Odma opłucnowa (pneumothorax) – dostanie się powietrza do jamy opłucnowej. W normalnych warunkach pomiędzy dwoma blaszkami jest próżnia, która warunkuje wypełnienie pęcherzyków płucnych powietrzem. Po dostaniu się do jamy opłucnowej powietrza uciska ono pęcherzyki płucne, a czasem płuco zapada się całkowicie i przestaje funkcjonować, bo nie może się rozprężyć w czasie wydechu
odma samoistna – nieurazowe pęknięcie płuca (gruźlica, rozedma, zapalenia przewlekłe, atak astmy)
odma urazowa opłucnowa – w wyniku urazu klatki piersiowej ze złamaniem żeber i przebiciem płuca przez odłamki żeber
Odma zamknięta – wtargnięcie pewnej ilości powietrza do jamy opłucnowej na skutek pęknięcia ogniska rozedmowego, obecności nowotworów, ropnia, pasożytów lub przebicie miąższu płuc przez ciało obce lub żebro.
mała odma – na RTG zapadnięcie się do 25% płuc
duża odma – na RTG zapadnięcie się więcej niż 25% płuc – wymaga odbarczenia
Odma otwarta – występuje na skutek przebicia ścian klatki piersiowej i pozostawienia ziejącej rany mającej połączenie z jamą opłucnową. Na skutek wzrostu ciśnienia w jamie opłucnowej płuco ulega zapadnięciu. Odma otwarta jest bezpośrednim zagrożeniem życia, bo jest znaczne ograniczenie powierzchni oddechowej
Odma wentylowana (prężna) – powstanie mechanizmu zastawki jednokierunkowej (wentyla) np. przy perforacji klatki piersiowej) i w fazie wdechu powietrze jest zasysane do jamy opłucnowej ale nie może jej opuścić z powodu wentyla w czasie wydechu. Powoduje to, że ciśnienie w jamie opłucnowej jest wyższe niż atmosferyczne. Bardzo groźna
Objawy odmy – zwierzę niespokojne, objawy bólu (chodzenie, pokładanie z trudnością, zianie), płytkie oddechy, duszność i sinica.
Oddech paradoksalny – zjawisko polegające na wahadłowym przemieszczaniu gazów z jednego płuca do drugiego. Podczas wydechy powietrze z prawidłowego płuca zostaje wtłoczone do drugiego, spadniętego płuca. Podczas wdechu sytuacja się odwraca i powietrze zalegające w uszkodzonym płucu zasysane jest ponownie do płuca drugiego.
Niedodma płuc (actelectasis) – jest zapadnięciem się pęcherzyków płucnych i oznacza niepełne rozprężenie płuca lub części jego miąższu (stan zmniejszonego upowietrznienia lub całkowitej bezpowietrzności), często jest wynikiem stanów zapalnych, zwłaszcza przewlekłych. Mechanizm niedodmy polega na zamknięciu światła oskrzela (niedodma obturacyjna) lub na ucisku z zewnątrz na płuco (niedodma komresyjna).
Podstawowym badaniem dla rozpoznania całkowitej lub częściowej niedodmy płuca jest badanie RTG.
Rozstrzenie oskrzeli (bronchiectases) – stanowią stałe i nieodwracalne rozszerzenie światła oskrzeli ze współistniejący zniszczeniem rusztowania chrzęstno-mięśniowo-włóknistego. Powstają w przewlekłym zapaleniu oskrzeli, ciałach obcych. Zależnie od postaci deformacji dzieli się rozstrzenie na:
cylindryczne
wrzecionowate
workowate
Właściciele zgłaszają obfite i stałe odkrztuszanie u swoich psów, wydzieliny oskrzelowej, zwłaszcza w porze rannej, przeważnie ropnej. Może występować domieszka krwi w wykrztusinie.
Rozstrzenie oskrzeli rozpoznaje się na podstawie bronchoskopii. Pomocnym badaniem jest również tomografia komputerowa klatki piersiowej. Zwykle wykonuje się badanie bakteriologiczne plwociny.
Astma (dychawica oskrzelowa)(asthma bronchiale) – spowodowana zwężeniem oskrzeli i oskrzelików wskutek skurczu ich mięśni gładkich, obrzękiem błony śluzowej, nadmiernym wydzieleniem śluzu i jego zastojem w drogach oddechowych. Najczęściej występuje u koni i kotów. Dominującym objawem klinicznym jest duszność napadowa. Należy w większości przypadków do chorób alergicznych układu oddechowego.
Do rozpoznania astmy oskrzelowej i ustalenia stopnia jej zaawansowania wykonuje się badania: badanie podmiotowe (wywiad), badanie przedmiotowe (np. osłuchiwanie klatki piersiowej), alergenowe testy skórne, badanie gazometryczne, EKG, RTG klatki piersiowej oraz u ludzi badanie spirometryczne.
Rozedma płuc (emphysema alveolare pulmonum) – polega na zbytnim wypełnieniu powietrzem pęcherzyków płucnych, co skutkuje utratą przez nie elastyczności i pękaniu ich ścianek. Wzmożone opory w krążeniu płucnym obciążają znacznie serce, co może prowadzić do jego niewydolności. Rozedma płuc najczęściej występuje po astmie i zapaleniu oskrzeli.
Rozpoznawana jest na podstawie wywiadu lekarskiego (duszność wysiłkowa), badania przedmiotowego (zmiany osłuchowe w płucach – wzmożony szmer pęcherzykowy) i badania RTG.
Obrzęk płuc (oedema pulmonum) – jest to zespół chorobowy (o różnej przyczynie), którego podstawą jest nadmierne uwodnienie miąższu płucnego, upośledzające jego podatność. Istotą sprawy jest przesiąkanie płynu ze światła włośniczek płucnych do przestrzeni śródmiąższowych oraz do pęcherzyków płucnych, upośledzając wymianę gazową.