Fonetyka |
1) BUDOWA NARZĄDÓW MOWY Narządy mowy nieruchome: * Tchawica * Krtań * Jama gardłowa * Jama ustna * Jama nosowa * Zęby * Dziąsła * Podniebienie twarde
Narządy mowy ruchome: * Wiązadła głosowe * Podniebienie miękkie zakończone języczkiem * Język
2) GŁOSKI, LITERY, SAMOGŁOSKI, SPÓŁGŁOSKI GŁOSKA - najmniejsza słyszalna i mówiona cząstka mowy. LITERA - znak graficzny głoski. Wszystkie głoski dzielimy na samogłoski i spółgłoski. Samogłoski brzmią donośniej i pełniej niż spółgłoski. Samogłoski: a, ą, e, ę, i, o, u, ó, y. Spółgłoski: (wszystkie pozostałe, np.: r, h, sz, p, b, ż, m, ć)
KLASYFIKACJA GŁOSEK USTNE - przy ich wymawianiu powietrze wydostaje się przez usta, np.: a, e, sz, cz, t, g, h, ś, z. NOSOWE - przy ich wymawianiu powietrze wydostaje się zarówno przez nos jak i przez usta, jest ich 6, są to: ą, ę, m, m', n, n'. DŹWIĘCZNE - przy ich wymawianiu drgają wiązadła głosowe znajdujące się w krtani, np.: ę, b, d, g, h, m, n, dz, ż. BEZDŹWIĘCZNE - przy ich wymowie nie drgają wiązadła głosowe, np.: c, ch, p, t, cz, sz, ś, ć.
SPÓŁGŁOSKI TWARDE - to takie, przy których wymawianiu środkowa część języka oddala się do podniebienia, np. p, dz, sz, g, ch, d, t. SPÓŁGŁOSKI MIĘKKIE - to takie, przy których wymawianiu środkowa część języka unosi się ku podniebieniu twardemu, np.: ś, ć, dź, ź, k', g'.
3) ZJAWISKA FONETYCZNE UPODOBNIENIA FONETYCZNE: UBEZDŹWIĘCZNIENIE UDŹWIĘCZNIENIE UPROSZCZENIA GRUP SPÓŁGŁOSKOWYCH
4) AKCENT AKCENT WYRAZOWY - jest to mocniejsze wymówienie sylaby w wyrazie. Z reguły pada na 2 sylabę od końca. WYJĄTKI: 3 SYLABĘ OD KOŃCA akcentujemy: w wyrazach zakończonych na -ika, -yka, np.: ma-te-ma-ty-ka. w liczebnikach złożonych zakończonych na -sta, -set, np.: czte-ry-sta. w 1 i 2 osobie liczby mnogiej czasowników w czasie przeszłym, np.: zro-bi-li-śmy, za-śpie-wa-li-ście. w liczbie pojedynczej i w 3 osobie liczby mnogiej czasowników w trybie przypuszczającym, np.: po-szedł-byś. 4 SYLABĘ OD KOŃCA akcentujemy: w 1 i 2 osobie liczby mnogiej czasowników w trybie przypuszczającym, np.: zje-dli-byś-my. |
http://www.teatr.dlawas.com/tdw/index.php?option=com_content&task=view&id=110&Itemid=55