Rynki finansowe

Maria Czech

[e-mail]

ćwiczenia 1 19.02

KONSULTACJE

9.50-11.40 Pon A

ZALICZENIE:

• kolokwium na ostatnich zajęciach

• test jednokrotnego wyboru + zadania do obliczenia

• bez ujemnych punktów

• bardzo uważna na ściąganie

Sprawdza obecność na każdych zajęciach, ale nie jest obowiązkowa

Nosić kalkulatory

RYNEK INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

Jest wiele definicji instrumentów finansowych. Dzielą się na:

- o charakterze funkcjonalnym

- o charakterze prawnym

Formy instrumentów finansowych:

• O charakterze prawnym

  • wynikają z zapisu prawa (UoR, Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi)

  • definicje odnoszą się do pewnego kontekstu i mają wyspecjalizowany charakter;

  • zmierzają one do określenia wąskich definicji do wybranych celów w jakich wykorzystuje się instrumenty finansowe.

• O charakterze funkcjonalnym – forma zobowiązania pieniężnego jednego podmiotu gospodarczego wobec drugiego w postaci :

  • zapisu księgowego lub na elektronicznych nośnikach informacji

( kredyt, pożyczka)

• papieru wartościowego

1. Formy prawne instrumentów finansowych dla potrzeb rachunkowych:

• KONTRAKT powodujący powstanie aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron pod warunkiem, że z kontraktu zawartego między stronami jednoznacznie wynikają skutki gospodarcze

• Do instrumentów finansowych nie zalicza się w szczególności :

  • rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego,

  • Umów o gwarancje finansowe

  • Umów o przeniesienie praw z papierów wartościowych w okresie pomiędzy terminem zawarcia i rozliczeniem transakcji

  • Aktywów i zobowiązań z tytułu programów, z których wynikają udziały pracowników oraz innych osób związanych z jednostka

  • Umów połączenie spółek, z których wynikają obowiązki dokonania korekty ceny przejecia lub wartości firmy

1. Formy prawne instrumentów finansowych dla potrzeb obrotu :

• Papiery wartościowe: akcje , prawa poboru, prawa do akcji, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, kwity depozytowe, prawa pochodne, warranty subskrypcyjne, inne zbywalne papiery wartościowe, prawa pochodne (inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji)

• Instrumenty finansowe niebędące papierami wartościowymi:

  • swapy,

  • opcje,

  • kontrakty terminowe,

  • kredytowe instrumenty pochodne,

  • tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,

  • wierzytelności pieniężne o terminie zapadalności do 1 roku, niezależnie od faktu czy są papierami wartościowymi czy nie,

  • inne instrumenty pochodne

KLASYFIKACJA INSTRUMENTÓWFINANSOWYCH

I KRYTERIUM: (horyzont czasowy)

• Krótkoterminowe (do roku) – rynek pieniężny

• Średnioterminowe (do 5 lat)

• Długoterminowe (powyżej 5 lat) – rynek kapitałowy

*** różnica między rynkami – okres zapadalności instrumentów finansowych

II KRYTERIUM: (segment rynku finansowego)

• Rynek pieniężny ( do roku – bony skarbowe i komercyjne, lokaty międzybankowe, stopy procentowe NBP i rezerwa obowiązkowe, operacje otwartego rynku)

• Rynek walutowy (pary walutowe)

• Rynek kapitałowy (powyżej roku – akcje, obligacje, kwity depozytowe, certyfikaty inwestycyjne)

• Rynek depozytowo – kredytowy (rachunki bankowe i lokaty, pożyczki i kredyty, bankowe papiery wartościowe – certyfikaty depozytowe i bony oszczędnościowe oraz listy zastawne)

• Rynek instrumentów pochodnych (opcje, swapy, kontrakty terminowe, warranty opcyjnie)

III KRYTERIUM (sposób generowania dochodu)

• O stałym dochodzie – obligacje , depozyty bankowe o stałym oprocentowaniu

• O zmiennym dochodzie – obligacje o zmiennym oprocentowaniu, akcje

IV KRYTERIUM (charakter roszczeń)

• Właścicielskie (własnościowe) – dają prawo do udziału w majątku emitenta i uzyskiwaniu korzyści z tego tytułu (dywidenda); są to akcje, kwity depozytowe, certyfikaty inwestycyjne

• Wierzycielskie – potwierdzają udostępnienie kapitału na z góry określony czas

V KRYTERIUM (przynależność sektorowa emitenta)

• Pośrednie – emitowany przez instytucję finansową (pośrednictwo w przepływie kapitału – udzielenie kredytu)

• Bezpośrednie – emitowane przez niefinansowy podmiot gospodarczy (bezpośredni sposób zagospodarowania kapitału)

Transakcje rynków finansowych dzielą się na:

- natychmiastowe (kasowe)

- terminowe

1. Transakcje rynków finansowych – natychmiastowe (kasowe)

• Zawarcie umowy kupna-sprzedaży określonego dobra po wyznaczonej cenie zapłata za to dobro i jego dostawa następuje natychmiast

*** jest to również transakcja 2-dniowa (wynika to z rozliczeń)

• Jest to transakcja pozbawiona ryzyka – zapłata i dostawa następuje w momencie zawarcia umowy

• Przykład : transakcje giełdowe

1. Transakcje rynków finansowych – terminowe

• Zobowiązanie do wykonania umowy w przyszłości na wcześniej ustalonych warunkach

• Zawarcie umowy kupna – sprzedaży określonego przedmiotu transakcji po wyznaczonej cenie, gdzie:

  • sprzedający zobowiązuje się do dostarczenia przedmiotu transakcji określonego co do jakości i ilości, w określonym dniu w przyszłości

  • kupujący zobowiązuje się do odebrania tego przedmiotu transakcji w określonym dniu w przyszłości

• Transakcja rzeczywistej dostawy i odbioru przedmiotu transakcji lub rozliczenia pieniężnego

• Następuje oddzielenie w czasie momentu zawarcia umowy od momentu dostarczenia przedmiotu transakcji i zapłaty za ten przedmiot

Podział transakcji terminowych (umowa kupna-sprzedaży instrumentu bazowego)

• Bezwarunkowe

  • kontrakty forward

  • kontrakty futures

• Warunkowe

  • opcje

• Rzeczywiste (faktyczna dostawa jakiegoś materiału)

• Nierzeczywiste (rozliczenie pieniężne – np. zawarcie kontraktu którego będzie indeks giełdowy)

Co to jest kontrakt ?

• Jest to umowa kupna –sprzedaży instrumentu bazowego na określonych warunkach i cenie.

• Obie strony zobowiązują się do zrealizowania dostawy i jej rozliczenia pieniężnego w określonym dniu w przyszłości.

• Nie można odstąpić od umowy; musi zostać zrealizowana

Co to jest opcja?

• Asymetryczny instrument finansowy (nierówne prawa i obowiązki stron umowy)

• Daje posiadaczowi prawo (nie obowiązek!) do nabycia lub sprzedaży danego dobra po z góry określonej cenie.

• Wystawca opcji ma obowiązek zrealizowania transakcji

• Posiadacz opcji może odstąpić od transakcji (nie skorzysta ze swoich praw) jeśli uzna, że umowa jest dla niego w danym momencie niekorzystna

INNE RODZAJE TRANSKACJI RYNKÓW FINANSOWYCH:

1. zabezpieczające (hedgingowe)

• Wykorzystuje się głównie instrumenty pochodne

• Zawierane się ze względu na dużą zmienność na rynkach

• Hedging – strategia zabezpieczająca przed ryzykiem systemowym (rynkowym)

  • Hedging zakupowy (zabezpieczenie przed wzrostem cen)

  • Hedging sprzedażowy (zabezpieczenie przed spadkiem cen)

• Zatem zabezpieczają się oni przed nadmierną fluktuacją cen, dzięki czemu mogą wyznaczyć dany poziom kosztów produkcji i ograniczyć ryzyko poniesienia straty.

