PRAWO O STOWARZYSZENIACH
Art. 12 Konstytucji RP – stowarzyszenie – swoboda zrzeszania się
Stowarzyszenie - to dobrowolne, trwale, samodzielne zrzeszanie się ludzi w celach niezarobkowych. Podstawą działania jest statut.
W Polsce prawo zrzeszania się przysługuje obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej, którzy ukończyli 18 lat i maja pełną zdolność do czynności prawnych i nie mają ograniczonych praw publicznych.
Osoby, które ukończą 16 lat – 18 lat mogą należeć do stowarzyszenia i mogą mieć czynne i bierne prawo wyborcze.
Osoby małoletnie między 13 a 16 rokiem życia mogą należeć do stowarzyszeń tylko za zgodą opiekunów prawnych lub rodziców, nie maja prawa głosu.
Gdyby w stowarzyszeniach były tylko osoby nieletnie, prawo wyborcze przysługuje osobom miedzy 13 a 16 rokiem życia.
Stowarzyszenie posiada osobowość prawną, ma zdolność do czynności prawnych z chwilą wpisu do KRS (Krajowy Rejestr Sadowy). Może prowadzić działalność gospodarczą i musi być wpisane do rejestru przedsiębiorstw.
Ustawa pozwala, aby cudzoziemcy zakładali stowarzyszenia, ale pod warunkiem, że mieszkają na terenie RP (nie musza być zameldowani).
Cudzoziemcy, którzy nie mieszkają na terenie RP, mogą być członkami stowarzyszeń tylko wtedy, kiedy przewiduje to statut.
Zakazuje się tworzenia stowarzyszeń o charakterze militarnym i w których obowiązuje bezwzględne posłuszeństwo lub których statuty są niezgodne z obowiązującym porządkiem prawnym.
Tworzenie Stowarzyszeń:
- musi być co najmniej 15 osób ( nie ma wymogu aktu notarialnego)
- musza przyjąć statut i powołać komitet założycielski
- musza podać dane personalne
STATUT:
- musi mieć nazwę stowarzyszenia, która nie będzie wprowadzała w błąd
- teren działania i siedzibę (miejscowość)
- cele i sposoby realizacji
- utrata i nabywanie członkostwa
- władze stowarzyszenia (kto, ile i jakie ma uprawnienia)
- zasada reprezentacji
- zdobywanie środków finansowych
- zmiana statutu i rozwiązanie się stowarzyszenia
Członkiem stowarzyszenia nie może być osoba prawna.
Istnieje możliwość, aby osoba prawna, spółka była członkiem wspierającym.
Najwyższą władzą stowarzyszenia jest Walne Zgromadzenie Członków (nawet w sprawach nie określonych w statucie, Walne Zgromadzenie Członków rozwiązuje sprawę).
Statut stowarzyszenia określa również Walne Zgromadzenie Delegatów (dot. Organizacji na dużym obszarze).
Komitet Założycielski
- jego zadaniem jest rejestracja stowarzyszenia, złożyć wniosek rejestrowy, statut, listy z podpisami każdej z osób.
Wniosek rejestrowy należy złożyć niezwłocznie do KRS, jednak nie później niż w ciągu 3 miesięcy.
Jeżeli brak w dokumentach czegoś, sąd wzywa komitet Założycielski do uzupełnienia braku w ciągu 14 dni.
Sąd rejestrowy dokonuje rejestracji poprzez wydanie postanowienia o wpisie do KRS, wykreślenie – o zaprzestaniu.
Postanowienie o wpisie wysyła do komitetu założycielskiego.
Najczęściej komitet założycielski przekształca się w zarząd.
Skład zarządu musi być zgodny ze statutem (moment odwołania, moment powołania nowego).
Nadzór nad stowarzyszeniami:
- organem nadzorującym jest Walne Zgromadzenie Członków oraz powoływany Kom. Res.
- na zewnątrz nadzór pełni Sąd rejestrowy. (jeżeli stwierdzi np. że jest mniej niż 15 osób, może nakazać rozwiązanie stowarzyszenia).
- wojewoda ze względu na siedzibę stowarzyszenia
- starosta (obok wojewody) ze względu na siedzibę stowarzyszenia
Wojewoda – jest organem nadzorującym dla stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego.
Starosta – jest organem nadzorującym dla wszystkich stowarzyszeń z wyłączeniem właściwych dla wojewody.
Wojewoda i starosta może żądać wyjaśnień od władz stowarzyszenia w zakresie działania stowarzyszenia, odpisów uchwał Walnego Zgromadzenia Członków.
