ekonomia międzynarodowa zaawansowana bossak

1. PROCES GLOBALIZACJI EKONOMICZNEJ.NOWE UWARUNKOWANIA I TENDENCJE ROZOWJU

Gwałtowny postęp w technikach transportu i informatyce umożliwił przemieszczanie kapitału z bezprecedensową szybkością na niespotykaną skalę. Globalizacja współpracy gospodarczej i konkurencji to pogłębianie i upowszechnianie wzajemnych stosunków między krajami i rynkami czego efektem jest nie tylko wzrost ruchliwości i skali przepływu transnarodowego kapitału ale także wzmożony przepływ dóbr, myśli technologicznej, informacji i wartości kulturalnych. Ogromną rolę odgrywają korporacje, wykorzystując przewagę technologiczną w celu konkurowania poza granicami kraju macierzystego.

Globalizacja konkurencji nie ogarnia całego globu i wszystkich rynków. Pochodzi z krajów wysoko rozwiniętych gdzie siedziby ma większość transnarodowych korporacji i potężnych pośredników finansowych i oprócz tych krajów dotyczy tzw. wschodzących gospodarek rynkowych. Nie można jednak mówić o globalizacji konkurencji w odniesieniu do biednych krajów Azji, Afryki, Ameryki Południowej.

Globalizacja postępuje, bo właściciele kapitału mogą i chcą inwestować poza granicami kraju, ponieważ istnieje popyt rządów państw. Konkurowanie o międzynarodowy kapitał czyli popytowy czynnik globalizacji rynku aktywów finansowych skłania do dostosowań w polityce gospodarczej rządów (niskie ryzyko kursowe, łatwość, brak barier biurokratycznych). Dochód z inwestycji powinien być wyższy niż w innych krajach konkurujących (podatki, story procentowe).

Globalizacja współpracy gospodarczej, umiędzynarodowienie łańcuchów dostaw i sposób obsługi klientów przez usługodawców logistycznych powodują, że z jednego miejsca można dostarczać produkty zarówno na rynki odległe, jak i lokalne. Nie stanowią o tym podziały administracyjne i terytorialne, ale takie czynniki, jak jakość dostępnej infrastruktury transportu, wymagany czas dostawy i jej całkowite koszty.

2.SZANSE I ZAGROZENIA ZWIAZANE Z GLOBALIZACJA EKONOMICZNĄ

Szanse:

Zagrożenia globalizacji :

3. NOWY UKLAD GEOPOLITYCZNY I GOSPODARCZY

Od czasów konferencji w Bretton Woods w lipcu 1944 roku, międzynarodowe stosunki handlowe świata kapitalistycznego zostały zdominowane przez najbardziej rozwinięte państwa globu. Powołano Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Jego celem było zapobieganie kryzysom gospodarczym, podtrzymywanie zagregowanego popytu w skali światowej oraz zapewnienie płynności finansowej krajom, które przeżywały trudności. Do roku 1989 świat był dwubiegunowy, Związek Radziecki oferował konkurencyjny model ustrojowy. Po jego bankructwie, wyłonił się model z jednym dominującym mocarstwem, Stanami Zjednoczonymi. Zaoferowało ono światu swój własny program, pax americana, tak zwany ‘konsensus waszyngtoński’. Był to sposób prowadzenia polityki makroekonomicznej, który miał zagwarantować wzrost gospodarczy, jak i przyjazne warunki dla lokowania zagranicznego kapitału inwestycyjnego. System ten opierał się na międzynarodowych instytucjach, w których kraje wysoko uprzemysłowione posiadały decydujący wpływ. Mowa tutaj o Międzynarodowym Funduszu Walutowym, Światowej Organizacji Handlu oraz Banku Światowym.

Obecnie, w związku z wchodzeniem w kolejną fazę globalizacji, wyłania się wielobiegunowy podział świata. Następuje przenoszenie produkcji przemysłowej do krajów rozwijających się. Globalną fabryką stają się Chiny, Wietnam i inne, realizujące strategię proeksportową. Niższe koszty wytwarzania, połączone z silną etyką pracy umożliwiają im skuteczną konkurencję na rynkach międzynarodowych. Wyrazem tego jest określenie BRICS, które obejmuje państwa mające odgrywać dominującą rolę w przyszłym układzie geopolitycznym i gospodarczym. Mowa o Brazylii, Chinach, Rosji, Indiach i Republice Południowej Afryki. Ich rozwój łączy w sobie chęć stworzenia nowych instytucji międzynarodowych, alternatywnych wobec tych zdominowanych przez kraje rozwinięte (IMF, WB, WTO). Wyrazem tego w ostatnich miesiącach jest powołanie Azjatyckiego Banku Inwestycji Strukturalnych, z dominującym kapitałem chińskim. Chiny również poszerzają swoje globalne wpływy forsując projekt ‘nowego jedwabnego szlaku’. Ma on za zadanie połączyć lądowo to azjatyckie mocarstwo z Europą, wiążąc przy okazji kapitałowo ze sobą mniejsze podmioty międzynarodowe.

Pojęcia:

4. LIBERALIZACJA I REWOLUCJA ICT A WOLNOSC GOSPODARCZA, PRZEDSIEBIORCZOSC, KONKURENCJA I INNOWACJE WE WSPOLPRACY MIEDZYNARODOWEJ

Proces globalizacji i związany z nim proces liberalizacji sprzyja poszerzeniu i intensyfikacji procesu globalnej konkurencji. Widać to szczególnie po krajach, które jeszcze 20-30 lat temu prowadziły politykę protekcjonistyczną. Wzrost wolności gospodarczej przyczynił się bezpośrednio do wzrostu przedsiębiorczości, pobudzenia konkurencji i szybszego rozwoju krajów. Liberalizacja przyczyniła się też do procesu dostosowań rynkowych. Pozwoliła szybciej rozwinąć się konkurencyjnym przedsiębiorstwom i wyeliminowała z rynku te niekonkurencyjne.

ICT (Information and communications technology). Pojęcie to zawiera w sobie rewolucję informatyczno -telekomunikacyjną a zatem wszystko to co łączy się z telefonami, komputerami, internetem a także wszelkim przetwarzaniem informacji zarówno audio jak i video. Rewolucja technologii teleinformatycznej, miała niezwykle duży wpływ na rozwój współpracy międzynarodowej a także na zmianę w światowej konkurencji. Dzięki szybkiemu, niezawodnemu a przede wszystkim ponadnarodowemu systemowi komunikacji, który powstał dzięki Internetowi, połączeniom satelitarnym oraz niezwykle innowacyjnym rozwiązaniom w dziedzinie telekomunikacji, ICT stało się niezbędnym instrumentem dla różnego rodzaju organów do prowadzenia działalności gospodarczej, nawiązywania kontaktów handlowych a także do magazynowania i przetwarzania pokaźnych ilości informacji.

ICT miało również ogromny wpływ na kształtowanie się konkurencji nie tylko na rynkach światowych ale również regionalnych i krajowych. Dzięki tym systemom pokonywanie odległości przez informację nie jest już problemem. Ma to bezpośredni wpływ na konkurencję, gdyż dzięki tym systemom sposoby marketingu, reklamy produktu ale też nawiązywania kontaktów a więc rozprzestrzeniania się wpływów i rynków zbytu przedsiębiorców się poszerzają, co oznacza że lokalni przedsiębiorcy muszą włączyć się do konkurencji i walki o klienta, albo zostaną wyrzuceni z interesu. Technologie ICT mają zatem bezpośredni wpływ na wzrost konkurencyjności między produktami, przedsiębiorcami, państwami i całymi regionami co pozytywnie odbija się na konsumencie

5. LIBERALIZACJA I ZMIANY W ZAGRANICZNEJ POLITYCE EKONOMICZNEJ PANSTW.LIBERALIZM I NEOMERKANTYLIZM (Paweł Leśniewski)

6. SYSTEMY INSTYTUCJONALNE I DYNAMICZNA EFEKTYWNOSC RYNKU A KONKURENCYJNOSC MIEDZYNARODOWA (Paweł Leśniewski)

Wykład II.TEORIA .RYNEK,INSTYTUCJE I KONKURENCJA MIEDZYNARODOWA

1. KLASYCZNA TEORIA KOSZTOW KOMPARATYWNYCH I WARTOSCI OPARTEJ NA PRACY A WSPOLCZESNY MIEDZYNARODOWY PODZIAL PRACY I WYMIANY I LANCUCH WARTOSCI (PL- na środę)/ (Do sprawdzenia, niepełne)

Koncepcja łańcucha wartości M. Portera mówi, że nie można szukać przewagi konkurencyjnej w firmie jako całości. Firma realizuje bowiem wiele czynności, a każda z nich uczestniczy w tworzeniu wartości produktu. Niektóre z nich mogą być słabym punktem łańcucha i słabym elementem tej wartości. Te słabe punkty ogniwa zlecone na zewnątrz przedsiębiorstwa mogą stać się czynnikiem wpływającym na większą efektywność działania przedsiębiorstwa. OUTSOURCING oznacza wykorzystanie zasobów zewnętrznych, czyli wydzielenie ze struktury organizacyjnej określonych funkcji i przekazanie ich zewnętrznej jednostce gospodarczej ( innemu podmiotowi). Istotą tego procesu jest przekazywanie do realizacji zadań, funkcji i procesów podmiotom specjalizującym się w danej dziedzinie. Firma macierzysta zaś koncentruje się na działalności zasadniczej, w której ma przewagę konkurencyjną, natomiast obszary, które stanowią działalność pomocniczą lub uboczną są wydzielane na zewnątrz. Silne strony muszą pozostać w firmie macierzystej. Proces ten oznacza nawiązanie długotrwałej współpracy partnerskiej, w której odpowiedzialność prawna i ekonomiczna spoczywa na firmie macierzystej. Przykładami takich procesów outsourcowanych w Polsce są często: informatyka, czy transport. Outsourcing to koncepcja wzmocnienia konkurencyjności.

