Nadciśnienie tętnicze
W procesie starzenia ciśnienie rośnie do 60 r.ż , później rozkurczowe nieco spada.
Czynniki ryzyka
Sól (nadmierne spożywanie sodu, podwyższa RR)
Otyłość (nadwaga i otyłość jednym z najpoważniejszych czynników środowiskowych
Aktywność fizyczna (mała aktywność, wysokie RR)
Alkohol
Podstawowe znaczenie przypisuje się narastającej sztywności dużych naczyń tętniczych ( aorty i ich rozgałęzień)
Leczenie
Obniżenie poniżej 140 mmHg
Modyfikacje stylu życia
Normalizacja masy ciała
Dużo warzyw i owoców
Eliminowanie alkoholu i papierosów
Wzrost aktywności fizycznej
Farmakoterapia
Diuretyki
Beta- blok ery
Inhibitory konwertazy
Antagonista wapnia
Antagonista receptorów wapnia
Antagonisty receptorów dla angiotensyny II
Leczenie farmakologiczne musi być zindywidualizowane.
Miażdżyca
Prowadzi do zwężenia ,stwardnienia naczyń spowodowanego gromadzeniem złogów na wewnętrznej stronie ich ścian. Następnie upośledzenie ukrwienia narządów i metabolizmu ustroju.
Objawy;
Zaburzenia pamieci (krótkotrwałej)
Zaburzenia orientacji (w czasie i przestrzeni np. nierozpoznanie osób )
Wzrost RR ( zawroty głowy, mroczki przed oczami, szum w uszach )
Zaburzenia afektu ( obniżenie nastroju, pobudliwość)
Utrata wyczucia sytuacji
Choroba Parkinsona
Postępująca choroba układu nerwowego- zwyrodnieniowa objawiająca się postępującym zespołem parkinsonowskim
Triada objawów;
Drżenie spoczynkowe
Spowolnienie ruchowe
Sztywność mięśni (
Pochylona sylwetka
Chód drobnymi kroczkami
Sztywne nogi
Balansowanie rekami
Zanurzenia czucia ( osłabiony węch, smak)
Zaburzenia wegetatywne ( upadki, pocenie się ,zaparcia)
Zaburzenia psychiczne ( zespół otępienny, depresja )
Fazy
Faza przed kliniczna
Trwa kilka lat, stopniowe uszkodzenie neuronów
Faza kliniczna
Chory dobrze reaguje na leki, w okresie zaawansowanym zmniejsza skuteczność leczenia i powikłań polekowych
Leczenie
Objawowe..
Leki dopaminergiczne i antycholinergiczne
Lewodopa, amantadyna, selegilina
Nowe metody
Leczenie neurochirurgiczne ( operacja wzgórza) lub stymulacja jądra niskowsgórzanego prądem wysokiej ….
Terapie genowe
Przeszczep komórek macierzystych
Udar mózgu
Zespół objawów klinicznych (neurologicznych) związanych z nagłym wystąpieniem ogniskowego lub ogólnego zaburzenia czynności mózgu powstały w wyniku zaburzenia krążenia mózgowego. Utrzymujący się ponad 24h.
Czynniki ryzyka
Modyfikujące się
Modyfikowalne pewne
Prawdopodobne
1.Modyfikujące się
Wiek
Płeć
Rasa ( Japończycy, chińczycy )
Genetyczne (wywiad rodzinny)
2.modyfikowalne pewne
Nadciśnienie
Tytoń
Cukrzyca
Hiperlipidemia
Choroby Serca ( arytmia, migotanie przedsionków)
Zwężenie tętnicy szyjnej wewnętrznej
3. Prawdopodobne
Otyłość – głównie brzuszna
Mała aktywność
Alkohol powyżej 60g/dzień
Leczenie hormonalne –antykoncepcja
Zaburzenie układu krzepnięcia
Dieta – wysokie spożycie soli
Prewencja gerntologiczna
Historyczne metody wydłuzania życia
1. Starożytny Egipt - uważano ze przyczyny chorób i starzenia się jest szkodliwy materiał, który powstaje w organizmie w związku z nadmierny spożywaniem pokarmów w związku z tym lekarze zwracali uwagę na układ pokarmowy.
2. Starożytne Chiny - kompleksowe kuracje zapobiegawcze i odmładzające na, które składały się przepisy dietetyczne, nuka prawidłowego oddychania, pigułki i ekstraty zawierające np. korzeń żeń-szenia.