1. spekulacyjne

• Jest to przeciwieństwo hedgingu

• Spekulanci „kupują ryzyko na rynku” – co oznacza, że podejmują ryzyko będące skutkiem niekorzystnych zmian cen instrumentów bazowych i oczekując dodatniej stopy zwrotu zajmują odwrotną pozycję w stosunku do zabezpieczającego

• Cel : dążenie do osiągnięcia ponadprzeciętnej stopy zwrotu, w zamian za duże ryzyko

*** spekulacja – przewidywanie, prognoza przyszłych cen na rynku i zawieranie transakcji obarczonych dużym ryzykiem z chęci osiągnięcia ponadprzeciętnej stopy zwrotu; są to zazwyczaj transakcje krótkoterminowe

*** Date trading – kupno i sprzedaż w tym samym dniu

1. arbitrażowe

• Wykorzystanie różnic cenowych między:

  • cenami instrumentów pochodnych i cenami instrumentów bazowych na rynku natychmiastowym

  • cenami danego dobra na różnych rynkach

• W finansach ryzyko ma dualny charakter może być negatywne jak i pozytywne

Skala i pomiar ryzyka instrumentów finansowych

• negatywna koncepcja ryzyka (tzw. ryzyko czyste) – odnosi się od ryzyka rozumianego jako zagrożenie – jako perspektywę nie osiągnięcia zakładanego rezultatu

• neutralna koncepcja ryzyka (tzw. ryzyko spekulacyjne) – dopuszczalna możliwość osiągnięcia rezultatu innego od zakładanego. Nie wyklucza zatem osiągnięcia wyniku wyższego ponad zakładany. Wobec tego wg neutralnej koncepcji ryzyko winno być postrzegane nie tylko przez pryzmat zagrożeń, lecz przede wszystkim jako szanse.

Rodzaje ryzyka finansowego

1. rynkowe:

• wynika ze zmian na rynkach finansowych i rynkach z nimi powiązanych (np. rynek towarowy)

• jest to ryzyko neutralne, ponieważ może przynieść zarówno stratę jak i zysk

• rodzaje :

  • ryzyko kursu walutowego,

  • ryzyko cen towarów,

  • ryzyko cen nieruchomości,

  • ryzyko cen akcji,

  • ryzyko stopy procentowej

1. kredytowe

• wynika z tego, że ktoś nie dotrzyma warunków

• Rodzaje:

  • ryzyko niedotrzymania warunków,

  • ryzyko wiarygodności kredytowej

1. operacyjne

• ryzyko straty wynikające z błędnie działających procesów wewnętrznych, ludzi, systemów, zdarzeń wewnętrznych

1. płynności

• możliwość zamiany aktywów na gotówkę w krótkim czasie;

• (jako zagrożenie) – możliwość nieoczekiwanego spadku płynności i groźba niewypłacalności

1. prawne

• wynika z obowiązujących przepisów prawa

1. biznesu

• zmiany warunków ekonomicznych prowadzenia działalności gospodarczej przez dany podmiot

1. ryzyko wydarzeń

• wystąpienie katastrofy naturalnej, klęski żywiołowe itp.

• Są to zdarzenia, których nie można przewidzieć, ale również nie można wykluczyć

Ryzyko instrumentów finansowych:

• akcje, prawa do akcji, prawa poboru

  • ryzyko wynika ze znacznych fluktuacji kursowych w krótkim czasie

  • czynniki ryzyka : musi być ich taka kolejność ponieważ tak tworzy się analizę fundamentalną aby ocenić czy zakup danych akcji jest opłacalny

    • makroekonomiczne,

    • branżowe,

    • specyficzne spółki podstaw fundamentalnych spółki (kondycja, zarząd, model biznesowy, polityka dywidendowa),

    • ryzyko płynności (np. zawieszenia notowań spółki)

• kontrakty terminowe i inne instrumenty pochodne

  • ryzyko wiąże się z czynnikami ryzyka charakterystycznymi dla instrumentu bazowego

  • ryzyko zmienności, związane z występowaniem dźwigni finansowej

  • ograniczone wymogi kapitałowe związane z otwarciem pozycji na kontrakcie

  • ryzyko kontrahenta

  • ryzyko płynności

• Opcje

  • ryzyko wiąże się z czynnikami ryzyka charakterystycznymi dla instrumentu bazowego

  • ryzyko upływu czasu – cena opcji jest zależna od czasu, jaki pozostał do jej wygaśnięcia

  • ryzyko zmienności instrumentu bazowego – im większa jest zmienność instrumentu bazowego, tym wartość opcji wyższa

  • ryzyko płynności

• obligacje i instrumenty rynku pieniężnego

  • ryzyko niedotrzymania warunków i niewypłacalności emitenta,

  • ryzyko stopy procentowej,

  • ryzyko płynności,

  • ryzyko wiąże się z czynnikami ryzyka charakterystycznymi dla obligacji

• waluty

  • ryzyko makroekonomiczne,

  • płynności,

  • kontrahenta,

  • kredytowe,

  • zmiany kursu wymiany walut

Co to jest dźwignia finansowa?

• Polega na tym, że kupując jakiś instrument finansowy nie wykładam całej swojej gotówki tylko dopiero przy dostawię płacę resztę

• Dzięki temu można zawierać transakcje finansowe na bardzo duże kwoty

Skala ryzyka:

Piramida (od góry najbardziej bezpieczne, u dołu największe ryzyko)

1. obligacje skarbowe – gwarantem jest skarb państwa

2. obligacje korporacyjne z wysokim ratingiem

3. akcje

4. instrumenty pochodne

NA ZA TYDZIEŃ: przygotować się z rynku instrumentów pochodnych, a zaczniemy od miar ryzyka

ćwiczenia 2 05.03.2014 r.

Miary ryzyka:

• Miary wrażliwości – o ile zmieni się stopa zwrotu jeżeli jeden czynnik ryzyka zmieni się o jednostkę

• Miary zmienności – wynikają z rozkładu stóp zwrotu i pokazują odchylenie od oczekiwanej stopy zwrotu; im ta amplituda jest większa (odchylenie jest większe) tym większe ryzyko. Zalicza się do nich wariancję i odchylenie standardowe.

• Miary zagrożenia – semi-wariancja /semi-odchylenie standardowe, te miary mierzą tylko ryzyko jako zagrożenie (mierzymy tylko tą stratę)

Dodatkowe – NIE BYŁO : Dywersyfikacja - strategia rozproszenia polegająca na lokowaniu środków pieniężnych w rożne instrumenty rynku finansowego. To podział kapitału inwestycyjnego pomiędzy rożne walory tak, aby straty z jednego instrumentu finansowego były rekompensowane zyskiem drugiego.

Rodzaje dywersyfikacji:

• prosta - występuje wówczas, gdy udziały spółek w portfelu sa równe

• międzynarodowa - związana z inwestycjami zagranicznymi

• krótkookresowa - wykorzystuje krótkookresowy potencjał spółek, narzędziami oceny spółek: analiza techniczna, często o charakterze spekulacyjnym

• długookresowa - oparta na analizie fundamentalnej

• racjonalna - w doborze składników do portfela wykorzystuje sie metody ilościowe

• irracjonalna (intuicyjna) - dobór składników do portfela dokonuje sie w oparciu o psychologie i nastroje inwestorów

RYNKI FINANSOWE

RYNEK PIENIĘŻNY
- rynek krótkoterminowy
- większy nacisk kładzie się na pozyskanie płynności

Kształtuje on :

• podaż pieniądza – ilość pieniądza w obiegu, miary podaży pieniądza: baza monetarna ( agregat pieniężny, najbardziej płynne aktywa, jest kontrolowana przez BC i jeden z agregatów np. agregat M1 O RESZCIE POCZYTAĆ.)

• krótkoterminowe stopy procentowe

• miejsce przeprowadzania interwencji walutowych
  + można też przeprowadzać operacje otwartego rynku – operacje REPO, REVERS REPO RÓWNIEŻ POCZYTAĆ.
  jak jest nadpłynność – to bank sprzedaje papiery wartościowe i tym samym ograniczy podaż pieniądza.

Obrót najbardziej płynnymi aktywami finansowymi, które służą do pokrycia kapitału obrotowego.

