PUBLIC MENAGEMENT ĆWICZENIA

1. Nowe kierunki zarządzania publicznego i współczesne kierunki myśli polityczno-prawnej.

1. Natura władzy publicznej

- podejście konserwatywne: inaczej rozumiana perspektywa władzy, Głównym pytaniem stawianym w tym podejściu jest : co to znaczy że coś jest władzą i jaka jest jej natura? Konserwatyzm traktuje władzę w sposób paternalistyczny. Opieka państwa nad obywatelem, organizacja życia, traktowanie w sposób ojcowski.

Relacja między państwem a rynkiem – w zależności od konkretnych wydarzeń pojawia się etatyzm lub interwencjonizm państwowy.

- podejście kolektywistyczne: władza powinna być aktywna w różnych sferach życia człowieka, istnieje żeby zaspokoić jego potrzeby. (państwo dobrobytu, opiekuńcze-inaczej welfare state). W USA wiąże się ono z okresem New Deal’u. Państwo musi poradzić sobie z kryzysem - zmniejszyć bezrobocie i ożywić gospodarkę. Państwo udziela pożyczek dla zwiększenia inwestycji w przemyśle.. Wprowadza wielkie roboty publiczne dla zmniejszania bezrobocia. Umożliwia działanie związkom zawodowym. Wprowadzony zostaje zakaz pracy dzieci, maksymalny czas pracy i minimum płac, system ubezpieczeń na starość, po części także bezpłatna służba zdrowia. Reformy te miały na celu pobudzenie inicjatywy prywatnej w sferze ekonomicznej i mechanizmów łagodzenia napięć w sferze społecznej. Kryzys i New Deal przekształcił Stany Zjednoczone w państwo usług socjalnych (social service state) Przykładem kolektywistycznego podejścia do władzy publicznej jest instytucja technokratycznej Unii Europejskiej.

-podejście neoliberalne: praktyczny brak państwa, wolny rynek. Instytucjami przykładowymi tutaj są Międzynarodowy Fundusz Walutowy oraz Bank Światowy. W podejściu neoliberalnym można wymienić 3 „nurty” polityczne:

*taczeryzm - liberalna polityka gospodarcza prowadzona przez Margaret Thatcher, premier Wielkiej Brytanii w latach 1979–1990, cechująca się m.in. ograniczaniem roli państwa i związków zawodowych w gospodarce

*reaganomika -  polityka gospodarcza prowadzona w USA za prezydentury Ronalda Reagana, cechującasię obniżaniem podatków, zmniejszaniem wydatków budżetowych, 

Ograniczaingerencji państwa w gospodarkę i ograniczaniem inflacji przez kontrolę ilości pieniędzy w obiegu.

*leseferyzm - doktryna zakładająca ,że państwo nie powinno wywierać żadnego bezpośredniego wpływu na gospodarkę, natomiast ma ograniczyć się do utrzymania prawa i porządku, pozostawiając sprawę kształtowania gospodarki wolnemu rynkowi.

- podejście tzw. trzeciej drogi: system społeczno-gospodarczy pośredni między socjalizmem a liberalizmem. Twórcy "trzeciej drogi" przekonywali, że można stworzyć system efektywny i jednocześnie sprawiedliwy, gdy jego podstawą będzie prywatna własność, konkurencja i mechanizm rynkowy, a państwo będzie miało obowiązki socjalne wobec społeczeństwa, polegające na wyrównywaniu poziomu życia. Tak zorganizowana gospodarka miała pobudzać rozwój i zapewnić długookresową równowagę. Podejście to zakłada państwo prawa z elementem socjalnym oraz gospodarkę rynkową z elementem społecznym. Występuje tutaj także podkreślenie zasady pomocniczości w nawiązaniu do społecznej nauki kościoła katolickiego. Źródeł tego podejścia możemy doszukiwać się w działalności Antoniego Giddensa oraz Toniego Blaira.

POSTPOLITYKA -w połowie lat 90. Wzrost podejścia kolektywistycznego, wyzbycie się ideologii. Krytyka neoliberalizmu, w oparciu o którą pojawia się Public Governance

b) pojęcia polityki wobec administracji i polityki administracji

2 modele gospodarki:

-model reński, kontynentalny – nastawiony na większą rolę władzy – Market Failer:obawa o to, że rynek jest zawodny

- model naoamerykański, rynkowy: rynek niezawodny, zawodna władza – Goverment Failer

*Przedmiot nauki o polityce administracji
Przedmiotem nauki o polityce administracji jest osiąganie przez administrację celów.

