Teoria kultywacji postaw George’a Gerbnera

 

-          Nałogowi telewidzowie oglądają bardzo dużo dramatycznej przemocy, a obrazy te zaszczepiają w nich przesadnie pesymistyczne przekonanie, że świat jest zły i przerażający.

 WSKAŹNIK PRZEMOCY:

•Dramaturgiczna przemoc według Gerbnera to otwarte użycie siły fizycznej (przy użyciu broni czy bez niej, skierowanej przeciw samemu sobie lub innym osobom) wymuszające działanie wbrew własnej woli z powodu groźby zranienia i/lub śmierci lub też zagrożenia, że samemu zostanie się ofiarą, w ramach biegu wydarzeń przedstawionych w fabule.

•Definicja ta eliminuje werbalne ataki, puste groźby czy obrzucanie się tortem w komediach. Obejmuje za to fizyczne ataki przedstawione w komiksach.

•Scenami przemocy są np.: przypadki Kojota goniącego Strusia Pędziwiatra, ale również relacje z katastrof drogowych i nieszczęść spowodowanych przez siły natury.

 

RÓWNA PRZEMOC, NIERÓWNE RYZYKO:

•Raport Gerbnera:

•W serialach posiłkujących się przemocą pojawia się średnio 5 gwałtownych incydentów na godzinę.

•Zanim przeciętny widz telewizyjny skończy szkołę średnią, zobaczy na ekranie telewizora około 13 000 przypadków nagłej śmierci.

•Każdego tygodnia 2/3 głównych bohaterów seriali w taki czy inny sposób uczestniczy w akcie przemocy. Dotyczy to w równej mierze bohaterów jak i złoczyńców.

•Różnice dotyczące osób, wobec których stosuje się siłę fizyczną w telewizji zależą od: rasy, wieku i rodzaju tych osób.

 •Osoby starsze i dzieci doznają znacznie większych szkód niż młode i w średnim wieku.

•Afroamerykanie i Latynosi są bici i zabijani znacznie częściej niż biali.

•Robotnicy częściej dostają po głowie niż wykształceni pracownicy wyższego szczebla.

•Bycie kimś innym niż wyraźnie białym człowiekiem wiąże się z ryzykiem.

•Ryzykownie jest również być kobietą.

•Analiza świata telewizji ujawnia, że 50% ludzi to biali mężczyźni z klasy średniej, a kobiet jest 3 razy mniej niż mężczyzn.

 •Podsumowanie:

            Ludzi znajdujących się na marginesach amerykańskiego społeczeństwa umieszcza się w symbolicznej podwójnej strefie zagrożenia. Ich istnienie jest ignorowane, lecz jednocześnie nadmiernie eksponuje się ich bezbronność wobec przemocy. Jeśli już znajdą swoje miejsce w scenariuszu, często dzieje się to dlatego, że przypisuje się im rolę ofiary. Nic więc dziwnego, że tacy sami ludzie ujawniają największy strach przed przemocą po wyłączeniu odbiornika telewizyjnego.

  

USTALANIE PROFILU WIDZÓW:

•Skutki długotrwałego oglądania telewizji można rozpoznać dopiero po latach powolnego narastania jego wpływu na postawy widza.

•Gerbner przyjmuje, że górny limit sporadycznego oglądania telewizji nie przekracza 2 godzin dziennie.

•Stali widzowie to ci, którzy przyznają, że wchłaniają telewizję przez minimum 4 godziny dziennie. Jest to tzw. „typ telewizyjny”.

•Stałych telewidzów jest nieco więcej niż sporadycznych, lecz obie grupy obejmują mniej więcej po ¼ populacji. Osoby, które mieszczą się w przeciętnym przedziale 2-4 godzin należą do drugiej połowy populacji.

 •Typy telewizyjne nie włączają odbiornika po to, by oglądać konkretny program czy serial. Chcą po prostu oglądać telewizję jako taką.

•Typ sporadycznego widza wykazuje większą selektywność, wyłączając odbiornik po zakończeniu ulubionego programu.