2. TEORIA KLASYCZNA A WSPOLCZESNA MIEDZYNARODOWA ROWNOWAGA PLATNICZA I POLITYKA MAKROEKONOMICZNA (PL- na środę)(Do Sprawdzenia)

Równowaga płatnicza:

Bilans płatniczy jest zrównoważony, gdy nie występują transakcje wyrównawcze, czyli takie których celem jest zrównoważenie bilansu płatniczego (np. zmiany stanu oficjalnych rezerw państwowych). Z równowagą bilansu płatniczego mamy do czynienia również, gdy transakcje autonomiczne (podejmowane wyłącznie z chęci osiągnięcia zysk, niezależnie od sytuacji w bilansie płatniczym) równoważą się.

Równowaga w krótkim okresie - w krótkim okresie bilans na ogół jest niezrównoważony, ponieważ proces gospodarowania jest ciągły i czas jego trwania nie pokrywa się z okresem obrachunkowym.

Równowaga w długim okresie: deficyty i nadwyżki bilansu płatniczego w kolejnych latach mogą się w sumie równoważyć i dlatego w dłuższym okresie bilans płatniczy może być zrównoważony.

Trwała równowaga bilansu płatniczego - ma miejsce wtedy, gdy bilans płatniczy w kolejnych latach jest zrównoważony lub gdy w następujących po sobie latach deficyty i nadwyżki kompensują się.

Pozorna równowaga - stan bilansu, który osiągnięto w efekcie zastosowania przez władze pewnych środków polityki gospodarczej.

Rzeczywista równowaga - to stan, jaki następuje mimo braku jakiejkolwiek interwencji władz w tym zakresie.

Do podstawowych środków mających wpływ na zewnętrzną równowagę ekonomiczną zaliczamy: system monetarny, system fiskalny i politykę fiskalną, system i politykę dochodową, system kształtowania cen i politykę cenową oraz warunków konkurencji, środki administracyjno-prawne.

Mechanizm dostosowania rynkowego obejmuje środki cenowe i dochodowe.

Mechanizm cenowy - opiera się na reakcjach zmian popytu i podaży na zmiany cen w krajach deficytowych i nadwyżkowych. Do cen zaliczamy nie tylko ceny towarów i usług, lecz także pieniądza(stopą procentową) oraz pracy(płace). Kurs walutowy jest też celem pieniądza krajowego wyrażonego w walutach obcych.

Mechanizm dochodowy -System i polityka dochodowa wiąże się w znacznym stopniu z budżetem i podatkami, zasadami kształtowania płac w przedsiębiorstwach publicznych i państwowych oraz system ubezpieczeń społecznych (funduszowy czy repartycyjny). Znaczący wpływ na równowagę wewnętrzną i pośrednio płatniczą ma także system, roszczeniowy lub negocjacyjny, kształtowania płac przez związki zawodowe i pracodawców.

3. UMIEDZYNARODOWIENIE PRODUKCJI,HANDLU I WSPOLPRACY ORAZ FINANSOW.WORLD-NETS.NOWE FORMY WSPOLPRACY (Skowronek)

OD PARADYGMATU SPECJALIZACJI I SKALI PRODUKCJI DO PARADYGMATU WIEDZY,RÓŻNORODNOSCI, JAKOSCI, INNOWACJI I ELASTYCZNOŚCI

WSPÓŁPRACA I KONKURENCJA MIEDZYNARODOWA

A EFEKTYWNOSC I INNOWACYJNOSC

— MAKROEKONOMIA A EFEKTYWNOSC

— KONKURENCJA I WSPOLPRACA MIEDZYNARODOWA A INNOWACJE RYNKOWE

4. LIBERALIZACJA I UMIEDZYNARODOWIENIE KAPITALU,PRODUKCJI,WYMIANY I WZROST ZNACZENIA TNC ORAZ WORLD-NETS (Skowronek)

Korporacje transnarodowe – 60% światowych aktywów i obrotów międzynarodowych, poziom umiędzynarodowienia korporacji 60-80%

Korporacje TNC szczególnie te, które wchodzą do wielkich grup kapitałowych i tworzą rozległe sieci współpracy produkcyjnej, handlowej dysponują potencjałem, który rozwijają i wykorzystują w skali globalnej. Mają możliwość koordynacji, harmonizowania działań w ramach międzynarodowych sieci, które kontrolują poprzez powiązania kapitałowe, handlowe, techniczne i finansowe. Rywalizują między sobą nie przez max udziałów rynkowych, a dywersyfikację i innowacje produktowe, technologiczne, podnoszenie jakości i rozwój usług profesjonalnych.

Local content tool – korzystać z komponentów lokalnych, jeśli to możliwe

Globalny rynek i konkurencja zapewniają lepsze wykorzystanie zasobów czynników produkcji w skali regionalnej, krajowej jak i międzynarodowej. Umożliwiają też obniżenie kosztów i cen produkcji czynników, które mają istotne znaczenie w ich wytwarzaniu. Sprzyjają nie tylko poszerzeniu i pogłębieniu globalnego podziału pracy, ale także innowacjom.

World-Nets

— KOSZTY STALE I ZMIENNE. SKALA I SPADEK JEDNOSTKOWYCH KOSZTOW

World nets

5. WZROST ZNACZENIA CZYNNIKOW NIEMATERIALNYCH (SOFT) ZWIAZANYCH Z KAPITALEM LUDZKIM, INSTYTUCJAMI PRZEDSIEBIORCZOSCIA ,KONKURENCJA , INNOWACJAMI (Skowronek)

EMZ – innowacje, tworzenie wartości opartej o pracę, ale podkreślającej znaczenie kapitału ludzkiego, innowacji i twórczego działania. Nowy paradygmat nie zastępuje starego, ale go rozwija, uzupełnia

3 etap rozwoju poprzemysłowego USA, Japonia – postęp i dochody oparte na innowacjach, już nie na efektywności

Otoczenie instytucjonalne: wspieranie przedsiębiorczości, rozwój współpracy, ograniczenie ryzyka, bezpieczeństwo, spadek kosztów transakcyjnych przy efektywnych instytucjach

Brain drain

SOFT:

Konkurencja, innowacje, współpraca i finanse międzynarodowe jako siły pierwsze dynamiki i równowagi rynkowej. Zgodnie z nowym paradygmatem ekonomii siły te w powiązaniu z klasycznymi czynnikami produkcji jak i czynnikami związanymi z wiedzą, kapitałem ludzkim, innowacjami i instytucjami są źródłem wartości i postępu ekonomicznego. Korzyści ze współpracy międzynarodowej w coraz większym stopniu zależą od procesów rynkowych, a w coraz mniejszym od polityki ekon. Państwa. Liberalizacja systemu handlowego, globalna konkurencja i rewolucja ITC, umiędzynarodowienie produkcji

Współcześnie w walce konkurencyjnej istotną rolę odgrywają kapitał ludzki, technologie, know-how oraz dostęp do globalnych sieci dystrybucji wielkich koncernów (world-nets). Ich brak bądź wysokie koszty i trudności dostępu stanowić mogą istotną przeszkodę dla konkurencji. Problem ten łagodzi stosowanie nowych form współpracy, w tym outsourcing i franszyza.