Funkcje:

• uzyskiwanie dochodów z chwilowo wolnych aktywów finansowych

• zapewnienie ciągłości z regulowania zobowiązań

• realizacja polityki monetarnej (realizuje ją BC)

Instrumenty rynku pieniężnego – wszystkie mają charakter wierzycielski

1. podział z punktu widzenia dochodu

• instrumenty o podstawie odsetkowej (o stałym oprocentowaniu) – gdy np. składam depozyt na określony czas, w terminie zapadalności ja odzyskuję depozyt + odsetki

• instrumenty o podstawie dyskontowej – zerokuponowe (wartość nominalna/końcowa jest wyższa niż wartość początkowa; z góry wiem ile na tym instrumencie jestem w stanie zarobić )

podstawowe instrumenty:

• bony skarbowe

• certyfikaty depozytowe

• bony pieniężne

• bony komercyjne przedsiębiorstw

• weksle, czeki, akcepty bankowe

Instrumenty o charakterze wierzycielskim, emitowane od 1 dnia (np. overnight) do 52 tygodni.

Podział rynku pieniężnego:

1. ze względu na terytorium

• regionalny (np. na Śląsku banki wymieniają się swoimi instrumentami)

• ogólnokrajowy ( albo z bankami krajowymi są zawierane transakcje albo z BC)

• międzynarodowy (transakcje odbywają się między podmiotami z różnych krajów)

1. ze względu na wielkość transakcji

• hurtowy / centralny (występują tylko i wyłącznie najwięksi gracze, nie występują mniejsze podmioty bankowe, bardzo duże kwoty transakcji)

• detaliczny ( funkcjonują też mniejsze podmioty, podmioty indywidualne w ogóle nie występują, ponieważ transakcje przekraczają ich możliwości finansowe)

Rynek pieniężny jest zdecentralizowany.

Uczestnicy:

• bank centralny

• banki komercyjne

• przedsiębiorstwa (ale te największe)

• ubezpieczyciele

• rząd

RYNEK LOKAT MIĘDZYBANKOWYCH (RYNEK MIĘDZYBANKOWY) – segment rynku pieniężnego.

Kształtuje się według wysokości nadwyżek rezerw gotówkowych w bankach komercyjnych

Bank - pożyczkodawca lub pożyczkobiorca na rynku lokat międzybankowych.

Stopy procentowe lokat międzybankowych:

• LIBOR - średnia arytmetyczna stóp procentowych, po jakiej najważniejsze banki w Wielkiej Brytanii są skłonne pożyczać swoje nadwyżki finansowe innym bankom; (są to stopy występujące w banku w Londynie)

• LIBID - średnia arytmetyczna stóp procentowych, po jakiej najważniejsze banki w Wielkiej Brytanii są skłonne zapłacić za przyjecie nadwyżek finansowych innych banków

• WIBOR (stawka pożyczek) - roczna stopa procentowa, po której bank skłonny jest do udzielenia kredytu innym bankom

• WIBID (stawka lokat) - roczna stopa procentowa, którą bank skłonny jest zapłacić za przyjecie środków do innych banków

• stawka POLONIA
  obejmuje wszystkie kwotowania overnightów przez cały dzień (praktycznie..) bo do godz. 16 – wtedy największe
  banki musza podać kwotowania po których pożyczały pieniądze na krótki termin i o godziny 16 mierzy się tą stawkę
  Polonia, jest to średnia arytmetyczna tych wielkich banków:

• wskazuje rzeczywisty koszt pieniądza zapewniającego krótkoterminową płynność

• stawka depozytów overnight

• średnia ważona stawek dla zawartych transakcji w danym dniu do godz. 16

• ustalana na podstawie kwotowań co najmniej 7 banków

• podawana do wiadomości przez NBP o godz.17

WIBOR i WIBID

Wskazują cenę pieniądza na rynku międzybankowym:

• cena zakupu bid (WIBID)

• cena sprzedaży offer (WIBOR)

• różnica między kursem kupna i sprzedaży - spread (marża)

Średnia arytmetyczna stóp kwotowanych przez banki, które są dealerami rynku pieniężnego.

Obliczane na fixingu - do godziny 11 każdego dnia roboczego

Kwotowanie- podawanie od wiadomości informacji po ile banki są skłonne przyjąć depozyt a za jaką cenę udzielają kredytu.

Stawki referencyjne WIBID i WIBOR są ustalane dla następujących depozytów:

1. Krótkoterminowych:

• overnight (O/N) - data waluty (wpływ środków) następuje w dniu zawarcia transakcji, a termin zapadalności w następnym dniu roboczym

• tomorrow next (T/N) - data waluty następuje w pierwszym dniu po zawarciu transakcji, a termin zapadalności w następnym dniu roboczym

• 1 tydzień (Spot Week) - data waluty następuje w drugim dniu roboczym, a termin zapadalności za tydzień (środkami można dysponować przez 1 tydzień)

• 2 tygodnie (2W),

• 1 miesiąc (1M).

1. Długoterminowych:

• 3 miesiące (3M),

• 6 miesięcy (6M),

• 9 miesięcy (9M),

• 1 rok (1Y).

Krótkoterminowe papiery wartościowe:

1. weksle handlowe

• papier wartościowy stwierdzający zobowiązanie pieniężne nabywcy towaru wobec jego dostawcy

• może być dyskontowany i redyskontowany w systemie bankowym

• reprezentują dług

1. weksle finansowe

• reprezentuje wierzytelności pieniężne podmiotów gospodarczych (wyłącznie ich dług, bez przepływu towarowego)

• brak możliwości dyskontowania i redyskontowania weksla finansowego

• emitent:

• skarb państwa

• samorządy

• przedsiębiorstwa

1. akcepty bankowe - zobowiązanie banków komercyjnych do zapłaty wierzytelności wekslowej

RÓŻNICA pomiędzy wekslami : Weksle finansowe reprezentują tylko i wyłącznie dług a weksle handlowe reprezentują zarówno dług jak i przepływ towarowy.

Bony lokacyjne (krótkoterminowe papiery lokacyjne przedsiębiorstw, Commercial Paper)

1. Noty depozytowe banków

• imienne świadectwo przyjęcia depozytów dewizowych od inwestorów zagranicznych

• ograniczona zbywalność (nie ma płynności)

• wartość determinowana wiarygodnością kredytowa banku emitenta

1. Bony pieniężne banków komercyjnych

• świadectwo istniejących krótkoterminowych oszczędności od osób fizycznych

• emitowany jest do konkretnego podmiotu

• cel emisji: uzupełnienie kapitału finansowego

• wewnętrzne papiery wartościowe banków

• adresatem - określony i ograniczony krąg subskrybentów (brak rynku wtórnego)

1. Zbywalne certyfikaty depozytowe

2. Bony pieniężne banków centralnych

• cel emisji: regulowanie płynności

• adresatem - banki komercyjne

1. W szerokim ujęciu bonami kolacyjnymi możemy nazwać również:

• krótkoterminowe pożyczki i kredyty bankowe

• instrumenty pochodne, oparte na krótkoterminowych instrumentach bazowych

• waluty i dewizy

Bony pieniężne NBP

• emitowane przez Bank Centralny

• cel: przeprowadzenie operacji otwartego rynku, regulowanie płynności

• wierzycielskie papiery wartościowe emitowane na okaziciela

• dyskontowe (wartość nominalna wyższa od wartości emisyjnej), zdematerializowane (nie posiadają formy fizycznej) papiery wartościowe - podlegają wykupowi według wartości nominalnej po upływie okresu, na jaki zostały wyemitowane

• bony są nabywane i zbywane w drodze przetargu

• wartość nominalna jednego bonu wynosi 10 000 zł

• bony sa emitowane na okres od: (mogą być określane albo w dniach albo w tygodniach)

• 1 do 90 dni lub

• 1 tygodnia do 52 tygodni.

