Rachunkowość 15.11.08r.

Podręcznik - Rachunkowość finansowa – Wojciech Nastaj

Definicja Rachunkowości –

To system zamkniętej ewidencji gospodarczej, odzwierciedlającej w formie pieniężnej zjawiska i procesy gospodarcze oraz sytuacje majątkową i wynik działalności podmiotów gospodarczych.

Skład funkcji i nadrzędne zasady rachunkowości.

Rachunkowość podmiotu gospodarczego składa się z 7 części:

1. Opisu przyjętych zasad rachunkowości – ustalone i stosowane przez jednostkę odpowiednie dla rodzaju jej działalności rozwiązania dopuszczone przepisami ustawy

2. Ksiąg rachunkowych obejmujących: dziennik, księgę główną oraz zestawienie obrotów i sald księgi głównej i pomocniczej, a ponadto wykaz składników aktywów i pasywów

3. Inwentaryzacja aktywów i pasywów

4. Wyceny aktywów i pasywów oraz ustalenia wyniku finansowego

5. Sprawozdawczości finansowej

6. Gromadzenie i przechowywania dochodów księgowych i pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawy

7. Weryfikacji sprawozdań finansowych oraz biegłych rewidentów (audytorów)

Funkcje które powinna spełniać rachunkowość, można przedstawić w następujący sposób:

1. Funkcja informacyjna – tworzenie zbiorów danych wykorzystywanych przy sporządzaniu sprawozdań finansowych

2. Funkcja kontrolna – dokumentowanie wszystkich operacji gospodarczych, sporządzanie finansów obrotów i sald na koniec każdego okresu sprawozdawczego

3. Funkcja sprawozdawcza – sporządzanie sprawozdań finansowych i przekazywanie ich do urzędów skarbowych i statystycznych oraz przez spółki kapitałowe dla akcjonariuszy i udziałowców

Realizacja zadań stawianych przez rachunkowość wymaga spełnienia określonych warunków i zasad jej prowadzenia. Najważniejsze zasady rachunkowości to :

1. Zasady memoriału – polegająca na ujmowaniu księgach rachunkowych oraz sprawozdaniach finansowych ogółu operacji gospodarczych dotyczących danego kresu

2. Zasady współmierności – w księgach rachunkowych i w wyniku finansowym należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające przychody i związane z nimi koszty

3. Zasada periodyzacji – polega na podziale zdarzeń gospodarczych na okresy

4. Zasada istotności – wszystkie zdarzenia wpływające na działalność i sytuacje finansowa jednostki powinny być uwzględniane na sprawozdaniu finansowym

5. Zasada ciągłość – polega na stosowaniu w kolejnych latach przyjętego sposobu postępowania – szczególnie dotyczy to sposobu wyceny elementów majątku

6. Zasada ostrożności – ostrożnej wyceny, przejawia się w sposobie podejścia do sposobów wyceny składników majątkowych

7. Zasada wyższości treści nad formą – operacje gospodarcze musza być ujęte w księgach, a następnie wykazane w sprawozdaniach finansowych z godnie z ich treścią i rzeczywistością ekonomiczną: nawet jeśli z formalnego punktu widzenia nie powinien się tam znaleźć

8. Zasada kontumacji działalności – jednostka nie zamierza, nie jest zmuszona do likwidacji lub istotnego wyszczuplenia skali swojej działalności

Oprócz wymienionych zasad rachunkowości ważne są również metody rachunkowości:

Pięć podstawowych metod rachunkowości to :

- metoda podmiotowa – wszystkie operacje i pomiar należy prowadzić z punktu widzenia danego podmiotu gospodarczego

-metoda bilansowa – wszystkie zjawiska gospodarcze należy analizować dwustronnie, np. jakie koszty poniesiono na realizowane przychody?

-metoda momentów i okresów sprawozdawczych – przygotowanie okresów informacji na temat wartości posiadanego majątku i źródeł jego finansowania, wartości zrealizowanych przychodów i poniesionych kosztów, osiągniętego wyniku finansowego

-metoda grupowania- składniki majątków i źródła jego finansowania powinny być grupowane w jednostce w oparciu przyjęte kryteria

-metoda wyceny- przedmiotem rachunkowości mogą być zjawiska wymienne w pieniądzu

Cześć II

Aktywa i pasywa firmy

Aktywa – to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe, o wiarygodnie określonej wartośći, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które zgodnie z oczekiwaniami spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.

Aktywa podmiotu gospodarczego dzielimy na :

Aktywa trwałe:

Według ustawy – to te aktywa jednostki, które nie są zaliczane do aktywów obrotowych, cechuje je czas użytkowania w danej jednostce ponad rok i brak zmienności własnej postaci.

Aktywa obrotowe:

1. Aktywa Przeczowa – przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesiącu od dnia bilansowego lub w czasie normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danego podmiotu, niedużej niż 1 rok

2. Aktywa finansowe – płatne i wymagalne lub przeznaczone do zużycia, w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia

3. Aktywa pieniężna

4. Należności:

- z tytułu dostaw i usług

- inne należności o terminie spłaty krótszym niż 1 rok

e) Rozliczenia międzyokresowe

Poniższa tabela przedstawia podstawowe grupy składników majątku trwałego – określone jako aktywa trwałe.