6. WZROST ZNACZENIA UWARUNKOWAN FINANSOWYCH: WARTOSCI PIENIADZA W CZASIE,PLYNNOSCI FINANSOWEJ,RYZYKA,FINANSOWEGO,ROZNIC W KOSZTACH FINANSOWYCH, STOSOWANYCH KURSACH WALUTOWYCH.ZMNIEJSZENIE ZNACZENIA PRZESTRZENI (PL- na środę)

7. TEORIA KONKURENCJI I WSPOLPRACY MIEDZYNARODOWEJ

Internacjonalizacja życia gospodarczego, związana z postepująca intensyfikacją wymiany handlowej, usług i przepływów finansowych przyczynia sie do zaostrzenia konkurencji i sprzyja obniżce cen, a takze lepszemu zaspokojeniu potrzeb konsumentów. Zarówno konkurencja importu jak i wzrost zagranicznych inwestycji bezposrednich sprzyja nie tylko napływowi kapitału aletez nowych technologii wytwarzania, technik zarządzania, uruchamiania produkcji nowych wyrobów , modeli i wzorów. Dodatkowo sprzyjają one poprawie organizacji, jakosci zarządzania orza nadzoru korporacyjnego.

Liberalizacja wymiany gospodarczej z zagranicą zasadniczo zwiększa intensywność konkurencji nie tylko w grupie wyrobów i usług mało przetworzonych i standardowych ale także wyrobów o wysokiej wartości dodanej, zdywersyfikowanych, posiadających unikalne cechy. Wzrost konkurencji podaz na rynku krajowym istotnie zmniejsza negatywne konsekwencje mozliwości zachowan monopolistycznych lokalnych dostawców. Pozytywnie wpływa na zmniejszenie presji inflacyjnej i sprzyja wzmocnieniu siły nabywczej pieniądza.

Pojawienie się konkurencji zagranicznej w naturalny sposób przyczynia się do porównań i wyzwolenia oraz ukierunkowania działań zarządów i pracowników przedsiębiorstw lokalnych, mającyh na celu sprostanie najlepszym. Konkurencja jednocześnie wymusza i umożliwia otwarcie sie organizacji oraz uruchamia proces stałego porownywania się i uczenia od najlepszych, wzbogacania własnych umiejętnoścbi, a także poszukiwania lepszych rozwiązań. W dobie konkurencji globalnej przedsiębiorstwa moga uzyskać przewagę konkurencyjną m.in.dzięki efektywnemu zarządzaniu powiązaniami z innymi firmami. Alianse technologczne, powiązania kapitalowe są metoda tworzenia przewagi konkurencyjnej przez rozwój wspópracy z innymi przedsiębiorstwami, będącymi aktualnie lub potencjalnie konkurentami firmy. Stwarzają nowe możliwości rozwoju nowych kompetencji, technologii, produktów i usług.

WYKLAD III. GLOBALIZACJA A K0NKURENCJA I WSPOLPRACA MIEDZYNARODOWA-

1. ZNACZENIE LIBERALIZACJI I REWOLUCJI ICT DLA POBUDZENIA I ZMIAN CHARAKTERU KONKURENCJI I WSPOLPRACY MIEDZYNARODOWEJ

ICT (Information and communications technology). Pojęcie to zawiera w sobie rewolucję informatyczno - telekomunikacyjną a zatem wszystko to co łączy się z telefonami, komputerami, internetem a także wszelkim przetwarzaniem informacji zarówno audio jak i video. Rewolucja technologii teleinformatycznej, miała niezwykle duży wpływ na rozwój współpracy międzynarodowej a także na zmianę w światowej konkurencji. Dzięki szybkiemu, niezawodnemu a przede wszystkim ponadnarodowemu systemowi komunikacji, który powstał dzięki Internetowi, połączeniom satelitarnym oraz niezwykle innowacyjnym rozwiązaniom w dziedzinie telekomunikacji, ICT stało się niezbędnym instrumentem dla różnego rodzaju organów do prowadzenia działalności gospodarczej, nawiązywania kontaktów handlowych a także do magazynowania i przetwarzania pokaźnych ilości informacji. ICT obecnie jest jednym z najpotężniejszych instrumentów globalizacji. Trzeba jednak pamiętać, że ta technologia jest przede wszystkim początkiem, dzięki któremu cały proces globalizacji i internacjonalizacji mógł być możliwy. W dzisiejszym świecie szybki, tani i niezawodny przepływ informacji jest elementem niezbędnym istniejącego ładu na świecie. Dzięki technologii ICT możliwe jest zakładanie filii i oddziałów danej firmy w najbardziej odległych zakątkach świata, gdyż dzięki tej technologii możliwe jest szybkie ich nadzorowanie i kierowanie nimi. Dzięki ICT granice oraz odległości nie mają już znaczenia. Rewolucja ICT miała zatem niezwykle duży wkład i wpływ na kształtowanie się współpracy międzynarodowej w formie tak zaawansowanej jak jest to w dniu dzisiejszym. Należy również podkreślić, że oprócz nawiązywania kontaktów i przesyłu danych i informacji istotnym jej elementem jest również szybki, tani i skompresowany system przechowywania i przetwarzania danych i informacji. Poza tym rozwój technologii ICT przekłada się również na stanowczą obniżkę kosztów, chociażby magazynowania danych, ale również nawiązywania kontaktów (nie są już konieczne spotkania i osobiste wyjazdy służbowe). Oszczędza się zatem dużo na transporcie i przepływie informacji. Skokowe zmiany technologii, przyczyniają się do szybszego rozprzestrzeniania się informacji w skali międzynarodowej, zwiększają tempo wdrażania nowych produktów i usług i skracają cykl życia wielu z nich. Zmieniają charakter i powodują zaostrzenie walki konkurencyjnej, w której wzrosło znaczenie takich elementów, jak zdolność do innowacji oraz elastycznego reagowania podmiotów i całych struktur gospodarczych na zmiany w otoczeniu zewnętrznym. ICT miało również ogromny wpływ na kształtowanie się konkurencji nie tylko na rynkach światowych ale również regionalnych i krajowych. Dzięki tym systemom pokonywanie odległości przez informację nie jest już problemem. Ma to bezpośredni wpływ na konkurencję, gdyż dzięki tym systemom sposoby marketingu, reklamy produktu ale też nawiązywania kontaktów a więc rozprzestrzeniania się wpływów i rynków zbytu przedsiębiorców się poszerzają, co oznacza że lokalni przedsiębiorcy muszą włączyć się do konkurencji i walki o klienta, albo zostaną wyrzuceni z interesu. Technologie ICT mają zatem bezpośredni wpływ na wzrost konkurencyjności między produktami, przedsiębiorcami, państwami i całymi regionami co pozytywnie odbija się na konsumencie.

2. JAK GLOBALIZACJA INFORMACJI,KONTAKTOW I KONKURENCJI SPRZYJA ROZWOJOWI WSPOLPRACY MIEDZYNARODOWEJ ,CZY TEZ JA OGRANICZA

Postęp techniczny jest głównym czynnikiem powodującym internacjonalizację procesu gospodarowania. Rewolucja przemysłowa, która doprowadziła do intensyfikacji podziału pracy oraz konieczności migracji ludności do miast. Proces ten zapoczątkowany w XIX wieku w Anglii i rozprzestrzeniający się na pozostałe kraje europejskie oraz USA, dał początek światowej gospodarce. Proces ten nasilił się dodatkowo po II Wojnie światowej, kiedy to rozpoczął się proces globalizacji a więc proces coraz bliższego i bardziej intensywnego scalania się gospodarek, przejawiający się w dynamicznym wzroście obrotów handlowych, międzynarodowych przepływów kapitałowych i usługowych. Tak jak powstanie gospodarki światowej wiąże się głównie z pierwszą rewolucją przemysłową, tak globalizację wiążę się z drugą rewolucją przemysłową a więc z przyspieszeniem postępu technicznego a w szczególności rewolucja informatyczna (komputer, telefon, łączność satelitarna, Internet). Cały proces przyspieszyły bardzo niskie i ciągle obniżające się koszty eksploatacji i użytku tych urządzeń. Tak oto w dziedzinie handlu międzynarodowego możliwość korzystania z technologii informatycznych i przesyłu informacji miała ogromny wpływ na możliwości nawiązywania stosunków handlowych, na zdobywanie informacji i kontroli. Dzięki informatyzacji, możliwy stał się handel internetowy nie tylko dobrami rzeczywistymi i faktycznymi ale również takimi rzeczami jak programy komputerowe, bazy danych, które mogę pokonywać granice bez użycia klasycznych środków transportu, dzięki czemu odnotowuje się niezwykle istotną redukcję kosztów. Rozwój środków przekazów, a więc mediów i globalizacja informacji pokonujące ogromne odległości w przeciągu sekundy, spowodował swoiste ujednolicenie rynków zbytu. Modele bardziej efektywne i praktyczne zostały zauważone i wprowadzane tam gdzie dotychczas stosowane były rozwiązania gorsze. Owszem spowodowało to zamknięcie lokalnych przedsiębiorstw (przypadek rozlewni wody gazowanych, które jeszcze 40 lat temu były w wielu wsiach, jednak były mało opłacalne. Wprowadzenie na rynek wód produkowanych przez wielkie koncerny, pozytywnie odbiło się na konsumentach, którzy płacą za taką wodę mniej) ale podniosło poprzeczkę konkurencji a co za tym idzie obniżyło koszty. Komputeryzacja i niezawodność połączeń między instytucjami finansowymi pozwoliły na osiągnięcie międzynarodowej mobilności kapitału finansowego. Globalizacja informacji miała też ogromny wpływ na postęp inwestycji bezpośrednich oraz rozwoju korporacji transnarodowych. Dzięki tego typu osiągnięciom technicznym mamy lepszą synchronizację produkcji między filiami przedsiębiorstwa zlokalizowanego w różnych krajach. Dzięki globalizacji informacji i rozwój technologii, zaczął kwitnąć outsourcing, który był i jest nadal główną ścieżką rozwoju np. krajów azjatyckich. Pewność szybkiego przepływu informacji daje możliwość efektywnego zarządzania filiami przedsiębiorstwa w różnych krajach, a zatem daje możliwość 5 efektywnej alokacji zasobów i efektywne ich wykorzystanie w skali globalnej ( tam gdzie taniej i więcej tam przemieszcza się produkcja). Postęp komputeryzacji i telekomunikacji a także postęp technologiczny w transporcie. Globalizacja rozwija się dzięki postępowi technicznemu ale także upadek systemu komunistycznego w Europie środkowej i wschodniej ale też postępująca liberalizacja obrotów handlowych, kapitałowych i usługowych w wyniku działania WTO, OECD i regionalnych ugrupowań integracyjnych.

