METODA PRACY Z INDYWIDUALNYM PRZYPADKIEM
Metoda indywidualnych przypadków powstała z praktycznej działalności socjalnej. Zapoczątkowana była w drugim dziesięcioleciu XX w. przez Mary Richmond. Była i jest jedną z metod wspierania człowieka w trudnej sytuacji życiowej. Ważnym kryterium podjęcia pracy społeczno-wychowawczej jest zaistnienie różnorodnych zaburzeń usytuowanych bądź to bezpośrednio w jednostce, bądź to w jej środowisku. Musi istnieć żeby człowiek mógł lepiej funkcjonować w społeczeństwie.
Casework (case: przypadek, work: praca) we współczesnych koncepcjach pracy socjalnej:
- prowadzenie przypadku jest sztuką – pracownik posługujący się tą metodą powinien posiadać zdolności twórczego wyjaśniania i kompensowania elementów wiedzy w odniesieniu do danej jednostki; pracownik powinien posiadać umiejętność obcowania z ludźmi;
- prowadzący przypadek powinien posiadać wiedzę życiową, to znaczy być na tyle dojrzałym psychicznie i społecznie, aby mieć poza sobą jakieś minimum przeżytych trudności życia rodzinnego, zawodowego i społecznego ( nie może to być człowiek młody, dopiero wchodzący w życie);
- wiedzę naukową pracownika socjalnego stanowi fundament nauk o człowieku i środowisku
- wszystkie wymienione w trzech poprzednich punktach umiejętności i cała wiedza mają służyć pracownikowi socjalnemu do mobilizowania sił jednostki – czyli do tego, aby jednostka zapragnęła wziąć swoje sprawy we własne ręce, jeśli nie w pełnym zakresie, to przynajmniej na miarę jej możliwości ograniczonych np. wiekiem, chorobą;
- równolegle z obudzeniem i uruchomieniem sił jednostki ma iść uruchamianie akcji społecznej odpowiednich instytucji opieki oraz wspieranie rozwoju; tu także niezbędna jest współaktywność jednostki, której osoba prowadząca służy radą, techniczną pomocą;
- całość prowadzenia przypadku polega na pobudzeniu wzajemnego przystosowania się jednostki i środowiska
Procedura postepowania pracownika socjalnego: (3 etapy)
DIAGNOZA SPOŁECZNA – (diagnoza środowiskowa); jest to działanie: *terapie, *metoda środowiskowa; *działania profilaktyczne, *obserwacja i rozmowa;
OPRACOWANIE PLANU POSTĘPOWANIA – stanowi drugi etap czynności pracownika socjalnego nad danym przypadkiem. Określa, co kiedy i jak ma czynić pracownik socjalny w stosunku do pacjenta i jego rodziny. Planowanie musi być elastyczne, czyli wrażliwe na wprowadzenie poprawek; (opracowanie co mamy zrobić krok po kroku).
PROWADZENIE PRZYPADKU- według wypracowanego planu- to ostatni, najdłuższy etap działań pracownika socjalnego. Prowadzenie jest postepowaniem elastycznym, dopuszczającym korygowanie diagnoz. Jeżeli coś nie wychodzi trzeba mieć dodatkowy plan. 3 sposoby rozwiązania: 1) os., którym wyczerpały się siły ludzkie; 2)os. wyobcowane (np.: te, które wyszły z więzienia i nie wiedzą jak postępować żeby do niego nie wrócić; 3) os. Pozostające w stałym stresie;
ZASADY:
INDYWIDUALNOŚCI: co specyficznego jest w sytuacji danego człowieka i jak można mu pomóc ze zrozumieniem całej złożoności jego aktualnej sytuacji życiowej.
AKCEPTACJI: zasada respektowania podopiecznego jako osoby ze wszystkimi jego problemami i trudnościami, zrozumienie dla jego nieporadności; szacunek dla jego osobistych decyzji i wyborów.
SAMOŚWIADOMOŚCI: oddzielenie stosunków z podopiecznym, czyli motywacje zawodową – konieczność służenia pomocą potrzebującemu, od osobistych preferencji czy uprzedzeń.
SUPERWIZJA:
SUPERWIZOR: pomaga pracownikom placówki w procesie terapeutycznym (obserwuje w czasie sesji albo nagrywa na dyktafon pracownika placówki). Jego rola polega na ocenie tego co się działo z pracownikiem w czasie sesji, np.: był agresywny w którymś momencie. Ma to na celu poprawienie pracy terapeuty.
EMPATII: *zrozumienie jednostki; *wczucie się w sytuację; *spojrzenie z perspektywy pacjenta; *zabiegi terapeutyczne, które rozładowują gniew, lęk, niepewność, wrogość, apatię; *dostrzeganie przez jednostkę swoich możliwości; *rozpoznanie uczuć, emocji
UCZESTNICTWA (samodzielności): podopieczny od samego początku musi aktywnie i świadomie uczestniczyć w tym procesie.
ZAUFANIA I POSZANOWANIA PRYWATNOŚCI: by klient mógł w pełni uczestniczyć w procesie rozwiązywania swoich własnych problemów, był w stanie zaakceptować swego doradcę w tym procesie, musi mieć pewność, że wszystkie informacje jakich udziela w trakcie wywiadów zostaną wykorzystane wyłącznie na użytek rozwiązania jego problemów, w takim zakresie, w jakim on sobie tego życzy.
OPTYMIZMU PEDAGOGICZNEGO:
KOMUNIKACJI (mostu życzliwości):
CECHY DOBREGO PRACOWNIKA SPOŁECZNEGO:
Musi akceptować pacjenta;
Mieć wiarę w jednostkę i jej zdolność korzystnego rozwoju;
Stworzyć atmosferę zaufania, życzliwości; aby pacjent się „otworzył”;
Zmierzać do tego aby jednostki same chciały skorygować swoje życie;
Świadomość własnych postaw, systemu wartości – obiektywizuje oceny zachowań pacjenta;