• nabywcy:

• osoby fizyczne i osoby prawne

• spółki nieposiadające osobowości prawnej

+ Bony skarbowe – WSZYSTKO O BONACH TRZEBA BYŁO PRZECZYTAĆ

• krótkoterminowy papier wartościowy emitowany przez Skarb Państwa, w którym zobowiązuje się on do jego wykupu w określonym terminie

• wartość nominalna – 10 000 zł

• emisja: 1-90 dni lub 1-52 tygodni

• cel emisji: regulowanie płynności budżetu państwa - możliwość neutralizowania negatywnych skutków wynikających z braku pełnej synchronizacji dochodów i wydatków budżetowych

+ Sprzedaż bonów skarbowych

• na rynku pierwotnym

• forma przetargu ofertowego

• bezpośrednia sprzedaż podmiotom zainteresowanym zakupem

• emitent: minister finansów reprezentujący Skarb Państwa

• nabywcy (uczestnicy przetargów) - inwestorzy instytucjonalni (banki, instytucje kredytowe lub instytucje finansowe, z którymi minister finansów zawarł umowę w sprawie pełnienia funkcji Dealera Skarbowych Papierów Wartościowych oraz banki państwowe nie posiadające tego statusu

+ Cechy bonów skarbowych

• dyskontowy charakter

• zdematerializowana forma

• bezpieczeństwo

• wysoka płynność

• emitowane na okaziciela

• oferowane w formie przetargu

+ Wartość nominalna = cena emisyjna + dyskonto

• cena bonu skarbowego - ilość jednostek danej waluty, jakie kupujący jest w stanie zapłacić, a sprzedający otrzymać za wartość

• stopa dyskonta - dyskonto wyrażone w procentach w skali roku, informuje o ile cena zakupu jest niższa od wartości nominalnej to ??? służący do wyrażania ceny papieru wartościowego, której poziom jest niższy od wartości nominalnej

Zatem dochód jest znany z góry.

+ Rynek wtórny bonów skarbowych

• tworzony jest w oparciu o oferty kupna/sprzedaży

• składane przez podmioty zainteresowane tego typu transakcją. Wówczas banki - dealerzy podają do publicznej wiadomości kwotowania transakcji kupna i sprzedaży bonów skarbowych. Kwotowanie - podanie ceny kupna i sprzedaży dla kontraktu

• wielkość osiągniętego dochodu determinuje moment dokonania transakcji - im dłuższy czas do wykupu tym wyższa stopa zwrotu

• wynika to z liniowej amortyzacji dyskonta - im bliżej do wykupu, tym wysokość dochodu w sposób liniowy zmierza do wartości równej wysokości dyskonta

• animacja obrotu wtórnego - dealerzy lub market-makerzy (banki komercyjne, fundusze powiernicze, fundusz emerytalny, instytucje ubezpieczeniowe)

Certyfikaty depozytowe:

• są to zbywalne instrumenty finansowe rynku pieniężnego

• dokumenty stwierdzające, że deponent (inwestor) złożył w banku, który jest emitentem, określoną sumę pieniężną na z góry określony czas i procent, a w dniu zapadalności depozyt zostanie zwrócony wraz z odsetkami

• instrumenty o podstawie (procentowej) odsetkowej

• są to niepubliczne instrumenty dłużne

• emitentem jest Bank komercyjny ; równocześnie gwarantuje on spłatę wartości nominalnej wraz z odsetkami

• cel emisji : finansowanie bieżącej działalności, zwłaszcza kontynuacja akcji kredytowej

Cechy certyfikatów depozytowych :

• termin wykupu : od miesiąca do roku, dopuszcza się także długoterminowe (od roku do 5 lat, stałym oprocentowaniu) oraz 7dniowe, 10 dniowe,

• emitent: bank komercyjny lub kasy oszczędnościowo-depozytowe

• kupon : o stałym lub zmiennym oprocentowaniu

• odsetki : wypłacane jednorazowo w terminie wykupu lub w półrocznych, rocznych odstępach czasu. Mogą być kapitalizowane.

• W przypadku dyskontowych certyfikatów depozytowych : cena emisyjna jest niższa od ceny nominalnej. W dniu zapadalności, emitent wykupuje je po cenie nominalnej. Dochodem inwestora jest dyskonto

• Emitowane są one na okaziciela –dlatego, że istnieje rynek wtórny certyfikatów depozytowych. Wyemitowanie imiennego certyfikatu będzie ograniczało jego płynność, a to są płynne instrumenty finansowe.

• Dłużnikiem jest emitent, nie osoba ,od której nabyliśmy

Organizacja rynku certyfikatów depozytowych:

RYNEK PIERWOTNY RYNEK WTÓRNY

Negocjacje między emitentem Organizuje bank-emitent

a potencjalnym nabywcą.

Wielkość emisji: Negocjacje:

-uzależniona od potrzeb finansowych emitenta między posiadaczem certyfikatu, nie będącym

Emisja może zostać wykupiona w całości Punktem odniesienia wartości rozliczeniowej na rynku

lub częściowo: wtórnym jest wartość jego wykupu.

-w zależności od warunków rynkowych Wartość rozliczeniowa w obrocie wtórnym jest to zdyskontowana

Tzn. od kierunku stóp procentowych, wartość wykupu.

popytu na certyfikaty depozytowe, a

także od konstrukcji kuponu

Rodzaje certyfikatów depozytowych:

• Wg sposobu oprocentowania:

- stałe oprocentowanie

- zmienne oprocentowanie

• Wg sposobu sprzedaży:

- nominalne – te, które opiewają na kwotę nominalną, czyli tyle ile zdeponowaliśmy w banku

- dyskontowe

• Wg terminu wykupu:

- do jednego roku

- powyżej roku

Ćwiczenia 3 19.03.2014

WZORY NA CERTYFIKATY:

$$O = Wn*\frac{r}{100}*\frac{t}{360}$$

O - odsetki

Wn - wartość nominalna

$Wk = Wn(1 + \frac{r}{100}*\frac{t}{360})$ Wk - wartość końcowa

Wr – wartość rozliczeniowa

Wp – wartość początkowa

$Wr = \frac{\text{Wk}}{1 + \frac{r\ (bid\ lub\ offer)}{100}*\ \frac{t}{360}}$ r – nominalne oprocentowanie (kupon)

t - liczba dni

$Y = \frac{Wk - Wp}{\text{Wp}}*\ \frac{360}{t}*100$ Y - rentowność

ZADANIA:$Wk = Wn(1 + \frac{r}{100}*\frac{t}{360}$

1. $Wr = \frac{\text{Wk}}{1 + \frac{r\ (bid\ lub\ offer)}{100}*\ \frac{t}{360}}$

1. Certyfikat depozytowy wyemitowany na 91 dni posiada 7% kupon. Wartość nominalna wynosi 1 000 000. Oblicz wartość wykupu.

Wk = Wn (1+ r/100 * t/360)

Wk = 1.000.000 (1 + 0,07 * 91/360) = 1 017 694,44

1. Po 30 dniach od emisji inwestor zamierza zakupić (czyli po offer) powyższy certyfikat na rynku wtórnym. Kwotowania w dniu transakcji kształtowały się następująco : bid 7%, offer 5%. Oblicz wartość rozliczeniową zakupu.

Wr = Wk / ( 1+ r/100 * t/360 )

Wr = 1.017.694,44 / ( 1+ 0,05 * 61/360 ) = 1 009 144, 74

1. Wyznacz rentowność inwestycji dla posiadacza certyfikatu, który zakupił certyfikat na rynku pierwotnym i sprzedał na rynku wtórnym po 30dniach od emisji.

Y= (Wk – Wp / Wp ) * 360/t * 100

((1.009.144,76 – 1.000.000 )/ 1.000.000) * 360/30 * 100 = 10,97

*** jeżeli on sprzedał to dla niego rentowność nie może być za cały okres. Rentowność będziemy liczyć od ceny rozliczeniowej, czyli cena końcowa

1. oblicz wartość odsetek narosłych od dnia emisji do sprzedaży na rynku wtórnym

O = Wn * r/100 * t/360

O=1.000.000 * 7/100 * 30/360 = 5833,33

Inwestor zakupił na rynku pierwotnym 6-miesięczne certyfikaty o wartości nominalnej 1000 jednostek pieniężnych. Certyfikat posiada kupon w wysokości 10%. Po upływie 35 dni inwestor postanowił sprzedać posiadane certyfikaty na rynku wtórnym. Ich ceny kształtowały sie nast. bid 10,5% offer 9,5%. Proszę obliczyć

• wart. końcowa cert.