3. LIBERALIZACJA I REWOLUCJA ICT A KOSZTY TRANSAKCYJNEJ I RYZYKO WE WSPOLPRACY MIEDZYNARODOWEJ

Rewolucja ICT i efektywne wykorzystanie tych technologii stanowi współcześnie kluczowy, niezależnie od poziomu i struktury gospodarczej państw, czynnik rozwoju ekonomicznego. To wyjątkowe znaczenie nowoczesnych technologii elektronicznych ściśle wiąże się z cechami, charakteryzującymi tę branżę: Produkcja elektroniczna nie jest ani energochłonna ani materiałochłonna – przemysł ma charakter nauko- i kapitałochłonny. Wymaga ona dobrze rozwiniętej infrastruktury i rozwoju kapitału ludzkiego. Przemysł charakteryzuje się krótkim cyklem życia produktu.Produkcja obejmuje dwie fazy: pierwsza wymagająca innowacyjności, dużych nakładów kapitałochłonnych i venture capital oraz druga związana z produkcją, montażem i dystrybucją oraz dużymi nakładami wykwalifikowanej pracy. Cała produkcja jest łatwa do przenoszenia, mobilna i rozrzucona po całym świecie. W produkcji kluczowych elementów technologicznych dominuje kilka wielkich przedsiębiorstw, ale jest także ogromna liczba zróżnicowanych produktów i intensywna konkurencja w większości segmentów rynku elektronicznego. Różnorodność produktów, zastosowań, standardów komputerów i komunikacji przyczynia się do wzrostu znaczenia softwaru i integracji systemów oraz telekomunikacji. W informatyce konkurencyjność wiąże się przede wszystkim z: osiągnięciem korzyści skali poprzez dostęp do wielkich rynków zbytu, które wspierać może polityka protekcyjna lub forsowanie strategii internacjonalizacji poprawą warunków zbytu przez osiągnięcie dużego udziału w rynku określonej rodziny, grupy wyrobów, opartych o tę samą bazę technologiczną i produkcyjną (specjalizacją wewnątrzgałęziową) upowszechnianiem określonych standardów dostosowanych do zróżnicowanej produkcji różnego rodzaju urządzeń peryferyjnych zawieraniem aliansów technologicznych i dystrybucyjnych. W warunkach przyspieszonego postępu technologicznego, rozwoju nowych usług i form współpracy proces produkcji i zarządzania firmą stał się zbyt złożony, by opierać go na formalnych procedurach oraz zarządzaniu finansowym. Podejście takie, dobre w epoce przemysłowej, obecnie w dobie konkurencji jakością i innowacyjnością nie jest skuteczne. W krajach poprzemysłowym (post-industrial) paradygmat produkcji wielkoprzemysłowej zastąpiony został paradygmatem elastyczności i wiedzy. Klasyczne struktury biznesu oparte na specjalizacji pracy i podziale procesów na proste zadania, a także złożone procedury i systemy kontroli nie sprzyjają elastyczności i innowacyjności, zwłaszcza dużych przedsiębiorstw. Rewolucja informatyczna, nowe koncepcje zarządzania związane z upowszechnieniem takich metod, jak reengineering (przeprojektowanie firmy), benchmarking, outsourcing, TQM, GMP, ISO, umożliwiają odejście od standaryzacji w kierunku indywidualizacji. Miejsce mechanicznych, taśmowych, standardowych działań zajmują elastyczne formy zarządzania projektami i zespołami

4. GLOBALIZACJA A NOWE SPOSOBY WALKI KONKURENCYJNEJ(Rachkouskaya).

(do sprawdzenia) Globalizacja rozumiana jest jako postępujący proces integrowania się krajowych i regionalnych rynków w jeden globalny rynek zbytu. Terminem globalizacji gospodarki światowej określa się, więc zarówno proces, jakim jest zwiększanie dynamiki międzynarodowych przepływów gospodarczych, jak i główny efekt w postaci wzrostu współzależności państw i rynków. Akcentuje się również, nowe jakościowo cechy, takie jak istnienie nowych rynków i sposobów ich funkcjonowania (np. całodobowe transakcje międzynarodowych rynków finansowych). Efektami takiego procesu jest np. postępujący proces podziału pracy, a zatem rosnące przenikanie się i scalania odpowiednich rynków. Towarzyszyć temu musi przestrzenna reorganizacja procesów produkcji i dystrybucji, a także reorganizacja przy świadczeniu usług. Towarzyszyć temu musi międzynarodowy przepływ siły roboczej, kapitału i wiedzy technicznej, a co za tym idzie upodobnianie się standardów wytwarzania, stylów konsumpcji oraz odpowiednich norm na całym świecie, coraz bardziej zglobalizowanym. Globalizacja powoduje upodobnianie się wzorców konsumpcji (boom na zdrową żywność lub upowszechnianie się opakowań z plastiku-degradacja środowiska naturalnego) a także pozwala krajom rozwijającym się korzystać z odkryć i innowacji dokonanych w krajach rozwiniętych. Globalizacja wpłynęła na wykształcenie się niezwykle istotnych członków globalnego rynku jakim są relatywnie młode podmioty- korporacje trans narodowe. Istotne w dzisiejszym układzie sił jest również rosnące znaczenie regulacji i organizacji międzynarodowych, takich jak MFW i WTO, oraz stały wzrost liczebności, aktywności i rangi społecznej organizacji pozarządowych. Stąd też globalizacja na przełomie wieku różni się od wcześniejszych form internacjonalizacji gospodarki światowej również tym, że zmieniła się rola państwa w kształtowaniu zagranicznych stosunków ekonomicznych, na które coraz większy wpływ wywierają inne podmioty gospodarki światowej. Podmiotami o największej sile oddziaływania są korporacje trans narodowe. Na 100 największych gospodarek świata 52 to korporacje trans narodowe. Niespotykana wcześniej dynamika wzrostu bezpośrednich inwestycji zagranicznych, tj. megafuzje i megaprzejęcia, przyczynia się do pogłębienia integracji gospodarki światowej. Głównymi siłami napędowymi globalizacji są postęp technologiczny oraz liberalizacja wymiany z zagranicą, która prowadzi do pogłębienia międzynarodowego podziału pracy oraz wyższego, acz niekoniecznie równomiernego, wzrostu gospodarczego i dobrobytu społeczeństw. Czynniki te spowodowały, że poszczególne społeczeństwa są w coraz większym stopniu zależne od siebie gospodarczo, co stwarza nie tylko nowe możliwości, ale również wyzwania, w wymiarze gospodarczym, społecznym i politycznym. Przemysły wysoko zaawansowanych technologii, wykorzystujące osiągnięcia naukowo-badawcze w różnych dziedzinach, odgrywają coraz większa role w handlu międzynarodowym. Coraz więcej przedsiębiorstw, opiera swój rozwój na współpracy z zagranicą, dostosowując się do nowych reguł konkurencyjności. Zmiany te są świadectwem odchodzenia od gospodarki opartej na wykorzystaniu zasobów naturalnych do nowej gospodarki, w której eksploatacja zasobów naturalnych nie traci na znaczeniu, ale niekiedy nie jest nawet niezbędna do pomnażania bogactwa, będącego przede wszystkim funkcją dostępu do wiedzy. Terminem „nowa gospodarka” określa się gospodarkę opartą na wiedzy, w której motorem rozwoju są innowacje i nowoczesna technologia, dla których fundamentalne znaczenie ma poziom wykształcenia społeczeństwa. Nowa gospodarka zmierza w kierunku wysoce zintegrowanego i powiązanego elektronicznie systemu, określanego niekiedy również jako „gospodarka cyfrowa”. Wiedza jest obecnie źródłem tworzenia dobrobytu i najważniejszym czynnikiem produkcji, którą cechuje coraz dalej posunięta dematerializacja. Wiedza jest też jedynym źródłem długoterminowej i możliwej do utrzymania przewagi konkurencyjnej. Czynniki tradycyjne: ziemia i zasoby naturalne, siła robocza oraz kapitał, nadal są ważne dla działalności gospodarczej, ale ich znaczenie jest już drugorzędne.