Jeżeli zarząd nie odpowiada na wezwania wojewody lub starosty, występują do sądu Rejestrowego o nałożenie grzywny ( do 5 tys. Jednorazowo)
W sytuacji stwierdzenia działania niezgodnego z prawem starosta bądź wojewoda wzywają do usunięcia naruszeń w określonym terminie; jeżeli naruszenia nie zostaną usunięte – składają wniosek do sadu rejestrowego.
Sad Rejestrowy może:
Dać upomnienie władzom stowarzyszenia
Uchylić uchwały niezgodne z prawem
Swoim postępowaniem rozwiązać stowarzyszenie (w sytuacji gdy stowarzyszenie rażąco narusza przepisy)
Jeżeli nie ma zarządu, to sąd ustanawia kuratora (przez okres 6 miesięcy).
Majątek stowarzyszenia:
- powstaje ze składek członkowskich. Poza tym z darowizn, spadku, zapisów, dochód: z działalności własnej, z majątku i tzw. ofiarność publiczna (zbiorki, kwesty).
Zapis – zobowiązuje osobę otrzymującą spadek do jakiś świadczeń.
W chwili rozwiązania stowarzyszenia majątek należy przekazać na rzecz innego stowarzyszenia alby zbyć i przekazać na cel niezarobkowy.
Stowarzyszenie zwykle – to uproszczona forma stowarzyszenia. Nie ma osobowości prawnej, nie jest wpisane do KRS-u, ma minimum 3 członków, nie może tworzyć majątku tak jak stowarzyszenie, żyje ze składek członkowskich, podlega zgłoszeniu do starosty.
PRAWO/ USTAWA O ZGROMADZENIACH
Zgromadzenie- to zgrupowanie minimum 15 osób, zwołane w celu wspólnych obrad lub wyrażania stanowiska.
NIE STOSUJEMY USTAWY:
Dla zgromadzeń organizowanych przez organy państwowe bądź samorządu terytorialnego
Działania kościoła katolickiego i innych związków wyznaniowych
Wybory samorządowe, parlamentarne, prezydenckie
Kto ma prawo do zgromadzania się?
- osoby mające prawo do czynności prawnych
- osoby prawne
- podmioty nie mające osobowości prawnej
W zgromadzeniach nie mogą brać udziału osoby posiadające broń, materiały niebezpieczne dla zdrowia i życia.
Postępowanie w sprawie zgromadzeń:
Postępowanie jest zadaniem zleconym gminie (delegacje)
Każde zgromadzenie musi mieć swojego przewodniczącego wyznaczonego przez organizatora (osoba prawna, fizyczna).
Zgromadzenie organizowane na przestrzeni otwartej dla niegraniczonej ilości osób – to ZGROMADZENIE PUBLICZNE.
Tylko zgromadzenia publiczne wymagają uprzedniego zawiadomienia właściwego organu gminy.
W sytuacji gdy ma odbyć się przed siedzibą przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych dodatkowo wymagane jest zawiadomienie właściwego komendanta policji i ministerstwa spraw zagranicznych.
Rada Gminy wyznaczając miejsce do publicznych zgromadzeń może zwolnić organizatorów z obowiązku zawiadamiania.
Organizator zobowiązany jest do zgłoszenia planowanego zgromadzenia najwcześniej 30 dni przed planowanym zgromadzeniem, nie później niż na 3 dni przed zgromadzeniem.
Organ gminy w sytuacji braku zgody na zgromadzenie wydaje decyzję administracyjną, która musi być dostarczona do organizatora nie później niż 24 godziny przed planowanym otwarciem zgromadzenia. Od decyzji można się odwołać w terminie 3 dni od daty otrzymania (nie można zorganizować zebrania).
Odwołanie jest rozpatrywane w terminie 3 dni od doręczenia do urzędu).
Jeżeli nie ma decyzji – jest zgoda na zgromadzenie.
Do bycia organizatorem zgromadzenia nie mają osoby poniżej 18 roku życia.
Uprawnienia przewodniczącego zgromadzenia:
Prawo do otwierania i zamykania zgromadzenia
Prawo żądania opuszczenia zgromadzenia przez konkretne osoby
Prawo zadania pomocy właściwych organów ścigania
Prawo do zamknięcia zgromadzenia oznacza obligatoryjne opuszczenie miejsca zgromadzenia przez uczestników
Organ gminy ma prawo delegować swoich przedstawicieli na zgromadzenie, którzy mogą rozwiązać zgromadzenie w przypadku zagrożenia zdrowia, życia.