*Różnica między pojęciami „polityka administracji” i „polityka administracyjna”
Polityka administracji to polityka prowadzona przez administrację, natomiast polityka administracyjna to polityka prowadzona wobec administracji, np. wpływanie na kształt czy metody działania administracji przez władzę ustawodawczą lub przez partie polityczne.

*Polityki szczegółowe administracji
Polityki szczegółowe administracji to polityki prowadzone przez administrację w wybranych dziedzinach, np. polityka edukacyjna, polityka obronna czy polityka gospodarcza.

*Polityka a administracja

•Główne idee przewodnie

–Administracja bez polityki nie miałaby kierunku postępowania, a polityka bez administracji to utopia

–Administracja nie robi polityki, ale uruchamia procesy technicznie niezbędne by polityka się realizowała

–Administracja powinna się charakteryzować starannym wykonaniem, inteligentną interpretacją, właściwą sugestią (AP to nie tylko narzędzie polityki, aktywna rola)

3. Polityka publiczna według Jerzego Hausnera

Polityka publiczna to szczególny rodzaj polityki, którą prowadza organy władzy publicznej, przede wszystkim rząd i samorząd terytorialny. Polityki publiczne prowadzone są w wyodrębnionych obszarach życia społecznego z użyciem specyficznych technologii, które nadają tym politykom charakter techniczny i pozornie odpolityczniają je. Elementy stosowanych w tym przypadku technologii to: dostępne środki, różnorodne techniki, rodzaje uzasadnień podejmowanych działań, wiedza decydentów oraz ekspertyza, którą dysponują. Polityka publiczna wg Hausnera jest bliska pojęciu zarządzania publicznego, które polega przecież na projektowaniu i wdrażaniu polityk publicznych. Jest to proces wieloetapowy o następujących fazach:

-definiowanie problemu i uznanie go za sprawę wymagającą interwencji publicznej (agenda setting)

- formułowanie polityki, określonych rozwiązań, w tym analiza możliwości

-legitymizacja określonych działa

-wprowadzenie w życie określonych rozwiązań, dostarczenie odpowiednich zasobów finansowych, ludzkich i organizacyjnych

-ocena wprowadzonych rozwiązań i ich korekta

d) pojęcie zarządzania publicznego i jego cechy

zarządzanie publiczne: użycie władzy politycznej i sprawowanie kontroli w odniesieniu do wykorzystania zasobów istotnych dla rozwoju społeczno-gospodarczego, do kształtowania warunków działąnia podmiotów gospodarczych oraz zasad rozdziału korzyści, jak też do relacji między rządzącymi a rządzonymi [definicja Banku Światowego]. Tak rozumiane zarządzanie publiczne przejawia się jako:

• Forma reżimu politycznego

• Proces sprawowania władzy i zarządzanie gospodarczymi i społecznymi zasobami kraju na rzecz jego rozwoju

• Zdolność rządu do projektowania, formułowania i wdrażania programów politycznych, realizowania przypisanych mu funkcji.

Zasadnicze różnice między tradycyjnym modelem idealnej biurokracji a współczesnym zarządzaniem publicznym przedstawia poniższe porównanie ich CECH.

1. Polityka Publiczna

1. Instrumenty polityki publicznej:

Wdrażając polityki publiczne (różnorodne działania publiczne) państwo i społeczeństwo mają do wyboru szeroką skalę instrumentów i typów interwencji. Zazwyczaj potrzebna jest szeroka gama

różnorodnych narzędzi, od informacji i edukacji, przez rozwiązania oparte na mechanizmach rynkowych aż po narzucanie regulacji prawnych i prowadzenie bezpośrednich interwencji. Brytyjscy eksperci zaproponowali taki zestaw narzędzi^[5]:

• informowanie, edukacja (obywatelska), doradztwo (obywatelom)

• bezpośrednia interwencja (np. organizacja policji),

• instrumenty ekonomiczne (podatki, granty, subsydia)

• regulacje i innego typu legislacja (odgórne prawo i inne przepisy mające moc prawa)

• rozwiązania oparte na rynku (np. samoregulacja podmiotów działających na rynku)

Działania publiczne rozumiane jako interwencje państwa rozciągają się od „nie robienia nic”(monitorowanie sytuacji) do stosowania silnej ingerencji w istniejący stan rzeczy, czy ingerencji w wolność jednostki. Brytyjscy eksperci zaproponowali tak zwaną drabinę interwencji. Na najniższym szczeblu państwo powstrzymuje się od działania, a na najwyższym narzuca swoje rozwiązania, czyli eliminuje wybór obywatelowi (np. zakaz palenia w określonych miejscach, zakaz handlowania określonymi towarami). Ale państwo może działać także na rzecz zwiększania skali wyboru, które ma przed sobą obywatel (np. dostęp również do prywatnych placówek zdrowia w ramach ubezpieczenia społecznego). Może także działać, aby nakierowywać obywatela na niedokonywanie określonych wyborów (utrudnienie dostępu do tytoniu), może nakierowywać obywatela na dokonanie określonego wyboru (zwolnienia podatkowe na określone produkty, np. na zakup dostępu do internetu), czy może także nakierowywać obywatela na dokonanie zmiany przyzwyczajeń (np. porzucenie niektórych potraw).