5. KORZYSCI INNOWACJI RYNKOWYCH, KONKURENCJI I WSPOLPRACY MIEDZYNARODOWEJ DLA KONSUMENTOW (POZYTYWNE EFEKTY ZEWNETRZNE)

Dostęp i wprowadzanie coraz liczniejszych innowacji ma duży wpływ na konkurencje i współpracę międzynarodową a także na korzyści, jakie czerpie konsument. Innowacyjne zachowanie pobudziło działalność gospodarczą, na co wskazuje z jednej strony wzmożona konkurencja na rynku ale także zwiększenie współpracy między firmami, całymi krajami czy jednostkami gospodarczymi. Większa konkurencja eliminuje najsłabszych uczestników rynku i gwarantuje, że konsument otrzyma najlepszy możliwy dostępny produkt bądź usługę. Wzrost konkurencji na rynku krajowym istotnie zmniejsza negatywne konsekwencje możliwości zachowań monopolistycznych lokalnych dostawców, pozytywnie wpływa na zmniejszenie presji inflacyjnej i sprzyja wzmocnieniu siły nabywczej pieniądza. Zarówno konkurencja importu, jak i wzrost zagranicznych inwestycji bezpośrednich sprzyja nie tylko napływowi kapitału ale też nowych technologii wytwarzania, technik zarządzania, uruchamiania produkcji nowych wyrobów, modeli i wzorów. Dodatkowo sprzyjają one poprawie organizacji, jakości zarządzania oraz nadzoru korporacyjnego. Konkurencja napędzana kolejnymi innowacjami pozwala także na obniżenie kosztów produkcji, transportu, reklamy i wszystkich innych sfer związanych z dostarczeniem towarów na rynek, przez co obniża się finalna cena produktów. A więc konkurencja napędza innowacje a innowacje napędzają konkurencję. Konkurencja jednocześnie wymusza i umożliwia otwarcie się organizacji oraz uruchamia proces stałego porównywania się i uczenia od najlepszych, wzbogacania własnych umiejętności, a także poszukiwania lepszych rozwiązań.

Wytężona współpraca jest spowodowana coraz to nowocześniejszymi drogami komunikacji i transportu a także efektywniejszymi sposobami przepływu informacji. Pozwala to na lepszą alokację zasobów – operacje jak offshoring czy outsourcing pozwalają na maksymalizację efektywności między innymi produkcji, co nie tylko wpływa na zmniejszenie kosztów operacyjnych danego przedsiębiorstwa, ale także wpływa na cenę finalną, dostępność i podniesienie standardów produktów dla konsumentów. Innowacje wpłynęły także na to, że konsumenci stali się bardziej świadomi z powodu znacznego zmniejszenia asymetrii informacji, dzięki nawiązywaniu współpracy. Międzynarodowe kontakty między przedsiębiorstwami pozwalają konsumentom na dokładniejsze zrozumienie rynku, dzięki większej przejrzystośi. Innowacyjna działalność spowodowała także wzrost ochrony własności.

IV.ZRODLA WARTOSCI I PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ

1. (DO SPRAWDZENIA) ZRODLA WARTOSCI : PARADYGMAT KLASYCZNY VERSUS PARADYGMAT WSPOLCZESNY - Ania Jarzembowska

Ek. klasyczna - społeczny podział pracy, specjalizacja i wymiana podstawowymi źródłami bogactwa. Praca, produkcja, a nie wymiana handlowa są źródłem wzrostu i produktywności. Aby transakcja kupna-sprzedaży miała miejsce, cena sprzedaży musi być niższa od maksymalnej ceny zakupu, jaką jest gotowy zapłacić nabywca. W takich warunkach wymiana rynkowa zapewnia korzyść wszytskim uczestnikom. Korzyści ze społecznego podziału pracy i dobrowolnej wymiany są niezależne od motywów, jakimi kierują się indywidualni przedsiębiorcy

(Do uzupełnienia) W ekonomii klasycznej cała produkcja opierała się o główne jej czynniki (praca, kapitał, ziemia), natomiast jedyna możliwa obniżka kosztów ( a więc również can ) musiała wiązać się z obnniżką płac lub zwiększeniem skali produkcji.

Co ciekawe, niektórzy z ówczesnych ekonomistów ( np. J.S.Mill) byli wręcz przeciwni innowacjom technologicznym , jako czynnikom zmniejszającym zapotrzebowanie na ludzka pracę, a przez to zwiększającym bezrobocie.

Wzrastająca w szybkim tempie liczba ludności , wzrost znaczenia pieniądza na arenie międzynarodowej i pozyttywna siła w gosp. ( z teorią tą zgadzał się już wcześniej również D.Ricardo), któ®a zwiększa moce produkcyjne w gospodarce światowej.

Współcześnie, podstawowym źródłem wzrostu są innowacje. Paradygmat rozwoju oparty na wiedzy, kapitale ludzkim, przedsiębiorczości i konkurencji. Czynnikiem decydującym o wzroście gospodarczym są innowacje.Współczesny paradygmat ekonomii źródeł wartości upatruje nie tylko w społecznym podziale pracy, specjalizacji i skali wytwarzania, ale także w nauce kapitale ludzkim, przedsiębiorczości, innowacjach rynkowych, technologiach i know-how. Wartość zdobywa się na podstawie napływu BIZ i przepływom technologicznym (kraje biedniejsze - luka technologiczna). (głównie książka - uwaga! - słowo w słowo)

2.ŁANCUCH WARTOŚĆI MIEDZYNARODOWEJ A ZRÓDŁA PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ. KLASYCZNA TEORIA KOSZTOW,SPECJALIZACJI I SKALI A TEORIE PRZEDSIEBIORCZOSCI, KONKURENCJI I INNOWACJI

3. POZYCJA KONKURENCYJNA,KONKURENCYJNOSC I ZDOLNOSC KONKURENCYJNA.UJECIE ROWNOWAGOWE MAKRO I DYNAMICZNE MIKRO.(Iryna Piatrouskaya)

4. WPLYW POZIOMU ROZWOJU,AKUMULACJI BOGACTWA,POZIOMU KAPITALU LUDZKIEGO I INFRASTRUKTURY ORAZ JAKOSCI INSTYTUCJI NA POZYCJE KONKURENCYJNA I ATRAKCYJNOSC INWESTYCYJNA KRAJU (M.Furman)

Pozycję konkurencyjną kraju można określić relacją obrotów gospodarczych z zagranicą do PKB. Im wyższa ta relacja, tym większe znaczenie dla rozwoju ekonomicznego kraju ma wzrost konkurencyjności i zdolności konkurencyjnej gospodarki. Opiera ją na obrotach towarowych, usługowych, technologicznych, kapitałowych i finansowych.

Np. Kraje stosunkowo małe pod względem potencjału gospodarczego i wielkości rynku krajowego, a zarazem o wysokim poziomie rozwoju są stosunkowo bardziej zaangażowane w międzynarodowy podział pracy. Mogą być wyspecjalizowane i osiągać relatywnie większe korzyści niż kraje duże.

Atrakcyjność inwestycyjna kraju dotyczy rynków czynników produkcji i kapitału, pracy, zasobów naturalnych oraz zakumulowanej wiedzy. Isotne znaczenie dla atrakcyjności kraju ma zakres wolności gospodarczej, prawa własności i ochrony obrotu gospodarczego i finansowego, w tym swobody transferu zysków i kapitałów za granicę, prywatyzacji gospodarki, poziomu opodatkowania, elastyczności rynku pracy, swobody obrotu handlowego i kapitałowego z zagranicą, poziomu kosztów transakcyjnych i ryzyka systemowego.

Przesłanki dla rozwoju atrakcyjności inwestycyjnej kraju tworzą reformy , zmniejszające poziom ryzyka, koszty transakcyjne, podatki, sprzyjające poprawie corporate governance, poprawie równowagi ekonomicznej i zwiększeniu dynamiki rozwojowej kraju. Tworzą warunki zachęcające od akumulacji i inwestycji oraz powiększania potencjału i zdolności konkurencyjnej kraju.