• cenę rozliczeniowa transakcji sprzedaży

• wartość odsetek narosłych od emisji do dnia sprzedaży

Wk = 1000 (1 + 0,1 * 180/360) = 1050

Wr = 1000/(1 + 10,5/100 * 180 - 35/360) = 1007,40

O = 1000 * 0,1 * 35/360 = 9,72

Inwestor przeprowadził transakcje kupna sprzedaży 6- miesięcznych certyfikatów na rynku wtórnym. Wartość nominalna wynosi 100.000. Kupon odsetkowy wynosi 5%. Inwestor nabył te certyfikaty na rynku wtórnym 40 dni po emisji. Kwotowania w tym dniu kształtowało się następująco: bid 4,9% offer 4,3%.

Na 21 dni przed terminem wykupu certyfikaty zostały sprzedane. Kwotowania w tym dniu kształtowały się następująco: bid 5,2% offer 4,7%.

Proszę obliczyć:

• wartość końcowa,

• wartość rozliczeniowa transakcji kupna,

• wartość odsetek narosłych od emisji do dnia zakupu na rynku wtórnym

• cenę rozliczeniowa transakcji sprzedaży

• wartość odsetek narosłych od dnia emisji do dnia sprzedaży.

WZORY NA BONY

$$C_{\text{bs}} = Wn\ \left( \ 1 - \ \frac{d}{100}*\ \frac{t}{360} \right)$$

Wn – wartość nominalna

d - dyskonto

$C_{\text{bs}} = \ \frac{\text{Wn}}{1 + \ \frac{Y}{100} + \ \frac{t}{360}}$ Y – rentowność

Wa – wartość aktualna

$d = \ \frac{Wn - Wa}{\text{Wn}}*\ \frac{360}{t}*100$ t_{0 –} liczba dni przed nominalnym terminem

wykupu, gdy bon skarbowy można przedstawić

$t_{0} = \ \frac{Wn - Wa}{\text{Wn}}*\ \frac{100}{d}*360$ do wykupu bez ponoszenia strat

Wp – wartość początkowa

r _ef – efektywna, roczna stopa procentowa

$$r_{\text{ef}} = \left( \ \left( \ 1 + \ \frac{Wk - Wp}{\text{Wp}}\ \right)^{\frac{360}{t}} - 1 \right)*100$$

Proszę obliczyć stopę dyskonta na 35 dni przed terminem wykupu wiedząc, że cena bonu skarbowego wynosi 9784 zł.

D = ( (10.000 – 9784 ) / 10.000 ) * 360/35 * 100 = 22,22%

Bank złożył ofertę nabycia 26-tygodniowych bonów skarbowych. Stopa dyskonta = 4,26%.

Proszę obliczyć

• cenę zakupu na rynku pierwotnym,

• na ile dni przed nominalnym terminem wykupu można przedstawić bony do wcześniejszego wykupu zakładając stopę dyskonta równą 4,5%

• roczna efektywną stopę procentową.

Cbs = 10.000 ( 1 – 0,0426 * 182/360) = 9784,63

t₀ = [ (10.000 – 9784,63) / 10.000 ] * 100/4,5 * 360

r_ef = [ ( 1 + (10.000 – 9784,63)/9784,63 ) ^365/182 - 1] * 100 = 4,46%

Oblicz cenę bonu skarbowego 26-tygodniowego zakupionego na rynku pierwotnym z zamiarem utrzymania go do dnia wykupu , wiedząc ze jego rentowność wynosi 4,35 %

Cbs = 10.000 / ( 1+ 0,0435 * 182/360 ) = 9784,82

Inwestor zakupił 26-tygodnione bony skarbowe ze stopą dyskonta równą 4,65%. Po upływnie 54 dni od emisji inwestor zdecydował się je sprzedać. Ceny kształtowały się następująco: oferta kupna 9824, oferta sprzedaży 9834.

Proszę obliczyć:

• cenę zakupu bonu na rynku pierwotnym,

• na ile dni przed nominalnym terminem wykupu można przedstawić bon do wcześniejszego wykupu przy stopie dyskonta równej 5,05 %

• stopę dyskonta transakcji sprzedaży na rynku wtórnym

• efektywną roczną stopę procentową od momentu kupna na rynku pierwotnym do sprzedaż na rynku wtórnym

Cbs = 10.000 ( 1- 0,0465 * 182/360 ) = 9764,92

t₀ = [ (10.000 – 9764,92)/ 10.000 ] * 100/5,05 * 360 = 167 dni

d = [ (10.000 – 9824)/10.000 ] * 360/128 * 100 = 4,95%

r_ef = [ ( 1 + (9824 – 9764,92)/9764,92 ) ^365/54 - 1 ] * 100 = 4,16%

CERTYFIKATY a BONY

Różnice:

• jeden ma podstawę stałą drugi dyskontową

• emitent: bony - skarb państwa, certyfikaty - bank komercyjny

• bony to operacje otwartego rynku (regulacja budżetu i podaży pieniądza) , certyfikaty - finansowanie akcji kredytowej

Podobieństwa:

• rynek pieniężny instrumenty krótkoterminowe

• instrumenty dłużne

• sprzedawane na rynku pierwotnym i wtórnym

Ćwiczenia 4 2.04.2014r.

rynek kapitałowy :

- Rynek długoterminowy z instrumentami o zapadalności powyżej 1 roku

W jakiej działalności te instrumenty znajdują zastosowanie?

- wykorzystywane są w działalności inwestycyjnej

- miejsce lokowania kapitału powyżej 1 roku

Rynek kapitałowy

• miejsce pozyskiwania i lokowania długoterminowego kapitału

• rynek prywatny i publiczny

• rynek publiczny - 100 osób lub więcej lub nieoznaczona ilość osób, taki, z którego nie można nikogo wykluczyć.

• rynek prywatny- rynek kierowany, czyli kierujemy oferty do konkretnego podmiotu lub grupy podmiotów.

• rynek giełdowy i pozagiełdowy

• giełdowy - standardowy, czyli wszystkie instrumenty muszą być takie same, rynek mocno regulowany, ma swoje miejsce i czas.

• pozagiełdowy - nie ma swojego miejsca i czasu, można nawiązywać relacje ze skutkiem ekonomicznym w różnych miejscach, w różnym czasie, to rynek, który jest mniej uregulowany,

• rynek pierwotny i wtórny

• na rynku pierwotnym występuje emitent i inwestorzy,

• rynek wtórny - pomiędzy inwestorami, emitent pozyskuje kapitał z rynku pierwotnego, bo na rynku wtórnym emitent nie występuje.

• giełda nie ma pieniędzy, tylko inwestorzy. Nie można mówić, że z giełdy wyparowały pieniądze, bo na giełdzie nigdy nie było pieniędzy,.

• O co chodzi, jeśli ktoś mówi, że wyprasowało z giełdy? - Obniżyła się wartość rynkowa.

Funkcje rynku kapitałowego

• mobilizacja kapitału (wolne kapitały są rozproszone, a rynek kapitałowy mobilizuje je w ten sposób, że znajdują swoje miejsce; od podmiotów mających nadwyżkę środki idą do tych mających niedobór kapitału + kapitał nie znajduje sie w jednym miejscu, są rozproszone.)

• wycena kapitału - rynek jest doskonałym miejscem, gdzie można wycenić to, co się posiada. Coś jest warte tyle, ile ktoś jest w stanie za to zapłacić. Chodzi o wycenę rynkową - wyceniamy całe przedsiębiorstwa, albo wycenę można rozpatrywać poprzez akcje albo całe przedsiębiorstwa

• płynność inwestycji- jeżeli ja już zainwestuje długoterminowo, to w każdym momencie mogę te akcje odsprzedać (jeżeli okaże się, że potrzebuję gotówki np.)

