1.Ochrona roślin – dział produkcji roślinnej którego celem jest zapobieganie obniżaniu plonów przez agrofagi oraz zabezpieczanie ziemiopłodów w magazynach. Wspomagana jest przez: fitopatologię, entomologię, herbologię oraz metody ochrony roślin. Konieczność ochrony upraw towarzyszy człowiekowi od początku jego rolniczej działalności. Wiek XIX – klęska urodzaju ziemniaków (zaraza ziemniaka) i śmierć głodowa setek tysięcy Irlandczyków oraz emigracja ok miliona ludzi do USA.

Starożytność- początki chemicznej ochrony roślin (kiedy próby stosowania substancji pochodzenia naturalnego i związków nieorganicznych nie przynosiły oczekiwanych rezultatów w walce z plagą szarańczy, gryzoni, szkodników magazynowych czy w przypadku epidemii różnych chorób). Ziarno chroniono mieszające je z ziemią lub słonym piaskiem. Stosowano już opaski chwytne, popiół, wyciągi z roślin w walce ze szkodnikami. 4000 lat temu w Asyrii istniał obowiązek niszczenia szkodników i chwastów oraz dostarczania przez rolników odpowiedniej ilości jaj i owadów szarańczy. W Chinach od roku 1075 obowiązywało prawo stosowania kary 100-200 kijów za nie zbieranie jaj i nie niszczenie owadów szarańczy. W starożytnych Chinach wykorzystano metodę biologiczną (drapieżne mrówki do niszczenia szkodników w sadach) Średniowiecze przyniosło nową (dziś śmieszną) formę walki ze szkodnikami i chorobami roślin. Klątwy wyroki sądowe nakładana na szarańczę: zabraniano szarańczy wyrządzania szkód ubogim, nakazywano sądownie przenosić się na inne pola, polecano szarańczy utopić się w moczu. .2.Rys historyczny PIORIN- 100 lat funkcjonują wydzielone instytucje odpowiedzialne za nadzór nad oceną zagrożenia w kraju ze strony organizmów szkodliwych oraz nad prawidłowością i bezpieczeństwem prowadzenia zabiegów ochron roślin. A terenie naszego kraju 28 września 1889 roku Krajowy Sejm Galicyjski z inicjatywy profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego Maksymiliana Nowickiego uchwałę o utworzeniu urzędu do spraw ochrony roślin. Uchwała ta jakkolwiek nie weszła w życie, była pierwszą próbą organizacji służby ochrony roślin na terenie zaboru austriackiego. Maksymilian Nowicki- zoolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, badacz faun i flory tatrzańskiej, pionier ochrony przyrody w Polsce, współtwórca Towarzystwa Tatrzańskiego. Intensywny rozwój kwarantanny roślin nastąpił w XX wieku. W 1904 roku przy Warszawskim Towarzystwie Ogrodniczym powstała Naukowa Pracownia do Badań nad Ochroną Roślin, która zajmowała się rejestracją szkodników i udział laniem porad. W 1912 roku Pracownia otrzymała nazwę Stacji Ochrony roślin. Lata 20-te i 30-te ubiegłego wieku, w związku z nasileniem się występowania różnych chorób i szkodników na roślinach uprawnych, zapoczątkowały na terenie całego kraju powstawanie placówek kwarantanny roślin. Jedną z nich była obecna Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Poznaniu, która powstała w roku 1925 pod nazwą Stacji Ochrony Roślin. Działalność powoływanych stacji ochrony roślin obejmowała: służbę ochrony roślin (diagnostykę chorób i szkodników, organizowanie akcji zwalczania organizmów szkodliwych objętych rozporządzeniem ministra rolnictwa), rejestrację pojawiania występowania i nasilania chorób i szkodników, działalność oświatową i propagandową doświadczalnictwo laboratoryjne i polowe. Do wybuchu II wojny światowej na obszarze należącym do Polski działało 13 Stacji Ochrony Roślin odpowiedników późniejszych Wojewódzkich Stacji ochrony Roślin. Lata po II wojnie światowej i zachodzące w ochronie roślin zmiany zwiększyły odpowiedzialność i znaczenie służby ochrony roślin. 1961r- Ustawa o ochronie rośli uprawnych przed chorobami, szkodnikami i chwastami (Dz. U. Nr 10, poz.55). Obowiązywała ona przez kolejne 35 lat. 1996r- nowa ustawa o ochronie roślin uprawnych, która wniosła kolejne zmiany organizacyjne. Na mocy ustawy z dnia 12 lipca 1995 roku z połączenia Inspektoratu Kwarantanny Roślin oraz Wojewódzkich Stacji Kwarantanny i Ochrony Roślin tworzono Państwową Inspekcję Ochrony Roślin (PIOR). 2002r- Inspekcja Ochrony Roślin połączyła się z Inspekcją Nasienia tworząc nowy organ państwowy Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa. 1 maja 2004 roku ustawę o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003 roku Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa stała się Państwową Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN). Obecnie Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa jest odpowiedzialna za: kontrolę prawidłowości działań w zakresie ochrony roślin na terenie całego kraju, realizuje cele które mają bezpośredni wpływ na produkcję rolniczą i osiągane plony a także na jakość i bezpieczeństwo żywności, zapewnia bezpieczeństwo fitosanitarne roślin uprawnych, dba o wysoką jakość materiału siewnego, sprawuje nadzoru nad obrotem i stosowaniem środków ochrony roślin, prowadzi działalność laboratoryjną 3. Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r o ochronie roślin – ustawa reguluje sprawy: ochrony roślin przed organizmami szkodliwymi, dopuszczania środków ochrony roślin do obrotu oraz substancji aktywnej do stosowania w środkach ochrony roślin, zapobiega zagrożeniom dla zdrowia człowieka zwierząt oraz dla środowiska które mogą powstawać w wyniku obrotu i stosowania ochrony rośli, organizacji Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i nasiennictwa. Ochrona roślin przed organizmami szkodliwymi Dopuszczanie środków ochrony roślin d obrotu oraz substancji aktywnej do stosowania w środkach ochrony rośli. Obrót i stosowanie środków ochrony roślin. Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy. Zmiany w przepisach obowiązujących przepisy przejściowe i końcowe. 4. Okres karencji- okres od dnia ostatniego zabiegu do dnia zbioru roślin przeznaczonych do konsumpcji: ziemniak, burak cukrowy, cebula, marchew, pietruszka, por (z siewu), pszenica ozima, żyto, pszenżyto ozime, pszenica jara, jęczmień jary, rzepak ozimy, czarna porzeczka, jabłoń NIE DOTYCZY. Okres prewencji środka ochrony roślin to czas po jego zastosowaniu, w którym człowiek i zwierzęta nie powinny stykać się ani przebywać w pobliżu miejsc, w których zastosowano preparat. T: środki ochrony roślin