(Książka)

5. WARTOSC MIEDZYNARODOWA A RYNEK PRZEDSIEBIORCZOSC,KONKURENCJA,INNOWACJE? (M. Furman)

6. INNOWACJE I USLUGI PROFESONLANA A PRZEWAGA KONKURENCYJNA I ZMIANA ZRODEL KORZYSCI ZE WSPOLPRACY MIEZYNARODOWEJ (Iryna Piatrouskaya)

Firmy tworza swoja przewage poprzez odkrycie nowych rozwiazan technologicznych, procesowych i produktowych,marketingowych, dystrybucyjnych, reklamowych, finansowych i innowacje zwiazane z systemem wspolpracy z poddostawcami, uslugodawcami.

Pojawienie sie nowych technologii zwiazanych z elektronika jak i programow operacyjnych, sieci internetu,GPS, systemow online, telefonow komorkowych otworzylo nowe mozliowsci przed wszystkimi producentami, poddostawcami, uslugodawcami, bankami, inwestorami. Innowatorzy zmieniaja przewagi konkurencyjne wowczas, gdy rywale nie dostrzegaja korzysci zwiazanych z nowymi rozwiazaniami badz sa zbyt inercyjni, nieelastyczni, wyspecjalizowani (wysokie koszty stale) lub z sumy roznych przyczyn.

7. ATRAKCYJNOSC INWESTYCYJNA KRAJU.CZYNNIKI JA OKRESLAJACE (M. Michalak)

Atrakcyjność inwestycyjna kraju jest to ocena potencjału rozwojowego państwa przez inwestorów zagranicznych. Przesłanki dla wzrostu atrakcyjności inwestycyjnej kraju tworzą reformy, których celem jest zmniejszenie poziomu ryzyka kraju, kosztów transakcyjnych, podatków oraz sprzyjają poprawie corporate governance, pokojowi społecznemu i poprawie równowagi ekonomicznej. Reformy te tworzą warunki zachęcające do akumulacji inwestycji, powiększania potencjału i zdolności konkurencyjnej kraju. Im atrakcyjność inwestycyjna kraju jest wyższa, tym kraj ten jest w stanie pozyskać na dogodnych warunkach kapitał, technologie, know-how oraz dostęp do powiązań z międzynarodową siecią dystrybucji.

Kraj, który jest atrakcyjny dla inwestorów zagranicznych cechuje się: wysoką jakością instytucji, szerokim zakresem wolności gospodarczej, dostępnością kapitału, niskimi podatkami, względnie niskimi jednostkowymi kosztami pracy, wysokim poziomem kapitału ludzkiego, stabilnością ekonomiczną i polityczną, dynamicznym rynkiem wewnętrznym, silną walutą oraz nowoczesną infrastrukturą rynkową.

(Uzupełnienie)

Atrakcyjność inwestycyjna kraju ściśle łączy się z pojęciem konkurencyjności międzynarodowej:

Pozycja kraju zależy od realizowanej polityki gospodarczej, uwzględniającej tak wymogi szeroko pojmowanej równowagi, jak i promocji wzrostu oraz rozwoju. Związana jest też nie tylko z wąsko interpretowanymi wynikami ekonomicznymi, ale i z uwarunkowaniami o charakterze instytucjonalnym (polityka handlu zagranicznego, równowagi budżetowej, struktura wydatków publicznych, ale również i elastyczność rynku pracy, rozwój infrastruktury oraz kształcenie kadr.) Przewaga konkurencyjna kraju może mieć swoje źródło w: względnie niższych kosztach, względnie wyższej innowacyjności i elastyczności gospodarki, dywersyfikacji oraz indywidualizacji produktów i usług, synergii zewnętrznych związanych z przynależnością państwa do ugrupowań integracyjnych

W nawiązaniu do rankingów np. Global Competetiveness Report, World Competetiveness Yearbook stwierdzić można, że czynnikami determinującymi międzynarodową konkurencyjność gospodarki są między innymi: zasoby, mobilność i efektywność kapitału ludzkiego, innowacyjność gospodarki, zasoby i efektywność kapitału rzeczowego, poziom techniczny gospodarki, sprawność mechanizmu konkurencji, sprawność polityki gospodarczej, stan infrastruktury, zasoby naturalne i efektywność ich wykorzystania

8. POZIOM ROZWOJU ,STRUKTURA EKONOMICZNA A ZROZNICOWANIE ZRODEL PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ KRAJU.AKAMATSU,VERNON I GCR

9. MIEDZYNARODOWY LANCUCH WARTOSCI RYNKOWEJ . ZNACZENIE CZYNNIKOW POZAPRODUKCYJNYCH ? (Iryna Piatrouskaya)

Łańcuch wartości jest łańcuchem działań prowadzącym do wartości końcowej produktu firmy. Wartość dodana, lub dochód, określana jest przychodami ze sprzedaży (sprzedane jednostki pomnożone przez ich cenę) minus koszty całkowite (koszty zmienne, takie jak materiały, płace itp. plus koszty stałe środków trwałych, czynsze itp.).We wspolpracy miedzynarodowej lancuch wartosci obejmuje calosc powiazan,ktore ksztaltuja wartosc oferty rynkowej.Wybor i warunki wspolpracy wszystkich uczestniczacychw procesie budowy wartosci i przewagi konkurencyjnej firm maja zasadnicze znaczenie dla konkurencyjnosci produktu finalnego. Konkurencyjnosc podazy w coraz wiekszym stopniu zalezy od stopnia przetworzenia, jakosci, innowacyjnosci, marki, etc. Wartosc dla klienta ma charakter subiektywny. To nie tylko funkcjonalnosc, dostosowanie do preferencji uzytkownika, ale wygoda, estetyka trwalosc,dostepnosc, aftersales service,sposob uzytkowania, zalety oczywiste i ukryte, dodatkowe, latwosc uzytkowania, brak ujemnych cech.Wartosc jest zmienna w czasie.

WYKLAD V. KAPITAL LUDZKI, INNOWACJE RYNKOWE ,MIEDZYNARODOWY TRANSFER I PRAWA WLASNOSCI INTELEKTUALNEJ

1. GLOBALIZACJA A PROBLEM IPP. TRIPS. REWOLUCJA ICT A NIEPOWODZENIE RUNDY DOHA I AMERYKANSKIEJ PROPOZYCJI ACTA (Skraiński)

Prawa własności intelektualnej – związane z działalnością twórczą w przemyśle, nauce, sztuce, działalności intelektualnej. Historycznie związane z produkcją i obrotem towarowym. Obecnie – oddzielenie prawa towarowego i intelektualnego. IPR zapewnia ochronę własności intelektualnej i zachęca przedsiębiorców do działań kreatywnych i wykorzystywania ich w działalności. Dzięki IPR możliwe jest powstanie innowacji, które są siłą napędową obecnej gospodarki. Zaznaczyć trzeba, że społeczne korzyści z globalnego wykorzystania innowacji są o wiele większe niż pojedyncze korzyści wynalazców czy innowatorów.

— IPR obejmuje oprócz patentów i polityki licencyjnej :

KONWENCJE IPR

— Rzym 1961

— Paryz 1967

— Berne 1971

— Marakesh 1994 WTO i TRIPS

Od momentu przyjęcia tych konwencji minęło już sporo czasu – pojawiły się nowe technologie, rynki produkty – potrzeba dostosowania IPR – pojawiają się ,,konwencje internetowe”

POROZUMIENIE TRIPS 1994

OKRESLA MINIMALNE STANDARDY OCHRONY PRAW WLASNOSCI INTELEKTUALNEJ WE WSZYSTKICH KRAJACH CZLONKOWSKICH WTO OBEJMUJE PODSTAWOWE ZASADY TAKIE JAK PRZEJRZYSTOSC ,BRAK DYSKRYMINACJI ,PROCEDURY I SRODKI ZARADCZE AKCEPTOWANE PRZEZ WSZYSTKIE KRAJE CZLONKOWSKIE WTO

— TRIPS ZMNIEJSZYL LUKE W OCHRONIE IPR. W SPORACH NAD IPR

— TRIPS ZAPEWNIA SYSTEM ICH ROZSTRZYGANIA W RAMACH WTO

— TRIPS WDRAZA PODSTAWOWE REGULY KONKURENCJI ODNSZACE SIĘ DO IPR

TRIPS NIE JEST ROZWIAZANIEM POWSZECHNYM W PELNI REGULUJACYM PROBLEM IPR W OBROCIE MIEDZYNARODOWYM

W art. 40 porozumienia TRIPS zapisano, ze niektóre praktyki licencjonowane lub warunki praw własności intelektualnej mogą wywołać szkodliwe skutki dla handlu międzynarodowego, utrudniać transfer i rozpowszechnianie technologii. Państwom członkowskim WTO zezwolono na wymienienie w ich ustawodawstwie praktyk, które uważają za nadużycie ochrony praw własności intelektualnej.Daje to możliwość zastosowania ustaw antykorupcyjnych. Państwa mają prawo do zakupy markowych i opatentowanych produktów gdziekolwiek chcą.