AKTYWA TRWAŁE WEDŁUG BILANSU

Tabela:

I WARTOŚCI NIEMATERIALNE I TRWAŁE

1. Koszty zakończone prac rozwojowych

2. Wartośc firmy

3. Inne wartości niematerialne, prawne

4. Zaliczki na wartości niematerialne i prawne

II RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE

1. Środki trwałe

2. Środki trwałe w budowie

3. Zaliczki na środki trwałe w budowie

III NALEŻNOSCI DŁUGOTERMINOWE

1. Od jednostek powiązanych

2. Od jednostek pozostałych

IV INWESTYCJE DŁUGOTEMRINOWE

1. Nieruchomości

2. Wartości niematerialne i prawne

3. Długoterminowe aktywa finansowe

4. Inne inwestycje długoterminowe

V DŁUGOTEMINOWE ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE

1. Aktywa z tytułu podatku dochodowego

2. Inne rozliczenia międzyokresowe

Wartości niematerialne i prawne - to nabyte przez jednostkę prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania o okresie ekonomicznej, użyteczności ponad jeden rok, przeznaczone do uzywania na potrzeby jednostki, szczególnie:

- Prawa autorskie, prawa pokrewne, licencje i koncesje

- Prawa do wynalazków patentów znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz budowniczych

….

Majątek obrotowy : cechą charakterystycznych składników majątku obrotowego jest ciągła zmiana w postaci pod która występuje.

Poniższa tabela przedstawia podstawowe grupy majątku obrotowego – określone jako aktywa obrotowe.

AKTYWA OBROTOWE WEDŁUG BILANSU

Tabela:

I ZAPASY

1. Materiały

2. Pól produkty i produkty w toku

3. Produkty gotowe

4. Towary

5. Zaliczki na dostawy

II NALEŻNOŚCI KRÓTKOTERMINOWE

1. Należności od jednostek powiązanych

1. Z tytułu dostaw i usług

2. Inne

1. Należności od pozostałych jednostek

1. Dostaw do usług

2. Z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych

3. Inne

4. Dochodzone na drodze sądowej

III INWESTYCJE KRÓTKOTERMINOWE

1. Krótko terminowe aktywa finansowe

1. Udziały, akcje, inne papiery wartościowe, udzielone pożyczki

2. Środki pieniężne, inne aktywa pieniężne

1. Inne inwestycje krótkoterminowe

IV KRÓTKOTERMINOWE ROZLICZENIA MIEDYZOKRESOWE

Zapasy –

Materiały -

Pasywa – to źródła finansowe majątku firmy. Występują dwie podstawowe grupy pasywów:

- kapitał własny

- zobowiązania

Poniższa tabela przedstawia kapitały własne – pasywy – według bilansu

Tabela:

KAPITAŁY WŁASNE WEDŁUG BILANSU

I KAPITAŁ (FUNDUSZ) PODSTAWOWY, (FUNDUSZ ZAŁOŻYCIELSKI, KAPITAŁ UDZIAŁOWY, KAPITAŁ AKCYJNY)

II NALEŻNE WPŁATY NA KAPITAŁ PODSTAWOWY (WARTOŚC UJEMNA)

III UDZIAŁY (AKCJE) WŁASNE (WŁASNOŚC UJEMNA)

IV KAPITAŁ (FUNDUSZ) ZAPASOWY

V KAPITAŁ (FUNDUSZ) AKTUALIZACJA WYCENY

VI POZOSTAŁE KAPITAŁY (FUNDUSZ) REZEROWE

VII ZYSK (STRATA) Z LAT UBIEGŁYCH

VIII ZYSK (STRATA) NETTO (Z ROKU BIEŻACEGO)

IX ODPISY Z ZYSKU NETTO W CIAGU ROKU OBROTOWEGO (WIELKOŚC UJEMNA)

Kapitał (fundusz) własne – stanowią równą wartośc składników majątkowych, wzniesionych na stałe do podmiotu gospodarczego przez właściciela lub współwłaścicieli oraz opracowany przez smą firmę w toku działalności części zysku. Kapitały (fundusze) własne nazywane są róznie, w zależności od sposobów w jaki powstały. W spółkach prawa handlowego (akcyjne z ograniczoną odpowiedzialnością, komandytowo – akcyjnej). Kapitał wymagalny w momencie powołania firmy nazywany jest kapitałem zakładowym. A kapitał tworzony z wypracowanego przed podmiot zysku, określony jest kapitałem rezerwowym lub zapasowym. W przedsiębiorstwach państowywch na dzień powołania przedsiębiorstwa wymagany jest fundusz założycielski. Natomiast fundusz z zysku to fundusz przedsiębiorstwa. W spółdzielniach występuje odpowiednio fundusz udziałowy spółdzielni i fundusz zasobowy.

…

Poniższa tabela przedstawia zobowiązania i rezerwy na zobowiązania – na pasywach według bilansu.

Tabela:

ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIAZANIA

I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA (Z TYTUŁU ODROCZONEGO PODATKU DOCHODOWEGO I NA ŚWIADCZENIA EMERYTALNE)

II ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE (KREDYTY I POŻYCZKI ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU EMISJI DŁUŻNYCH PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH)

III ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE

IV ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE

Zobowiązania -