1. Aktorzy polityki publicznej:

Jesteśmy przyzwyczajeni do tego że rząd tworzy polityki publiczne, odpowiada za nie i ponosi trudy aby wszystkie składowe były ze sobą zintegrowane i przynosiły rezultaty. Rząd wciąż decyduje o kształcie polityk, ale zanim podejmie decyzję, bardzo dużo się dzieje. Wiele podmiotów usiłuje wpłynąć na decyzję władz. Często rząd z własnej inicjatywy zaprasza różnych aktorów do współdecydowania. Zaprasza do udziału w konsultacjach, negocjacjach, dialogu. Aktorami polityki publicznej są:

• Podmioty wewnętrzne: wpływają na jej kształt bezpośrednio, zaangażowane w jej tworzenie:

o Sejm i senat

o Rada ministrów i administracja rządowa – polityka wewnętrzna i zagraniczna,

realizują kompetencje niezastrzeżone dla samorządów

o Samorząd terytorialny: samodzielna polityka publiczna na poziomie lokalnym

krajowa rada radiofonii i telewizji, rada polityki pieniężnej i inne samodzielne w

sferze prawa publicznego podmioty

• Podmioty zewnętrzne: bezpośrednio nie podejmują decyzji ale mogą mieć wpływ na kształt

przyjętych rozwiązań m.in.:

• Kadry administracji

• Działacze organizacji pozarządowych NGO

• Działacze związków zawodowych

• Niesformalizowane grupy obywateli lub obywatele pojedynczy.

1. Poziomy, skale i proces tworzenia polityk publicznych

Proces tworzenia polityki publicznej został opisany również w pkt 1 c)

politics - To pierwsze pojęcie oznacza politykę jako proces dochodzenia do decyzji dotyczących określonej społeczności, w którym podmioty tego procesu (podmioty polityczne) przekuwają idee w postulaty, uzgodnienia i decyzje. Dzieje się to poprzez konflikty i porozumienia, negocjacje i forsowanie rozwiązań. Jednym z wymiarów tego procesu jest utrzymanie władzy jako uprawnienia do podejmowania i egzekwowania decyzji.

policy - to treść przyjmowanych rozwiązań – przyjmująca postać aktów normatywnych, strategii, programów i konkretnych przedsięwzięć o charakterze regulacyjnym lub dotyczącym alokacji zasobów, wskazujących cele, środki działania, zasoby i terminy. Fazy:

• Uznawania i definiowania problemu

• Opracowywanie możliwych opcji działania

• Mierzenie skali kosztów i korzyści

• Wybór konkretnego rozwiązania i instrumentów działania

• Wdrażanie rozwiązań

• Ewaluacja rezultatów

STRUMIENIE:

• PROBLEMÓW: problem musi przyciągać uwagę społeczeństwa, być istotny

• ROZWIĄZAŃ: rozwiązania muszą być dostępne, rozwiązanie musi być dopasowane do

kontekstu

• POLITYCZNY: nastawienie opinii publicznej, nastroje społeczne, kampanie grup interesów

Poziomy polityki publicznej wg G. Petersa:

-Pojawienie się organizacji pozarządowych (pokreślenie ich istotności). 2 istotne pojęcia:

HARD LAW: klasyczne akty prawne

SOFT LAW: bardziej strategie działają niż akty prawe, przestrzegane przez sankcji niż akty prawn

1. Pojęcie administracji kooperatywnej

Administracja kooperatywna: administracja oparta coraz szerzej na systemach sieciowych, w których każde ogniwo ma w danej skali swoją rolę do spełnienia, a wszystko działa dzięki przepływom informacji i współdziałaniu samodzielnych instytucji, ustalonych i zbudowanych według ustalonych dla całego systemu standardów i precyzyjnie ustalonych spójnych procedur. Definicja prostsza: Administracja kooperatywna- spaja i koordynuje polityki prowadzone przez różnych aktorów, zapobiega powstaniu chaosu w poszczególnych dziedzinach polityk publicznych (współpraca między państwem, a regionami)

