mgr Zofia Huss

18.12.2013

Psychologia

Wykład VII

Zespół terapeutyczny

Skład zespołu może być różny, zależy przede wszystkim od problemu pacjenta, a także od miejsca, w którym świadczona jest usługa.

Aby grupa stała się zespołem, muszą być spełnione liczne warunki:

• Mała liczba osób

• Uzupełniające się umiejętności osób

• Zobowiązania do wspólnego działania i osiągania wspólnych celów

• Zaangażowanie się we wspólne wykonywanie pracy

• Wzajemna odpowiedzialność

Cechy zespołu:

• Wspólny cel działania i odpowiedzialność za jego realizację

• Wspólne ustalenie zakresu działań i związanych z nim obowiązków i uprawnień

• Sprawny obieg informacji

Komunikacja i jej struktura

Cele komunikacji:

• Przesłanie wiadomości w celu wywołaniu w zachowaniu partnera

• Próba uzyskania porozumienia z innymi ludźmi

• Wyrównanie poziomu informacji i zrozumienie potrzeb innych ludzi.

• Oddziaływanie na innych i na samego siebie.

Pojęcie komunikowanie pochodzi od słowa łacińskiego KOMUNIKO (udzielić komuś wiadomości) i KOMUNIO (wejście we wspólnotę)

Komunikowanie się – proces, w którym osoby dążą do wymiany informacji. Proces komunikowania się składa się z porozumiewania się jednostek, grup i instytucji.

Porozumiewanie się – nieprzerwany proces, w którym dwie lub więcej osób wymienia informacje, przy czym nieustannie na siebie reagując.

Komunikacja interpersonalna – proces, dzięki któremu jednostka przekazuje i otrzymuje informacje w bezpośrednim kontakcie z inną osobą.

Model komunikowania:

1. Nadawca

2. Odbiorca

3. Komunikat

Czynniki wpływające na komunikację:

• Akcent

• Płynność wypowiedzi

• Treść wypowiedzi

Rodzaje komunikacji

• Komunikacja pionowa – występuje, gdy jedna z osób góruje nad drugą swoim statusem społecznym

• Komunikacja pozioma – porozumiewanie się osób o tym samym statusie społecznym

• Metakomunikacja - wypowiadanie się o własnym lub cudzym sposobie komunikowania.

Warunki skutecznego komunikowania się:

• Wiarygodność nadawcy

• Wysyłanie zrozumiałych przekazów

• Zapewnienie dopływu informacji zwrotnych

Umiejętności niezbędne w komunikowaniu się:

• Um. Mówienia

• Um. Słuchania

• Um. Czytania

• Um. Przekonywania

Poziomy komunikacji:

• Poziom faktyczny – swobodna rozmowa, wolne od emocji przekonanie

• Poziom instrumentalny – w nim rozmówcy wymieniają informację, instrukcję, w sposób bezpośredni, wolny od emocji.

• Poziom afektywny – rozmówcy przekazują informacje, wyrażają emocje, przekonania, poglądy, itp.

Style komunikowania się;

• Styl partnerski – każdy z uczestników jest skoncentrowany na potrzebach partnera i własnych.

• Styl niepartnerski; wyłączna koncentracja na własnych potrzebach, intencjach, oczekiwaniach. (egocentryczny) lub wyłączna koncentracja na osobie partnera (allocentryczy)

Zaburzenia w komunikowaniu:

1. Ze strony nadawcy:

• Niekomunikowanie tego, co naprawdę się myśli lub pragnie.

• Wypowiedzi niejasne, tak skonstruowane, by móc się przed nimi wycofać

• Przedwczesne formułowanie przypuszczeń dotyczące tego co rozmówca powie za chwilę.

• Jednoczesne nadawanie sprzecznych informacji

• Brak zaufania

• Język poza zasięgiem odbiorcy

1. Ze strony odbiorcy:

• Nieuważne słuchanie

• Słuchanie tylko po to, by jak najszybciej samemu zabrać głos.

• Brak zaufania

Bariery komunikacyjne (wg Łęckiego) – czynniki, które utrudniają zrozumienie przekazu zawartego w wypowiedzi.

Kategorie barier:

• Różnice perspektyw

• Różnice zasobów wiedzy

• Różnice językowe:

• Przekaz został wyrażony w zbyt specjalistyczny sposób

• Przekaz wyrażono w dialekcie regionalnym

• Przekaz metaforyczny został odebrany dosłownie

• Użyto zbyt wielu słów wieloznacznych

Redundancja – więcej informacji niż potrzeba.

Uważne słuchanie

Rola:

• Kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów

• Kształtowanie umiejętności, empatii, koncentracji i cierpliwości.

• Uczenie się przekazywania informacji zwrotnych

• Budowanie wzajemnego zaufania

• Ulepszanie własnych umiejętności, przez to lepsze słuchanie innych

• Poznawanie pacjenta i jego problemów

Zasady dobrego słuchania:

• Wzbudź w sobie motywację do słuchania

• Skoncentruj uwagę na tym co ktoś do Ciebie mówi

• Utrzymuj kontakt wzrokowy od 1/3 do 2/3 czasu rozmowy

• Dawaj sygnały akceptacji.

• Nie przerywaj i nie dokańczaj za kogoś zdania.

• Nie zajmuj się jednocześnie inną czynnością mówiąc że masz podzielną uwagę.

• Nie zmieniaj tematu.

• Parafrazuj co pewien czas.

• Zwracaj uwagę na komunikaty nie werbalne i pozawerbalne.

Komunikacja niewerbalna:

Komunikaty pozawerbalne – to informacje zawarte w tonie głosu, tempie wypowiedzi, w głośności, w chwilach ciszy, w chrząknięciach (inaczej Para język)

Komunikaty niewerbalne indywidualne są przekazami nadawanymi przez jedną osobę. Jest to mowa ciała.

Są to:

• Wygląd zewnętrzny

• Mimika

• Gestykulacja

• Postawa ciała

• Zmiana wielkości źrenic

Komunikaty niewerbalne interakcyjne są przekazami nadawanymi w interakcji przynajmniej dwóch osób.

1. Kontakt wzrokowy.

2. Przestrzeń interpersonalna:

• Intymna (0,5m)

• Indywidualna (1,5m)

• Społeczna (3m)

• Publiczna (3m+)

1. Dotyk