RUNDA DOHA (od 2001 roku)

PRZEDMIOTEM POROZUMIENIA MA BYĆ ZWIEKSZENIE TRANSFERU TECHNOLOGII (ART.37)

NOWE ZASADY HANDLOWE I OKRESLAJACE ZASADY KONKURENCJI DLA IPR MAJA NA CELU ZWIEKSZENIE LADU ,PRZEWIDYWALNOSCI,ROZSTRZYGANIU SPOROW,ZMNIEJSZENIA RYZYKA W SPOSÓB BADZIEJ SYSTEMATYCZNY

REWOLUCJA ICT A OCHRONA PRAW WLASNOSCI AUTORSKIEJ NIE ZWIAZANEJ Z PRODUKCJA I TRADYCYJNYMI USLUGAMI

· Innowacje są podstawą amerykańskiego i unijnego wzrostu konkurencyjności

· Ochrona IPR ma kluczowe znaczenie dla UE i USA. Domagają się również ochrony znaków towarowych dla odróżeniania od towarów i usług od nieuczciwych konkurentów

· Rewolucja ICT – nowym przedmiotem sporów stały się prawa autorskie związane z produkcją i rozpowszechnianiem produktów i usług cyfrowych

— USA I UNIA EUROPEJSKA SPRZECIWIAJA SIĘ USTANOWIENIU MIEDZYNARODOWYCH ZASAD OKRESLAJACYCH DZIALANIA ANTYKONKURENCYJNE

— STANOWISKO TO JEST SPRZECZNE Z ZASADAMI WOLNOSCI HANDLU MIEDZYNARODOWEGO I GODZI W INTERESY KRAJOW ROZWIJAJCYCH SIĘ

— POLUBOWNE ROZWIAZANIE TO AKCEPTACJA PRZEZ USA I UE POWSZECHNOSCI TYCH ZASAD BEZ WYJATKOW JAKIE FORSUJA STANY ZJEDNOCZONE

ACTA ( Umowa handlowa dotycząca zwalczania obrotu towarami podrabianymi)

Porozumienie wielostronne, mające ustalić międzynarodowe standardy w walce z naruszeniami własności intelektualnej. Przedmiotem regulacji są kwestie obrotu podrabianymi dobrami, zasady handlu lekami generycznymi oraz problem rozpowszechniania dzieł prawnie chronionych poprzez Internet (tzw. piractwo medialne).

2012- PE odrzuca ACTA

2. WPLYW WZROSTU OCHRONY PRAWNEJ WLASNOSCI INTELEKTUALNEJ NA ROZWOJ WSPOLPRACY I KONKURENCJE MIEDZYNARODOWA

Prawo własności intelektualnej (prawo na dobrach niematerialnych) jest terminem obejmującym elementy różnych działów prawa, regulujące zasady korzystania z tzw. własności intelektualnej. W różnych jurysdykcjach termin ten rozumiany jest mniej lub bardziej szeroko, w Polsce najczęściej do praw własności intelektualnej zalicza się regulacje dotyczące praw autorskich (w ramach prawa cywilnego) oraz patentów i znaków towarowych (w ramach prawa własności przemysłowej). W niektórych krajach do praw własności intelektualnej zaliczane są także tajemnice handlowe. Prawo chroniące własność intelektualną, a więc patenty mają zapewnić bodziec do innowacji. W skali międzynarodowej zawarte już zostały porozumienia np. kontrowersyjne porozumienie handlowe z 1994r. w Maroku, o nazwie Trias, mające na celu respektowanie praw własności intelektualnej, praw autorskich i patentów przez wszystkich uczestników gospodarki światowej. Prawo do własności odgrywa dużą rolę w stymulowaniu innowacji, jednak należy pamiętać, że daje ono wynalazcy wynalazku, zazwyczaj zezwala innym na korzystanie ze swojego pomysłu za opłatą, nikt inny nie może z nich korzystać bez zezwolenia właściciela, nawet jeśli sam „na nowo” odkryje to samo. Prawo własności intelektualnej w rzeczywistości daje wynalazcy monopol, a jak mówią ekonomiści wiedza powinna być dobrem publicznym. Często problemem jest jednak określenie co w rzeczywistości jest wynalazkiem, czy takiego rozwiązania nie używają np. ludy Afryki czy ameryki południowej. Problem polega na tym, że ponieważ patenty przeszkadzają w rozpowszechnianiu i użytkowaniu wiedzy, skutkiem tego jest osłabienie badań rozwojowych, czyli powstawanie innowacji na bazie wcześniejszych innowacji. A ponieważ niemal wszystkie innowacje opierają się na wcześniejszych innowacjach może dochodzić do spowolnienia ogólnego postępu. Istotnym dla efektywnego rozwoju ochrony praw własności intelektualnej (wg. Stiglitza) byłoby np. ograniczenie okresu ważności patentu oraz ujawnienie szczegółów na których inni mogliby budować swoje pomysły bez łamania praw autorskich a co w rezultacie ograniczyłoby wykorzystywanie patentów jako siły monopolowej. Często bowiem patenty przyznane np. na niektóre leki, lub rozwiązania farmaceutyczne powodują że firmy farmaceutyczne dostają monopol na ich produkcję, ceny leków rosną, stają się dostępne wyłącznie dla bogatych, a przez co ludzie np. w krajach rozwijających się (Afryka) umierają bo nie stać ich na leki. Istotne jest zdanie sobie sprawy z faktu, że system ochrony praw własności intelektualnej na dobrą sprawę sprzyja wyłącznie państwom wysoko rozwiniętym, a zamyka drogę rozwoju krajom rozwijającym się. Wiadomo bowiem, że różnice pomiędzy tymi grupami kraju nie leżą wyłącznie w poziomie rozwoju ale również i przede wszystkim w różnicy i luce wiedzy jaka się między nimi wykształciła. Taki stystem ochrony prawa własności intelektualnej tylko zwiększa tę przepaść.

3. KAPITAL LUDZKI ,STOSUNKI PRACY,SYSTEM UBEZPIECZEN SPOLECZNYCH A KONKURENCYJNOSC MIEDZYNARODOWA GOSPODAREK do sprawdzenia (Pihotskaya)

W warunkach postępującej globalizacji gospodarki światowej coraz większego znaczenia w skali poszczególnych gospodarek narodowych nabierają pojęcia konkurencyjności oraz konkurencyjności międzynarodowej, czyli konkurencyjności zewnętrznej. Pojęcia te nie są rozumiane jednoznacznie. Zgodnie z definicją przyjętą przez OECD, pojęcie konkurencyjności oznacza stopień, w jakim dany kraj może w warunkach wolnego rynku produkować towary i usługi spełniające wymogi rynku międzynarodowego i jednocześnie utrzymać oraz zwiększyć realne dochody ludności w długim okresie.1 Inna definicja głosi, że konkurencyjność międzynarodowa to zdolność kraju do tworzenia wartości dodanej i podnoszenia w ten sposób bogactwa narodowego (przez odpowiednie zarządzanie zasobami i procesami oraz atrakcyjnością i agresywnością, uwzględniające wymiar globalny i lokalny, a także przez integrowanie tych elementów w jednolity, spójny model ekonomiczny i społeczny). Według J. Bossaka z kolei, „gospodarka konkurencyjna to taka, która w długim okresie, na tle innych krajów osiąga wyższą dynamikę wzrostu gospodarczego i poziomu zatrudnienia oraz zwiększa poziom życia swoich obywateli szybciej niż inne kraje”. Wspomniany autor zauważa, że konkurencyjność gospodarki to, poza sprawnością i równowagą makroekonomiczną, również przedsiębiorczość, innowacyjność, akumulacja, inwestycje i sprawność alokacyjna rynku czynników produkcji.