4. definicja środków ochrony roślin wg Ustawy z dnia 18 grudnia 2003r o ochronie roślin (Dz U. z 2008r. Nr 133, poz 849 ze zmianami) środki ochrony roślin- substancje aktywne lub preparaty zawierające jedną lub więcej substancji aktywnych w postaci dostarczonej użytkownikowi przeznaczone do: ochrony ( roślin, produktów roślinnych i przedmiotów przed organizmami szkodliwymi), niszczenie niepożądanych roślin, regulowanie wzrostu i rozwoju roślin oraz innych procesów biologicznych w roślinach z wyjątkiem służących wyłącznie do nawożenia, poprawy właściwości lub skuteczności substancji lub mieszanin substancji 5. Podstawowy skład środków ochrony roślin- substancja biologicznie czynna, nośniki, synergetyki, substancje opóźniające znoszenie, substancje ułatwiające mieszalność, substancje powierzchniowo czynne, nawaniacze

a) substancja biologicznie czynna- aktyna cześć środka ochrony roślin, substancja biologicznie czynna jest aktywna cześć środka ochrony roślin, mająca działanie ochronne da rośliny (zwłaszcza szkodniki, choroby i chwasty, reguluje procesy życiowe, polepsza działanie innych środków) b) nośniki- woda- oleje mineralne- talk- skrobia- i inne c) nawaniacze- część środka ochrony roślin, dodawana zwłaszcza do preparatów o wyższej szkodliwości dla zdrowia, której zadaniem jest ostrzeżenie nieprzyjemnym zapachem o ich szkodliwości. D) zabarwiacze e) synergetyki- jest to ta część środka ochrony roślin dodawana do niektórych preparatów, która polepsza działanie substancji biologicznie czynnej

6. formy użytkowe i sposoby stosowania preparatów- preparaty w postaci stałej- proszki, granulaty. A)Preparaty w formie proszków są używane do: -opylania (DP) nanoszenie na powierzchnię rośliny preparatu w postaci proszku za pomocą strumienia powietrza wytwarzanego przez urządzenie opylające: zawartość s.b.c w preparacie 1-10% w tej formie produkuje się preparaty owadobójcze

- zaprawiania )DS.)- wymieszanie nasion z zaprawą pylistą: insektycydy, fungicydy, repelenty

- sporządzania zawiesin (WP)- dokładne zmieszanie substancji aktywnej z nośnikiem mineralnym: zawartość s.b.c w preparacie 25-80%; insektycydy, fungicydy, herbicydy;

-roztworów wodnych (SP)- są dobrze rozdrobnione i łatwo ulegają rozpuszczeniu w wodzie; ulegają rozpuszczeniu w wodzie; zawartość s.b.c w preparacie 50-90%; herbicydy

B) preparaty w formie granulatów (GR)- wprowadzane są najczęściej bezpośrednio do gleby za pomocą siewników; mogą być stosowane do sporządzania zawiesiny wodnej (WG) lub do rozpuszczania w wodzie (SG); zawartość s.b.c w preparacie 5-25%; w te formie produkuje się herbicydy, insektycydy c) preparaty w postaci płynnej- stosowane do: opryskiwania, podlewania, zaprawiania na mokro. Preparaty występują w formie: cieczy do stosowania w postaci rozcieńczonej (AL.), koncentratu dyspergującego (DC) po rozcieńczeniu wodą w postaci zawiesiny, koncentratu do sporządzania emulsji wodnej (EC), płynnego koncentratu do zaprawiania nasion (FS), roztworu do zaprawiania nasion (LS), koncentratu zawiesinowego rozcieńczonego olejem (OF), zawiesiny- emulsji (SE), koncentratu rozpuszczalnego w wodzie (SL) D) preparaty w formie gazowej (fumigacja)-środki chemiczne zwane generatorami dymu: produkty wytwarzające gaz w drodze reakcji chemicznej (GE), łatwopalne preparaty w postaci stałej uwalniające gaz po zapaleniu (SBC), pastylki emitujące dym (FW), świece dymne (FK) 7. Podział ze względu na cel stosowania wg OECD- organizacja międzynarodowa o profilu ekonomicznym skupiająca wysoko rozwinięte i demokratyczne państwa. Utworzona na mocy Konwencji o Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju podpisanej przez 20 państw 14 grudnia 1960. Podział: grzybobójcze, chwastobójcze, pozostałe, regulatory wzrostu, owadobójcze nicieniobójcze przędziorkobójcze, mięczakobójcze

a) środki grzybobójcze= fungicydy środki ochrony roślin przeznaczone do zwalczania chorób grzybowych, w tym preparaty o działaniu grzybobójczym, przeznaczone do zaprawiania nasion

*podział fungicydów ze względu na sposób działania- zapobiegawcze ( środki niedopuszczające do rozwoju czynnika chorobotwórczego) interwencyjne- środki hamujące rozwój lub zabijające czynnik chorobotwórczy po jego wystąpieniu b) środki chwastobójcze= herbicydy środki ochrony roślin przeznaczone do zwalczania niepożądanych roślin (chwastów) w tym stosowane przy desykacji (tzw. desykanty) *podział herbicydów ze względu na termin stosowanie: stosowane przedsiewne, stosowane posiewne- przedwschodowo, stosowane pogłównie powschodowo), ZE względu na spektrum niszczonych chwastów: selektywne- zwalczają tylko określone gatunki chwastów,

totalne- zwalczają wszystkie gatunki roślin potraktowanych herbicydem, Ze względu na miejsce ich stosowania- stosowane nalistnie, stosowane doglebowo, stosowane nalistnie i doglebowo.

