polska myśl, Testy


  1. Polska myśl społeczna i polityczna okresu powstań narodowych 1795-1863: (str. 232)

  1. cechy polskiego ruchu wyzwoleńczego:

  1. czy warto walczyć o niepodległość?

  2. jakie są możliwości zrealizowania tego celu?

  3. jakie mają być podstawy gospodarczo-społeczne i ustrojowe odrodzonej Polski?

  1. doktryny reakcyjne:

  1. Henryk Rzewuski: chwalca magnacko-szlacheckiej przeszłości Polski, twierdził, że rozbiory ocaliły Polaków od zagłady

  2. Kazimierz Krasicki: przedstawiał obszerny projekt rozwiązania „sprawy chłopskiej” - nadanie chłopom „własności użytkowej” ich dotychczasowych gospodarstw, utrzymanie poddaństwa i pańszczyzny, możliwość usuwania chłopa z gruntu w sytuacji nie spełniania przez niego swoich powinności

  3. Aleksander Wielopolski: zwolennik ugody z caratem, wierzył w restaurację monarchii absolutnej, uważał, że społeczeństwo składa się z naturalnych, „organicznych” grup, przeciwny idei powstań, wysuwał koncepcje parlamentu stanowego

  1. nurt liberalny:

  1. Towarzystwo Republikanów Polskich: założone w 1798 r., dążyło do odzyskania niepodległości, utworzenia demokratycznej republiki, jego przedstawiciele opowiadali się za suwerenną władzą (cenzus majątkowy, przyznawali chłopom wolność, ale bez własności ziemi)

  2. partia kaliska: jej twórcami byli bracia Niemojowscy, którzy pozostawali pod dużym wpływem francuskich doktrynerów okresu Restauracji, opowiadali się za monarchią konstytucyjną, stojącą na straży własności prywatnej, wolności osobistej, wolności słowa, itd. Partia kaliska odegrała pozytywną rolę w krzewieniu ideologii kapitalizmu, natomiast słabą jej stroną była rezygnacja z programu niepodległościowego oraz dążenie do wzmocnienia więzi z Rosją.

  3. Jan Żukowski: członek Wolnych Polaków, dał on szeroką odpowiedź na temat stosunków społecznych panujących w okresie powstania listopadowego; uznawał on wprawdzie ziemię za własność dziedzica, ale przyznał chłopom prawo do wieczystej dzierżawy lub własności za wykupem. Żukowski chciał włączyć polskiego chłopa w nurt życia narodowego.

  1. doktryny demokratyczne:

  1. Towarzystwo Demokratyczne Polskie

  2. Gromady Ludu Polskiego

  1. Dembowski i Kamieński:

  1. poglądy Dembowskiego:

  1. poglądy Kamieńskiego:

  1. Polska myśl polityczno-prawna w latach 1864-1939: (str. 299)

  1. od pozytywizmu do ideologii narodowej:

  1. po 1864 w doktrynę narodową i sprawę odzyskania niepodległości zaczęto włączać masy chłopskie i robotnicze - ostatecznie zanikała definicja „szlacheckiego narodu” na rzecz narodu ludzi pracy, narodu burżuazyjnego (ideę narodu burżuazyjnego najdobitniej przedstawił Aleksander Świętochowski, który uważał, że naród to „przedsiębiorstwo wzorowane na przedsiębiorstwie kapitalistycznym”)

  2. inne stanowisko przedstawiali polscy konserwatyści, którzy naród określali jako „indywidualność historyczno-polityczną”, stąd wnioskowali, że przewodnią rolę w narodzie winna mieć szlachta, a także warstwa ludzi inteligentnych i pracowitych (połączenie sił szczytów ziemiaństwa, burżuazji i intelektualistów), nie zajmowali się kwestią chłopską (chłopi, wg nich, nie mieli liczyć się w narodzie, jako siła twórcza i władcza)

  3. charakterystycznym składnikiem konserwatywnej myśli narodowej była idea integralnego nacjonalizmu, wywodzącego się z „teorii rodów” (wg niej naród polski powstał z połączenia rodów: polskiego, ruskiego, litewskiego i innych), przedstawiciele tej koncepcji postulowali sfederalizowanie powyższych narodów w jednym organizmie państwowym

  4. odmienną koncepcję narodu przedstawiały ruchy walczące z kapitalizmem i burżuazją, m.in. marksiści, anarchiści, itd. (w przeważającej części głosili hasła internacjonalistyczne)

