Temat: Szkoła jako środowisko wychowawcze
Szkoła
Jest to instytucja oświatowo – wychowawcza , która spełnia trzy podstawowe funkcje:
1. dydaktyczną
2. wychowawczą
3. opiekuńczą
Z dniem 01.09.1999 roku– jest to dzień wejścia w życie reformy ustroju szkolnego.
Wyróżniamy następujące szczeble i etapy szkolnictwa .
Obecnie obowiązek szkolny jest od 6 roku życia do 18 roku życia
1. klasa 0 (obowiązkowa) – etap przygotowawczy
2. pierwszy dydaktyczno – naukowy – szkoły podstawowe:
- ogólne
- z klasami integracyjnymi
- specjalne
- szkoły życia przeznaczone dla osób , dzieci z upośledzeniem lekkim umiarkowanym i znacznym
- szkoła baletowa
- sportowa
- językowa
Podział ze względu na finansowanie :
• państwowe – w całości przez państwo
• społeczne- państwo / rodzice 50/50%
• prywatne w 100% finansowane przez rodziców bądź też uczniów.
Istnieją dwa ministerstwa edukacji:
• MEN – Ministerstwo Edukacji Narodowej
• MWE – Ministerstwo Wyższej Edukacji
3. Szkoła podstawowa składa się z dwóch etapów :
1. kształcenie zintegrowane – klasy 1-3- ocena jest opisowa
2. nauczanie blokowe – klasy 4-6 – oceny stopniowe – kończy się egzaminem sprawdzającym.
4. gimnazjum– trwa 3 lata- nauka przedmiotowa – kończy się egzaminem prooriętującym
Rozróżniamy :- gimnazja państwowe
- gimnazja prywatne
5. szkolnictwo ponadgimnazjalne
* licea ogólnokształcące – 3 lata
* licea profilowane - 3 lata
* technika – 4 lata
* szkoła zawodowa – przyzakładowa , kończąca się egzaminem metodycznym 3 lata
* szkoła zasadnicza – może ją otworzyć każdy
Etap nieobowiązkowy szkolnictwa – szkolnictwo wyższe
• policealne studium – 2 letnie – pomaturalne , policealne – nie daje wyższego wykształcenia.
• kolegium – nauczycielskie, językowe , prawników , społeczne – po zakończeniu ma się wykształcenie wyższe ale nie brane pod uwagę przy podjęciu pracy.
• Po ukończeniu 3 letnich studiów licencjackich ma się wykształcenie wyższe pierwszego stopnia.
• Uniwersytety – łódzki 3 lub 5 lat – medyczny pielęgniarski3 lub5lat, lekarski 6 +2 starzu, stomatologia 6+1+2 starzu
• Politechnika – inżynier 3,5 roku , magister 2 lata.
• Akademia sztuk pięknych 4,5 roku.
• Akademia muzyczna- wokal 4 lata, kompozytora 6 lat , inne po 5 lat
• Filmowa – aktorski 4 lata , inne po 5 lat
• AWF – 5lat
• Seminarium duchowne 6 lat.
Wytyczne ministerstwa do dojrzałości szkolnej
1. dojrzałość fizyczna - wzrost i ciężar ciała , sprawność motoryczna (duża to cała osoba , zwinność , szybkość , gibkość .motoryka mała to ręka i stopa ) funkcje – zmysłów, słuchu , wzroku, węchu, ogólny stan zdrowia.
2. dojrzałość psychiczna- rozumienie symboliki, orientacja w świecie , operacje umysłowe, prawidłowa analiza wzrokowa i słuchowa, koncentracja uwagi.
3. dojrzałość emocjonalna – chętnie i łatwo nawiązuje kontakt z nauczycielem i kolegami , posiada umiejętności podporządkowania się niezbędnym wmaganiom dyscypliny, jest obowiązkowe, wytrwałe i wrażliwe na opinię nauczyciela
• kierowanie i kontrolowanie własnymi uczuciami
• zmiany w nasileniu uczuć
• wytrwałość w pracy, oraz celowa działalność
• podejmowanie inicjatyw
• doprowadzenie podjętych działań do końca.
4. dojrzałość społeczna – poczucie obowiązku , umiejętność pracy w grupie , oraz społeczności klasowej , nawiązywanie kontaktów społecznych.
PIERWSZE WADY MOWY
1. ALALIA – Brak mowy który nigdy wcześniej się nie wykształcił , są dwa rodzaje alalii.:
* słuchowa- osoby nieme , słyszą ale nie mogą mówić
* alalia motoryczna- jest zaburzony słuch i mowa , nie mogą mówić i nie słyszą .
2. AFAZJA – To brak mowy , który wcześniej był wykształcony, bądź który wcześniej
Wykształcił się .dzieje się tak na skutek wypadku drogowego, bądź na placach budowy , po trepanacji czaszki , na skutek wylewu , po zapadnięciu w śpiączkę , na skutek traumatycznego przeżycia .