Inne herbicydy- algicydy środki glonobójcze (alga- glony), silwicydy- herbicydy przeznaczone do zwalczania krzewów i drzew c) środki owadobójcze= insektycydy środki ochrony roślin przeznaczone do zwalczania szkodliwych owadów, w tym środki o takim działaniu przeznaczone do zaprawiania nasion *akarycydy- środki ochrony roślin przeznaczone do zwalczania szkodliwych przędziorków (roztoczy) *nematocydy- środki ochrony roślin przeznaczone do zwalczania nicieni

d)podział środków owadobójczych nicieniobójczych i przędziorkobójczych pod względem mechanizmu działania w szkodniku- kontaktowe (aby nastąpił efekt zwalczania szkodnika musi nastąpić jego fizyczny kontakt z substancją biologicznie czynną), żołądkowe- aby nastąpił efekt zwalczania szkodnik musi spożyć substancję biologicznie czynną (musi dostać się do żołądka szkodnika) podział pod względem zwalczania stadium rozwojowego szkodnika- owicyd zwalczające jaja, larwicydy- zwalczające jaja *moluskocydy- środki ochrony roślin przeznaczone do zwalczania ślimaków e) substancje wzrostowe- regulatory wzrostu rozwój- zmiany w roślinie prowadzące do określonego skutki (kwitnienie, owocowanie, ukorzenienie)- czyli zmiany jakościowe w roślinie. Wzrost- zmiany w roślinie prowadzące do zwiększenia rozmiarów rośliny (długości, masy, wysokości itp.) e) pozostałe- bakteriocydy, zwalczające wszystkie agrofagi, repelenty, synergetyki, rodentocydy, atraktranty *bakteriocydy-środki ochrony roślin przeznaczone do zwalczania bakterii chorobotwórczych substancje niszczące lub hamujące rozwój bakterii. Są to głównie antybiotyki, sulfamidy, preparaty rtęciowe. *synergetyki- grupa związków chemicznych powodujących zjawisko tzw. synergizmu; związki te same nie są czynne biologiczne (tzn same np.: nie trują szkodników), lecz stosowane łącznie z substancją biologicznie czynną środka ochrony roślin potęgują jej działanie. Synergizm- efekt działania jednego lub większej liczby środków ochron roślin zastosowanych łącznie przejawiający się wyższą skutecznością w zwalczaniu agrofaga, niż gdyby zastosować te środki oddzielnie Zasada działania synegetyków- przykładowy środek ochrony roślin A skuteczność 75%, przykładowy środek roślin B (synergetyk) skuteczność 5%, teoretycznie powinny wykazywać skuteczność 80% lecz dzięki zasadzie synergizmu są skuteczne 99%! *antagonizm- zjawisko przeciwne synergizmowi przykładowy środek ochrony roślin A skuteczność 75%, przykładowy środek ochrony roślin B (antagonista) skuteczność 50% teoretycznie powinny wykazywać skuteczność ponad 100% lecz przez antagonizm ich skuteczność spada do 25% *adiuwanty- substancje pomocnicze z grupy synergetyków znajdujące się w preparatach handlowych obok substancji biologicznie czynnej lub dodawane do cieczy użytkowej w opryskiwaczu, poprawiające skuteczność środka ochrony roślin poprzez modyfikację właściwości fizycznych cieczy użytkowej (np.: zwiększają przyczepność do liści, zmniejszają znoszenie przez wiatr, ułatwiają mieszanie) *atraktanty- substancje lub urządzenie służące do wabienia owadów lub innych szkodników do pułapek lub zatrutej przynęty

*repelenty- czynniki działające odpędzająco lub odstraszająco na szkodniki, mogą to być bodźce pochodzenia mechanicznego (np.: akustyczne, świetlne, barwne) lub chemicznego (substancje chemiczne) nie mające jednocześnie właściwości zabijających te szkodniki

*rodentycydy- środki ochrony roślin przeznaczone do zwalczania gryzoni (deratyzacja)

Podział ze względu na mechanizm działania (w roślinie)- kontaktowe, wgłębne, systemiczne (układowe), mezostemiczne a) kontaktowe- środki ochrony roślin zalegające na powierzchni rośliny, działające po zetknięciu (kontakcie) agrofaga (organizmu szkodliwego np.: szkodnika, grzyba chorobotwórczego, chwastu) z substancją biologicznie czynną b) systemiczne (układowe) środki ochrony roślin- środki ochrony roślin adsorbowane (pobierane) i przemieszczane wewnątrz roślin (w układzie rośliny) wraz ze sokami c) wgłębne- środki ochrony roślin, których mechanizm działania posiada cechy środków kontaktowych i układowych- pobierane są przez tkanki roślinne i zalegają pod skórką (wgłębnie), lecz aby nastąpiło zwalczanie agrofaga musi nastąpić jego kontakt z substancją biologicznie czynną d) mezostemiczne- silnie wiążąca się z powierzchnią rośliny, są absorbowane przez warstwę woskową, napowierzchni liście przemieszczają się w formie gazowej, penetrują tkanki roślinne, przemieszczają się w przestworach międzykomórkowych, ale nie przemieszczają się w komórkach naczyniowych rośliny PODSUMOWANIE- podział środków ochrony roślin ze względu na cel stosowania: grzybobójcze, chwastobójcze, owadobójcze przędziorkobójcze i nicieniobójcze, mięczakobójcze, regulatory wzrostu. Ze względu na mechanizm działania w roślinie: kontaktowe, systemiczne, wgłębne, mezostemiczne 7. Karencja i prewencja a) karencja- okres, który powinien upłynąć między ostatnim dopuszczalnym terminem stosowania środka ochrony roślin a zbiorem rośliny uprawnej b) prewencja- okres w ciągu którego ludzie i zwierzęta nie powinni stykać się z roślinami, na których stosowano środka ochrony roślin, oraz przebywać wśród roślin i w obiektach, w których stosowano te środki c) tolerancja- określa największą dopuszczalną pozostałość środka chemicznego na produktach roślinnych, określa w częściach na miliom (ppm). Tolerancja O oznacza, że w badanych produktach nie mogą znajdować się nawet śladowe ilości środka chemicznego

8. toksyczność środków ochrony roślin- środki ochrony roślin stanowią zagrożenie dla organizmów żywych. Preparat wnika do organizmu człowieka przez: skórę, drogi oddechowe, usta, oczy

9. klasyfikacja środków ochrony roślin pod względem toksyczności dla ludzi, pszczół i organizmów wodnych- bardzo toksyczne, toksyczne, szkodliwe, pozostałe 10. Działanie toksyczne ś.o.r – zależy od jego toksyczności i ilości pobranej przez organizm w określonym czasie. Toksyczność ś.o.r

Określa się na podstawie testów na zwierzętach laboratoryjnych stosując różne dawki substancji biologicznie czynnych i wszystkie formy użytkowe preparatu. Ocena toksyczności pestycydów opiera się na laboratoryjnie ustalonym wskaźniku LD. A)LD50- mówi o wartości dawki danej substancji która podana danej populacji, wywołuje 50% śmiertelności b) LC- oznacza takie stężenie związku we wdychanym powietrzu, które powoduje śmierć określonego procentu określonego gatunku zwierzat po określonym czasie wdychanym c) LC50- oznacza stężenie, przy którym zdechło 50% testowanych myszy Klasy toksyczności dla ludzi: bardzo toksyczne, toksyczne, szkodliwe, pozostałe określenie toksyczności- toksyczne, szkodliwe, mało szkodliwe, praktycznie nieszkodliwe