Ramy instytucjonalne administracji kooperatywnej:

• Procedury konsultacji i wymiany informacji

• Stałe platformy wymiany poglądów i konsultacji

• Ponadkrajowe platformy współpracy

Przykład realizacji administracji kooperatywnej: w UE Komitet Regionów

e) 3 modele udziały podmiotów pozarządowych w tworzeniu polityki publicznej:

1. Reaktywny środowisko obywatelskie podejmuje działania zawrotne w odpowiedzi na akty

publicznych środków decyzyjnych

2. Partycypacyjny bezpośredni udział reprezentantów w kreowaniu decyzji publicznych,

rozstrzyga głosowanie.

3. Uczestnictwa obywatelskiego, deliberatywny otwarta partycypacja obywateli w debatach, które określają i rozpatrują kwestie problemowe.

6. Modele realizacji polityk publicznych:

1. Wg Johna Kingdoma – dana kwestia urasta do rangi problemu, pojawia się strumień rozwiązań, strumień układu politycznego, by polityka publiczna mogła „spotkać się” w nurcie działań.

1. Wg Fishera – uwzględnienie stopnia realizacji celów, pytanie o efektywność; kontekst sytuacyjny- istotność działań a ich celowość; kontekst społeczny – badanie wyborów ideologicznych, badanie spójności - czy nasze założenia są spójne z działaniami. Według R. Fishera najlepszym podejściem do negocjacji jest skupienie się wokół ich meritum, czyli na celu i przedmiocie negocjacji. Podejście to powinno się charakteryzować przestrzeganiem następujących zasad:
   -oddzieleniem ludzi od problemu;
   -koncentracji na interesach, a nie na prezentowanych postawach czy stanowiskach stron;
   -przewidywaniu oraz rozważaniu wielu możliwych wariantów rozwiązać problemu przed podjęciem decyzji;
   -stosowanie obiektywnych kryteriów oceny przedmiotu negocjacji.

6. Porównanie polityki partyjnej i publicznej

6. teorie wyjaśniające formułowanie polityk publicznych: BRAK

1. Założenia teoretyczne koncepcji nowego zarządzania publicznego.

1. weberowskie podejście do administracji - idealny model biurokracji i jego cechy

Weber dowodził, że każdy typ władzy wymaga istnienia odpowiedniego i stałego aparatu administracyjnego.

1. Rozczłonowanie celów organizacji na elementarne operacje – zadania, które są za trudne do wykonania przez jednostkę należy rozłożyć na elementarne operacje

2. Standaryzacja metod zarządzania- działalność organizacji jest przewidywalna i niezależna od indywidualnych różnic uczestników organizacji

3. Bezosobowość – idealny kierownik nie przejawia żadnych uczuć wobez swoich podwładnych lub klientów. Zarządza w sposób bezosobowy bezstronny, obiektywny, formalny.

4. Kompetencja – podstawą do zajęcia stanowiska jest wiedza i kwalifikacje zawodowe. Nie liczą się zasługi, tytuł własności lub inne względy Np. wybór demokratyczny.

5. Ciągłość działań organizacji i możliwość ich przewidywania – funkcje w organizacji przypisane są do pozycji w hierarchii. Ludzie na stanowiskach zmieniają się natomiast funkcje pozostają te same.

6. hierarchiczna struktura organizacji – odpowiedzialność urzędników niższych instancji wobec wyższych, uprawnionych do kontrolowania i wpływania na działalność pierwszych, którym przysługuje prawo odwołania się.

7. jednoosobowe kierownictwo –

8. oddzielenie prawa własności od funkcji zarządzania – organizacją biurokratyczną nie powinien zarządzać jej właściciel, gdyż zgodnie z prawem własności właściciel może dysponować swoją własnością wg swego uznania. praca urzędnika jako jego stało i podstawowe zajęcia z które dostaje wynagrodzenie.

9. zasada dokumentacji działalności urzędniczej

Model weberowski – państwo scentralizowanie, zarządzanie publiczne-państwo zdecentralizowane

Cechy biurokraty wg Webera:

- cieszy się wolnością osobistą, podlega władzy jedynie zakresie swych urzędowych obowiązków o bezosobowym charakterze

-działa w ramach jasno zdefiniowanej hierarchii

- Posiada jednoznaczny zakres kompetencji

-sprawuje urząd który opiera się na dobrowolnie zawartej umowie

-posiada wysokie kwalifikacje zawodowe

-sprawowany urząd jest jedynym lub głównym zatrudnieniem tej osoby

-pracuje w całkowitym oderwaniu od własnych środków administrowania, nie ma prawa do zawłaszczenia stanowiska

- podlega systematycznej i ścisłej kontroli.

