amoniakiem

Chów intensywny, wadliwa wentylacja. Źródła amoniaku: związki azotowe, kwas moczowy, mocznik, białko w odchodach i ściółce.

Gromadzi się pod sufitem, przy dużej wilgotności równomiernie całe pomieszczenie.

Drażniąco na błony śluzowe, po wchłonięciu silnie toksyczny na narząd oddechowy i ukł nerwowy.

• podrażnienie i stany zapalne spojówek i dróg oddechowych

• światłowstręt

• zwiększona wrażliwość na choroby zakaźne

• stres

• zmniejszone przyrosty

• opóźnione dojrzewanie

• zwiększone zużycie paszy

• przy stężeniu 35 ppm uszkodzenie płuc

STĘŻENIE AMONIAKU NIE MOŻE PRZEKRACZAĆ 20 ppm !!!!!

• Obniżenie wskaźników produkcyjnych: przyrosty masy ciała, spadek nieśności, masy znoszonych jaj, które mogą zawierać ślady krwi

• Ogólny spadek odporności

• Podrażnienie blony śluzowej spojówek, owrzodzenia rogówki, ślepota

• Uszkodzenie nabłonka oddechowego tchawicy i oskrzeli

• Duszność, drgawki, kulawizny, skurcze mięśni

Zmniejszenie stężenia amoniaku i siarkowodoru:

• Ograniczenie liczby mikroorganizmow w ściółce, poprawa jej jakości

• Preparaty pielęgnacji ściółki: Superfosfat, Vircon, Nobactel

• Preparaty zmniejszające zawartość gazów: ekstrakty z Yucca schidigera, Mistral, Biosan GS, dodawanie do ściółki preparatów pochodnych węgla brunatnego, glinokrzemiany wchłaniające wodę i amoniak np. Bentonit

Nadmierne stężenie CO2:

Dopuszczalne stężenie w kurniki: 3000 ppm (0,3 %)
Stężenie >1%: reakcje stresowe, zaburzenia oddychania, demineralizacja kości.

Siarkowodór

DOPUSZCZALNA NORMA 5 ppm (0,005%)

Poraża centralny układ nerwowy. Wywołuje stany zapalne błon śluzowych, trwałe nieżyty dróg oddechowych, zaburzenia trawienia, niedokrwistość, porażenia układu nerwowego, naczynioruchowego oraz ogólne obniżenie odporności.

Może być wchłaniany przez skórę.

Zatrucia kokcydiostatykami jonoforowymi

Kurczętom rzeźnym cały okres tuczu, z uwzględnieniem karencji.

Kurczęta przeznaczone do reprodukcji i użytkowania towarowego powadane przez 12-16 tygodni, u indyków 8-12 tygodni.

Monenzyna, lazalocyd, maduramycyna, narazyna, salinomycyna, semduramycyna.

Największe znaczenie toksykologiczne:

• Monenzyna

• Salinomycyna

• Narazyna

Podawane z TIAMULINĄ która blokuje ich metabolizm (inhibicja cytochromu p450), nagromadzenie toksycznych stężeń w organizmie.

Obajwy:

• Utrata apetytu

• Osłabienie

• Niechęć do ruchu

• Osowienie

• Nastroszenie piór

• Duszność

• Objawy nerwowe: porażenie mięśni skrzydeł i nóg, drżenia mięśni, ataksja

• Podwyższona śmiertelność

AP:

• Odwodnienie

• Zsinienie mięśni szkieletowych

• Zwyrodnienie mięśnia sercowego i nerek

• Przekrwienie płuc i wątroby

• Stany zapalne początkowego odcinką jelit cienkich

Diagnostyka: badania laboratoryjne zawartości jonoforów w paszy i tkankach padłych ptakó

Zatrucia fosforkiem cynku

Trutki dla gryzoni. W kontakcie z wodą w kwaśnym środowisku powstaje toksyczny fosforowodór, silna trucizna u.n i naczyniowego.

Jednorazowe dawki toksyczne dla kur: 20-25 mg/kg, śmiertelne 28-30 mg/kg.

Insektycydy pyretroidowe:

Zatrucie: wrażliwość na bodźce, mogą wystąpić drżenia mięśni oraz drgawki.

Zatrucia lekami:

Antybiotyki: chlorotetracyklina i neomycyna podawane w paszy lub oksytetracyklina, doksycyklina, norfloksacyna, enrofloksacyna, flumequina, ampicylina, kalikstyna, spektynomycyna, neomycyna, linkomycyna, tylkozyna i spiromycyna podawane w wodzie do picia MAŁA TOKSYCZNOŚĆ, rzadko zatrucia

Pozajelitowe podawanie polimyksyny B: toksyczne uszkodzenie nerek lub ośrodkowego u.n

Sulfonamidy: gdy wysoka temp otoczenia przedawkowanie (bo pobieranie więcej wody)

Związane z niedoborem witaminy K, a typowe zmiany w przebiegu tej toksykozy: ostra niedokrwistość, wybroczyny, żółtaczka, blady szpik.

Nitrofurany:
furazolidon w paszy dla indyków powodował chorobę okrągłego serca o ostrym przebiegu, a u kur i kaczek kardiomiopatie i wodobrzusze.

Zatrucia metalami ciężkimi

Tereny podmokłe u dzikich kaczek i gęsi często przewlekłe zatrucia-połknięcie śrutu ołowianego.