10. dopuszczanie środków ochrony roślin do obrotu i stosowania- środki ochrony roślin do obrotu o stosowania dopuszcza Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Środek ochrony roślin musi spełniać następujące wymagania- nie wykazuje szkodliwego działania na ludzi zwierzęta i środowisko, substancja biologicznie czynna jest określonej jakości. Zezwolenie na dopuszczenie środka może być cofnięte w przypadku: nieprzestrzeganiu zawartych w nim warunków, stwierdzenia nieprzydatności środka ochrony roślin do zastosowania zgodnie z jego przeznaczeniem zawartych w nim warunków, ujawnienie nieznanych dotychczas okoliczności szkodliwego działania środka dla ludzi zwierząt oraz środowisk. Zezwolenie na dopuszczenie środka wydaje się na okres: 10 lat- jeżeli substancja biologicznie czynna zarejestrowana jest w innych środkach, 3 lata- jeżeli substancja biologicznie czynna nie jest jeszcze zarejestrowana w żadnym innym środku (nowy związek chemiczny)

11. łączne stosowanie agrochemikaliów- fungicydy, herbicydy, insektycydy, nawozy, inne

*podstawowe warunki skutecznego i bezpiecznego łącznego stosowania agrochemikaliów

Stosować zalecane kombinacje, terminy zwalczania chorób szkodników i chwastów oraz dolistne dokarmianie są ze sobą zbieżne, temperatura powietrza wynosi max 20 C, względna wilgotność powietrza wynosi pow 60%, dzień jest pochmurny rośliny są suche, przed i po zabiegu nie występują przymrozki, zabieg wykonywać po zakończeniu oblotu roślin przez pszczoły. Nie przestrzeganie któregokolwiek z powyższych warunków może spowodować obniżenie lub brak skuteczności działania mieszaniny a także uszkodzenie lub nawet zniszczenie roślin uprawnych

*zasady postępowanie przy sporządzaniu cieczy użytkowej z dwu lub kilku agrochemikaliów-

Ciecz użytkową sporządzać bezpośrednio przed zabiegiem, środki w formie proszków koncentratów czy past wstępnie rozcieńczać *zasady postępowanie przy sporządzaniu cieczy użytkowej z dwu lub kilku agrochemikaliów- sporządzać ciecz przy włączonym mieszadle, czysta woda o temperaturze otoczenia, unikać mieszania koncentratów proszków z płynami do sporządzania emulsji

*zasady postępowania przy sporządzaniu cieczy użytkowej z dwu lub kilku agrochemikaliów- kolejność mieszania nawozy (mocznik, siarczan magnezu, odżywki), środki ochrony roślin- zawiesiny WP, WG, SC., środki ochrony roślin- emulsje- EC, EW, OF, SE, środki ochrony roślin- roztwory SL, SP, SG *ograniczenie najczęściej popełniane błędy w łącznym stosowaniu agrochemikaliów- niewłaściwy termin, opryskiwanie przy wysokich temperaturach, zbyt zimna ciecz opryskowa, obniżenie temperatury przez mocznik, niewłaściwa kolejność mieszania, niskie ciśnienie mieszadła, przetrzymywanie cieczy w opryskiwaczu przez długi czas, stosowanie brudnej wody, nie dostosowanie terminu z fazą rozwojowa rośliny

TOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN PRZY UŻYCIU OPRYSKIWACZY wybrane zagadnienia z zakresu obowiązujących przepisów prawnych:  ustawa z 18grudnia 2003r o ochronie roślin tekst jednolity (DZ.U.Nr133z 25 czerwca 2008r. poz.849Ustawa reguluje sprawy: ochrony roślin  przed organizmami szkodliwymi. 2 dopuszczanie środków ochrony roślin do obrotu oraz substancji aktywnej do stosowania w środkach ochrony roślin . 3 zapobieganie zagrożeniom dla zdrowia człowieka zwierząt oraz dla środowiska które mogą powstać w wyniku obrotu i stosowania środków ochrony roślin. 4 organizacji Państwowej Inspekcji Ochrony roślin i Nasiennictwa. Ochrona roślin przed organizmami szkodliwymi  Art. 3.1 Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa zwana dalej Inspekcją przeprowadza obserwację i kontrolę roślin produktów roślinnych lub przedmiotów w celu ustalenia występowania:  1 i organizmów szkodliwych szczególnie groźnych dotychczas niewystępujących na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub których występowanie nie jest szeroko rozpowszechnione zwanych dalej organizmami kwarantannowymi lub, 2 organizmów szkodliwych szeroko rozpowszechnionych zwanych dalej organizmami niekwarantannowymi.W przypadku stwierdzenia występowania organizmów szkodliwych lub podejrzenia ich występowania wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa zwany dalej wojewódzkim inspektorem 1 identyfikuje organizm szkodliwy i źródło jego pochodzenia, 2 ocenia możliwość dalszego rozprzestrzeniania się organizmu szkodliwego o możliwości jego zwalczania. Art. 4.1. W przypadku występowania organizmu niekwarantannowego wojewódzki inspektor ocenia stopień zagrożenia roślin produktów roślinnych lub przedmiotów. 2 w przypadku stwierdzenia zagrożenia rozprzestrzeniania się organizmu niekwarantannowego lub możliwości wywołania przez niego strat gospodarczych wojewódzki inspektor informuje zainteresowane przedmioty za pośrednictwem dostępnych środków  przekazu o sposobach i terminach zwalczania tego organizmu Organizmy niekwarantannowe można zwalczać lub ograniczać ich występowanie przez: zabiegi agrotechniczne, stosowanie roślin odmian tolerancyjnych lub odpornych, zwalczanie biologiczne, zabiegi środkami ochrony roślin, zastosowanie co najmniej dwóch metod zwalczania wymienionych w pkt l-4 zwanych dalej integrowaną ochroną roślin mających na celu ograniczenie stosowania środka ochrony roślin do niezbędnego minimum do utrzymania populacji organizmów szkodliwych na poziomie ograniczającym szkody lub straty gospodarcze Dopuszczanie środków ochrony roślin do obrotu oraz substancji aktywnej do stosowania w środkach ochrony roślin  zezwolenia na dopuszczenie do obrotu i stosowania środka ochrony roślin wydaje minister właściwego do spraw rolnictwa art. 37 ust 1.  Do obrotu mogą być dopuszczone tylko te środki ochrony roślin które przy prawidłowym stosowaniu zgodnie z ich przeznaczeniem nie stanowią zagrożenia dla zdrowia człowieka zwierząt lub środowiska a w szczególności środki ochrony roślin które nie zawierają substancji aktywnych stwarzających takie zagrożenie lub dla których Komisja Europejska wydała decyzję w sprawie niedopuszczenia ich do stosowania w środkach ochrony roślin.Ustawa z dnia 18 grudnia 2003r o ochronie roślin materiał siewny zawierający środki ochrony roślin dopuszcza się do obrotu tylko wtedy jeżeli zostało wydane zezwolenie na dopuszczenie tych środków do obrotu i zostały zastosowane zgodnie z ich przeznaczeniem Minister właściwy do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministerstwem właściwym do spraw środowiska i ministrem właściwym do spraw zdrowia określi w drodze rozporządzenia wykaz substancji aktywnych które stosowanie w środkach  ochrony roślin jest zabronione lub podlega ograniczeniom mając na uwadze stwarzane przez nie zagrożenie dla zdrowia człowieka zwierząt oraz dla środowiska Zezwolenie na dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu wydaje się jeżeli:  zawiera s.a dopuszczoną do stosowania w ś.o.r przez Komisję Europejską i spełniającą warunki związane z jej użyciem w środku ochrony roślin. Jest skuteczny w zwalczaniu organizmu szkodliwego. Nie wykazuje niepożądanego działania na rośliny lub produkty roślinne. Nie powoduje zbędnych cierpień u zwalczanych kręgowców, stosowany zgodnie z przeznaczeniem: nie wykazuje zagrożenia dla zdrowia człowieka zwierząt lub dla środowiska  a w szczególności wód powierzchniowych i podziemnych w tym wody przeznaczonej do spożycia przy uwzględnieniu zespołu procesów jakim podlega substancja aktywna i preparat w glebie wodzie i powietrzu oraz przemian biotycznych i  abiotycznych a także kinetyki tych procesów zwanych dalej losem i zachowaniem, nie wykazuje niepożądanego oddziaływania na organizmy niebędące celem jego zastosowania. 2 zostały określone właściwości fizyczne i chemiczne ś Or i są one odpowiednie do zakresu stosowania przechowywania i transportu tego środka. 3 metodą wskazaną przez podmiot występujący z wnioskiem o wydanie zezwolenia na dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu można określić:  a rodzaj i zawartość substancji aktywnej oraz innych substancji śor w tym zanieczyszczeń o znaczeniu toksykologicznym i ekotoksologicznym. B pozostałości środka ochrony roślin wynikające ze stosowania tego środka zgodnie z przeznaczeniem 4 został ustalony NDP pozostałości w środkach spożywczych których dotyczy zastosowanie tego środka na podstawie przepisów rozporządzenia WE nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 lutego 2005r w sprawie najważniejszych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni zmieniającego dyrektywę Rady 91/414/EWG (Dz. Urz UEL 70 z 16.03.2005 str 1`) lub przepisów o 5. Zostały określone oznakowania i opakowania środka ochrony roślin zgodnie z przepisami o substancjach i preparatach chemicznych Zezwolenie na dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu jest wydawane na okres nie dłuższy niż  10lat , 3lata w przypadku gdy środek ochrony roślin zawiera substancję aktywną będącą w trakcie oceny związanej z dopuszczeniem przez Komisję Europejską tej substancji do stosowania w środkach ochrony roślin o której mowa w art. 38 ust 2 po upływie terminu ważności zezwolenia   na dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu środek ten może znajdować się w obrocie do czasu upływu terminu jego ważności jednak nie dłużej niż przez okres 18 miesięcy art. 46 ustawa 3Badania skuteczności działania śr ochrony roślin są przeprowadzane przez jednostki organizacyjne upoważnione w drodze decyzji przez głównego inspektora. Minister właściwy do s[praw rolnictwa może pozwolić na użycie ś o r niedopuszczonego do obrotu przeznaczonego do celów naukowo badawczych lub do badań związanych z rejestracją tego środka w ilości niezbędnej do przeprowadzenia tych badań na wniosek jednostki organizacyjnej prowadzącej badania lub wnioskodawcy .Minister rolnictwa i rozwoju wsi prowadzi rejestr śr ochrony roślin dopuszczonych do obrotu zwany dalej rejestrem art. 47Rejestr jest jawny i zwiera m.in.  nazwę i rodzaj śr och roślin oraz nazwę siedzibę i adres wnioskodawcy i lub producenta śr ochr roślin. Nazwy substancji aktywnych w tym nazwy chemiczne i zwyczajowe oraz ich zawartości w śr ochr roślin. Informacje dotyczące klasyfikacji śr ochrony roślin pod względem stwarzania przez niego zagrożeń zdrowia człowieka pszczół i organizmów wodnych. Datę ważności i nr zezwolenia na dopuszczenie śr ochr roślin do obrotu oraz datę upływu ważności zezwolenia. Art. 47a. 1  środek ochrony roślin dopuszczony do obrotu w innym państwie członkowskim lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu EFTA stronie umowy o Europejskim obszarze Gospodarczym może zostać dopuszczony do obrotu na terytorium RP na podstawie zezwolenia ministra właściwego do spraw rolnictwa na wprowadzenie tego środka na terytorium RP zwanego dalej zezwoleniem na import równoległy Środek ochr roślin uważa się za identyczny ze śr ochr roślin dopuszczonym do obrotu na podstawie zezwolenia ministra wł do spraw rolnictwa jeżeli:  1 zawiera te same i w takiej samej ilości substancje aktywne a w stosunku do pozostałych składników mogą występować niewielkie rozniecę pod warunkiem że nie mają one wpływu na zdrowie człowieka zwierząt lub środowisko oraz na skuteczność działania tego środka. 2 ma taką samą formę użytkową. 3 wymagania jakościowe  dotyczące tego środka są identyczne z wymaganiami jakościowymi dotyczącymi środka ochrony roślin dopuszczonego do obrotu na podstawie zezwolenia ministra właściwego do spraw rolnictwa. 4 wł fizyczne i chemiczne tego środka w zakresie jego składu oraz minimalnej czystości substancji aktywnej  wchodzącej w jego skład są takie same z uwzględnieniem tolerancji określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 60 Z wnioskiem o wydanie zezwolenia na import równoległy  może wystąpić podmiot zajmujący się  obrotem środkami ochr roślin mający miejsce zamieszkania albo siedzibę na terytorium RP albo w innym państwie członkowskim lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu EFTA stronie umowy o Europejskim obszarze Gospodarczym Art. 47e  zezwolenie na import równoległy wydaje się na okres wskazany we wniosku o którym mowa w art. 47b ust 1 nie dłuższy jednak niż okres wskazany w zezwoleniu ministra właściwego do spraw rolnictwa . przepis art. 46 ust 3 stosuje się odpowiednio Obrót i stosowanie śr ochrony roślin  na terytorium RP mogą być wprowadzane śr och roślin:  1 dopuszczone do obrotu zaopatrzone  w etykiety instrukcje stosowania w języku polskim. 2  niespełniające warunki o którym mowa w pkt 1 jeżeli są dopuszczone do obrotu w innych państwach członkowskich i przeznaczone do stosowania w tych państwach. Okres ważności śr ochr roślin powinien w dniu ich wprowadzenia wynosić co najmniej 18 miesięcy Podmioty prowadzące międzynarodowy obrót śr ochrony roślin mają obowiązek informowania każdorazowo wojewódzkiego inspektora ochr roślin i nasiennictwa o zamiarze wprowadzenia niezarejestrowanych

