Epoka	Wydarzenia	Filozofia	Terminy i pojęcia	Utwory	Gatunki literackie	Bohaterowie
Antyk Do 476r. (upadek cesarstwa zachodnio- rzymskiego)	XXIX w. – początki dynastii egipskich i państwa egipskiego XX – XV w. – cywilizacja kreteńska  XIX w. – czasy Abrahama XVIII w. – Kodeks Hammurabiego, Epos o Gilgameszu XVI – XII w. – cywilizacja mykeńska  XIV w. – panowanie faraona Tutenhamona XIII w. – Mojżesz wyprowadza Izraelitów z Egiptu XII w. – wojna trojańska i upadek Troi IX w. – panowanie króla Salomona VIII w. – Iliada i Odyseja Homera VIII w. – Psalmy i pisma proroków biblijnych 776 r. – pierwsze igrzyska olimpijskie 753 r. – założenie Rzymu 621 – spisanie praw przed Drakona VI w. – w filozofii: Tales, Pitagoras, Heraklit 594 r. – reformy Solona 525 – Egipt jako prowincja perska 509 – Rzym jako republika 490 r. – bitwa pod Maratonem V w. – w teatrze: Ajschylos, Sofokles, Eurypides V w. – w filozofii: Sokrates, Demokryt,  V w. – księga Hioba  V w. – wojny grecko-perskie 431-404 – wojna peloponeska IV w. – Pieśń nad Pieśniami IV w. – w filozofii: Platon, Arystoteles IV w. – powstaje imperium Aleksandra Wielkiego III w. – księga Eklezjastesa (Koheleta)  III w. – wojny punickie 146 r. – podbój Grecji przez Rzym I w. – w poezji: Horacy, Wirgiliusz, Owidiusz I w. – w prozie: Cezar i Cycero 31 r. – koniec republiki rzymskiej 0 r. - narodzenie Jezusa Ok. 33 roku – śmierć Jezusa Chrystusa I w. – kształtuje się Nowy Testament I w.– filozofia Seneki 313 r. – edykt mediolański 382 – Teodozjusz Wielki ustanawia chrześcijaństwo religią państwową IV – V w. – uformowanie się kanonu ksiąg Pisma Świętego	Stoicyzm- beznamiętne przyjmowanie świata. Prawdziwa cnota: odwaga, skłonność do czynienia dobra Epikureizm- szczęście można osiągnąć poprzez mądrość, czyli unikanie cierpienia. Wstrzemięźliwość gwarantuje spokój duszy i jest źródłem prawdziwej przyjemności. Hedoizm- celem życia jest osiągnięcie przyjemności, jednak cielesne górują nad duchowymi. Sofizm-mało interesowała ich prawda, cnota i piękno, ważna była możliwość zrobienia kariery	Prometeizm poświęcenie się dla ludzkości Etos styl życia jakiejś grupy społecznej i przyjęta przez nią hierarchia wartości Epos Homerycki: 1. tematyka: - ważne dla jakiejś zbiorowości wydarzenie historyczne - na tle ważnych wydarzeń przedstawione są losy jakiejś zbiorowości i jednostkowych bohaterów - uczestnictwo bogów w wydarzeniach dotyczących zbiorowego bohatera epoki 2. kompozycja: - rozległy (długi), wielowątkowy utwór podzielony na pieśni i księgi - rozpoczyna się inwokacją (uroczystym zwrotem do bogów) - retardacja (wstrzymanie akcji, aby wzbudzić napięcie) np. opis tarczy Achillesa 3. styl i język: - podniosły uroczysty - pisany wierszem o szczególnie uroczystym charakterze (heksametrem) - porównania homeryckie (jeden człon opisu jest rozbudowany, a drugi zwięzły), liczne środki artystyczne, bogaty język, porównania, stałe i złożone epitety Topos - powtarzający się wątek, motyw Fatum - (ślepy)los, źródło bogów, którzy decydują o losie człowieka i nikt nie może go zmienić Konflikt tragiczny - konflikt równorzędnych racji; konflikt człowieka z fatum; zmaganie człowieka z losem Wina tragiczna (niezawiniona) - niezawiniona wina; nieświadome czynienie zła lub wbrew swojej woli zasada trzech jedności - czasu, akcji i miejsca katharsis - podstawowa cecha tragedii, ma poruszać decorum - stosowność stylu do akcji utworu mimesis - naśladowanie, przedstawianie, udawanie, nawiązywanie do natury topos archetyp - pierwowzór postaw i zachowań powtarzający się w literaturze przypowieść (wywodzi się z Biblii) gatunek dydaktyczny (mądrościowy) , o sytuacjach bliskich naszemu życiu i głębokim sensie. Typy przypowieści:  - właściwa (odpowiada definicji) - alegoryczna (sens różnych znaczeń) - przykład (przykład, lub anty przykład zachowań)	Mit o Syzyfie Mit o powstaniu świata Mit o Prometeuszu Iliada Odyseja Mit o rodzie Labdakidów Mit o Dedalu i Ikarze Biblia *Księga Hioba (cierpienia Hioba) *Księga Rodzaju (powstanie świata) *Księga Koheleta ,,Marność nad marnościami i wszystko marność” (rozważania nad sensem życia) *Księga Psalmów *Przypowieść o synu marnotrawnym *Przypowieść o siewcy *Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie *Apokalipsa św.Jana *Pieśń nad Pieśniami (dialog kochanków) *Hymn o miłości Horacy: ,,Wybudowałem pomnik” ,,Do Leukonoe” ,,Do Apollina” Sofokles -,,Król Edyp”	Mit Mit Mit Iliada Odyseja Mit Mit Psalmy Przypowieść Pieśń Hymn Oda Oda Oda Tragedia antyczna	Tanatos,Ares,Hades i żona Syzyfa Chaos, Uranos(niebo), Gaja( Ziemia), Cyklopi, Sturęcy, Tytani: Kronos+Reja, Dzeus, Hades, Posejdon, Demeter,Hera, Hestia; Heta+Zeus, Ares, Hefajstos, Hebe koza Almatei Prometeusz , Atena, Zeus, Afrodyta,Epimeteusz,(brat) Hefajstos,Pandora Achilles, Hektor, Grekowie Agamemnon, Menelaos, Patrokles, Odyseusz, Nestor, Ajaks, Teukr, Diomedes, Idomeneus Trojanie: Priam(król), Parys, Hekabe, Helena, Andromacha(ż.Hektora) Odyseusz, Penelopa(żona), Telemach(syn),Kirke(wróżbitka), Kalipso -nimfa z Wyspy Ogigii, Polifem(cyklop), Eol(król wiatrów),Scylla i Charybda, Feakowie Lajos(król Teb), Jokasta(żona), Edyp(syn), Polibos, Metropa (wychowali edypa), Sfinks, Kreon,dzieci edypa: Eteokles, Polinejkes, Antygona i Ismena, Tezeriasz(wróżbita), Adratos(władca Argos), Dedal, Ikar, Król Minos Oblubieniec i Oblubienica Podmiot utożsamiamy z autorem Podmiot i Leukonoe Poeta Edyp, Jokasta, Lajos, Kreon, Sfinks, Tyrezjasz, chór Teban, Kapłan, posłaniec z Koryntu, sługa Lajosa, posłaniec domowy, Antygona, Ismena

Abraham - patriarcha, który wraz z narodem wybranym wyruszył do Ziemi Obiecanej. Jemu nie udało się tam dotrzeć.

Mojżesz - ten, który kontynuował wędrówkę i dotarł tam na czele Izraelitów. Spojrzał na Kanaan z góry Nebno i zmarł. To Mojżesz przekazał narodowi wybranemu przykazania, które sformułował Bóg.

Salomon - symbol doskonałego władcy i sprawiedliwego sędziego. Król Jerozolimy.

Maria Magdalena - kobieta lekkich obyczajów, która pod wpływem nauki Chrystusa przeżyła wielką przemianę i stała się jedną z Jego najwierniejszych wyznawczyń.

Czterech jeźdźców Apokalipsy - tajemnicze postacie na koniach, które zwiastują ludziom: głód, śmierć, zarazę, wojnę.

Żona Lota - symbol nieposkromionej ciekawości, obejrzała się za

siebie podczas ucieczki z Sodomy, chociaż wiedziała, że nie wolno jej tego robić.