KRYZYS ADMINISTRACJI WEBEROWSKIEJ, WYMIENIANE WADY:

*nepotyzm

*klientelizm

*korupcja

*koncentracja na procedurze a nie na wyniku

*niska elastyczność i efektywność

*przepisy rodzą więcej przepisów

1. nowe zarządzanie publiczne – elementy koncepcji (państwo minimalne, efektywność ekonomiczna, zasada racjonalnego wyboru)

NPM- zarządzanie publiczne w oderwaniu od administracji ale na podobnych

zasadach. STOSOWANIE MECHANIZMÓW RYNKU W SEKTORZE PUBLICZNYM.

Geneza: taczeryzm, „Next Steps”.

Istota: brak wpływu państwa na rynek. Administracja publiczna ma działać na zasadzie sfery

prywatnej aby utrzymać zasadę efektywności. Państwo tworzy ramy prawne, które

wypełniają rynek, podmioty konkurują ze sobą, zwiększa się jakość, zmniejszają koszty.

• IDEOLOGICZNA PODSTAWA TO NEOLIBERALIZM (LESEFERYZM – PAOSTWO TOCZY SIĘ SAMO

SOBIE, ZASADA STRÓŻA NOCNEGO, NIEWIDZIALNA RĘKA RYNKU, ZASADA RYACJONALNEGO

WYBORU).

• Wykonywanie zadań publicznych na zasadach rynkowych

• Urynkowienie pierwszego sektora

• Orientacja na usługi

• Decentralizacja

• JAKOŚĆ

• Oddzielenie płatnika od nabywcy i świadczeniodawcy – kilka podmiotów ubiega się o

kontrakt na daną usługę

2 główne nurty NPM :

o Rynek i konkurencja

o Menedżeryzm: Zarządzanie przez rezultaty skuteczność wykonywania zadań podlegać ma kontroli; budżet zadaniowy; jakość obsługi, zarządzanie strategiczne;przez rezultaty

Z innego źródła-10 głównych założeń NPM:

1. Administracja publiczna powinna być zorientowana najpierw na osiąganie wyników, a dopiero później na wejścia i procesy działania.

2. Aby osiągnąć wyniki, administracja publiczna po-winna, tam gdzie dostarcza rzeczy i świadczy usługi, czynić lepszy użytek z mechanizmów rynkowej konkurencji: outsourcing, prywatyzacja, przeorganizowanie na wzór prywatnych spółek, zorganizowanie w nowy sposób organów i jednostek organizacyjnych administracji publicznej tak by mogły ze sobą konkurować.

3. Bardziej rynkowa administracja publiczna powinna być zorientowana na konsumentów.

Innymi słowy, organy i – przede wszystkim – agencje rządowe powinny postrzegać osoby i organizacje, z którymi wchodzą w kontakt, jako swoich klientów czy konsumentów, których potrzeby należy znać i zaspokajać.

1. Administracja publiczna powinna zagwarantować, że pewne dobra i usługi są oferowane, ale niekoniecznie musi sama je oferować. Tak więc organy administracyjne mogą realizować swoje funkcje, korzystając z „osób” trzecich: przede wszystkim organizacji prywatnych i organizacji pozarządowych.

2. Administracja publiczna powinna być poddana deregulacji. W przekonaniu zwolenników nowego publicznego zarządzania tradycyjne, scentralizowane biurokratyczne rozwiązania w zakresie zatrudniania personelu i kierowania nim, gospodarki finansowej, audytu, zakupów i alokacji zasobów, podróży służbowych itd. są niewłaściwe w administracji publicznej zorientowanej na wyniki.

3. W ślad za deregulacją pracownikom w administracji publicznej należy stworzyć warunki do przejawiania inicjatywy i podejmowania decyzji, aby lepiej służyli konsumentom i osią-gali lepsze wyniki.

4. Oczekiwanie, że administracja publiczna zwróci większą uwagę na sposób, w jaki czyni użytek ze swoich ludzkich, rzeczowych i finansowych zasobów. Nowe publiczne zarządzanie kładzie bardzo duży nacisk na zmniejszenie kosztów świadczenia usług publicznych, a jednocześnie na zwiększenie ich jakości. Jednym słowem chodzi o osiągnięcie więcej mniejszym nakładem

5. Kierownicy w administracji publicznej powinni obok tradycyjnych dziesięciu ról kierowniczych realizować dodatkowo pięć ról niezbędnych w służbie publicznej

6. Kulturę organizacyjną administracji publicznej powinna charakteryzować elastyczność, innowacyjność, rozwiązywanie problemów i przedsiębiorczość.

