Wykład nr 3 data: 12-03-2014

ORGANY OCHRONY PRAWNEJ

Książka: Wielec + Prusak – Organy ochrony prawnej

Lub Szmulika, Pola, w tytule musi być `organy prawne`, sprzed 2012 – lepiej nie!

Egz. – 4 pyt, 3 do wyboru

PRZEPISY NA POSDSTAWIE KTÓRYCH FUNKCJONUJĄ O. O. P.:

1. USTROJOWE
   określają co w środku tych organów funkcjonuje, ich strukturę, uczestników itd.

2. PROCEDURALNE = PROCESOWE = FORMALNE
   jaki przyjąć rodzaj postępowania, jak postępować
   KPK, KPC, KPA

3. MATERILANE

KC, KK

ISTOTA OCHRONY PRAWNEJ - rozstrzyganie sytuacji konfliktowych

RODZAJE SPRAW/SYTUACJI KONFLIKTOWYCH:

1. PRAWO CYWILNE

2. PRAWO KARNE

3. PRAWO ADMINISTRACYJNE

Na podstawie tych 3 obszarów może powstać sytuacja konfliktowa.
albo jakas sytuacja cywilna albo karna albo administracyjna

Odpowiednio o charakterze: cywilnym, karnym, administracyjnym.

Ad. 1. PRAWO CYWILNE

- równorzędność stron spornych, równorzędność podmiotów
1 i 2 str stosunku prawnego mają takie same uprawnienia i obowiązki wzg siebie

- podstawa ochrony prawnej: ROSZCZENIE

Roszczenie – żądanie jednego podmiotu, by inny określony podmiot zachował się w ten a nie inny sposób; roszczenie zawwsze ma podłoże prawne, wynika z podstawy prawnej

- najczęściej z tytułu niewykonania umowy, związane zatem głównie z UMOWĄ

- w wyniku nie dotrzymanie warunków umowy

- roszczenie = pretensja

- zawarte w POZWIE

Pozew - pismo procesowe, w którym powód żąda od pozwanego określonego zachowania się

- POWÓD POZWANY

- franczejzing - ? – umowa nienazwana; np. wykupienie licencji (szyldu, warunki funkcjonowania) w zamian za określone świadczenia

Umowy dzielą się na: nazwane, czyli te z kodeksu cywilnego i nienazwane, które powstają na podstawi teorii swobody umów; byle ni e były sprzeczne

- arbitraż – prywatne sądowy, sprawy bardziej handlowe, np. działalność spółek

Ad. 2 PRAWO KARNE

- brak równorzędności podmiotów

- 1 str to zawsze państwo (np. prokuratura, służby specjalne)

- nie ma żadnego elementu prywatności

- sytuacją konfliktowa jest POPEŁNEINIE PRZESTĘPSTWA

Czyli złamanie normy prawnej KK lub innych

- strony:

PODEJRZANY/OSKARŻONY/SKAZANY vs. OSKARŻYCIEL PUBLICZNY (najczęściej prokurator) dotyczy trybu publicznego
PODEJRZANY – dopiero przedstawione zarzuty, wszczęte postępowanie, podmiot jest wskazany jako ten, który mógł popełnić przestępstwo

OSKARŻONY – sporządzono i wniesiono akt oskarżenia

SKAZANY - os, w stos do której zapadł wyrok skazujący

- działalność karna zawsze związana z działalnością państwa

- mediacja – wyjątek od publicznej drogi ochrony prawnej

- sytuacja konfliktowa może również dotyczyć przestępstwa prywatnego

(przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego)

(roztrój zdrowia poniżej 7 dni)

Ad. 3 PRAWO ADMINISTRACYJNE

- brak równorzędności podmiotów

- istota syt konfl: relacja organ administracyjny – jednostka

- 2 str.:

1 – wnioskodawca = uczestnik postępowania = interwenient i in.

2 – państwo

- wymiar sprawiedliwości dla sądów szczególnych: WSA, NSA (odpowiednio: I i II inst.)

- podstawa: DECYZJA ADMINISTRACYJNA

Czynność sformalizowana – jeśli brakuje choc 1 elementu, to taka czynność nieważna i powoduje sytuację konfliktową

- odwołanie od decyzji – uruchamia całą procedurę adm.

OCHRONA PRAWNA – działalność wyspecjalizowanych organów, najczęściej publicznych, polegające na rozstrzyganiu sytuacji konfliktowych poprzez wydanie orzeczenia, w którym następuje rozwiązanie tej sytuacji konfliktowej

RODZAJE OCHRONY PRAWNEJ:

1. Działalność rozstrzygająca

2. Działalność polegająca na kontroli prawa = przestrzeganie prawa

3. Działalność polegająca na pomocy prawnej

4. Działalność pojednawcza (dodatkowa, przez mediatorów, komisje pojednawcze itd)

Ad. 1

- w 1 rzędzie sprawują sądy, lecz mogą także urzędy

- czego dotyczy?

a) PRAWA

stwierdzenie czy zaistniał czy nie zaistniał stosunek prawny

b) TREŚCI

coś istnieje, al. trzeba ustalić co, czy coś mieści się w umowie, czy uprawnienia i obowiązki mieszczą się w granicach zawartego stosunku prawnego

c) ZAKRESU - dookreślenie/interpretacja stos pr i wskazanie czy tylko między tymi stronami czy może między innymi stronami

Ad. 2

- kontrola – podmiot kontrolujący (np. NIK, prokurator jako rzecznik praworządności bowiem w każdym postępowaniu) i kontrolowany

- czy te prawo zostało przekroczone czy nie

Ad. 3

- - udzielanie porad prawnych, prowadzenie spraw sądowych, zastępowanie stron w postępowaniu sądowym jako pełnomocnik/obrońca

- wykonuje np. adwokat, radca prawny, notariusz

- podział:

a) sensu stricte – w znaczeniu wąskim

adwokatura, radcostwo itd.

b) sensu largo- w znaczeniu szerokim

działalność wyspecjalizowanych podmiotów, przeznaczonych do ochrony praw obywatelskich, praw człowieka jednostki, gł. rzecznicy (praw obywatela/dziecka/konsumenta)

Dziękuję. Mówił dla państwa Marcin Wielec.