JUST IN TIME, Logistyka(4)


JUST IN TIME


Just in time - to system organizacji dostaw w przedsiębiorstwie wszelkich elementów zaopatrzeniowych obejmujących: materiały, części zamienne, podzespoły, półfabrykaty itp., ściśle wg zgłoszonego przez odbiorcę zapotrzebowania, bezpośrednio na stanowisko pracy (linię produkcyjną) - „dokładnie na czas”. Taki system dostaw ściśle zsynchronizowanych w czasie z harmonogramem procesu wytwórczego (z pominięciem magazynów) pozwala na obniżenie kosztów oraz nakładów kapitałowych wyniku znacznego ograniczenia ( a nawet wyeliminowania) pomieszczeń i powierzchni magazynowych oraz radykalnego zmniejszenia środków obrotowych zamrożonych pod postacią zapasów.
CHRONOLOGIA JUST IN TIME
System zarządzania produkcją Just-In-Time powstał w latach siedemdziesiątych w Japonii, która to była prekursorem powyższej metody. Głównym celem koncernu Toyota była maksymalizacja zadowolenia klienta przy ograniczeniu kosztów własnych produkcji, w sposób walny wpływających na cenę rynkową produktów przez Toyotę oferowanych, oraz przez znaczny, w porównaniu z konkurencją, wzrost jakości ("optimal cost/quality relationship"). I to właśnie, wspomniany wyżej, system Just-In-Time zaadoptowany do potrzeb i specyfiki Toyoty przez niejakiego Taiichi Ohno sprawił, iż opisywany koncern wytyczone cele osiągnął w sposób tak skuteczny.
Po błyskotliwym sukcesie Toyoty wiele firm podążyło tym śladem i około połowy lat '70-tych można było mówić o rozpowszechnieniu systemu JIT. Należy jednak w tym miejscu wspomnieć o powodach, dla których to właśnie w Japonii system JIT osiągnął taką popularność opartą na niekwestionowanej skuteczności- w dwóch słowach można napisać: japońska mentalność, a rozszerzając: koncentracja na pracy i permanentnym doskonaleniu siebie a przez to metod wytwarzania, ciągłe szukanie nowych i lepszych rozwiązań, odejście od indywidualizmu na rzecz działania zespołowego i nastawienie na osiąganie celów wspólnych wynikających i zgodnych z celami indywidualnymi.
Japończycy szukali sposobu na wzrost skuteczności wykorzystania ograniczonych zasobów, co więcej- zdawali sobie sprawę z faktu, iż nawet zaledwie kilka wadliwych egzemplarzy "wypuszczonych" przez firmę na rynek może w znacznym stopniu uszczuplić kredyt zaufania zarówno stałych jak i potencjalnych klientów. Musieli stworzyć proces wolny od "braków". Pomimo iż w dotychczasowej produkcji dominowało produkowanie pojedynczych typów produktów w dużych partiach, Japończycy zdawali sobie sprawę z konieczności dywersyfikacji proponowanego asortymentu. Wiązało się to z udoskonaleniem systemu zaopatrzenia, dostaw materiałowych oraz zoptymalizowania zapasów. Odpowiedzią na te wszystkie problemy okazał się, ale tylko dobrze zaimplementowany, system Just-In-Time.
FAZY IMPLEMENTACJI JIT
1. Zmiana świadomości: odejście od starych tradycyjnych koncepcji zarządzania produkcją na rzecz JIT,
2. Tak zwane 5S: ( załącznik nr 1)
3. Produkcja przepływowa- charakteryzowana kilkoma cechami:
- ustawienie maszyn w kolejności uwarunkowanej kolejnością operacji obróbczych,
- U- kształtna linia produkcyjna (Cellular Manufacturing)
- Pracownicy o wyższych kwalifikacjach i szerszych umiejętnościach,
- Zgodnie z cyklem,
- Pracownicy mogą stać i chodzić podczas pracy,
- Używanie małych maszyn.
4. działania podstawowe- zmierzające do podniesienia jakości wyrobów, redukcji kosztów, i poprawy bezpieczeństwa w wyniku zastosowania wydajnych reguł i metod zarządzania zasobami ludzkimi, materiałowymi oraz parkiem maszynowym. Do elementów bazowych owych działań można zaliczyć:
- długość trwania cyklu produkcyjnego, obliczanego wg wzoru:
wymagana dzienna ilość= potrzebna ilość miesięczna / liczba dni pracujących w miesiącu
czas cyklu= liczba godzin prac dziennie / wymagana ilość dzienna,
- kolejność pracy (operacji),
- karty technologiczne.