Rozwiązanie zgromadzenia
- jest dokonywane przez ustna decyzję, uprzedzona 3 krotnym ostrzeżeniem. Ostrzeżenie ma być udzielone przewodniczącemu publicznie. Decyzja musi być wydana w formie pisemnej w ciągu 24 godzin i doręczona przewodniczącemu (organizatorowi przysługuje odwołanie tak jak w przypadku odmowy zorganizowania zgromadzenia).
USTAWA
- O STOWARZYSZENIACH
- O ZGROMADZENIACH
- O NABYWANIU OBUWATELSTWA
Obywatelstwo polskie – nabywanie i utrata
W prawie polskim obowiązuje zasada nabywania obywatelstwa poprzez więzy krwi, nie przez miejsce urodzenia.
Obywatel polski nie może być jednocześnie obywatelem innego państwa.
Nie ma prawa być uznany za obywatela innego państwa.
Z założenia wybierając inne obywatelstwo musimy zrzec się obywatelstwa polskiego.
Nie można nikogo pozbawić obywatelstwa polskiego bez jego zgody i wiedzy. Można się zrzec obywatelstwa polskiego.
Zawarcie związku małżeńskiego z osobą innego obywatelstwa nie pociąga do zmiany obywatelstwa.
Każda z osób w związku zachowuje swoje obywatelstwo.
Zmiana obywatelstwa rodzica pociąga do zmiany obywatelstwa dziecka będące pod jego władzą rodzicielską (do 18 roku życia).
Dzieci od 16 roku życia muszą wyrazić na to zgodę,
Nabycie obywatelstwa przez urodzenie się dziecka:
Obywatelstwo dziecka nabywa się gdy:
- oboje rodzice maja obywatelstwo polskie
- jedno z rodziców ma obywatelstwo polskie a drugie jest nieznane, bądź drugi z rodziców nie ma żadnego obywatelstwa, bądź nie można określić obywatelstwa drugiego rodzica.
Jeśli dziecko rodzi się z rodziców gdzie 1 ma obywatelstwo polskie a drugi nie – to rodzice decyzja jakie obywatelstwo będzie mieć dziecko (jednego z rodziców).
Jeśli nie złożą oświadczenia to dziecko na bywa obywatelstwo polskie.
Jeżeli nie złożą oświadczenia w ciągu 3 miesięcy – dziecko nabywa obywatelstwo polskie.
Dziecko może samo zmienić obywatelstwo, kiedy rodzice mają inne obywatelstwa – jeżeli ukończy 16 lat, ale nie później niż po upływie 6 miesięcy od ukończenia 18 lat.
Nabycie obywatelstwa polskiego poprzez zamieszkanie na terenie RP:
- prawo do złożenia wniosku o nabycie obywatelstwa polskiego poprzez zamieszkanie maja tylko cudzoziemcy.
Cudzoziemiec, który mieszka na terenie RP minimum 5 lat na podstawie pobytu stałego, zezwolenia na osiedlenie się w uzasadnionych przypadkach może wnioskować o nadanie obywatelstwa polskiego.
Nabycie obywatelstwa polskiego może być uzależnione od złożenia dowodu utraty bądź zwolnienia innego obywatelstwa.
Można uzyskać obywatelstwo polskie jeśli wstąpi się w związek małżeński z obywatelem RP (minimalny okres związku małżeńskiego to 3 lata + zamieszkiwanie na terenie RP).
W związku z utratą obywatelstwa poprzez zawieranie związku małżeńskiego – potem rozwiązanie – powtórnie odzyskuje obywatelstwo polskie.
Obywatelstwo można utracić tylko i wyłącznie poprzez zrzeczenie się.
Procedura wymaga zgody Prezydenta RP na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.
Zgoda rozciąga się na dzieci będące pod władzą rodzicielską.
Organy administracji i ich zakres kompetencji w zakresie obywatelstwa:
Prezydent RP - nadaje obywatelstwo i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa
Wojewoda i konsul – przyjmują wnioski o nabycie obywatelstwa, opiniują je i przekazują ministrowi ds. wewnętrznych i administracji, który opiniuje wnioski i przesyła do Kancelarii Prezydenta.
Wojewoda – właściwy ze względu na adres zamieszkania, gdyby nie było miejsca zamieszkania – to wojewoda mazowiecki (miasto Warszawa).