12. podstawowe zasady stosowania środków ochrony roślin zasady ogólne: do obrotu i stosowania w ochronie roślin dopuszczone są tylko środki zarejestrowane, w obrocie mogą znajdować się środki wyłącznie w oryginalnych i szczelnie zamkniętych opakowaniach zaopatrzonych w instrukcję ich stosowania posiadających etykiet- instrukcję w języku polskim, środki ochrony roślin można stosować wyłącznie do celów określonych w etykiecie i ściśle według jej wskazań, przy pracach związanych ze stosowaniem środków ochrony roślin w produkcja towarowej mogą być zatrudnione tylko osoby odpowiednio przeszkolone posiadające badania lekarskie oraz wyposażone w odzież ochronną (kombinezon, rękawice nitrylowe, buty gumowe, nakrycie głowy, okulary ochronne, półmaska). Zarejestrowane w oryginalne i zamknięte opakowania środki ochrony roślin

Stosowanie do celów określonych w etykiecie- przestrzegaj etykiety instrukcji stosowania środków ochrony roślin w celu ograniczenia ryzyka dla ludzi i środowiska

transport środków ochrony roślin- wykorzystuje się samoloty, statki, samochody, ciągniki, wagony kolejowe. Ładunek musi być odpowiednio zabezpieczony przed wstrząsami (skrzynie), działaniem czynników atmosferycznych (słońce, deszcz). Przewożonych preparatów chemicznych nie można pozostawić bez nadzoru. Środków ochrony roślin nie wolno przewozić razem z ludźmi, zwierzętami, artykułami spożywczymi i paszami.

Zasady ogólne stosowania środków- środki ochrony roślin zaliczane do bardzo toksycznych lub toksycznych dla człowieka mogą nabywać wyłącznie osoby, które ukończyły szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin i posiadają aktualne zaświadczenie o ukończeniu tego szkolenia. Spożywanie posiłków i napojów oraz palenie tytoniu jest dopuszczalne wyłącznie podczas przerw w pracy po uprzednim zdjęciu odzieży ochronnej i umyciu rąk i twarzy oraz przepłukaniu ust. Miejsce spożywania posiłków powinno być oddalone co najmniej 50m od terenu stosowania środków ochrony roślin i znajdować się po stronie nawietrznej. Po zakończeniu pacy należy przepłukać usta wodą oraz umyć całe ciało ciepłą wodą z użyciem mydła. Magazynowanie środków ochrony- środki ochrony roślin powinny być przechowywane w oryginalnych opakowaniach. Magazyn środków ochrony roślin powinien być zamknięty na klucz posiadać utwardzoną pasadzkę z nieprzepuszczalnego materiału oraz powinien być wyposażony w wentylacje mechaniczną, zamykane pomieszczenie do przechowywania środków toksycznych i bardzo toksycznych oraz wyodrębnione pomieszczenie do przechowywania środków niepełnowartościowych (np.: przeterminowanych) i odpadów opakowaniowych do momentu ich bezpośredniego zagospodarowania przez wyspecjalizowane służby. Budynek magazynu nie powinien znajdować się w pobliżu zabudowań mieszkalnych. Wejście do magazynu należy oznakować znakami ostrzegawczymi. Temperatura powietrza nie niższa niż 0 C i nie wyższa niż 25 C (krystalizacja, rozkład chemiczny, samozapalenie, wybuch). Mały dostęp światła (niektóre środki ochrony roślin ulegają rozkładowi). Dobra wentylacja.

Preparaty chemiczne muszą być magazynowane w oryginalnych nieuszkodzonych opakowaniach zaopatrzonych w czytelne etykiety. Środki ochrony roślin przechowywać z zachowaniem podziału na grupy: owadobójcze pyliste płynne, grzybobójcze, zaprawy nasienne, gryzoniobójcze i inne. Środki zaliczane do I i II klasy toksyczności (trucizny) składować w oddzielnej części magazynu. Proszki do opylania zaprawiania i sporządzania zawiesin przechowywać w pomieszczeniach suchych z dobrą wentylacją. Nie wolno magazynować środki ochrony roślin z artykułami spożywczymi, paszami, nawozami mineralnymi. W magazynie środków ochrony roślin nie wolno przechowywać żywności, pasz dla zwierząt, nasion i ziaren, przedmiotów osobistego użytku pracowników oraz paliw, smarów i innych materiałów łatwopalnych. Skażone materiały np.: trociny użyte do zebrania rozlanych środków ochrony roślin można zagospodarować poprzez oddanie do kompostu i rozrzucenie na dużej powierzchni uprawnej. W magazynie musi być miejsce na szatnię i umywalkę oraz gaśnica.

W magazynie należy pamiętać o podstawowych zasadach: do magazynu ma prawo wstępu tylko magazynier i pracownicy w nim zatrudnieni, przed przystąpieniem do pracy konieczne jest przewietrzenie pomieszczeń, praca musi się odbywać tylko w odzieży roboczej, nie należy w pomieszczeniach ze środkami ochrony roślin przebywać bez potrzeby spożywać pokarmów palić, przy rozlewaniu preparatów I i II klasy toksyczności należy założyć maski lub półmaski, po zakończeniu pracy w magazynie dokładnie umyć się przebrać w czystą odzież

Opryskiwacze- środki ochrony roślin należy stosować tylko sprzętem sprawnym który podlega obowiązkowym badaniom technicznym, sprzęt do stosowania środków ochrony roślin powinien być przechowywany w sposób uniemożliwiający dostęp do niego osobom postronnym i w miejscu oddalonym od ujęć wody pitnej budynków inwentarskich przechowalni żywności pasz i produktów rolnych, wszelkie naprawy sprzętu należy przeprowadzić po jego uprzednim umyciu oraz przy włączonym napędzie, zabrania się pozastawiania cieczy użytkowej w opryskiwaczu.

