Diagnostyka, semestr 4

Skala nieprzystosowania społecznego SNS Lesława Pytki przeznaczona jest do określania stopnia wadliwego funkcjonowania społecznego dzieci i młodzieży w przediale 13-17 lat. Jest skalą szacunkową porządkującą informacje o jednostce i pozwala na wstępne określenie intensywności i częstotliwości występowania tych zachowań i cech jednostki, które uznawane są przez społeczeństwo za niekorzystne, szkodliwe, negatywne. W związku z tym są one nieaprobowane lub potępiane.

O nieprzystosowaniu jednostki w danym obszarze wnioskuje się na podstawie przejawianych przez nią form i rodzajów zachowania postrzeganych przez otoczenie, zwłaszcza przez osoby socjalizującą znaczące, czyli takie z którymi jednostka wchodzi w częste i ważne dla niej interakcje z racji pełnionych przez nią ról społecznych. Na potrzeby SNS-u za takie osoby uznano: rodziców, kolegów, nauczycieli i wychowawców danej osoby.

Skała SNS składa się z 6 podskal:

• Nieprzystosowanie rodzinne, które mierzy się nieprzystosowaniem jednostki do wymogów życia rodzinnego tzn jej reakcja zarówno na wymagania jak i oczekiwania ze strony rodziców i środowiska rodzinnego

• Nieprzystosowanie rówieśnicze, które mierzy nieprzystosowanie dziecka do szkolnej grupy rówieśniczej

• Nieprzystosowanie szkolne

• Zachowania antyspołeczne, mierzy nasilenie i częstość występowania antyspołecznych zachowań dziecka zaobserwowanych przez wychowawców, rodziców, ale też osoby pozostające w stałym kontakcie z dzieckiem

• Kumulacje niekorzystnych czynników biopsychicznych mierzy stopień nagromadzenia niekorzystnych czynników biopsychicznych występujących u jedn takich jak: zaburzenia dynamiki procesów nerwowych, zaburzenia funkcji percepcyjnych i wykonawczych

• Kumulacja niekorzystnych czynników socjokulturowych, mierzy stopień nagromadzenia niekorzystnych czynników socjokulturowych, w tym naznaczających jednostkę jako dewianta.

Każda podklasa składa się z 10 kategorii, których moc dyskryminacyjna uprzednio sprawdzono. Kategorie te opisują cechy zachowania jedn w zakresie wyznaczonym tytułem podskali lub cechy jego sytuacji socjopedagogicznej.

Do opisu nasilenia każdej cechy stosuje się skalę trojstopinową: 0,1,2

Waga 0-punktowa przypisana jest stwierdzeniem określającym normalne pożądane społecznie cechy zachowania w syt socjopedag

Wagi 1 i 2-stopniowe przypisane SA stwierdzeniom określającym umiarkowany(1) i znaczny stopień(2) nasilenia negatywnych cech zachowania społecznego i analogicznych sytuacji społeczno- kulturowych

Na całą skalę skąłda się więc 60 pozycji przyporządkowanych po 10- sześciu podskalom. Podstawa określenia rodzaju i poziomu nieprzystosowania społ jest suma punktów uzyskanych przez badanego w każdej podskali SNS oddzielnie. Są to cząstkowe wskaźniki i im większa jest liczba punktów uzyskanych przez badanego w danej podskali tym większe prawdopodobieństwo w zakresie określonym jego treścią.????

1. kiedy zwiększa się prawdopodobieństwo, że zwiększa się nieprzystosowanie do życia rodzinnego, a jeśli już takie wystąpi jakie możemy zaplanować środki zaradcze?