5. obsługa wielo-procesowa: oznacza odpowiedzialność jednego pracownika za szereg poszczególnych operacji zachodzących w komórce produkcyjnej. Istnieje powinność przestrzegania następujących punktów:
- jasne i przejrzyste przypisanie zakresu obowiązków pracownikom i zadań do maszyn,
- dobre wykorzystanie U- kształtnej powierzchni i maszyn w komórce,
- wszechstronni pracownicy,
- obsługa wielo maszynowa ( pracownik powinien obsługiwać kilka maszyn na raz)- tzw. obsługa horyzontalna oraz wielo procesowa (pracownik powinien obsługiwać jednocześnie kilka procesów)- tzw. obsługa wertykalna, podstawowa dla JIT
- wysoki stopień mobilności maszyn.
PODSTAWOWE SKŁADOWE SYSTEMU JUST-IN-TIME
Zaangażowanie wszystkich pracowników- dobre wsparcie i aprobata dla wdrażanego systemu ze strony wszystkich pracowników związanych z procesem produkcyjnym.
Pozwala to nie tylko na redukcję czasu i wysiłku niezbędnego do poprawnego zaimplementowania systemu JIT, ale także na zminimalizowanie ryzyka ewentualnych problemów towarzyszących implementacji. Próba maksymalizacji pracowniczego zaangażowania w proces zmian może wspomóc wprowadzenie kół jakości.
Producenci mogą liczyć na poparcie ze strony 4 źródeł:
- akcjonariusze i właściciele firm powinni utrzymywać dobre długoterminowe stosunki pomiędzy sobą,
- związki zawodowe powinny być wyczerpująco poinformowane o celach JIT albowiem jest to niezbędnie konieczne w osiąganiu poparcia z ich strony,
- wsparcie na wszystkich poziomach zarządzania- koncepcje permanentnego rozwoju powinny rozprzestrzenić się w obrębie całej fabryki, zarówno wśród kadr kierowniczych jak i pracowników podstawowych komórek produkcyjnych,
- wsparcie rządowe- rząd powinien okazać swe poparcie pop
rzez rozciąganie podatkowej i ogólnie finansowej pomocy. Może się to znacznie przyczynić do wzrostu motywacji i pomóc w finansowaniu implementacji JIT,
System JIT stawia pewne wymagania, których spełnienie jest konieczne do skutecznego wdrożenia:
- zwiększenie elastyczności (wymaga to wszechstronnych pracowników),
- konieczność przestawienia systemu na "ssący"- produkowanie tylko na zamówienie,
- wszystkie informacje wpisane na karcie (kanban)- pomaga to powiązać poszczególne elementy procesu bardziej wydajnie,
- samokontrola,
- ciągły rozwój- bodaj jedna z najważniejszych koncepcji systemu Just-In-Time.
Aby powiązać te wszystkie wymagania ze zdolnościami przedsiębiorstwa trzeba wprowadzić system obsługi danych. Istnieją dwa główne: MRP (Material Requirement Planning), wiążący dwa plany-produkcyjny (zasoby, źródła, możliwości) z głównym harmonogramem produkcji (czas), oraz MRPII (Manufacturing Resource Planning) wiążący dodatkowo możliwości finansowe (aspekt ekonomiczny).
CELE JUST-IN-TIME
W systemie Just-In-Time można wyróżnić 3 główne cele:
1. wzrost zdolności organizacji do współzawodniczenia z konkurencją i pozostawania konkurencyjną w długim okresie.
2. Wzrastająca wydajność w obrębie systemu produkcyjnego. Efektywność (rentowność) działań jest uzyskiwana poprzez wzrost wydajności produkcyjnej i obniżkę kosztów.
3. Redukcja kosztów drogą zmniejszenia współczynnika zmarnotrawionych materiałów i "braków", efektywniejszego wykorzystania funduszu czasowego oraz włożonego wysiłku.
Powyższe cele główne uzupełnione są przez szereg celów krótko- i długoterminowych:
1. zidentyfikować i szybko oraz skutecznie odpowiedzieć na potrzeby i wymagania klienta, które to zdają się być głównym punktem skupienia dzisiejszego biznesu,
2. osiągnąć i utrzymać optymalny stosunek jakości proponowanych wyrobów do kosztu ich wytworzenia. Obniżka kosztów poprzez redukcję ilości braków produkcyjnych,
3. zredukować niepotrzebne straty materiałowe,
4. wypracować dobre długoterminowe związki z dostawcami, które to pomagają w osiągnięciu większej efektywności procesu w obszarze zarówno zarządzania zapasami i materiałami, jak i systemu zaopatrzenia,
5. permanentne doskonalenie- koncepcja rozpowszechniona w całym przedsiębiorstwie, na wszystkich szczeblach.
EFEKTY WDROŻENIA SYSTEMU JUST-IN-TIME