Przechowywanie cieczy użytkowej- sporządzając ciecz użytkową należy zachować szczególną ostrożność aby nie dopuścić do rozprzestrzeniania się stężonym środków ochrony roślin i ich kumulacji w jednym miejscu, podczas pracy ze środkami ochrony roślin w formie stężonej należy w szczególny sposób chronić drogi oddechowe skórę i oczy stosując zawsze rękawice nitrylowe okular ochronne i półmaskę, ciecz użytkową należy sporządzać w miejscu oddalonym co najmniej 30m od ujęć wody pitnej wód powierzchniowych budynków mieszalnych i inwentarskich oraz przechowywania pasz i produktów żywnościowych.

Wykonywanie zabiegów chemicznych: chemiczne zabiegi ochronne należy wykonywać w odpowiednich terminach najlepiej wyznaczonych na podstawie sygnalizacji bezwzględnie respektując karencję środka i prewencję dla pszczół, środki ochrony stosuje się przy użyciu opryskiwaczy jeżeli prędkość wiatru nie przekracza 3m/s, zabiegi chemiczne należy przeprowadzać z zachowaniem odległości (stref ochronnych) wynoszących: co najmniej 5m od dróg publicznych z wyłączeniem dróg publicznych zaliczanych do kategorii dróg gminnych oraz powiatowych, co najmniej 20m od pasiek upraw zielarskich rezerwatów przyrody parków narodowych stanowisk roślin objętych ochroną gatunkową wód powierzchniowych oraz od granicy wewnętrznego terenu ochrony strefy pośredniej ujęć wody, podczas zabiegu należy zawsze mieć pod ręką czystą wodę na wypadek nagłej konieczności przemycia oczu lub przepłukania ust, przetaczając opryskiwacz po drogach nie należy przekraczać prędkości 25km/h a po drogach gruntowych prędkości 15km/h

Mycie opryskiwacza- resztki cieczy użytkowej po zakończonym zabiegu należy rozcieńczyć wodą i wypryskać na traktowane wcześniej rośliny a w przypadku gdy zostawiając środek myjący należy postępować zgodnie z instrukcją stosowania tego środka, wodę użytą do mycia aparatur wypryskać na traktowane wcześniej rośliny, myci zewnętrzne opryskiwacza należy przeprowadzać w specjalnie do tego wyznaczonym miejscu umożliwiającym zbieranie skażonej wody. Godnym rozwiązaniem jest stanowisko do biologicznej neutralizacji płynnych pozostałości (np.: Biobed lub Phytobac) oddalne co najmniej 30m od ujęć wody pitnej wód powierzchniowych budynków mieszkalnych i inwentarskich oraz przechowanie pasz i produktów żywnościowych. Utylizacja odpadów: sposób postępowania z pustymi opakowaniami określają: etykiety instrukcje stosowania, przepisy ustawy

Podstawy prawne ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku (Dz, U Nr 62, poz 628 z póżn, zm) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa z dnia 27 września 2001 roku w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 11, poz.1206), ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 roku o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz.639), ustawa z 18 grudnia 203 o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniach (Dz. U. z 2004 r. Nr, poz 97) sposób postępowania z pustymi opakowaniami: zgodnie z ustawą z dnia 18 grudnia 2003 roku o zmianie ustawy o opakowanych i odpadach opakowaniowych przez środki niebezpieczne rozumie się substancje i preparaty chemiczne zaklasyfikowane jako bardzo toksyczne, toksyczne i rakotwórcze kategorii 1 lub 2, mutagenne kategorii 1 lub 2 działające szkodliwie na rozrodczość kategorii 1 lub 2 działające szkodliwie na rozrodczość kategorii 2 lub 2 lub niebezpieczne dla środowiska z przepisami symbolem N, określone w przepisach o substancjach i preparatach chemicznych, oraz środki ochrony roślin zaklasyfikowane jako bardzo toksyczne, toksyczne dla ludzi, pszczół lub organizmów wodnych, określanych w przepisach o ochronie roślin. W praktyce jest to większość środków ochrony roślin zarejestrowanych i dopuszczonych do obrotu w Polsce. Utylizacja odpadów: bezużyteczne środki ochrony roślin i odpady należ utylizować w sposób legalny korzystając z usług specjalistycznych służb, płynne pozostałości należy gromadzić i przechowywać w specjalnie do tego celu przeznaczonych zbiornikach. Zbiorniki do przechowywania płynnych pozostałości muszą być szczelne i wyraźnie oznakowane ze wskazaniem ich zawartości. Wielokrotnie rozcieńczone pozostałości płynne pozostałości można odprowadzić do zbiornika na gnojowicę lub do systemu biologicznej neutralizacji (np.: Biobed, Phytobac). Po konsultacji ze specjalistą PIORIN płynne pozostałości można zagospodarować: do podkoronowego zwalczania chwastów w sadach, jako nośni cieczy użytkowej do zwalczania chwastów przed wschodem roślin, jako dodatek do rozlewanej w polu gnojowicy (we własnym gospodarstwie i zgodnie z krajowymi przepisami prawa dotyczącymi używania gnojowicy). Pozostałości biodegradowalne takie jak trociny do zbierania wycieków oraz pozostałości substratu z systemu biologicznej neutralizacji mogą być: kompostowane w celu biodegradacji zawartych w nich substancji chemicznych, rozrzucone w polu, na dużej powierzchni. Pozostałości stałe nieprzetworzone w procesie biodegradacji powinny być utylizowane jako odpad niebezpieczny

Zabrania się: spalania opakowań po środkach ochrony roślin przez użytkownika, wykorzystania opóźnionych opakowań po środkach ochrony roślin do innych celów w tym traktowania ich jako surowce wtórne obowiązki sprzedawcy: sprzedawca środków niebezpiecznych zobowiązany jest pod karą grzywny przyjmować opakowania po środkach niebezpiecznych od użytkowników w celu dalszego ich przekazania producentowi, importerowi oraz pobierać kaucję za opakowania jednostkowe tych środków w wysokiej ustalonej Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 24 sierpnia 2004 roku w sprawie wysokości kaucji za opakowania jednostkowe niektórych środków niebezpiecznych. Sprzedawcy produktów w opakowaniach pod rygorem kary grzywny zobowiązany jest do: przekazania użytkownikom tych produktów informacji i opakowaniach i odpadach opakowaniowych w zakresie dostępności systemów zwrotu zbiórki i odzysku w tym recyklingu właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi oraz znaczenia oznaczeń stosowanych na opakowaniach- co najmniej przez wywieszenie odpowiedniej informacji w miejscu sprzedaży.

