Zdrowie publiczne
09.04.2015r.

Rozwój zdrowia publicznego, pojęcie zdrowia i choroby, funkcje zdrowia publicznego.

Kołtun – kołtun polski – gwoździec, goździec, plika

Robert Koch (publikacja 24 marca 1882r.)
Laureat nagrody Nobla w 1905 za badania nad gruźlicą. W XIXw. Na gruźlicę umierał co 3 mieszkaniec Europy.

Epidemeion – epidemia (odwiedzanie ludzi)

Kwarantanna

Definicja zdrowia publicznego – jest to nauka i sztuka zapobiegania chorobom, przedłużania życia i promocji zdrowia fizycznego poprzez wysiłek społeczności, higienę środowiska, kontrolę zakażeń, nauczanie zasad higieny indywidualnej, organizację służb medycznych i pielęgniarskich.

NAUKA I SZTUKA ZAPOBIEGANIA CHOROBOM, PRZEDŁUŻANIA ŻYCIA, PROMOWANIA ZDROWIA POPRZEZ ZORGANIZOWANE WYSIŁKI SPOŁECZEŃSTWA (WHO)

Jest to nauka i sztuka ukierunkowana za zapobieganie chorobom i wczesną diagnozę, rozwój mechanizmów społecznych zapewniających każdemu indywidualnie i społeczności warunki życia pozwalające na utrzymanie zdrowia.

W dawnym ujęciu cele te uzyskuje się przez :
- kontrolę czynników ekologicznych
-tworzenie sprzyjających zdrowiu warunków społeczno – ekonomicznych
- zapobieganie zakaźnym i niezakaźnym chorobom społecznym
-powszechny i równy dostęp do opieki medycznej
- kształtowanie nawyków zdrowego stylu życia w ramach edukacji przedszkolnej i szkolnej oraz realizacji programów promocji zdrowia w środowisku ludzi dorosłych.

Holistyczny model zdrowia publicznego, wg Blum i Lalonde 1974r.

Obejmuje 4 tzw. Pola zdrowia ukierunkowane na: (WIELE PUNKTÓW NA TEŚCIE ZAICZENIOWYM !! )
-czynniki biologiczne2 (OK 20 %)
-czynniki środowiskowe2 (ok. 20 %)
-styl życia 1 (ok 50%)
- system organizacji opieki zdrowotnej 3 (reszta

W 1978 Światowe Zgromadzenie Zdrowia przyjęło deklarację z Ałma-Ata, gdzie sformułowano strategię WHO ZDROWIE DLA WSZYSTKICH DO ROKU 2000

- promowanie prozdrowotnego stylu życia i zachowań korzystnych dla zdrowia
- kontrolę chorób, którym można zapobiegać przez ograniczanie lub całkowite wyeliminowanie czynników chorobotwórczych
- zapewnienie świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej.

W 1990 roku w odpowiedzi na strategię WHO zdrowie dla wszystkich w roku 2000 opracowano NARODOWY PROGRAM ZDROWIA (NPZ)
Narodowy Program Zdrowia Zmodyfikowano kolejno w 1993 i 1996.

Obecnie obowiązuje czwarta wersja NPZ na lata 2007-2015.

Głównym celem NPZ jest :
„ POPRAWA ZDROWIA I ZWIĄZANEJ Z NIM JAKOŚCI ŻYCIA LUDNOŚCI ORAZ ZMNIEJSZENIE NIERÓWNOŚCI W ZDROWIU”.

Karta Ottawska, 1986r – pierwsza Międzynarodowa Konferencja Promocji Zdrowia, 21 listopada 1986r. Wskazuje podstawowy kierunek działań promocji zdrowia i swobody ich realizacji.

Nowe zdrowie publiczne = promocja zdrowia + system ochrony zdrowia( 2000 )

Główne obszary zdrowia publicznego w Polsce obejmują :
- chorób o dużym znaczeniu społecznym
- ochronę zdrowia populacji pracujących
-polityki społecznej
-zmianę stylu życia
-świadczeń medycznych

Definicja zdrowia publicznego – WINSLOW

Definicja zdrowia publicznego – sir Donald Acheson (1988) WHO, wg komitetu Badań nad przyszłym Rozwojem Zdrowia Publicznego w Wielkiej Brytani

Definicja zdrowia publicznego – Milton Terris i G. Dafoe

Terris dodał:
- rozwój mechanizmów społecznych , walkę z bezrobociem.