7. Administracja publiczna powinna być z zasady apolityczna. Dychotomię pomiędzy administracją i polityką wprowadziło już oczywiście tradycyjne publiczne zarządzanie („stare” publiczne zarządzanie – old public management). Apolityczność administracji publicznej nowe publiczne zarządzanie widzi, a przynajmniej stara się widzieć, w szerszej perspektywie. Konstruowane czy proponowane przez nowe publiczne zarządzanie mechanizmy rynkowe nie mają być substytutem publicznego uczestnictwa w polityce.

Państwo minimalne: minimalny udział państwa w rynku.-->

Konsekwencją zastosowania wspomnianej struktury organizacyjnej jest również zmniejszenie znaczenia kontroli organów centralnych nad działaniami organów administracji niższego szczebla w szczególności w zakresie wydatków na bieżące funkcjonowanie czy zakup niezbędnego sprzętu. Jerzy Hausner wskazuje także na oddzielenie od organów centralnych agencji wykonawczych, podając jako przykład kraje skandynawskie oraz Nową Zelandię. Ma to na celu zapewnienie ich większej samodzielności. Administracja publiczna powinna przede wszystkim „sterować, a nie wiosłować”.

Teoria racjonalnego wyboru (TRW) – teoria badająca i modelująca zachowania społeczne i ekonomiczne.

1. Dylematy NPM

Ile ma być państwa? – koncepcja państwa minimalnego

Jakie ma być to państwo? Prywatne przedsiębiorstwo modelem dla zarządzania publicznego

Jak zarządzać efektywnie? - NPM koncentruje się na sprawach wewnętrznych instytucji

i organizacji sektora publicznego oraz stawia na profesjonalizm.

SKONKRETYZOWANE OBSZARY NPM:

• Decentralizacja polityczna i zadaniowa

• Oddzielenie polityki od administracji

• Poprawa jakości usług publicznych

• Zorientowanie na klienta

• Zorientowanie na rezultaty

• Planowanie i zarządzanie strategiczne

• Zmiana zasad finansowych

• Zmiany w strukturze i kulturze organizacji

• Menadżerski sposób zarządzania

• Elastyczne zarządzanie personelem

• Promowanie zachowań etycznych

1. koncepcja D.F. Kettla, Ch. Hooda oraz G. Larbiego NPM;

• Koncepcja D.F. Kettla – 6 podstawowych założeń NPM:

1. Wydajność- jak zwiększyć ilość usług zmniejszając wydatki publiczne?

2. Urynkowienie-jak przy pomocy mechanizmów rynkowych eliminować patologie biurokracji?

3. Orientacja na usługi –jak zrozumieć potrzeby i oczekiwania obywateli wobec administracji?

4. Decentralizacja – jak zwiększyć efektywność usług publicznych?

5. Polityka publiczna –jak podnieść zdolność do tworzenia i wdrażania polityk publicznych?

6. Odpowiedzialność za wyniki- jak poprawić zdolność administracji do dostarczania usług obywatelom?

• Koncepcja Ch. Hooda i G. Larbiego

1. Podstawowe funkcje urzędów są analizowane prawie wyłącznie z punktu widzenia klienta

2. Wprowadzenie profesjonalnego zarządzania w sektorze publicznym

3. Jasno określone standardy i mierniki działalności

4. Większy nacisk na kontrole wyników

5. Nastawienie na dezagregację jednostek sektora publicznego

6. Wprowadzenie konkurencji do sektora publicznego

7. Nacisk na wykorzystanie metod i technik z sektora prywatnego

8. Konieczność większej dyscypliny i oszczędności wykorzystywania zasobów

1. NPM a tradycyjna administracja publiczna

1. Nowe zarządzanie publiczne w praktyce.

1. Techniki menadżerskie w administracji publicznej

   • Zarządzanie przez rezultaty

Cele zarządzania przez rezultaty:

-Podnoszenie efektywności

-Osiąganie lepszych rezultatów

MODEL ZARZĄDZANIA PRZEZ REZULTATY WG PŁOSKONKI

3 grupy rezultatów:

o Produkty – natychmiastowe, widoczne efekty

o Wyniki – uzyskany w krótkim czasie przez beneficjentów efekt

o Oddziaływanie – uzyskany efekt długofalowy, realizacja celu ogólnego

• Budżet wynikowy (zadaniowy) pozwala powiązać wydatki z rezultatami. Oprócz skupiania

się na ilości pieniędzy, odpowiada też na pytanie, co można za nie osiągnąć.

