Ustalenie liczby kategorii zaszeregowania

Grupowanie stanowisk pracy można dokonać na dwa sposoby:

1. Za pomocą tabeli konwersji wyników wartościowania pracy na kategorie zaszeregowania, zwanej siatką taryfową (siatką zaszeregowań),

2. Na podstawie analizy skupisk stanowisk pracy. Str 215

Metody te można z powodzeniem stosować w dużych przedsiębiorstwach zatrudniających tysiące pracowników na wielu stanowiskach pracy, na których wykonuje się zupełnie odmienne od siebie prace pod względem zewnętrznej postaci, jak i prace, które tylko pozornie są do siebie bardzo podobne. Opisywane metody umożliwiają określenie względnej różnicy poziomów trudności pracy na poszczególnych stanowiskach, tzn. umożliwiają ustalenie, o ile procent praca na stanowisku A jest trudniejsza od pracy na stanowisku B, dając tym samym racjonalne podstawy do ustalania odpowiedniej hierarchii płac w przedsiębiorstwie.

-analiza skupisk stanowisk

Polega ona na badaniu rozkładu stanowisk według liczby uzyskanych punktów i tworzeniu kategorii zaszeregowania w granicach zagęszczenia stanowisk pracy, tak aby do danej kategorii zostały zakwalifikowane stanowiska o zbliżonym poziomie trudności. Jednocześnie rozpiętości punktowe w poszczególnych kategoriach są zmienne, a stanowiska pracy zaliczane do sąsiednich kategorii zaszeregowania wyraźnie różnią się od siebie pod względem trudności pracy. Przykład wyznaczania kategorii zaszeregowania na podstawie analizy skupisk stanowisk przedstawiono na rys 6.1. str 241

-siatka zaszeregowania inaczej „siatka taryfowa”

Siatka taryfowa przyporządkowuje kolejnym kategoriom zaszeregowania odpowiednie sumy punktów określone widełkowo. Rozpiętość punktów w kolejnych kategoriach mogą być stałe albo wzrastać w postępie arytmetycznym lub geometrycznym. W wyższych kategoriach zaszeregowania zazwyczaj stosuje się str 239

Str 240 większe rozpiętości punktowe, gdyż na stanowiskach zaliczanych do tych kategorii istnieje potrzeba większego zróżnicowania wynagrodzeń ze względu na możliwości wystąpienia większych różnic w wydajności pracy poszczególnych osób zatrudnionych na tych stanowiskach.

Przyjmując odmienne zdania w zakresie liczby kategorii zaszeregowania oraz granic punktowych dla kolejnych kategorii, można opracować różne warianty siatki taryfowej. W tabeli 6.15 ujęto przykład trzech wariantów siatki opracowanej na podstawie wyników wartościowania pracy przeprowadzonego w przedsiębiorstwie X. Wariant a przewiduje piętnaście kategorii zaszeregowania i stałe 20-punktowe rozpiętości do II kategorii oraz wyższe,30-punktowe rozpiętości od 12 kategorii. Wariant B również przewiduje 15 kategorii zaszeregowania, ale zakłada systematyczny wzrost widełek punktowych w obrębie coraz wyższych kategorii. W początkowych kategoriach widełki te wynoszą 15 punktów, a od dwunastej kategorii 30 punktów. Jeszcze większa progresję granic punktowych dla poszczególnych kategorii przewiduje wariant C. Kształtują się one od 20 punktów w najniższych kategoriach do 35 punktów w najwyższych kategoriach. Dlatego wariant ten przewiduje jedynie 12 kategorii zaszeregowania. Przyjęcie każdego z wyżej opisanych wariantów będzie skutkowało nieco innym rozkładem stanowisk pracy według kategorii zaszeregowania, a także innymi poziomymi i pionowymi rozpiętościami płac. Zastosowanie tabeli konwersji może spowodować, że stanowiska pracy, które otrzymały zbliżoną notę punktową różniącą się np. tylko o I punkt, zostaną przypisane do dwóch różnych kategorii zaszeregowania, a inne stanowiska pracy, które znacznie różnią się pod względem otrzymanej noty (np. o 19 punktów), zostaną zakwalifikowane do tej samej kategorii zaszeregowania. W tej sytuacji na osoby tworzące system wynagrodzeń tabelka str 240

Str 241

np. 146

może być wywierana presja, aby przyjąć jeden bądź drugi wariant. Istnieje również ryzyko, że do niektórych kategorii zaszeregowania zostaną zaliczone tylko pojedyncze stanowiska pracy. Aby uniknąć tych problemów, do grupowania stanowisk pracy można wykorzystać analizę skupisk stanowisk.