Definicja:
Wraz z narastającym wypełnianiem się gazem i rozciąganiem się trzonu trawieńca, narząd wciska się pomiędzy prawą ścianę jamy brzusznej a pętle jelit w kierunku doogonowo-dogrzbietowym
Na skutek siły pociągania ze strony sieci mniejszej trawieniec ulega zagięciu i – patrząc od tyłu - lekko skręca na lewo(odkręca się do środka) – trzon trawieńca ulega skręceniu względem odźwiernika wzdług pionowej osi w kierunku doczaszkowym a 12stnica owija się o trawieniec na wysokości ostium omasoabomasicum tak ze upośledzeniu ulega pasaż treści pokarmowej
W rotacje włączać może się czepiec i księgi – wtedy dopływ i odpływ treści pokarmowej jest całkowicie zatrzymany (volvulus abomasi)
Występowanie
Zdecydowanie rzadziej niż LPT
krowy w okresie poporodowym
częściej zwierzęta młodsze lub samce
Przyczyna, patogeneza:
PPT może rozwijać się z LPT lub być jego skutkiem
Przyczyna: gromadzenie się gazu( w pętli na kształ litery U w przejściu między trzonem a odźwiernikiem) i wzrost objętości narządu
Wzdęty żołądek przemieszcza się w kierunku doogonowo-dogrzbietowym pomiędzy ścianę brzucha,księgi i pętle jelit jednocześnie zginając się na skutek działania siły pociągania ze strony sieci małej i więzadeł wątroby i jeśli popatrzymy od tyłu – lekko skręcając się na lewą stronę (do około 90 stopni), skręt może się pogłębić do 180 stopni(właściwie do 270 stopni) (mówiąc prościej trzon trawieńca przemieszcza się wokół prawej pionowej osi w stosunku do części odźwiernikowej
Silnie naciągnięta 12stnica przebiega pod częścią początkową trzonu trawieńca – zwęża światło swoje i trawieńca
Wypełnienie gazem zmniejsza się,w świetle trawieńca zaczynają gromadzić się duże ilości płynu (do 60 litrów)
Impulsem do powstania PPT jest pęcherz gazu (przy atoni trawieńca) który podobnie do pęcherza gazu w poziomicy – przechodzi z dna trawieńca do prawej części trzonu trawieńca
Stosunek gazów w trawieńcu 3,8:1 metan:dwutlenek węgla; przy LPT 1:2)
Objawy kliniczne
Proste rozszerzenie trawieńca i jego przemieszczenie:
Objawy identyczne jak przy LPT tylko po prawej stronie(przy opukiwaniu charakterystyczny „ping”, uwypuklenie ściany brzucha, badanie osłuchowe – szmery dzbanowe)
W przeciwieństwie do LPT – 12stnica ulega coraz większemu zagięciu i naciągnięciu – narastające problemy w odpływie treści pokarmowej z żołądka
Pogarsza się stan ogólny organizmu
Zwierzęta pobierają zdecydowanie mniej pokarmu
Są ospałe
Lekkie zapadnięcie gałek ocznych i zmniejszony turgor skóry – odwodnienie
Częstotliwość uderzeń serca zwiększona, rzadko bradykardia
Przeżuwanie i czynności żwacza zredukowane
Lekkie wzdęcie żwacza
Per rectum: opuszkami palców można wyczuć przylegającą do ściany brzucha kopułę trawieńca przy znacznym przemieszczeniu
Kał przyjmuje konsystencję pastopodobną, oddawany w postaci niewielkich,pokrytych śluzem kawałków
W moczu obecność ciał ketonowych
Rozszerzenie,przemieszczenie i skręt trawieńca do 180 stopni (torsio abomasi)
Silniejsze zaburzenia stanu ogólnego
Znaczne utrudnienia pasażu treści pokarmowej
Szybki przebieg
Zwierzęta wyglądają na cierpiące
Mają zapadnięte gałki oczne
W fazie początkowej choroby objawy bólu – stękanie,niepokój i dreptanie w miejscu
Cześtotliwość uderzeń serca wzrasta do 100 i więcej/minutę
Pobieranie pokarmu,przeżuwanie i skurcze żwacza bardzo osłabione
Dźwięki stalowej taśmy i dźwięki pluskania – nad trawieńcem
Na skutek zepchnięcia wątroby – zmniejszenie pola stłumienia wątrobowego
Per rectum: można wymacać sklepienie trawieńca,a czasami wałowaty przyczep sieci większej
W odbytnicy niewielka ilość ciemno zabarwionego pastowato-śluzowatego kału
Rozszerzenie, przemieszczenie i skręt trawieńca od 180 do 360 stopni (volvulus abomasi)
Objawy gwałtownej kolki
W miejscu skrętu żołądka rozwija się niedokrwienie i wytwarzają się toksyny – zwierzęta popadają w pogłębiający się stan ospałości
Częstotliwość tętna wzrasta do 120-160/minutę
Uderzenia serca stają się kołaczące
Naczynia nadtwardówkowe silnie wypełnione
Błony śluzowe zaczerwienione
W trakcie osłuchiwania z balotowaniem: słyszalne odgłosy pluskania na dużej powierzchni silnie uwypuklonej ściany brzucha
Wątroby nie można wypukać
W prostnicy gęsty szary śluz lub ślady czarnego wymieszanego z krwią kału
Rozpoznanie
Objawy kliniczne (metaliczne odgłosy wypukowe i odgłosy pluskania – uwaga! Różnicować z innymi chorobami wywołującymi identyczne objawy)
Narastające pogorszenie się lub istnienie poważnych zaburzeń stanu ogólnego
Badania dodatkowe (jak przy LPT)
Rozpoznanie różnicowe
Rozszerzenie i skręt jelita ślepego
Odma otrzewnowa na skutek zapalenia otrzewnej lub wodobrzusza
Zaburzenia psażu treści pokarmowej w przednim odcinku dwunastnicy
Wpochwienie jelit, skręt pętli jelit, skręt jelit
Czynnościowe lub mechaniczne stenozy żołądka
Rokowanie
Lepsze przy PPT bez skrętu,albo skrętu do 180 stopni
Niepomyślen przy skrętach ponad 180 stopni przy PPT
Leczenie
Leczenie zachowawcze:
Pobudzenie apetytu i aktywności motorycznej trawieńca – boroglukonian wapnia, parasympatykolityki(polistygminum) lub leki pobudzające perystaltykę (metoklopramid)
Próba odessania płynu z trawieńca – punkcja w miejscu słyszalnych szmerów pluskania
Laparotomia i omentopeksja wykonana na stojącym zwierzęciu