•Teoria kultywowania postaw przyjmuje, że typ telewizyjny postrzega świat jako bardziej groźny.

 ZRÓŻNICOWANIE KULTYWOWANIA:

•Jest to różnica procentowa ukazująca „reakcję na telewizję” w obrębie porównywalnych grup uporczywych i sporadycznych widzów.

•Postawy względem czterech kwestii:

•Szanse uwikłania w akty przemocy – Widz sporadyczny przewiduje, że w ciągu najbliższego tygodnia zostanie ofiarą przemocy wynosi 1:100, a odbiorca stały uważa, że stosunek ten wynosi 1:10. Faktyczne statystyki przestępstw wskazują, że bardziej realistyczny byłyby szacunek 1:10 000.

            Ciekawostka – dzieci nałogowo oglądające telewizję zgadzają się, że niemal zawsze można uderzyć kogoś jeśli się ma do tego dobry powód.

•Obawa przed samotnym wieczornym spacerem – Odbiorca stały zazwyczaj wyolbrzymia działania przestępcze, wierząc, że zdarzają się one dziesięciokrotnie częściej niż na to wskazują dane. W rzeczywistości napaść uliczna jest mniejszym zagrożeniem niż uszkodzenie ciała w wyniku wypadków samochodowych.

•Postrzeganie działań policji – Stali odbiorcy wierzą, że 5% społeczeństwa zajmuje się ochroną prawa. Ich świat wideo zaludniony jest przez policjantów i agentów. Odbiorca sporadyczny szacuje tę liczbę na 1%. Typ telewizyjny zakłada, że policjanci niemal codziennie używają broni palnej, co nie jest prawdą.

•Ogólny brak zaufania do ludzi – Stały odbiorca nie ufa motywom, jakimi kierują się inni ludzie. Podpisuje się pod wypowiedziami każącymi ludziom spodziewać się najgorszego np. „Dołóż innym, zanim oni dołożą tobie”. Gerbner nazywa to syndromem podłego świata.

•Umysł stałego widza staje się płodnym gruntem, na którym łatwo zasiać myśli o zagrożeniu.

•Proces kultywowania postaw odbywa się poprzez uśrednianie oraz rezonans.

 

UŚREDNIANIE:

•To termin Gerbnera opisujący proces „zamazywania, stapiania i odkształcania”, któremu podlegają stali odbiorcy.

•Typy telewizyjne rozwijają wspólnotę poglądów w efekcie nieustannego wystawiania na działanie tych samych obrazów i haseł.

•Stacje radiowe dokonują daleko idącej segmentacji odbiorców. Natomiast telewizja poszerza zasięg odbiorców ponieważ stara się przyciągnąć możliwie jak najszersze kręgi widzów przez uśrednianie programu ogólnego.

•Telewizja ujednolica odbiorców, przez co uporczywi widzowie zaczynają przejawiać ten sam punkt widzenia.

•Telewizja ustala główny nurt kultury.

REZONANS:
•Symboliczny obraz wielokrotnie powtarzany na ekranie może sprawić, że w umyśle widza wciąż na nowo będzie się odgrywać jego własne doświadczenie życiowe.

•Przystawalność świata telewizyjnego i autentycznych doświadczeń może wywołać rezonans i doprowadzić do wyraźnie wzmocnionych wzorców kultywowania postaw. Stały odbiorca, który był ofiarą przemocy fizycznej, otrzymuje podwójną jej dawkę.

•Teza głównego nurtu kultury i rezonansu pozwoliła Gerbnerowi odkryć, że dla wielu osób często oglądających telewizję świat jest miejscem przerażającym.

  

KRYTYKA:

Analiza kultury G. Gerbnera wywołała wiele zastrzeżeń w środowisku naukowym i ciągle poddawana jest dyskusji. Teoria dotyka bowiem podstawowych kwestii demokracji, otwarcie atakując wiarygodność instytucji medialnych w społeczeństwie demokratycznym.