Podmioty rynku kapitałowego:

• emitenci - te podmioty, które pozyskują kapitał z rynku

• inwestorzy- podmioty, które lokują kapitał na rynku kapitałowym

• instytucje pośredniczące (domy maklerskie) - my jako inwestorzy nie mamy prawa pójść na giełdę do okienka i kupić akcje - można to zrobić jedynie za pośrednictwem biura maklerskiego (co oczywiście nie jest za darmo – biuro maklerskie pobiera opłaty)

• instytucje kontrolne (KNF) , nadzorujące

• instytucje organizujące obrót (giełda)

• fundusze inwestycyjne - jako inwestor

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie

Rynek regulowany

• akcje

• derywaty

• inne instrumenty rynku kasowego

Alternatywny rynek dla spółek wzrostowych New Connect - taki rynek, który stanowi „poczekalnie” dla spółek, które chcą wejść na rynek podstawowy – tu są mniejsze obostrzenia.

• akcje

Catalyst

- głównie handluje się obligacjami

• obligacje

• listy zastawne

Treasury BondSpot Poland

• hurtowy obrót obligacjami skarbowymi prowadzany przez BondSpot

Organizacja i prowadzenie obrotu na rynkach prowadzonych przez Towarowa Giełdę Energii S.A. ("TGE", "TGE S.A."):

• Rynki Energii (Rynek Dnia Bieżącego, Rynek Dni Następnego, Rynek Terminowy Towarowy, Aukcje energii)

• Rynek Praw Majątkowych

• Rynek Uprawnień do Emisji CO2

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie (jest spółką akcyjną)

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 29 lipca 2005r.:

• o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych

• o obrocie instrumentów finansowych

• o nadzorze nad rynkiem kapitałowym

• + inne rozporządzenia, które można znaleźć na stronie giełdy papierów wartościowych

• + regulaminy i statut

Zadania GPW

• prowadzenie giełdy lub innej działalności w zakresie organizowania obrotu instrumentami finansowymi oraz działalności związanej z tym obrotem - wprowadzono ostatnio nowy system transakcyjny w miejsce WARSETU wprowadzono UTP i ten system jest bardziej wydajny i działa bardzo sprawnie

• prowadzenie edukacji, promocji i informacji związanej z funkcjonowaniem rynku kapitałowego - nasza giełda prowadzi różne działania edukacyjne np. Szkołę giełdową - jest ona odpłatna, FERK - fundacja, ona przeprowadza różne szkolenia, akcje, które maja na celu podwyższenie świadomości społeczeństwa , głównie prowadzi szkolenia i oprócz tego ta fundacja publikuje różne informacje np. broszury, które dotyczą akcji, obligacji, rynku finansowego, GPW info - na stronie internetowej można znaleźć bardzo wiele pożytecznych informacji odnośnie giełdy, tam są publikowane raporty spółek, taka akcją promocyjną jest możliwość wycieczki na giełdę

• prowadzenie działalności w zakresie organizowania alternatywnego systemu obrotu

Systemy notowań

Notowania ciągle - to są takie notowania, w którym kurs akcji kształtuje sie pod wpływem napływających zleceń kupna sprzedaży

• priorytety: cena i czas złożenia zlecenia; cena czyli pierwsze są realizowane te po najlepszej cenie, a jeśli są po tej samej cenie, to pierwsze które napłyną są pierwsze realizowane

Notowania jednolite - polegają na tym , ze zbiera sie wszystkie zlecenia kupna i sprzedaży i na podstawie tego wyznacza sie cenę papieru wartościowego i te transakcje są wykonywane tylko po tym kursie określonych na fixingu

• procedura fixingu - wyznaczenie ceny papieru wartościowego na podstawie zleceń złożonych przed rozpoczęciem notowań, przez pewien okres czasu

• priorytety: cena i czas złożenia zlecenia

Harmonogram sesji - notowania ciągle

Notowania ciągłe	Notowania ciągłe – instrumenty pochodne
8.30-9.00	Przyjmowanie zleceń na otwarcie
9.00	Otwarcie (określenie kursu na otwarcie)
9.00-16.50	Notowania ciągłe
16.50-17.00	Przyjmowanie zleceń na zamknięcie
17.00	Zamknięcie (określenie kursu na zamknięcie)
17.00-17.05	Dogrywka

* od 8:30 do 9 na bieżąco publikowany jest teoretyczny kurs otwarcia

Harmonogram sesji – notowania jednolite

8.00-11.00	Przyjmowanie zleceń na otwarcie
11.00	Otwarcie (określenie kursu jednolitego)
11.00-11.30	Dogrywka
11.30-15.00	Przyjmowanie zleceń na otwarcie
15.00	Otwarcie (określenie kursu jednolitego)
15.00-15.30	Dogrywka
15.30-17.05	Zlecenia na otwarcie następnej sesji

Ograniczenie wahań kursowych - wprowadzono dwa instrumenty żeby zabezpieczyć się..

• widełki statyczne - to taki instrument, który występuje przez cała sesję, są stałe, +/-10%, do określenia potrzebny jest punkt odniesienia, najczęściej jest to kurs zamknięcia z ostatniej sesji; mówi o tym, że akcje nie mogą zmienić się o 10% przez całą sesję, kurs odniesienia- kurs zamknięcia z poprzedniej sesji, to jest praktyczne. Jeżeli np. na ostatniej sesji zamknęło się na poziomie 100 zł to tu będzie +/ - 10% czyli nie mogą wzrosnąć powyżej 110 a spaść poniżej 90 zł.

• widełki dynamiczne - zmieniają sie podczas sesji, zależą to od punktu odniesienia, dla akcji wynoszą +/-3,5% (prawdopodobnie) to nie jest ważne, ważna jest idea :) , punktem odniesienia jest cena ostatniej transakcji, kurs ostatniej transakcji

Indeksy giełdowe

Podstawowe

• WIG (indeks dochodowy)

• WIG 30 - publikowany od 23 września 2013 roku (indeks cenowy) powstał poprzez poszerzenie WIG 20

• WIG 20 (indeks cenowy)

• WIG 50 - publikowany od 24 marca 2014 roku (indeks średnich spółek) (indeks cenowy)

• WIG 250 – publikowany od 24 marca 2014 roku (indeks małych spółek); spółek jest do 250 (indeks cenowy)

• mWIG 40 - publikowany będzie do końca 2015 roku (indeks cenowy)

• sWIG 80 - pub. do 21 marca 2014

Subindeksy sektorowe :

• WIG Banki

• WIG Chemia

• WIG Budownictwo

• WIG Media...

W jakim celu są one publikowane? Pomaga nam w analizie – przewidujemy, jak zachowuje się dana gałąź gospodarki.

Metody analizy akcji

Analiza techniczna jest to analiza wykresów, głównym narzędziem jest wykres, analityk na podstawie danych historycznych próbuje przewidzieć, co zdarzy się w przyszłości. Ma ona pewne założenia : ceny podlegają trendom, historia się powtarza itd.

• badanie zachowania rynku przy użyciu wykresów, którego celem jest przewidywanie przyszłych trendów cenowych

• graficzna metoda badania rynku - przy pomocy wykresów

Analiza fundamentalna przeprowadzenie jej wymaga wielu czynności, nie jest ona prosta, nie jest przeprowadzana przez inwestorów, bo nie dysponują oni ani czasem, ani środkami, ani zasobami ludzkimi.
Składa się ona z pierwszego kroku, którym jest analiza makroekonomiczna, wybieramy sobie gospodarkę polską, chińską itd. i na podstawie różnych wskaźników szukamy tą, która jest najlepsza.
Wskaźniki:

- wzrost gospodarczy,
- PKB,
- poziom inflacji,
- poziom bezrobocia,

Analiza sektorowa - tutaj będą nam pomocne indeksy sektorowe, i na koniec przechodzimy di analizy spółek - mamy wybrany sektor w ramach konkretnej gospodarki, na sam koniec - analiza i wycena akcji

• badanie ekonomicznych uwarunkowań popytu i podaży na rynku akcji powodujących wzrost, spadek lub stabilizację cen akcji

• analiza spółki i jej otoczenia

• oparta na fundamentach - ekonomicznych podstawach działania spółki

Analiza portfelowa - matematyczna metoda wyceny walorów, ale jak pierwsza i druga analiza dotyczyła pojedynczych spółek, to ta analiza dotyczy wszystkich walorów, które mamy w portfelu

• analiza portfelowa opiera się na modelach matematycznych

• nie dotyczy pojedynczej akcji, ale całego portfela

• w teorii portfela spadki cen niektórych akcji rekompensowane są wzrostami innych akcji z tego portfela

Analiza fundamentalna

GOSPODARKA

SEKTOR

FIRMY

WYCENA

AKCJI

Filmik dotyczący analizy fundamentalnej :

Analiza fundamentalna bazuje na badaniu fundamentów, czyli istotnych danych gospodarczych.