• Wychowywanie w rodzinie niepełnej lub poza rodziną

• Brak kontroli czasu wolnego dziecka- rodzice nie wiedza co , gdzie, z kim; dziecko żadko spędza czas z rodziną a jeśli już to z wybranymi osobami

• Obowiązków brak, ew jak musi

• Nie spełnia poleceń lub robi to pod przymusem

• Częste konflikty zatargi z rodzeństwem

• Z trudem lub w ogóle nie można go skłonić do zmiany zachowania pod wpływem perswazji

• Nie rezygnuje z zachowania niewłaściwego nawet pod wpływem gróźb

• Nie naśladuje rodziny, a jeśli już to zły przykład

Sprawdzamy: czy ze względu na sytuacje materialną czy emocjonalną;

Jaka jest sytuacja materialna, dlaczego

Jak pomagać, gdzie kierować;

Jakość kontaktów emocjonalnych/alkoholizm, patologie, kłótnie/ terapeuta rodzinny

Informator: rodzice, opiekunowie, osoby we wspólnym gospodarstwie/ stały kontakt

Zwracamy uwagę na kontakt emocjonalny i tło emocjonalne kontaktów

Mogą wskazywać na nieprzystosowanie dziecka

Odebranie dziecka rodzinie: nie spełnia obowiązków, wpływa demoralizującą, wpływa na zagrożenie życia lub zdrowia

Pismo o umieszczeniu w trybie nagłym do sądu rodzinnego, pismo kieruje pedagog szkolny, pracownik MOPS, osoba trzecia

2. kiedy możemy mówić o nieprzystosowaniu do społecznym ze względu na rozpad bądź niedorozwój więzi jednostki z grupą odniesienia. Jakie środki korekcyjne podjąć?

• Informatorzy: rówieśnicy, koledzy/ nie wrogowie i przyjaciele/

• Wyraźne trudności z nawiązaniem i utrzymaniem kontaktów

• Postrzegany jako niepopularny, wyalienowany, egoista, samolubny

• Nie umie współpracować z grupą

• Częściej popada w awantury, sprzeczki, bójki

• Woli osoby młodsze bądź dużo starsze

• Warto sprawdzić dlaczego tak jest

• Wysoki wynik w tej podskali(2) może świadczyć o: wadliwym przystosowaniu do wymogów jakie stawia jednostce grupa rówieśnicza nie będąca grupą o charakterze podkultury, chuligańskim lub przestępczym

• Środki korekcyjne: zbadaj co jest przyczyną niskiej popularności jedn; następnie przeanalizować ew związki tych wysokich wyników z wynikami uzyskanymi w skali 3 i 4; jeżeli się zgadzają to znaczy, że dana osoba jest związana z inną grupą, która stawia wymogi dalece odbiegające od ogólnie przyjętych norm

• Jak może pomóc wychowawca, nauczyciel?--> delikatnie, z wyczuciem, bardzo przemyślane rozmowy + rodzice

kiedy możemy mówić o prawdopodobieństwie nieprzystosowania szkolnego? Jaki jest zw tej podskali z 1 i 2? Jakie zalecenia można sformułować w wypadku uzyskania wysokiej punktacji?

• Informator: wychowawca, nauczyciel mający codzienny kontakt, pedagog, dyrektor, pracownicy obsługi szkoły

• Mierzy funkcjonowanie ucznia w szkole w ocenie wychowawcy- powinien mieć najpełniejszy obraz

• Prawdop. nieprzyst. szkolnego zwiększa się gdy: wyniki 1 i 2 skali są wysokie, niesystematyczne uczęszczanie do szkoły; częste zmiany szkoły, zaniedbuje obowiązki, gorsze wyniki w nauce, często popada w konflikty, nie lubi przebywać w szkole, małe zainteresowanie szkołą

• Źródła w rodzinie, przenoszenie do domu

• Zalecenia: pomoc pedagoga i wychowawcy, wyrównywać zaległości poprzez ustalenie zakresu materiału i osoby która mu pomoże

• kiedy możemy mówić o zwiększonym prawdop. zachowania antyspołecznego czym mogą świadczyć wysokie wyniki w tej podskali; jakie kroki można podjąć w przypadku wysokiej punktacji w tej podskali?