3. Indie - higiena sposób odżywiania , przepisy dietetyczne, higieniczne ,fizjologiczne - jogę opierająca się na ćw fizycznych, oddech, koncentracja, roli oraz stosunek surowej diety (bez mięsa jajek, ryb , używek )
4. Antyczna Grecja i Rzym - starzenie uważano (Arystoteles) za chorobę lub też jak (Gal) za proces fizjologiczny, którego przyczyną jest stopniowe zmniejszenie wilgoci ciepła w organizmie. Dlatego korzystne wydały się zabiegi i leki nawilżające i rozgrzewające
5. Średniowiecze - (rozwój magii i alchemii) IX w szkoła medyczna Włochy- Salerno wypracowało zasady profilaktyki gerontologicznej tj. umiarkowanie, unikanie zmartwień, wstrząsów psychicznych, nieprzejadanie, dbanie o rytm wypróżnień. Zwrócono uwagę na predyspozycje genetyczne.
6. XV-XVI odmładzanie- gerokomia, wzmocnienie stawów poprzez np sypianie z młodymi; zdrowie i żywotność przenosi się 'oddechem dziewic" podobnie jak choroby zakaźne
7.Postep medycyny , rozwój gerontologii i geriatrii. Dopiero w ostatnich 100 latach przeciętna długość życia wzrosła 40-80 lat. poprawa warunków higieny, postęp medycyny, zmiany stylu życia.
Pomyślne starzenie – osiągnięcie starości z małym ryzykiem chorób i niedołężności z wysoką sprawnością umysłową i fizyczną oraz utrzymana aktywnością fizyczną
Leki gerontologiczne
Nie udało się odnaleźć eliksiru młodości ….( tutaj nie mogłam się doczytać co dalej jest) Brytyjskie tow. Długowieczności zestawiło te substancje pełniące funkcje pomocniczą
Koenzym Q10
Czosnek
Ginseng (żeń- szeń)
Likopen (zw. Chem. z gr karotenów – pomidory, arbuzy, czerwone grejpfruty, dzika róża)
Re tinol (zw z gr. Karotrnów0
Selen ( pszenica, owiec, pestki dyni, ryby, mleko)
Ekstrat soi
Wit A, C, E
Wyciąg z czarnej jagody
Kwas foliowy
Glukozamina
Zielona herbat
Lecytyna (pamięć)
Luteina (wzrok)
Wit. B6, B12, D
Cynk
Preparaty o słabych efektach
Kurkuma
Arginina
Aloe vera (aloes)
Glutation
Wyciąg z pestek winogrona
Promocja zdrowia , aktywności prozdrowotne
Pomyślny model starości – sprzyjaja mu programy profglobalnej rożne formy aktywności podejmowane przez osoby starsze
Kontinuum zdrowia (J. Travis )
Metody tradycyjne Promocja zdrowia
Przedwczesna śmierć Całkowity dobrostan
Brak widocznej choroby
WHO – kierunki działań w zakresie promocji zdr. U osób starszych
Przedłużenie okresu aktywności i niezależnego samodzielnego życia
Zapewnienie odpowiedniej opieki , która będzie wspierać niezależność jednostki i gwarantować odpowiednią jakość życia
Podejmowanie działań, które spowodują opóźnienie rozpoczęcia udzielania świadczeń medyczno-opiekuńczych
Wspieranie systemu opieki domowej, stopniowa rezygnacja z form opieki zinstytucjonowanej
Zmniejszenie bólu i stresu w terminalnym stadium zaawansowania chorobyizyczna
Aktywność fizyczna
Wyróżniany spadek aktywności fizycznej –przekonanie, że nie jest wskazany, potrzeba uświadomienia o dostosowaniu do możliwości , propagowanie aktywności stylu zycia , czynnego wypoczynku
Wytyczne WHO co do ćwiczeń
Rozciągające, relaksacyjne, oddechowe
Łatwe i umiarkowane – spacer taniec, pływanie, rower
Powinny sprawić radość , powodować odprężenie
Regularnie, codziennie
Odżywianie
Wiąże się z anty-zdrowotnymi zachowaniami , nawykami dotyczącymi sposobu odżywiania się , niesprzyjającym zdrowiu , stylowi życia. Zachodzące zmiany w procesie starzenia się mogą sprzyjać nieprawidłowemu odżywianiu , dodatkowo obecność chorób przewlekłych.
Zalecenia
Posiłki zróżnicowane, wszystkie skł. Pokarmowe
Unikanie produktów o dużej zawartości cukru
4 porcje owoców i warzyw
Błonnik i płyny (2l =8 szklanek)
Regularnie drób i ryb
Umiarkowanie tłuszcze , alkohol (20-30g/ dobę)
Suplementacja wit i mikroelementów – na zlecenie lekarza