Wykład 4, 25.04.2016

Uproszczone modele ustalania wyniku finansowego

Zgodnie z Ustawą o Rachunkowości każda jednostka gospodarcza może stosować uproszczenia, które będą przekładały się na sposób ustalania wyniku finansowego.

Uproszczenia:

1. Związane z ewidencją kosztów w podstawowej działalności gospodarczej – jednostka ma prawo wyboru i może zastosować jedno z trzech rozwiązań:

   1. Ujęcie kosztów tylko w układzie rodzajowym,

   2. Ujęcie kosztów tylko w układzie funkcjonalnym,

   3. Rejestracja w obu układach równolegle.

2. Wynika z ewidencji i wyceny produktów gotowych – art. 17 UoR daje jednostkom gospodarczym możliwość odpisywania ogółu wyrobów gotowych w ciężar kosztów (kosztów wytworzenia sprzedanych wyrobów gotowych bądź kosztu własnego sprzedaży (koszt wytworzenia, koszty zarządu i koszty sprzedaży)) w momencie ich wytworzenia.

Konsekwencją jest konieczność ustalenia nie później niż na dzień bilansowy stanu produktów gotowych niesprzedanych i ich wyceny w oparciu o cenę sprzedaży netto takiego samego lub podobnego przedmiotu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży zysk brutto. Ustalona wartość niesprzedanych wyrobów koryguje koszt własny sprzedaży (KWSP).

W kolejnym roku saldo konta „Produktów” jest odnoszone do kosztu własnego sprzedaży (KWSP):

- w momencie otwarcia ksiąg,

- w momencie kolejnej inwentaryzacji.

Uproszczone modele (schematy)

Wariant I. Produkcja prosta, jednorodna, nieskomplikowana organizacja i technologia. Powstaje problem wyceny zapasów produktów. Konto wynik finansowy musi być dzielone według struktury sprawozdawczej.

Taki schemat stosujemy wtedy, kiedy będziemy mieli prawo do pierwszego uproszczenia wynikającego z UoR (art. 17 ust. 2), oraz jesteśmy jednostką mikro lub małą.

Operacje

1) Bieżące ujęcie kosztów rodzajowych okresu (analityka według struktury rachunku zysków i strat)

2) Bieżące ujęcie przychodów.

3) Ustalona na koniec kwartału (lub częściej) wartość produktów (np. ilość * cena sprzedaży) pomniejszona o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk, przy produktach w toku z uwzględnieniem stopnia przerobu.

4) Zapis techniczny – ustala prawidłową wartość produktów.

Wariant II. Produkcja prosta, nieskomplikowany proces technologiczny i organizacyjny. Materiały są wydawane na początku procesu, pozostałość jest inwentaryzowana i wyceniana. Produkty mogą być wyceniane metodami uproszczonymi, jest ich niewiele.

Taki schemat stosujemy wtedy, kiedy będziemy mieli prawo do drugiego uproszczenia wynikającego z UoR (art. 17 ust. 2), w zakresie uproszczonej ewidencji materiałów. Można odpisywać w ciężar kosztów wartość materiałów w momencie ich zakupu, ale ma to swoje konsekwencje inwentaryzacyjne. Dodatkowo mamy obowiązek ustalenia nie później niż na dzień bilansowy stanu materiałów drogą spisu z natury ich wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu (spisu z natury).

Operacje

1) Bieżące ujęcie kosztów rodzajowych, (w tym również materiałów przekazanych do zużycia w momencie ich zakupu).

2) Ustalona na podstawie inwentaryzacji wartość niewykorzystanych materiałów.

3) Koszty rodzajowe okresu.

4) Ustalona na podstawie inwentaryzacji wartość produktów.

5) Przeniesienie kosztu własnego sprzedaży w celu ustalenia zmiany stanu produktów.

6) Przeniesienie zmiany stanu produktów na wynik finansowy.

7) Przeniesienie przychodów ze sprzedaży na wynik finansowy.

Przykład

W przedsiębiorstwie prowadzona jest działalność produkcyjna o krótkim cyklu na zamówienie odbiorcy. Materiały są dostarczane do bezpośredniego zużycia. W ciągu roku zarejestrowano następujące koszty rodzajowe:

-Zużycie materiałów 1200 zł

-Usługi obce 600 zł

-Podatki i opłaty 50 zł

-Wynagrodzenia 1400 zł

-Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 1300 zł

-Amortyzacja 800 zł

-Pozostałe koszty rodzajowe 350 zł

W wyniku inwentaryzacji, na koniec roku wyceniono zapas materiałów na 300 zł, wyrobów w toku w proporcji do cen sprzedaży na 600 zł. Przychody ze sprzedaży wyrobów – 6000 zł.

Należy ustalić wynik finansowy metodą księgową.

Wariant III. Produkcja prosta, nieskomplikowany proces technologiczny i organizacyjny. Koszty są rozliczane w czasie. Produkty są na bieżąco wyceniane. Koszt własny sprzedaży jest ustalany na podstawie ustalanych remanentów produktów i kwoty kosztów produktów ustalonej w odrębnej ewidencji.

Taki schemat stosujemy tylko w przypadku uproszczenia w układzie rodzajowym; kiedy stosujemy uproszczenie (art. 17) dotyczące wyrobów gotowych. Kiedy jednostka często rozlicza koszty w czasie.

Operacje

1) Bieżące ujęcie kosztów rodzajowych.

2) Bieżące ujęcie kosztów rozliczonych w czasie.

3) Rata kosztów dotyczących bieżącego okresu.

4) Ujęcie kosztów bieżących jako kosztów produktu (koszty rodzajowe – RMK + rata kosztów dotyczących bieżącego okresu)

5) Ustalenie i przeniesienie kosztu własnego sprzedaży na podstawie kwoty kosztów produktu i wycenionego remanentu końcowego.

6) Przeniesienie kosztu własnego sprzedaży (w celu ustalenia zmiany stanu produktów).

7) Przeniesienie kosztów rodzajowych.

8) Przeniesienie zmiany stanu produktów.

9) Przeniesienie wartości przychodów ze sprzedaży.

Przykład

W przedsiębiorstwie produkowane są jednorodne wyroby, których struktura kosztów podlega bieżącej analizie. Firma prowadzi także we własnym zakresie prace badawcze. W badanym okresie zarejestrowano następujące informacje o kosztach:

-Koszty rodzajowe 6000 zł

-W tych kosztach rodzajowe są koszty prac badawczych 4000 zł z czego 3000 zł przyjęto jako WNiP, a 1000 zł podlega rozliczeniu w czasie; w badanym okresie rozliczono 500 zł.

-Wartość wyrobów wg inwentaryzacji i wyliczeń kalkulacyjnych na koniec roku wynosi 200 zł

-Przychody ze sprzedaży 2600 zł

Należy ustalić wynik finansowy metodą księgową.