Sprzedawca nakłada kaucję na opakowanie przy sprzedaży środka odbiera pakowania i zwraca kaucję. Rolnik- zgodnie z zaleceniem ETYKIETY preparatu rolnik ma obowiązek zwrotu opakowań po wskazanych środkach ochrony roślin zasady zbiórki opakowań po środkach ochrony roślin toksycznych lub bardzo toksycznych dla pszczół orgazmów wodnych i ludzi SKLEY: punkt sprzedaży środków ochrony roślin zgłoszony do PSOR otrzymuje pocztą worek (worki)o pojemności 500 litrów służący jako opakowania zbiorcze zwracanych przez rolników opakowań toksycznych lub bardzo środkach ochrony roślin. Po zapełnieniu worków należy skontaktować się telefonicznie z operatorem firmą transportową np.: Remondis (pod numerem 08001561461 ) i poinformować o konieczności odbioru worków. Odbiory ze sklepów które zgłosiły się do PSOR odbywają się już od kwietnia bieżącego roku. Kierowcy transportowej np: firmy Remondis podczas obiorów zebranych w orki opakowań po środkach ochrony roślin przekazują puste worki na wymianę. Obiór opakowań nastąpi po zgłoszeniu konieczności odbioru z co najmniej pięciu sklepów w promieniu 30km. Ostatni odbiór ze wszystkich sklepów odbędzie się po zakończeniu sezonu wegetacyjnego- między listopadem a grudniem. Zbierane są opakowania wszystkich producentów środków ochrony roślin. Rolnik- zgodnie z zaleceniem ETYKIETY preparatu ma obowiązek zwrotu opakowań wskazanych środkach ochrony roślin, sprzedawca- nakłada kaucję na opakowanie przy sprzedaży środka odbiera opakowanie i zwraca kaucję, operator- w imieniu producentów odbiera i unieszkodliwia opakowania,

koordynator- Polskie Towarzystwo Ochrony Roślin niektóre insektycydy zostały zabronione na całym świecie ze względu na och szkodliwe oddziaływanie na środowisko ludzi i człowieka najbardziej znanym przykładem jest DDT (Dichlorodifenylotrichloroetan) to środek owadobójczy otrzymywany przez kondensację chloralu z chlorobenzenem w obecności stężonego kwasu siarkowego. Syntezę DDT przeprowadzono po raz pierwszy w 1874r w właściwości owadobójcze tego związku odkrył Szwajcar Paul Muller za co otrzymał Nagrodę Nobla w 1948r.

T: metody ochrony roślin: 1. Metoda profilaktyczna: kwarantanna- zbiór przepisów obejmujących zarówno wykaz gatunków kwarantannowych jak też metody postępowania po ich wykryciu oraz ewentualne kary za nieprzestrzeganie przepisów

2. metoda zapobiegawcza: a)agrotechniczna- jedna z najstarszych metod ochrony roślin szeroko stosowana mająca duże znaczenie, zapewnie optymalne warunki dla wzrostu i rozwoju roślin uprawnych, przyczynia się do ograniczenia liczebności oraz szkodliwości organizmów szkodliwych poprzez zastosowanie różnych mechanicznych zabiegów: staranne przygotowanie stanowiska pod uprawę- rozdrabnianie niszczenie resztek pożniwnych (źródło chorób), orka jesienne, wiosenne talerzowanie, podorywki te czynniki to skuteczne niszczenie chwastów. Płodozmian (najlepiej co 3-4 letni) uprawa roślin na których nie rozwijają się organizmy szkodliwe chroni przed chwastami, izolacja przestrzenna, wczesny siew zbóż jarych i kukurydzy przed płoniarką zbożową zbóż ozimych- naraża rośliny na występowanie mączniaka prawdziwego łamliwość zbóż, bilansowane nawożenie (zwłaszcza azotowe)+ składniki pokarmowe to roślina uprawna mniej wrażliwa na choroby i szkodniki, terminowy zbiór plonu, niskie koszenie słomy b) higiena- odkażanie, stosowanie izolacji przestrzennej, niszczenie porażonych liści, prześwietlanie koron, leczenie uszkodzeń mechanicznych

c) hodowla- odmiany odporne na choroby, odmiany odporne na szkodniki

3. metoda bezpośrednia a) biologiczna- to dwa kierunki: kolonizacja- wykorzystanie procesów naturalnie zachodzących w środowisku na polu w sadzie (stworzenie optymalnych warunków rozwoju gatunków pożytecznych, a później zabezpieczenie ich pożytecznej działalności (mierze, roślin miododajne, naturalne zadrzewienia). Larwa biedronki jest zawsze głodna dzięki czemu skutecznie zwalcza mszyce. Gąsienicznik składa jaja w poczwarce kwieciaka jabłkowca ukrytej w ziemi. Dość licznie hoduje się żywiące się mszycami złoboki a ich larwy wypuszcza w szklarniach. Larwa motyla zjadacz opuncji.

wykorzystywani wrogów naturalnych w zwalczaniu chorób roślin szkodników i chwastów- biopreparaty do zwalczania gąsienic motyli i stonki ziemniaczanej, biopreparaty wirusowe przeciwko owocówce jabłkóweczce, biopreparaty zawierające grzyby nicienie do zwalczania szkodników, biopreparaty na bazie bakterii i grzybów do zwalczania niektórych chorób, hodowla gatunków wrogów naturalnych szkodników np.: dobroczynek szklarniowy

drapieżny roztocz, zwalcza przędziorki żerujące na warzywach, uprawach polowych, roślinach ozdobnych i sadowniczych introdukcja- zamierzone lub przypadkowe wprowadzanie nierodzimych gatunków roślin. B) mechaniczna: zbiór ręczny, stosowanie zapór, stosowanie przynęt i pułapek, niszczenie żywicieli c) fizyczna: niskie i wysokie temperatury, zastosowanie ultradźwięków d) chemiczna: zaprawianie, podlewana, opryskiwanie, gazowanie 4. Metoda integrowana: agrotechniczna, biologiczna, mechaniczna, fizyczna, chemiczna, kwarantannowa Środki ochrony roślin- fungicydy- grzyby, bakteriocydy- bakterie, herbicydy- chwasty, insektycydy- owady, nematocydy- nicienie,

akarycydy- roztocza, rodentycydy- gryzonie, moluskocydy- ślimaki