• Informator:

• Wysokie wyniki: kłamstwa, wagary, ucieczki(wielokrotne), notoryczne, sięganie po używki, kradzieże, agresja wobec siebie i innych, próby samobójcze, konflikty z prawem, przestępstwa

• Łączy się z 2i 3 podskalą

• Podłoże w domu i kontaktach z rówieśnikami

• Wys. wyniki w tej podskali np. pow. 15 punktów, świadczyć może o poważnych zaburzeniach emocjonalnych i osobowościowych o charakterze socjopatycznym

• 4 podskala musi być rozszerzona o dodatkowe badania psychologiczne, pedagogiczne, osobowościowe a nawet psychiatryczne aby wykryć rzeczywiste przyczyny przejawianych przez jedn zachowań antyspołecznych oraz wyjaśnienie psychologicznych mechanizmów sterujących zachowaniem jedn

• Wys. wyniki zawsze są sygnałem procesu wadliwej adaptacji społecznej oraz poważnego zagrożenia demoralizacją

• czy ta podskala mierzy nieprzyst. społ. ? jakie kroki należy podjąć, gdy ktoś uzyska wysokie wyniki?

• Nie mierzy bezpośrednio nieprzyst., skupia się na czynnikach biopsychicznych; ale jest pomocna w określaniu jego hipotetycznych uwarunkowań

• Zaznaczyć należy że istnieje istotny związek rozmaitych form dewiacji społecznej jednostki z zaburzeniami o charakterze biopsychicznym, czyli neurotyczno- lękowymi i agresywno-lekowymi

• Nadpobudliwość psychoruchowa - ADHD diagnozuje psychiatra, może byś potwierdzone pełnymi badaniami psychologicznymi; leczenie: farmakologiczne, terapeutyczne i biofitbag

• Rozumiana w sensie bardzo wąskim nadmierna nadpobudliwośc, nadmierne reagowanie, niewspółmiernie do syt. Ale daja się zdyscyplinować

• Stereotypia ruchowa- nawykowe skurcze mięśni nie kontrolowane przez dziecko

• Bierność- brak spontaniczności, sprawiają wrażenie zahamowanych ruchowo i obojętnych na to gdzie się znajdują

• Nieśmiałość- lek przejawia się w reakcjach wycofujących, wrażenie nieszczęśliwych, osieroconych, niemiejących nawiązywać kontaktów, potrafią być agresywne

• Dysleksja- zaburzenie funkcji czytania, nieumiejętność połączenia czytanych liter z tekstem( dziecko dyslektyczne- w normie, u którego powyższe zaburzenia potwierdziły badania psychologiczne)

• Dysortografia- zna zasady nie umie zastosować; zaburzenia funkcji pisania, samo siebie nie umie odczytać

• Drgawki- symptom zaburzen o charakterze epileptycznym zw z wadliwym funkcjonowanie systemu nerwowego

• Padaczka skroniowa

• Moczenie mimowolne- może być zaburzeniem rozwoju nawyków, podłożu organicznym, a częściej na podłożu emocjonalnym

• Wymioty- reakcja na syt szkolną, fobia szkolna, rozstrój żołądka, objawy anginy

• Jąkanie, trudności w mówieniu

• Informator; rodzice, nauczyciel, wychowawca, lekarz, pielęgniarki, ktos posiadający rzetelną, obiektywną wiedzę na temat choroby, nietypowych zachowań

• Co robimy by nei było nieprzyst.?--> wywiad na temat przyczyn, skierowanie do specjalisty w celu wykonania pogłębionych badań/ neurologiczne, psychiatryczne/ pełne funkcjonowanie systemu nerwowego/

• z jakich podskal składa się podskala nr 6? Kiedy jest najw. prawdop. wystąpienia nieprzyst. ?

• z 2 części: pozycje 1-4 niekorzystne czynniki określające syt społeczno- środowiskową; pozycje 5-10 określające rodzaj i liczbę zastosowanych środków profilaktycznych bądź resocjalizacyjnych stygmatyzujących jedn jako nieprzyst społ lub mającą trudność w adaptacji

• umożliwia zebranie informacji o wadliwości społecznego funkcjonowania jedn poprzez analizę czynników naznaczających ja jako dewiantywną oraz analizę czyn środowiskowych zwiększających szanse na przejęcie negat wzorców zachowania od środowiska społecznego, w którym się wychowała lub kontaktu z jakąś podkulturą przestępczą w jakiej przebywała

• im mniej korzystne parametry charakteryzujące aktualną syt życiową jedn(im więcej nieskutecznych, instytucjonalnych działań korekcyjnych) podejmowanych względem nie tym wyższe prawdop. jest że dana osoba jest nieprzyst., a to prawdop się zwiększa im:

• niższy status społeczno- ekonomiczny rodziny

• im rodzina bardziej patologiczna ze względu na charakter i strukturę/ uzależnienia, długotrwałe choroby, rozbite/

• im częściej dziecko wchodzi w kontakt z podkulturą przestępczą i os z negatywnymi wzorcami zachowań

• im większa liczba nieskutecznych zabiegów profilaktyczno- resocjalizacyjnych zastosowanych wobec jedn przez instytucje do tego powołane/ sądy rodzinne, pogotowia opiekuńcze, izba dziecka, schroniska dla nieletnich/

• im bardziej jedn będzie się identyfikowała z podkulturą przestępczą

• czego możemy się dowiedzieć?: ew hipotezy o środowiskowym uwarunkowaniu nieprzyst społecznego

testy zdań niedokończonych- służą do badania nieuświadomionych treści psychiki i tych jej obszarów, które tworzą potencjalne zagrożenie procesu przystosowania społecznego jedn lub które już przyczyniły się do wystąpienia zaburzeń tego procesu.

Mogą być pomocne w badaniu treści nieuświadomionych, których jednostka nie chce lub nie może wyjawnić najczęściej z powodu istnienia jakieś blokady społecznej(lęk przed utratą akceptacji społecznej, obawa przed oceną, wrogośc wobec os badającej lub samego procesu badania.

3 rodzaje TZN:

• Kostrzewskiego, dzieci 7-14 lat

Sposób wykonania: jeśli dziecko nei umie biegle czytac i pisać czytamy zadanie i prosimy o odpowiedź- do 10 lat; potem dajemy do uzupełnienia pierwsza myśl; bada stosunek do respondenta do własnego domu, rodziny, stosunku do ojca, do matki, n-eli, szkoły, rodzeństwa, siebie samego, do ludzi; mechanizmy obronne, lęki, obawy, poczucie winy, stosunek do przeszłości, teraź, i przyszł, radości, przykrości i smutki, to co lubi i to czego nei lubi.

• Bonneta, 15 do ukończenia szkoły

Najszybciej jak się da, zredagowany w trzeciej osobie/ Barbara, Paweł/

Uzupełnij zdanie taką myślą, jaką uzupełniłby/łaby twój kolega/ koleżanka;

Narzucamy tempo, prosimy o uzupełń myślą jaka wpisałby kolega starszy/ młodszy; bada syt frustracyjne, cele i ambicj, wartościowanie, stosunek do otoczenia, stosunek do siebie, rodziców i przełożonych, do przyszłości i przeszłości

• Skas- Lewy, dorośli

Test do uzupełnienia, bada stosunek do matki, ojca, płci przeciwnej, życia seksualnego, przyjaciół i znajomych, przełożonych, podwładnych, kolegów, koleżanek, ale też lęki i obawy, poczucie winy, stosunek do własnych uzdolnień, do przeszłości, przyszłości oraz cele i zamierzenia

Osobom o wykształceniu podstawowym i dzieciom do lat 10 nie dajemy określonego czasu;

• obserwujemy w trakcie uzupełniania, wyniki wpisujemy do klucza, gdy ma problem z zdaniem- zaznacz kółkiem- od nich zaczynamy analize

• dokonujemy szczegółowej analizy zaburzęń występujących w obrębie danej sfery

• wiek, wykształcenie osoby, jak się zgodziła na badanie- reakcje słowne, kto jest dla nas

• jak była ubrana

• gdzie i kiedy odbyło się badanie, jakie okoliczności

• jak się zachowywała w trakcie

• jak zostały uzupełnione zdania/pojedyncze, złożone, błędy, informacje symboliczne/ jakiego czasu uzywa,; nasycone pozyt/negat treściami

• analiza sferami wg klucza/ jest czy nie jest zaburzona, co można zrobić, środki zaradcze co byśmy podpowiedzieli, do kogo skierowali/

• charakterystyka osoby badanej z uwzględnieniem najbardziej zaburzonych sfer

• w pkt środki zaradcze

---