Priorytetowe działania zdrowia publicznego
-monitorowanie stanu zdrowia i rozwój informacji zdrowotnej
-ochrona przed zagrożeniami środowiska życia
-promowanie prozdrowotnego stylu życia i edukacja zdrowotna
-współdziałąnie w ustalaniu priorytetów polityi zdrowotnej
- zapobieganie chorobom zakaźnym, niezakaźnym oraz urazom
-kompleksowe regulacje prawne w zakresie zdrowia
- ocena afektywności i standaryzacja stosowanych technologii
-kształcenie kadr zdrowia publicznego
-badania naukowe w zakresie zdrowia populacji
- ochrona zdrowia pracujących
-wybrane świadczenia zdrowotne dla wybranych grup ludności

Polska jest krajem członkowskim WHO od oczątku jej isntnienia. W 2015 roku tematem światowego dnia zdrowia było : bezpieczeństwo żywności.

MALAJOWIE : zdrowie= siła

TAJOWIE: zdrowie = poczucie szczęścia

Zdrowie to stan pełnego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu, a nie tylko brak choroby lub ułomności.

Wg. Kostrzewskiego, Kaprzaka i Dubois – definicja zdrowia

Społeczność, populacja- zborowość ludzi, zwykle żyjących na określonym obszarze geograficznym, mających wspólną strukturę społeczną, kulturę i poczucie tożsamości grupowej.

POJĘCIE „CHOROBY”

Choroba – w przeciwieństwie do zdrowia, jest wynikiem braku zdolności radzenia sobie z otaczającym środowiskiem.

Człowiek aspekty: fizyczne, społeczne, kulturowe, psychiczne. środowisko

Konstytucja RP mówi że każdy ma prawo do ochrony zdrowia

Choroby cywilizacyjne – schorzenia, które rozpowszechniły się w czasie intensywnego uprzemysłowienia i urbanizacji w wyniku poprawy warunków bytu i żywienia, zmian w życiu społecznym, a także przekształceń struktury deograficznej (starzenie się społeczeństw)

Zgodnie z obliczeniami WHO są one przyczyną 70-80% zgonów w krajach gospodarczo rozwiniętych i 40-50% w krajach rozwijających się.

Choroby społeczne – to trwałe uszkodzenie zdrowia, które ogranicza zdolność do wykonywania typowych zadań życiowych lub w ogóle je umożliwia, skraca średni oczekiwany okres życia, wymaga stałej medycznej i społecznej opieki oraz którego wskaźnik chorobowości jest wyższy niż 1% (WHO)

NP. choroby sercowo naczyniowe, nowotwory, gruźlica, cukrzyca, choroby reumatyczne, alkoholizm, nikotynizm, niektóre choroby psychiczne.

Typowe objawy cukrzycy(choroba społeczna):
-wielomocz (poliuria)
-wzmożone pragnienie (polidypsja)
-osłabienie
-chudnięcie

Zespół metaboliczny
otyłość brzuszna – obwód talii >80 cm u Europejek i >94cm u Europejczyków

Występowanie w Polsce : 20 % (22% kobiety i 18% mężczyźni)

AIDS - Acquired Immune Deficiency Syndrome !! będzie na egzaminie ! + HIV – ROZWINĄĆ SKRÓTY

Narodowy program zdrowia pozostaje podstawowym dokumentem charakteryzującym politykę zdrowotną Polski oraz jej priorytety.

Cele strategiczne zdrowotne:
-zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności

-zmniejszenie wypadków

-zmniejszenie zachorowalności na choroby nowotworowe

-zapobieganie zaburzeniom psychicznym przez działania prewencyjno-promocyjne

-zmniejszenie przedwczesne

Cele operacyjne dotyczące czynników ryzyka i działań w zakresie promocji zdrowia:
- zmniejszenie rozpowszechniania palenia tytoniu
-zmniejszenie i zmiana struktury spożycia alkoholu oraz zmniejszenie szkód zdrowotnych spowodowanych alkoholem
-poprawa sposobu żywienia ludności i jakości zdrowotnej

ZRaport Blacka (USA, Kanada, GB, 1982)potwierdził powyższe wnioski (Japończycy trzymają się w garści a reszta leci w kulki i są grubi ) i wykazał relację między sytuacją socjo – ekonomiczną różnych grup społecznych a wskaźnikami umieralności i długowieczności

Wg. Winkleby (1992) w największym stopniu na zachowania zdrowotne

Wskaźnik Rozwoju Społecznego (Human Development Index HDI)
1. DŁUGIE I ZDROWE ŻYCIE 75.3 lat
2. Wyksztalcenie
3. Dochód na osobę w rodzinie

39 na świecie, 22 w Europie (Polska)

13 % populacji nie ma dostępu do osobnej łazienki w mieszkaniu

Najmniej korzystne środowisko jest w woj. Łódzkim

Najlepsze warunki co do długości życia : małopolskie, podlasie (dla kobiet), podkarpacie