1. W szczególności brane pod uwagę są takie dane makro jak : inflacja, poziom bezrobocia, stan finansów publicznych, poziom koniunktury gospodarczej , a nawet sytuacja polityczno- gospodarcza.

2. Analiza rynku i otoczenia biznesowego- tutaj zwęża się obszar analizy – przyglądamy się konkurencji, sprawdzamy wyniki branży itd.

3. Analiza sytuacyjna i ocena SWOT – analiza fundamentalna w tym kroku odnosi się bezpośrednio do przedsiębiorstwa, którym zainteresowany jest inwestor. Analiza SWOT pokazuje silne i słabe strony przedsiębiorstwa.

4. Analiza finansowa, wycena akcji – ostatni punkt analizy fundamentalnej jest zarazem jej kluczowym elementem. Wzięcie pod uwagę takich elementów jak : Cash flow, bilans, czy jakieś różne parametry – to dostarcza informacji na temat stanu branży, kondycji firmy itd.

Podsumowanie : Obliczoną w ten sposób wartość wewnętrzną akcji można porównać do aktualnej ceny rynkowej akcji notowanej na giełdzie, i w zależności od tego, czy jest ona niedoszacowana czy przeszacowana, na tej podstawie podjąć decyzję, czy inwestycja w ten konkretny walor będzie w długim okresie opłacalna.

ĆWICZENIA 5 16.04

21.05 - zerówka

07.05 - prezentacje

- bez teorii

- studium przypadku

TEMATY:

• RYNEK OBLIGACJI W POLSCE I EUROPIE (RYNEK EUROOBLIGACJI)

• RYNEK INSTRUMENTÓW POCHODNYCH W POLSCE (GIEŁDOWY I POZAGIEŁDOWY)

• RYNEK PIENIĘŻNY W POLSCE

• RYNEK AKCJI W POLSCE

• RYNEK WALUTOWY (FOREX)

• ZASADY EMISJI I OBROTU BONÓW SKARBOWYCH W POLSCE

DEFINICJE ZWIĄZANE Z KURSE WALUTOWAYM

Kurs walutowy

• Cena jednej waluty wyrażona w innej walucie

Podstawowe funkcje

• funkcja cenotwórcza - wpływa na ceny towarów importowanych i eksportowanych

• funkcja informacyjna - informuje ile musimy zapłacić za inną walutę; jak silna jest waluta; odzwierciedla poziom gospodarki

Transakcja walutowa

• wymiana jednej waluty na inna według uzgodnionego kursu i w określonym terminie dostawy waluty

Waluta bazowa

• stała ilość waluty w danym kursie (1 lub 100 jednostek)

Waluta kwotowana

• zmienna ilość waluty w danym kursie (w kolejnych kwotowaniach)

Punkty (pipsy, pestki)

• część ceny kwotowana przez dealerów

• 0,0001 - 1 punkt (pips)

• 0,0010 - 10 punktów (pipsów)

Duża figura

• część ceny nie kwotowanej przez dealerów

• 0,0100 - 1 duża figura lub 100 punktów (pipsów)

• 0,1000 - 10 dużych figur lub 1000 punktów

Prowizja

• kwotowo lub procentowo obliczona oplata za przeprowadzenie transakcji wymiany

Kurs kupna BID

• cena, po której dealer skłonny jest zakupić jednostkę waluty bazowej

Kurs sprzedaży OFFER

• cena, po której dealer skłonny jest sprzedać jednostkę waluty bazowej

Spread

• różnica między kursem BID i OFFER

KWOTOWANIE WALUT

Kwotowanie

• podany do publicznej wiadomości dwustronny kurs kupna-sprzedaży

Kwotowanie bezpośrednie (sposób europejski)

• jednostka waluty obcej przypadająca na zmienną ilość waluty krajowej (stała ilość waluty obcej jest kwotowana względem zmiennej ilości waluty krajowej)

Przykład:

• EUR/PLN - dla Polaka

• PLN/EUR - dla Hiszpana

Kwotowanie pośrednie (sposób amerykański, kwotowanie odwrotne)

• jednostka waluty krajowej przypadająca na zmienną ilość waluty obcej

Przykład:

• PLN/EUR - dla Polaka

• EUR/PLN - dla Hiszpana

EUR/PLN : 4,218/4,2245 = kurs kupna/ kurs sprzedaży = BID/OFFER

• jedna z walut jest bazową duga kwotowaną

  • euro jest bazową i podajemy w 1 jednostce lub w 100 jednostkach

  • złotówki - waluta kwotowana - jest to zmienna ilość pieniędzy)

• każdy kurs można podzielić na mniejsze części

  • 0,2800 - dwie pierwsze cyfry po przecinku to DUŻE FIGURY

  • 0,0078 - 3 i 4 cyfra po przecinku to PIPSY lub PESTKI

  • 4,2878 – 4 i 28 dużych figur i 78 pipsów

• Kantor zawsze kupuje lub sprzedaje walutę bazową

Różnica między pośrednim a bezpośrednim

• 1 waluta zagraniczna zmienna ilość jednostek płynnych waluty krajowej - KWOTOWANIE BEZPOŚREDNIE

1 euro 4,22 PLN

• 1 jednostka waluty krajowej zmienna ilość waluty obcej - KWOTOWANIE POŚREDNIE

1 PLN 0,2357 euro

Zadanie 1

Proszę oznaczyć liczby w kwotowaniu dla kursu USD/PLN, który równa się 3,1173 oraz GBP/PLN - 5,2148 rozpoczynając od najniższych jednostek.

0,0003 - 3 pipsy 0,0008 - 8 pipsów

0,0073 - 73 pipsy 0,0048 - 48 pipsów

0,0173 - 1 duża figura 73 pipsy = 173 pipsy 0,0148 - 1 duża figura, 48 pipsów = 148 pipsów

0,1173 - 11 dużych figur 73 pipsy 0,2148 - 21 dużych figur, 48 pipsów

3,1173 - 3 i 11 dużych figur i 73 pipsy 5,2148 - 5 i 21 dużych figur, 48 pipsów

Zadanie 2

Określ walutę bazowa i kwotowana oraz kurs kupna i sprzedaży następujących par:

1. JPY/PLN 3,1325/3,1958

bazowa/kwotowana kupno/sprzedaż

1. CAD/PLN 2,9370/3,0440

bazowa/kwotowana kupno/sprzedaż

1. CZK/PLN 0,1585/0,1676

bazowa/kwotowana kupno/sprzedaż

1. USD/PLN 3,0173/3,0783

bazowa/kwotowana kupno/sprzedaż

Zadanie 3

Określ rodzaj kwotowania

• EUR/USD dla Amerykanina - bezpośrednie (euro/dolar)

• USD/CHF dla Szwajcara - bezpośrednie (dolar/frank szwajcarski)

• CHF/EUR dla Francuza - bezpośrednie (Frank szwajcarski/euro)

• EUR/NOK dla Greka - pośrednie (euro/korona norweska)

• EUR/JPY dla Niemca - pośrednie (euro/jen)

• USD/EUR dla Hiszpana - bezpośrednie (dolar/euro)

Kurs kupna i sprzedaży BID i OFFER

Wyznacz aktywności w transakcji kupna-sprzedaży waluty bazowej i kwotowanej uczestników rynku.