Poza granicami – konsul
Można zawnioskować do wojewody o wydanie zaświadczenia o posiadaniu bądź utracie obywatelstwa.
Odmowa wydania zaświadczenia musi być w trybie decyzji administracyjnej.
Wojewoda i konsul prowadzą rejestr:
- wniosków o nabycie obywatelstwa
- oświadczeń o wyborze obywatelstwa dla dziecka
- wniosków o wyrażenie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego
Minister właściwy do spraw wewnętrznych prowadzi rejestr obywateli RP.
PRAWO ZWIĄZANE Z WYWLASZCZENIEM
Wywłaszczenie - to pozbawienie prawa własności bądź jego ograniczenie. Dotyczy to również prawa użytkowania wieczystego i innych praw rzeczowych na nieruchomości w drodze decyzji administracyjnej (najem, korzystanie odpłatne, nieodpłatne).
Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane tylko w sytuacji, gdy cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż pozbawienie bądź ograniczenie praw do nieruchomości i nie można tego zrobić w drodze umownej.
Właściwym organem do wywłaszczenia jest starosta. Jest to zadanie zlecone z pozycji rządowej i przeniesione na starostwo.
Wywłaszczenie może być dokonane tylko na rzecz skarbu państwa, bądź jednostki samorządu terytorialnego (na wniosek tych jednostek).
Wywłaszczyć cała nieruchomość bądź tez fragment (w zależności ile nieruchomości potrzeba np. na budowę autostrady).
Cel publiczny musi być przez cały czas sprawa nadrzędną.
Dla rozstrzygnięcia wywłaszczenia musi być:
- każda nieruchomość musi mieć założoną księgę wieczysta (każda nieruchomość wpisana jest w ewidencje)
Kataster nieruchomości – ewidencja wszystkich nieruchomości.
Tam gdzie nie ma Ksiąg wieczystych procedura opiera się na numerze z katastry.
Nieruchomość o nieregulowanym stanie prawnym – nie ma KW; w stosunku do takich jest inna procedura wywłaszczenia – nie zawsze można ustalić właściciela.
Całą procedurę można podzielić na dwa etapy:
Próba umownego przejęcia lub ograniczenia prawa do nieruchomości – w drodze rokowań, które powinny zakończyć się umową. W umowie może być odpłatne przejecie do użytkowania, propozycja nieruchomości zamiennej.
Ustawa, żeby zablokować czas trwania rokowań określa:
- rokowania prowadzone sś z właścicielami wykazanymi w KW
- w przypadku innych praw – z osobami które to prawo posiadają
Zmiana właściciela powoduje że rokowania musza zacząć się od nowa.
W sytuacji nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym, informacje o planowanym wywłaszczeniu starosta podaje do publicznej wiadomości:
- poprzez ogłoszenie w prasie (zasięg ogólnopolski – rzeczpospolita, gazeta wyborcza)
- publikacja na stronie internetowej powiatu
- w sposób zwyczajowo przyjęty (na tablicach ogłoszeń)
!!! Jeżeli w ciągu 2-ch miesięcy nie wstawi się osoba, której przysługuje dane prawo rzeczowe do nieruchomości – starosta wszczyna postępowanie wywłaszczeniowe.
II etap – nieugodowy – starosta wszczyna po upływie 2-ch miesięcy od wszczęcia rokowań.
Wszczęcie postępowania zaczyna się od dnia doręczenia zawiadomienia stronom.
Właściwe postępowanie wywłaszczeniowe nie może rozpocząć się bez rokowań (etap I).
Całe postępowanie wywłaszczeniowe opiera się na przepisach kodeksu postępowania administracyjnego. Mamy do czynienia z wydaniem decyzji administracyjnej.
Wniosek ma zawierać:
- opisanie celu publicznego
- pokazanie nieruchomości
- kto jest właścicielem (użytkownikiem)
- wypis z KW lub Katastru
- mapa z zaznaczonym fragmentem nieruchomości
Z chwila wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego starosta zobowiązany jest ujawnić to w KW.
Jeśli postępowanie wywłaszczeniowe zakończyło się negatywnie, starosta musi wykreślić wpis.
Po wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego starosta przeprowadza rozprawę administracyjna.
We wniosku podane jest do kiedy osoby mogą mieć wgląd, wnosić uwagi.
Osoby zainteresowane powinny przeglądać dokumenty, aby poszerzyć lub zawęzić zakres postępowania.
Jeżeli nie ustalono strony w stosunku do nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym to na tym etapie starosta wydaje decyzje wywłaszczeniową.