• Jakość obsługi interesantów: wg NPM petent = KLIENT!!!. Czynniki wpływające na

satysfakcję:

• Zachowanie urzędnika

• Środowisko urzędnika

• Organizacja pracy

• Odczuwalny rezultat

Dwie płaszczyzny satysfakcji:

• Podnoszenie jakości usług

• Podnoszenie standardów obsługi

ONE STOP SHOP PETENT ZAŁATWIA WSZYSTKO W JEDNYM OKIENKU

KARTA OBYWATELA OBYWATEL MOŻE SIĘ DOMAGAC PEWNYCH USŁUG. WYRAŻA STANDARDY OBSŁUGI

Zarządzanie majątkiem publicznym= usługi publiczne jako obszar gdzie można najbardziej dopuścić NPM do rządzenia

• Zarządzanie strategiczne.

o Długoterminowa perspektywa

o Zwrócenie uwagi na zagrożenia i szanse płynące z otoczenia

o Proces osiągania założonych celów

o Stosowanie adekwatnych instrumentów do osiągania celów

5 faz zarządzania strategicznego wg Penca:

o Analiza pozycji wyjściowej

o Sformułowanie potencjalnych alternatyw – wybór najlepszej

o Konkretyzacja celów, analiza zagrożeń

o Dostosowanie organizacji,

o Wdrożenie projektu

Zarządzanie przez jakość - Efektywność w Nowym Zarządzaniu Publicznym rozumiana jest przede wszystkim jako zapewnienie obywatelom dostępu do usług możliwe najwyższej jakości, przy jednoczesnym relatywnie niskim obciążeniu budżetu państwa kosztem ich świadczenia. Należy dodać, że w omawianej koncepcji skuteczność działań danej jednostki organizacyjnej nie jest uzależniona od poziomu jej wydatków czy wysokości budżetu, ale od tego, co udało się dzięki tym wydatkom osiągnąć. Nacisk kładzie się więc na efekty.  Nie bez znaczenia jest tu również realny wpływ świadczonych usług na życie obywateli, co w sposób szczególny podkreśla się przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych.

1. Urynkowienie świadczenia usług publicznych:

Standaryzacja: wykonywanie zleceń publicznych powinno być obostrzone jasnymi i

niepodlegającymi zmianie regułami:

o Zakres usług dostępnych obywatelowi

o Sposób świadczenia usługi

o Wymagania co do osób wykonujących usługi bezpośrednio

o Kontrola jakości usług

Outsourcing: zlecenie wykonywania zadań I sektora II sektorowi. Również te, które tradycyjnie przynależały państwu.

PPP – Partnerstwo publiczno-prywatne- prywatyzacja wykonywania zadań

publicznych. Państwo nadal odpowiada za wykonanie zadania. Istnieje podział ryzyka

pomiędzy I i II sektor:

o Ryzyka budowy

o Ryzyka korzystania

o Ryzyka gotowości eksploatacyjnej i gotowości

o Kosztów eksploatacji i remontów

• Zalety PPP:

o Zapewnienie większej liczby inwestycji infrastrukturalnych mimo ograniczeń

budżetowych I sektora i przy mniejszym angażowaniu środków publicznych

o Rozkład ryzyka

o Wyższa jakość usług

o Lepsze zarządzanie środkami publicznymi

• PPP w PL:

o Zawarcie umowy o PPP

o Zawarcie umowy o PPP i zawiązanie spółki celowej

Vouchery: państwo wydaje kupony na określone usługi( mieszkalnictwo, edukacja, opieka

nad dziećmi, opieka nad osobami starszymi). Obywatel może wybrać spośród kilku

dostawców, którzy mogą być podmiotami zarówno prywatnymi jak i publicznymi

1. Ewolucja od nowego zarządzania publicznego do governance.

1. krytyka nowego zarządzania publicznego

- brak równości między obywatelami w dostępie do usług publicznych

- różna jakość usług publicznych jako efekt dekoncentracji dostarczania usług publ.

