Pedagog

Z greckiego paidagogos - dosłownie prowadzący chłopców; wychowawca dzieci.

1). pracownik naukowy zajmujący się badaniami oraz pisarstwem w dziedzinie wychowania i oświaty 2). nauczyciel

(źródło: W. Okoń- „Słownik pedagogiczny”)

Człowiek zajmujący się zawodowo sprawami wychowania. Jeszcze przed wojną nazwa „pedagog” odnosiła się tylko do twórców wielkich systemów pedagogicznych jak np. Stanisław Konarski reformator szkoły pijarskiej i prekursor ducha Komisji Edukacji Narodowej, a także wielkich wychowawców narodu np. Mickiewicza. Dopiero po II wojnie światowej pedagog znaczył powszechnie każdego praktyka nauczyciela- wychowawcę, choćby ten był przeciętnym rzemieślnikiem w swoim zawodzie czy nawet belfrem.

(źródło: Kunowski „Podstawy współczesnej pedagogiki”)

Pedagogia

1) w znaczeniu tradycyjnym - sztuka skutecznego wywierania wpływu na dzieci i młodzież w celu zrealizowania określonych celów edukacyjnych

2) w obszarze anglojęzycznym - spójny i trwały zbiór praktyk edukacyjnych, przez które jednostka przyswaja sobie nowe (lub rozwija istniejące) formy postępowania, wiedzy, umiejętności, przejmując je od kogoś (lub czegoś), kogo uznaje za stosownego ich przekaziciela

(Hejnicka-Bezwińska ''Pedagogika ogólna'')

Nauka o całkowitym rozwoju człowieka. Termin pedagogia obejmuje całość pedagogiki rozwoju człowieka i pedagogiki stosowanej w instytucjach. Termin ten powstał, ponieważ rozbicie współczesnej pedagogiki, uważa się czasami za objaw jej kryzysu, dlatego żąda się jej scalenia.

Pedagogia może być albo twórczym działaniem na dzieci i młodzieży, płynącym z talentu wychowawcy, albo naśladowaniem wzorów postępowania, zależnym od nabytej wprawy i rutyny. W pierwszym wypadku praktyczne wychowywanie graniczy ze sztuką, gdyż działa w trudnym materiale ludzkim, który przejawia dążenie do samodzielności, w drugim natomiast jest techniką postępowania z dziećmi lub młodzieżą, techniką pedagogiczną, którą można przekazać innym w kształceniu kandydatów na wychowawców.

(Kunowski ''Podstawy współczesnej pedagogiki'')

Pedagogika

Jest to nauka o wychowaniu, w której przedmiotem jest działalność wychowawcza. Pedagogika ma na celu wyposażyć całe społeczeństwo (a przede wszystkim młode pokolenie) w wiedzę, sprawności ogólne i zawodowe, zainteresowania, systemy wartości, postawy i przekonania oraz przysposobienie do oddziaływania na własny rozwój. Przedmiot pedagogiki, czyli wychowanie obejmuje również samowychowanie i samokształcenie, a także świadome i zamierzone oddziaływanie takich czynników jak organizacje (zwłaszcza młodzieżowe), środki masowej komunikacji, zakłady pracy, kluby, teatry.

(Okoń ''Słownik pedagogiczny'')

W europejskiej tradycji jest traktowana jak odrębna dyscyplina naukowa.

1) pierwotnie znaczenie: pedagogika jest nauką badającą, w jaki sposób należy realizować (według kryterium wartości i skuteczności) określone, z góry założone i pożądane stany rzeczy. Pedagogika miała być zatem budowana według racjonalności instrumentalnej, a efektem badań pedagogicznych miał być uniwersalny i skuteczny system pedagogiczny

2) współcześnie pedagogika to dyscyplina naukowa (lub dziedzina wiedzy) o procesach edukacyjnych i dyskursach edukacyjnych, czyli zadaniem jej jest wytworzenie wiedzy o całokształcie praktyki edukacyjnej- minionej i aktualnej. W tym wypadku obiektem badań są więc pedagogie we wszystkich swoich znaczeniach. Wyróżniamy pedagogikę empiryczną i humanistyczną.

(źródło: T. Hejnicka- Bezwińska „Pedagogika ogólna)

Wychowanie – świadomie zorganizowana działalność społeczna, oparta na stosunku wychowawczym między wychowankiem, a wychowawcą, której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka. Zmiany te obejmują zarówno stronę poznawczo-instrumentalną, zwiazaną z poznaniem rzeczywistości i umiejętności oddziaływania na nią, jak i stronę emocjonalno-motywacyjną, która polega na kształtowaniu stosunku człowieka so świata i ludzi, jego przekonań i postaw, układu wartości i celu życia. (wg. W. Okonia – Nowy słownik pedagogiczny [w:] A. Janowski – Pedagogika )

Edukacja – to ogół oddziaływań służących formułowaniu się (zmienianiu, rozwijaniu) zdolności życiowych człowieka. (wg. Śliwierskiego [w:] Kwieciński, Śliwierski - Pedagogika)

Kształcenie to system działań zmierzających do tego, aby uczącej się jednostce umożliwić poznanie świata, przygotowanie się do zmieniania świata i ukształtowanie własnej osobowości. (wg. Okonia [w:] Śliwierski, Kwieciński – Pedagogika)