  1. myśl państwowa w Drugiej Rzeczypospolitej:

  1. lata dziewięćdziesiąte XIX wieku

  2. rewolucja 1905 roku

  3. lata I wojny światowej

  1. idea monarchii: nie przetrwała do 1918 r., wiązała się z wyobrażeniami o niezdolności narodu polskiego do odzyskania pełnej niepodległości (ideę tą głosili m.in. konserwatyści, początkowo endecja)

  2. idea państwa socjalistycznego: reprezentowana m.in. przez SDKPiL, która popierała koncepcję ogólnoeuropejskiej republiki parlamentarnej, odrzucała natomiast ideę niepodległości Polski

  3. zdecydowanie inną koncepcję przedstawiała PPS, która od początku opowiadała się za niepodległością (droga do jej realizacji była kwestią wewnętrznego sporu w łonie PPS), socjaliści opowiadali się za Polską republikańską i demokratyczną

  1. ruch ludowy: opowiadał się za ideą Polski zjednoczonej i wolnej, za szerokim wachlarzem praw obywatelskich (głównym przedstawicielem ruchu było PSL)

  2. Narodowa Demokracja (endecja): w okresie dwudziestolecia międzywojennego najbardziej zaciekły przeciwnik sanacji, głównym teoretykiem obozu był Roman Dmowski, który racje polskie widział w sferze wierności zasadom narodowym a nie państwowym, nawiązywał do pozytywistycznej koncepcji narodu, często powoływał się na tezy rasistowskie (sprzeciwiał się mieszaniu Polaków z innymi nacjami). Endecja zwłaszcza w latach trzydziestych XX wieku wykazywała tendencje skrajnie nacjonalistyczne, nie skrywała sympatii do faszyzmu.

  3. obóz piłsudczykowski: geneza tego obozu była związana nie tyle z ideologią co z organizacją partii socjalistów jako siłą głoszącą idee zbrojnego odzyskania niepodległości, sam Józef Piłsudski nigdy nie odcinał się od powiązań z PPS, dla niego najważniejszą i nadrzędną wartością było państwo („naród może działać tylko przez państwo, to dzięki niemu może stać się podmiotem twórczego działania”). Przedstawiciele tego obozu początkowo opowiadali się za ustrojem demokracji parlamentarnej, później większy akcent kładli na ideę państwa autorytarnego.

  4. chadecja: czyli chrześcijańska demokracja, stała na stanowisku Polski katolickiej, integrującej się z religią rzymskokatolicką, domagała się ochrony wyznania przez państwo, praw politycznych dla duchowieństwa, przestrzegania elementarnych zasad chrześcijaństwa, itd. Chadecy, w kwestiach społecznych, nawiązywali do poglądów Leona XIII, potrafili umiejętnie kokietować zarówno przedstawicieli ugrupowań ludowych, jak i sanacyjnych i endeckich. Głównym teoretykiem polskiej chadecji był Wojciech Korfanty.

  1. nurty ogólnej refleksji nad prawem:

polska

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
polska myśl ekonomiczna XVI i XVII w, Ekonomia
2.EUROPEJSKA I POLSKA MYŚL PEDAGOGICZNA DOBY OŚWIECENIA, Pedagogika metodyka
polska mysl polityczna Zestaw
polska mysl polityczna, kolokwium02 ms
polska mysl polityczna, kolokwium02 msa
Polska myśl wojskowa Prezentacja
Polska myśl publicystyczna w XVI wieku 2
mysl polityczna, POLSKA MYŚL POLITYCZNA
Polska myśl ekonomiczna przed II wojną światową
Polska myśl polityczna ćw (2)
polska i litwa, Testy, sprawdziany, konspekty z historii
POLSKA MYŚL PEDAGOGICZNA XX I XXI WIEKU, SWPW wykłady - pedagogika
Współczesna Polska Myśl Polityczna, nowe
polska mysl polityczna, 1.82Skrypt z POLSKIEJ MY LI POLITYCZNEJ end
polska mysl polityczna, mp zerowka sciaga, Skrypt z POLSKIEJ MYŚLI POLITYCZNEJ
polska mysl polityczna, pmp wyklady skrypt, Skrypt z POLSKIEJ MYŚLI POLITYCZNEJ
polska myśl ekonomiczna XVI i XVII w, Ekonomia, ekonomia

więcej podobnych podstron