Postępowanie kończy się wydaniem na rozprawie decyzji wywłaszcz.
Decyzja administracyjna przekazywana jest stronom w przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym, podlega ogłoszeniu. Po upływie czasu staje się prawomocna.
Decyzja zawiera:
- cel
- co podlega wywłaszczeniu
- jakiego rodzaju wywłaszczenie
- na czyja rzecz
!!! w decyzji administracyjnej ustalona jest wielkość odszkodowania.
Od decyzji można się odwołać.
Jeżeli właściciel jest nieznany, to odszkodowanie jest wypłacone w formie depozytu do sadu.
Odszkodowanie wypłaca się na rzecz osoby wywłaszczonej.
Wielkość odszkodowania ustalona jest w decyzji administracyjnej.
Odwołanie jest rozstrzygane na poziomie samorządu terytorialnego.
Odszkodowanie ustala starosta.
Odszkodowanie ustalone jest na stan dnia wydania decyzji wywłaszczeniowej.
Zaplata odszkodowania następuje jednorazowo (w ciągu 14 dni od dnia wskazanego jako dzień wykonania decyzji).
W przypadku nieruchomości o nieustalonym stanie prawnym odszkodowanie wpłacone jest do depozytu sadowego (przez 10 lat można wybrać – skarb państwa).
Zwrot wywłaszczonej nieruchomości:
Nieruchomość wywłaszczona nie może być przeznaczona na inny cel
W sytuacji zmiany użycia wywłaszczonej nieruchomości na inny cel, właściwy organ informuje właścicieli bądź ich spadkobierców o tym zamiarze, informując jednocześnie o możliwości zwrotu
!!! jeśli chce zwrotu nieruchomości to musi zwrócić otrzymane odszkodowanie.
Gdyby się okazało ze decyduje się na zwrot nieruchomości to odszkodowanie podlega waloryzacji (o stopy procentowe).
Po wydaniu decyzji wywłaszczeniowej właściciele mogą korzystać z nieruchomości na podstawie odrębnych umów.
Starosta reprezentuje skarb państwa.
Ustawa o drogach:
Drogi dzielimy na:
- krajowe
- wojewódzkie
- powiatowe
- gminne
- wewnętrzne (objęte współwłasnością prywatnych osób)
Prawo korzystania z drogi (służebność) – może być odpłatna.
Krajowe – są własnością skarbu państwa, drogami tymi zarządza Dyrektor generalny dróg i autostrad.
Wojewódzkie, powiatowe, gminne – należą do samorządu terytorialnego
Rowy – należą do spółek wodnych!
Droga – jest budowlą w świetle przepisów prawa budowlanego (obok tego jest pas drogowy).
Ulica – to droga na terenie zabudowanym bądź przeznaczonym do zabudowy.
Jezdnia – droga przeznaczona do poruszania się pojazdami.
Autostrada, droga ekspresowa – określenie ich następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów.
Drogi krajowe należą do skarbu państwa.
Minister właściwy ds. transportu określa co jest droga krajowa.
Drogi o znaczeniu strategicznym maja być utrzymane w dobrym stanie.
Drogi wojewódzkie – to drogi łączące poszczególne miasta. Zarządza nimi zarząd województwa wraz z Marszalkiem. Sejmik województwa w drodze uchwały ustanawia drogi wojewódzkie w porozumieniu z ministrem ds. transportu.
Drogi powiatowe – łącza siedziby powiatów z siedzibami gmin i siedziby gmin miedzy sobą. Rada powiatu w drodze uchwały wyznacza drogi powiatowe. Wymaga to porozumienia z zarządem wojewódzkim i po zasięgnięciu opinii wójtów.
Drogi gminne – drogi o znaczeniu lokalnym z wyłączeniem dróg wewnętrznych. Rada gminy w drodze uchwały ustala która droga jest droga gminna będąc w stałym porozumieniu z zarządem powiatu.
Rada powiatu w drodze uchwały może zmienić status drogi.
Drogi osiedlowe, dojazdowe do gruntów, dojazdy do obiektów, będących własnością przedsiębiorców, place manewrowe przed dworcami autobusowymi, kolejowymi – są to drogi wewnętrzne.
Przebudowa, remont, utrzymanie, oznakowanie oraz zarządzanie droga wewnętrzna należy do właściciela nieruchomości.
Oznakowanie dróg wewnętrznych spoczywa na zarządcy (właścicielu)
Każda droga ma swój numer.