WYKORZYSTANIE METODY JUST-IN-TIME
System Just In time jest obecnie najbardziej uniwersalną i efektywną technologią usprawnienia procesów gospodarczych w skali globalnej. Ze względu na swoją uniwersalność jest aktywnie wykorzystywany w doskonaleniu zdolności konkurencyjnych przedsiębiorstw. Powszechnie jest wykorzystywany w trzech głównych kierunkach, jako (ryc. 5.10):
- narzędzie do eliminowania zbędnych zapasów i ograniczenia marnotrawstwa,
- metoda do obniżania kosztów, zwiększania przepływów materiałowych i zwiększania zysku,
- instrument do prowadzenia skutecznej walki konkurencyjnej na coraz bardziej wymagającym rynku klienta.



OGRANICZENIA SYSTEMU JUST-IN-TIME
Pomimo niekwestionowanych zalet systemu JIT, musimy wziąć pod uwagę także pewne ograniczenia, jakie mu towarzyszą. A są to:
- różnice kulturowe,
- ugruntowane, tradycyjne podejście, polegające na magazynowaniu dużych ilości zapasów,
- różnice w implementacji systemu- ze względu na specyfikę Japonii, korzyści z wdrażania JIT w innych krajach mogą trochę odbiegać od wzorców japońskich,
- utrata indywidualności,
- utrata samodzielności w próbach rozwiązywania ewentualnych problemów- pracownicy musza stosować się do wytycznych,
- opór w stosunku do zmian, obawy itp.,
Podsumowując: implementacja systemu Just-In-Time zapewnia rozwiązanie problemów związanych ze stratami wynikającymi z:
- nadprodukcji,
- czasów przestojów,
- niepotrzebnego transportu,
- zbędnych operacji,
- zbyt dużych zapasów,
- zbędnej aktywności pracowników,
- produktów wybrakowanych












Załącznik nr 1
SEIRI- selekcja Posortowanie rzeczy wg kryterium przydatności. Uwolnienie stanowiska pracy od rzeczy niepotrzebnych i przeszkadzających. - Zmniejszenie zapasów,
- Lepsze wykorzystanie przestrzeni roboczej,
- Zapobieganie zgubieniu przedmiotów,
- Stworzenie czystych miejsc pracy. - Redukcja kosztów,
- Usprawnienie pracy.
SEITON- systematyka Ergonomiczne ułożenie wszystkich rzeczy potrzebnych do natychmiastowego użytku. - Skrócenie czasów jednostkowych,
- Wzrost efektywności i bezpieczeństwa. - Poprawa bezpieczeństwa,
- Skrócenie czasu dostawy.
SEIKETSU- sprzątanie Usunięcie wszelkich zanieczyszczeń wynikających z obróbki i nie tylko oraz przedmiotów nie należących do danej komórki produkcyjnej. - Zmniejszenie awaryjności maszyn i urządzeń,
- Łatwość kontroli stanowiska. - Zwiększenie funduszu czasowego,
- Redukcja zanieczyszczeń przemysłowych.
SEISO- schludność Stałe utrzymywanie czystości i schludności stanowiska na wysokim poziomie. - Poprawa warunków pracy,
- Eliminacja przyczyn wypadków. - Wzrost BHP,
- Poprawa jakości.
SHITSUKE- samodyscyplina Przestrzeganie wszystkich zasad pracy. - Zgodność wykonywanych czynności z wytycznymi, decyzjami,
- Poprawa stosunków międzyludzkich. - Wzrost morale
Opracowanie na podst. A. Góralczyk; K. Sato; W. Kosieradzki. Praktyki "5S" Fundamenty Poprawy Efektywności i Jakości




Bibliografia:

1. „Procesy logistyczne w przedsiębiorstwie”, Krzysztof Ficoń, Gdynia 2001
2. „Nowoczesne metody zarządzania produkcją”, pod red. Zbigniewa Martyniaka, Kraków 1996
3. „Podstawy nauki o przedsiębiorstwie”, pod red. Jana Lichtarskiego, Wrocław 2001



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
JUST IN TIME(1), logistyczne
referat z logistyki just in time
podstawy logistyki just in time
Just in time (16 stron), logistyczne
Just in Time kanban
Just in time
JUST IN TIME (3)
Charakterystyka Just In Time, Ekonomia, ekonomia
TQM, Just In Time
Just in time (18 stron) GURJETHI4S3IM7R4WRKX3OZZEAHGJL6P4YTC5RQ
System Just in Time
praca z planowania just in time
Just In Time
metoda Just-In-Time, zarzadzanie
STRATEGIA JUST IN TIME

więcej podobnych podstron