SCHORZENIA METABOLICZNE

Głęboka miopatia piersiowa, choroba zielonego mięśnia DPM

Kury i indyki
częściej chorują samice
Predyspozycje genetyczne – specyficzne kształtowanie unaczynienia w mięśniach piersiowych ptaków mięsnych ras
Zmiany dotyczą głębokich warstw mięsni piersiowych, są wynikiem niedokrwienia wywołanego obrzekiem i uciskiem aktywnie pracujących mięśni przez ściśle otaczającą powięź.
Nacięcie powięzi może zapobiegać tym zmianom.
Choroba najczęściej u ptaków aktywnych, spontanicznie ruszających skrzydłami, np. w trakcie aktu krycia, wykonywania na nich zabiegów.

Często współistnieje pododermatitis – zapalenie skóry podeszw, związek z dużą masą ciała.

Przyżyciowa identyfikacja – oznaczenie kinazy keratynowej w surowicy.

Jedno lub obustronne zmiany zlokalizowane w mięśniach piersiowych mniejszych. Początkowy okres choroby mięśnie są obrzeknięte i balde. Otaczająca powięź mętna. Później martwica widoczna: sucha powierzchnia mięśni i zielonkawe obszary.
Przewlekle: mięsien kruchy, mniejszy, zielonkawy.

Skaza moczanowa

Dysfunkcja nerek prowadząca do nadmiernego nagromadzenia kwasu moczowego we krwi i odkładaniu jego soli na błonach surowiczych, w narządach miąższowych i stawach.

Przebieg ostry z dużą śmiertelnością lub przewlekły.

U niosek w dobrej kondycji. Spadek nieśności, zapładnialności, wylęgowości, trudności w odchowie piskląt (wrodzona skaza moczanowa i piskląt i zarodków)

Czynniki sprzyjające:

• Wysoki poziom białka w pszy

• Niedobrór witaminy A

• Nadmiar soli kuchennej, metali ciężkich, wapnia

• Przedawkowanie wit D

• Przedawkowanie sulfonamidów i kokcydiostatyków

• Obecność nefrotoksycznych miko toksyn

• Przegrzanie, przeziębienie, odwodnienie

• Czynniki genetyczne

• Niektóre wirusy (IB nephritis, wirusowe zapalenie nerek, Gumboro)

Objawy kliniczne:

Postać trzewna

• Brak apetytu

• Senność

• Apatia

• Nastroszenie piór

• Przysiadanie na skokach

• Silne pragnienie

• Zasinienie dzwonkow i grzebienia

• Duszność

• Kał biały, oblepiający pióra wokół steku

• Spadek nieśności i wylęgowości

AP:

• Białe połyskujące naloty moczanów obecne w worku osiedziowym, workach powietrznych, torebce wątroby, śledzionie, otrzewnej

• Nerki obrzekłe, przekrwione

• Pod torebką nerek kredowobiałe guzki

• Moczowody rozszerzone i wypełnione moczanami

• Białe masy kału w kloace

Postać skokowa

• Obrzęki stawów nóg (najcześciej palców, śródstopia, staw skokowy) lub skrzydeł

• Kulawizny

• Deformacje palców

• Opuszczenie skrzydeł, niezdolność do lotu

• Obrzęki są guzowate, miękkie, fluktujące, gorące, bolesne

AP:

• W obrzękłych stawach obecna półpłynna biaława masa, guzki dnawe

• Obecność moczanów pod skórą, na ścięgnach i powięzi mięśni

Diagnostyka: podejrzany materiał rozciera się w płynie fizjologicznym na szkiełku podstawowym i ogląda pod mikroskopem (kryształy soli kwasu moczowego)

Badanie biochemiczne: określanie ilości kwasu moczowego we krwi, ostra postać przy braky zmian sekcyjnych.

Próba mureksydowa (kwas moczowy pod wpływem utlenia się do mureksydu o barwie purpurowej)

Diagnostyka różnicowa:trzewna: mykoplazmozy, CRD, kolibakterioza, IBD
stawowa: salmonelloza, pasterelloza, reowiroza

Zmęczenie klatkowe

Etiologia: niedobór wapnia, fosforu, witaminy D3

Czynniki usposabiające:
-klatkowy chów
- wysoka nieśność
- nieski poziom wapnia w paszy
- niedobór witaminy C
- czynniki genetyczne

U niosek w szczycie nieśności. Objawy:

• Przewracanie na grzbiet

• Porażenia

• Niedowłady

• Kulawizny

• Odwodnienie

• Wychudzenie

• Zahamowanie wzrostu

• Tendencje do złamań kości

• Zejścia śmiertelne

AP:

• Kruchość kości

• Złamania kości nóg, skrzydeł, kręgosłupa

• Zniekształcenie mostka i żeber

• Uwstecznienie jajnika

• Powiększenie przytarczyc

Leczenie:
- selekcja stada
- łatwiejszy dostęp do paszy, wody
- podawanie preparatów mineralnych i witaminowych

Zapobieganie:
- właściwe sterowanie programem świetlnym
-zabezpieczenie w paszy odpowiednich ilości wapnia, fosforu, witaminy D3
- podawanie gruboziarnistej kredy paszowej

Kanibalizm

Etiologia:

• Niedobór białka

• Niedobór witaminy B12, kobaltu

• Duże dawki kukurydzy

• Nieregularne żywienie, pasze granulowane

• Wadliwy stosunek składników energetycznych do białka (za dużo en)

• Niedobór metioniny i argininy

Dodatkowo: chów klatkowy, nadmierne zagęszczenie, zbyt jaskrawe oświetlenie, niska wilgotność, za wysoka temperatura.

Zbyt mała ilość gniazd, ich niedostateczne zaciemnienie, niewygodny dostęp do podajnikow paszowych, z wodą, nieregularne karmienie/pojenie, gwałtowe zmiany środowiska.

Niedostateczne zatamowanie krwawienia przy pobieraniu krwi, choroby zakaźne i pasożytnicze, uwarunkowania genetyczne, wynicowanie odbytu, jajowodu.