2. MUTYZM – Jest to chwilowy brak mowy spowodowany sytuacją stresogenną.
Jest 11 typów mutyzmu ale 2 najważniejsze
MUTYZM SYTUACYJNY - np.: przed publicznymi wystąpieniami , osoby nadwrażliwe
MUTYZM OSOBOWO PRZEDMIOTOWY – np.: przy przemocy seksualnej , psychicznej , fizycznej, ( gdy osoby widzą swojego oprawcę )
Sygmatyzm (seplenienie)
Jest to wada wymowy zwana inaczej seplenieniem, polegająca na nieprawidłowej realizacji głosek zębowych, które w zależności od miejsca artykulacji można podzielić na trzy grupy:
S, z, c, dz - głoski syczące
Š, ž, č, dż -głoski szumiące
Ś, ź, ć, dź - głoski ciszące
Rozróżnia się kilka podstawowych rodzajów seplenienia:
seplenienie międzyzębowe - w czasie wymowy głosek jednego z szeregów, albo wszystkich trzech język wsuwa się między zęby, wada ta nie ustępuje samoistnie, lecz wymaga wielu ćwiczeń z terapeutą.
seplenienie boczne - dotyczy również głosek trzech szeregów, podczas wymowy język ułożony jest niesymetrycznie, dźwiękom towarzyszy nieprzyjemne brzmienie.
seplenienie wargowozębowe - język nie bierze udziału w ich wymowie. Głoski wymawiane są wargami charakterystycznie wysuniętymi do przodu, jak podczas wydmuchiwania powietrza.
sygmatyzm nosowy - przy artykulacji głosek powietrze wydostaje się przez nos
sygmatyzm krtaniowy
sygmatyzm gardłowy
ostre gwiżdżące s
Przyczynami seplenienia może być: nieprawidłowa budowa narządów mowy, upośledzony słuch, naśladownictwo, nieprawidłowy zgryz oraz niesprawność języka i warg.
Rotacyzm (reranie)
Wada ta zwana inaczej reraniem polega na nieprawidłowej realizacji głoski r. Przyczyną nieprawidłowej wymowy głoski r może być między innymi budowa anatomiczna języka (np. zbyt krótkie wędzidełko), obniżony poziom słuchu, słaba zdolność koncentracji uwagi na dźwiękach mowy, opóźniony rozwój ruchowy, opóźniony rozwój umysłowy i nieprawidłowe wzorcewymowy z otoczenia dziecka.
Ubezdźwięcznianie
Polega na wymawianiu głosek dźwięcznych bezdźwięcznie bez drgań wiązadeł głosowych (b-p, w-f, g-k, d-t, ż-sz, z-s, ź-ś, dz-c, dź-ć). Przyczyny bezdźwięczności to: zaburzenia słuchu fonematycznego, słaba motoryka narządów artykulacyjnych- wargi i policzki są wiotkie, mała pojemność klatki piersiowej.
Nosowanie
Głoski nosowe m, mi, n, ni, ę, ą- wymawiane są jak ustne i odwrotnie- ustne z poszumem nosowym. Wyróżnia się nosowanie zamknięte, otwarte i mieszane. Przyczyną nosowania zamkniętego jest niedrożność jamy nosowo- gardłowej na skutek częstych stanów kataralnych, przerostu trzeciego migdałka lub polipów.
Nosowanie otwarte
spowodowane jest wadami anatomicznymi, takimi jak rozszczepy podniebienia, wargi górnej i zniekształcenia szczęki dolnej oraz krótkie podniebienie. Nosowanie jest wadą wymowy spotykaną rzadziej, nie należy go jednak lekceważyć.
Wadliwa wymowa głosek k, g
Głoski te są zastępowane głoskami t, d. Są one wynikiem nieprawidłowej pracy języka.
Dyslalia całkowita (bełkot)
Jest to nieprawidłowa wymowa polegająca na opuszczaniu, zastępowaniu lub deformowaniu prawie wszystkich głosek. Wymowa dzieci z tego rodzaju dyslalią jest prawie w ogóle niezrozumiała.
Jąkanie
Jąkanie to zaburzenie płynności, tempa i rytmu mówienia spowodowane nadmiernym napięciem mięśni oddechowych, fonacyjnych i artykulacyjnych.
Ze względu na występujące objawy wyróżniamy jąkanie:
kloniczne - cechuje się krótkimi zahamowaniami mowy i wielokrotnym powtarzaniem sylab
toniczne - cechuje się dłuższymi zahamowaniami i wielokrotnym powtarzaniem głosek
jąkanie toniczne ze współruchami czyli dodatkowymi ruchami kończyn.
jąkanie właściwe należy jednak rozróżnić od jąkania wczesnodziecięcego, które występuje u dzieci między 3 a 5 rokiem życia na skutek nieukończonego rozwoju psychicznego, małej sprawności narządów artykulacyjnych, nie dość szybkim kojarzeniem nazwy z pojęciem. Taka dysharmonia między potrzebą wyrażania swoich przeżyć i myśli a możliwościami w tym zakresie występuje u ponad połowy dzieci w wieku przedszkolnym i mija samoistnie po zwiększeniu sprawności w posługiwaniu się mową. Jeśli jednak twoje dziecko skończyło 6 lat i nadal się jąka, zgłoś się do logopedy.