Kursy:	Zamiar kreatora rynku	Możliwości uczestnika rynku
Kurs kupna BID	Kupić bazową, sprzedać kwotowaną	Sprzedać bazową, kupić kwotowaną
Kurs sprzedaży OFFER	Sprzedać bazową, kupić kwotowaną	Kupić bazową, sprzedać kwotowaną

FLUKTUACJE KURSÓW WALUTOWYCH

Charakter rynkowy

• Aprecjacja - umocnienie waluty pod wpływem mechanizmów rynkowych

• Deprecjacja - osłabienie waluty pod wpływem mechanizmów rynkowych

Charakter urzędowy (administracyjny)

• Dewaluacja - obniżenie waluty przez władze monetarne

• Rewaluacja - podniesienie waluty przez władze monetarne

Obliczenie wielkości aprecjacji/deprecjacji dla waluty bazowej: $\frac{\ S_{1} - \ S_{0}}{S_{0}}$

Obliczenie wielkości aprecjacji/deprecjacji dla waluty kwotowanej: $\frac{\ S_{0} - \ S_{1}}{S_{1}}$

gdzie:

• S₀ - wartość początkowa waluty bazowej w walucie kwotowanej

• S₁ - aktualna wartość waluty bazowej w walucie kwotowanej

Zadanie 4

Proszę określić aprecjację lub deprecjację dolara australijskiego (AUD) wiedząc, że kurs AUD/PLN zmienił się z poziomu 2,7561 do poziomu 2,8617.

1. Waluta bazowa

aprecjacja o (2,8617 - 2,7561) / 2,7561 = 3,83%

1. Waluta kwotowana

deprecjacja o (2,7561 - 2,8617) / 2,8617 = 3,69%

Zadanie 5

Określ aprecjację/deprecjację korony szwedzkiej (SEK) wiedząc, że jej kurs zmienił się z poziomu 0,4741 do poziomu 0,4661.

1. Waluta bazowa

deprecjacja o (0,4661 - 0,4741) / 0,4741 = 1,69%

1. Waluta kwotowana

aprecjacja o (0,4741 - 0,4661) / 0,4661 = 1,72%

Struktura rynku walutowego

Rynek walutowy

Transakcje walutowe Instrumenty pochodne

Natychmiastowe Terminowe

transakcje transakcje

walutowe walutowe

Waluta/USD Kursy

krzyżowe

Bezwarunkowe Swapy

transakcje kursowe

terminowe

Syntetyczne Walutowe Swapy Opcje

umowy kontrakty walutowe walutowe

wymiany futures

walutowej

Rodzaje transakcji walutowych

Transakcje kasowe (spot)

• kontrakt wymiany jednej waluty na drugą z dwudniowym terminem rozliczenia (data spot)

• transakcje rzeczywiste - następuje faktyczna dostawa waluty

• tworzą największy i najważniejszy rynek na świecie

Transakcje terminowe

• kontrakty wymiany jednej waluty na drugą w określonych warunkach i terminie w przyszłości

• transakcje rzeczywiste i spekulacyjne

Kursy krzyżowe (krosowe - cross-rate)

• Kurs walutowy pomiędzy dwiema dowolnymi walutami, który został obliczony z kursów poszczególnych walut w stosunku do innej (takiej samej) waluty np. do dolara.

Szacowanie kursów krzyżowych

Zasada 1

• W przypadku dwóch kursów walutowych: U/X i U/Y (wspólną walutą dla obu kursów jest waluta bazowa) dzielimy przez nową walutę bazowa

Zasada 2

• W przypadku dwóch kursów walutowych: X/U i Y/U (wspólna walutą dla obu kursów jest waluta kwotowana) dzielimy przez nową walutę kwotowaną

Zasada 3

• W przypadku dwóch kursów walutowych: X/U i U/Y (wspólna walutą jest dla jednego z kursów waluta kwotowana, a dla drugiego z kursów waluta bazowa), mnożymy kursy kupna i sprzedaży

Ćwiczenia 6 7.05.14r.

Zakres materiału na kolokwium :

• rynek pieniężny i kapitałowy

• wycena akcji,

• Giełda

• rynek walutowy

• kursy krzyżowe

• bony i certyfikaty (zadania)

KURSY KRZYŻOWE

Zadanie :

Dane są kwotowania : USD / EUR 0,7180 (kurs kupna) / 0,7195 (kurs sprzedaży)

USD / PLN 3,1950 / 3,2973

1. Na tej postawie proszę obliczyć kurs dla pary EUR / PLN .

Zasada 1, bo wspólną walutą w dwóch parach jest waluta bazowa.

W takim przypadku dzielimy przez nową bazową.

Nową bazową jest EUR , w pierwszym kwotowaniu się znajduje, dzielimy więc przez to, co w pierwszym kwotowaniu.

3,1950: 0,7195 = 4,4405 EUR /PLN - kurs kupna

3,2973 : 0,7180 = 4,5923 EUR /PLN - kurs sprzedaży

zawsze kurs kupna < kurs sprzedaży.

1. USD/EUR 0,7180 / 0,7195

PLN / EUR 3,1950 / 3,2973

Obliczyć kurs USD / PLN - dzielimy przez nową kwotowaną - kwotowaną jest złotówka.

Zasada 2

0,7195 : 3,1950 = 0,2252 - kurs sprzedaży

0,7180 : 3,2973 = 0,2178 - kurs kupna

1. USD/EUR = 0,7180/ 0,7195

EUR/PLN = 3,1950/ 3,2973

Obliczyć kurs USD/PLN - mnożymy kurs kupna i sprzedaży.
Zasada 3

0,7180 x 3,1950 = 2,2940 - k. kupna

0,7195 x 3,2973 = 2,3724 - k. sprzedaży

Gdybyśmy teraz mieli obliczyć PLN/USD , czyli odwrotnie :

kurs kupna : 2,2940 - to samo

k. sprzedaży : 2,3724

Jest problem z wyodrębnieniem waluty bazowej, musimy się zastanowić co dla kogo jest pośrednie i bezpośrednie.
Dla Polaka - bezpośrednie
Dla Amerykanina – pośrednie

1. Oblicz kurs dla pary CZK/PLN wiedząc, że CZK / EUR = 0,0353 / 0,0364

EUR / PLN= 4,1887 / 4,2082

Zasada 3.

Mnożymy kurs kupna i sprzedaży

0,0353x 4,1887 = 0,1478 - kurs kupna

0,0364 x 4,2082= 0,1531 - kurs sprzedaży

2. Oblicz kurs dla pary SEK (korona szwedzka) / PLN, wiedząc, ze SEK / USD = 0,7641 / 0,7699,
USD / PLN = 2,8831/ 2,9943

Zasada 3.

0,7641x2,8831 = 2,2030- kurs kupna

0,7699 x 2,9943 = 2,3054 - kurs sprzedaży

3. Oblicz wartość sprzedaży przez klienta w banku 100 000 jednostek waluty bazowej. Według kursu EUR / PLN = 4,1302 / 4,2136

100 000 x 4,1302 = 413 020 zł

4. Oblicz polskie ceny zakupu i sprzedaży dolara amerykańskiego, wiedząc, że EUR / PLN= 4,1302 / 4,2136,
EUR / USD = 1,3755 / 1,3824

USD/PLN 4,2136:1,3755 = 3,0633 kurs sprzedaży

4,1302: 1,3824 = 2,9877 kurs kupna
Para walutowa : USD/PLN – chodzi o polskie ceny dolara, to już jest waluta kwotowana.

5. Oblicz brytyjskie ceny zakupu i sprzedaży EURO wiedząc, że EUR / USD = 1,3784 / 1,3804,
GBP / USD = 1,6622 / 1,6645

EUR/GBP = 1,3784: 1,6645 = 0,8281 - kurs kupna

1,3804 : 1,6622 = 0,8304 - kurs sprzedaży
BO waluta bazowa to EURO, kwotowana to FUNT