- powstawanie różnych standardów świadczenia usług w zależności np. od miejsca działalności

-podmioty I sektora często nie są w stanie dostosować się do zasad biznesowych

- A.B.L. Cheung nie ma jednego modelu NPM

- H. Klages, E. Loeffler rynek sam w sobie nie funkcjonuje idealnie, stosowanie rozwiązao prywatnych w sektorze publicznym nie uwzględnia specyfiki organizacji publicznych

-K. Echebarria rząd stał się bezbronny wobec problemów społecznych poprzez

prywatyzację, decentralizację i deregulację

1. BRAK

2. Założenia Governance(-formuła zarządzania publicznego, proces oparty na NIEWYMUSZONYM współdziałaniu samodzielnych podmiotów współpracujących na zasadzie zaufania i współodpowiedzialności):

- uczestnictwo w sprawowaniu władzy wielu różnych podmiotów

- wymiana informacji

-współpraca między podmiotami

-podział władzy między ustawodawczą i wykonawczą

- koherencja- ingerencja zarządzania różnymi politykami publicznymi, różnymi poziomami władz publicznych,

-poprawa potencjału administracyjnego w zakresie skutecznego realizowania celów.

1. Nurty governance:

Wg Stokera:

o Odnosi się do zbioru aktorów i instytucji publicznych oraz niepublicznych

o W ramach zarządzania zacierane są granice i odpowiedzialność - > lepsze radzenie

sobie ze złożonością problemów ekonomiczno – społecznych

o Kwestia zależności pomiędzy instytucjami zaangażowanymi we wspólne działania

o Dotyczy autonomicznych aktorów

o Osiąganie zamierzonych celów niezależnie od rządu.

• Wg S.P. Osbourne’a: (NPM to model przejściowy do NPG)

o Korzenie NPG leżą w socjologii orientacji oraz koncepcji państwa pluralistycznego i

teoriach sieci

o Podmioty pozarządowe – współuczestnicy procesów zarządzania , relacja z

podmiotami publicznymi oparta na współdziałaniu

• Wg ONZ - Governance jest równie implementowane przez Organizację Narodów Zjednoczonych. W Programie Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju, governance jest określane jako sprawowanie władzy w sprawach gospodarczych, politycznych

i administracyjnych na wszystkich szczeblach administracyjnych. Obejmuje

równie mechanizmy, procesy, instytucje, przez które obywatele i ich grupy

mogą artykułować własne interesy, egzekwować prawa i realizować obowiązki,

czy mediować w kwestiach spornych. Także Agencja Stanów Zjednoczonych na

rzecz Rozwoju Międzynarodowego (US AID) popularyzuje governance, traktując ten termin jako zdolność rządu do efektywnego, wydajnego i rozliczanego

procesu zarządzania politykami publicznymi, który zmierza do wzmocnienia

systemu demokratycznego m.in. poprzez partycypację obywateli.

Na uwagę zasługują działania instytucji unijnych, które w governance

dopatrują się szansy nie tylko na poprawę sprawności działania unijnych

struktur, ale przede wszystkim większego zaangażowania społeczeństwa i różnych jego organizacji i instytucji w funkcjonowanie tego ugrupowania. Koncepcja

governance jest coraz mocniej wykorzystywana w polityce Unii Europejskiej

i pokłada się w niej spore nadzieje na wewnętrzne wzmocnienie Unii

i samego procesu integracji. Wyraźne znaki świadczące o faworyzowaniu tej

koncepcji rządzenia można dostrzec od początku bieżącego wieku. Romano

Prodi, który w 2000 r. jako przewodniczący Komisji Europejskiej prezentował

swój program na forum Parlamentu Europejskiego, wymienił cztery strategiczne

cele swojej kadencji. Pośród nich znalazł się taki cel, jak: promocja nowych

form governance.

Na podkreślenie zasługuje też inny fakt, że 25 lipca 2001 r. Komisja Europejska

przyjęła Białą Księgę European Governance (2001). W dokumencie tym

proponuje si_ otwarcie procesu kształtowania polityki Unii Europejskiej na

opinie ludzi i organizacji współtworzących i wdrażających polityki. Proponuje

się większą otwartość i odpowiedzialność wszystkich zaangażowanych podmiotów.

Powinno to uświadomić sobie, jak kraje członkowskie, działając razem, są

zdolne rozwiązywać pojawiające się problemy efektywniej.

NEW PUBLIC LEADERSHIP – NOWE WZORY PRZYWÓDZTWA

Ujęcie 1.=atrybucyjne-przywództwo to zestaw określonych właściwości jednostki

Ujęcie 2= relacyjne -przywództwo jako relacja interpersonalna o grupowym charakterze, dobrowolne przyporządkowanie, oparte na strategii i atrybutach przywódcy

Ujęcie 3. = funkcjonalne-przywództwo jako funkcja systemu organizacyjnego, realizowana wobec otoczenia i własnych elementów składowych.

PODSUMOWANIE= PORÓWNANIE MODELI ZARZĄDZANIA W ADMINISTRACJI PUB.