Systemy kapitałowe są znane już od XVI wieku, gdy były stosowane w różnego rodzaju cechach i stowarzyszeniach branżowych. W wielu krajach europejskich już od XVII wieku stosowano lokaty bankowe jako formę zabezpieczenia przyszłości niepełnoletnich dzieci lub osób w podeszłym wieku. Obecnie do ich obsługi są wykorzystywane głównie fundusze oparte o bezpieczne instrumenty inwestycyjne. Podstawą systemu redystrybutywnego jest tzw. umowa międzypokoleniowa, czyli założenie że młodsze pokolenia będą finansować emerytury starszych. Podstawowym założeniem wydolności takiej umowy jest przyrost rzeczywisty liczby ludności przynajmniej na poziomie gwarantującym stałą liczbę populacji. Z tego powodu systemy redystrybutywne są wrażliwe na długotrwałe trendy demograficzne . Ze względu na stałość gwarantowanej wysokości świadczeń emerytalnych przy zmiennych wpływach, systemy redystrybutywne są wrażliwe na chwilowe zachwiania koniunktury gospodarczej. Zwolennicy systemu redystrybutywnego wskazują, że realizuje on cele solidarności społecznej, wyrównywania różnic społecznych oraz zapewnia ciągłość systemu emerytalnego dla grup, które nie zgromadziłyby kapitału emerytalnego w wyniku wahań koniunktury gospodarczej lub innych wydarzeń losowych (np. wojen).

Jakość kapitału ludzkiego jest pochodną inwestycji w jego rozwój, które to inwestycje odzwierciedla wysokość nakładów na system edukacji narodowej, naukę i ochronę zdrowia. W Polsce sytuacja w tym zakresie nie jest, niestety, optymistyczna. Począwszy od lat siedemdziesiątych, intensywność nakładów na kształcenie (ich udział w dochodzie narodowym), przy uwzględnieniu różnic w strukturze demograficznej ludności, była w Polsce dwukrotnie niższa od cechującej państwa europejskie, intensywność nakładów na naukę – dwu – trzykrotnie niższa od występującej w krajach europejskich (wliczając w to byłe kraje komunistyczne), a wskaźniki liczebności zatrudnionych przy pracach badawczo – rozwojowych i wdrożeniowych były i są w Polsce od trzech do ośmiu razy niższe od występujących w rozwiniętych i nowo – rozwijających się krajach świata.43 Udział wydatków na edukację w PKB w Polsce i wybranych krajach OECD w 2001 roku

O konkurencyjności gospodarki decyduje zdolność do szybkiego wprowadzania nowoczesnych rozwiązań technologicznych, technicznych, menedżerskich i organizacyjnych oraz przekształcenia ich w sukces komercyjny. W rankingu konkurencyjności krajów najczęściej brane są pod uwagę, zgodnie z World Economic Forum (WEF 1994)6 , takie czynniki jak: zasoby ludzkie – np. kwalifikacje siły roboczej, motywacja do pracy, stosunki pracy, struktura wiekowa, nakłady na naukę .

4. UWARUNKOWANIA INNOWACYJNOSCI I KOMERCJALIZACJI INNOWACJI

Rolą przedsiębiorcy jest nie tylyko zaspokojenie ujawnionego popytu, lecz także podjęcie produkcji nowych, innowacyjnych produktów. Wynalazki w sferze nauk podstawowych pozwalają niekiedy dokonać przełomowych nieprzewidywalnych zmian. Innowacje dynamizują i poszerzają rynek, konkurencja nowością zapewnia przedsiębiorcy przewagę, która w przypadku powodzenia zapewnia mu mozliwość osiągnięcia zysku nadzwyczajnego. Z natury rzeczy działalność innowacyjna związana jest z podwyższonym poziomem niepewności i ryzykiem. Przy wysokim poziomie niepewności brak jest informacji niezbędnych dla podjęcia przez przedsiębiorce decyzji o wdrażaniu innowacji. (Internet nie powstał jakos przedsięwzięcie komercyjne, badania w tym zakresie sfinansował Departament obrony USA, a nie przedsiębiorcy prywatni, motywem podjęcia tych badań były nie względy ekonomiczne a związane z systemami obronnymi.) fakt ten potwierdza, że wiele przełomowych osiągnieć innowacyjnych/technologicznych wiązało się z innymi względami niż rynkowe. Decydowały o tym względy naukowe, wojskowe, zdrowotne, społeczne czy polityczne. Społeczne korzyści innowacji przewyższają te uzyskane przez przedsiębiorców -> silniki elektryczne, telefon, antybiotyki. W długiej perspektywie bezpośrednia i pośrednia wartość społeczna wynalazków jest postępem ekonomicznym. Rząd ogdrywa też rolę w uchwalaniu i wdrażaniu zasad prawnych. Obejmuja one ochronę własności intelektualnej ale także dopuszczają i określają zasady obrotu produktami innowacyjnymi.

CZYNNIKI WSPIERAJACE INNOWACJE:

Komercjalizacja innowacji jest przedsiewzięciem (venture), realizacja projektu o potencjalnie wysokiej rentowności, ale też o wysokim ryzyku. Inwestycje te dotyczna min. Firm technologicznych zajmujacych się wprowadzanie na rynek nowych produktów i technologii bazujących na przełomowych osiągnięciach w elektronice, medycynie, przetwarzaniu danych, telekomunikacji.

5. TRIPS A NIEPOWODZENIA RUNDY DOHA .MOZLIWE OPCJE

6. INNOWACJE RYNKOWE A WZROST I ZMIANY STRUKTURY POPYTU RYNKOWEGO I MIEDZYNARODOWE OBROTY HANDLOWE

WYKLAD VI.PROBLEMY FINANSOWE KRAJU A PROGRAMY DOSTOSOWAWCZE

1. ROWNOWAGA PŁATNICZA POZORNA I RZECZYWISTA .UJECIE STATYCZNE I DYNAMICZNE (Wojciech Kozak)

Równowaga pozorna ma miejsce wtedy, gdy równowaga transakcji autonomicznych danego kraju jest osiągana wskutek wprowadzenia rygorystycznych ograniczeń ilościowych, dewizowych, czy też szeregu innych restrykcyjnych środków polityki ekonomicznej, podjętych przez rząd w celu ograniczenia popytu na import. W takiej sytuacji równowaga bilansu płatniczego ma właściwie charakter formalny; nie miałaby miejsca, gdyby tych nadzwyczajnych środków nie podjęto. Natomiast równowaga rzeczywista ma miejsce wówczas, gdy stan równowagi transakcji autonomicznych jest osiągany bez stosowania tego typu ograniczeń. Zatem równowaga rzeczywista występuje wtedy, gdy należności i zobowiązania handlowe są podejmowane bez ograniczeń i nie towarzyszą im przez dłuższy czas nadwyżka ani deficyt należności i zobowiązań

Bilans płatniczy jest zrównoważony, gdy nie występują transakcje wyrównawcze, czyli takie których celem jest zrównoważenie bilansu płatniczego (np. zmiany stanu oficjalnych rezerw państwowych). Z równowagą bilansu płatniczego mamy do czynienia również, gdy transakcje autonomiczne (podejmowane wyłącznie z chęci osiągnięcia zysk, niezależnie od sytuacji w bilansie płatniczym) równoważą się.

Równowaga w krótkim okresie - w krótkim okresie bilans na ogół jest niezrównoważony, ponieważ proces gospodarowania jest ciągły i czas jego trwania nie pokrywa się z okresem obrachunkowym.

Równowaga w długim okresie: deficyty i nadwyżki bilansu płatniczego w kolejnych latach mogą się w sumie równoważyć i dlatego w dłuższym okresie bilans płatniczy może być zrównoważony.

Trwała równowaga bilansu płatniczego - ma miejsce wtedy, gdy bilans płatniczy w kolejnych latach jest zrównoważony lub gdy w następujących po sobie latach deficyty i nadwyżki kompensują się.

2. WASHINGTON CONSENSUS.EWOLUCJA POLITYKI IMF I BANKU SWIATOWEGO.KIERUNKI ZMIAN (Gocławska)

(źródła: Internet, slajdy, książka)

WASHINGTON CONSENSUS/ KONSENSUS WASZYNGTOŃSKI:

- wydarzenia, które doprowadziły do podpisania Konsensusu Waszyngtońskiego:

Kryzys naftowy i zadłużeniowy:

— Kryzys zadłużeniowy – wzrost znaczenia międzynarodowego zadłużenia państw w powiązaniu ze wzrostem ich zadłużenia publicznego

Kryzys zadłużeniowy 1980/81 i jego reperkusje :

Plan Bakera 1985 - plan przeciwdziałania trwającemu kryzysowi związanemu z ogromnym zadłużeniem państw rozwijających się, przedstawiony przez sekretarza skarbu USA Jamesa Bakera na spotkaniu MFW i BŚ w Seulu. Plan zakładał zwiększenie finansowania dla 15 najbardziej zadłużonych państw przez instytucje międzynarodowe oraz banki komercyjne państw uprzemysłowionych - Bank Światowy i Międzyamerykański Bank Rozwoju (IADB) miały wyasygnować 9 miliardów dolarów, a banki prywatne - 20 miliardów dolarów w ciągu 3 lat. W zamian zadłużone państwa miały kontynuować procesy reform gospodarczych w duchu wolnorynkowym: prywatyzację, deregulację gospodarki, usuwanie barier dla handlu i inwestycji, promocję oszczędności wewnętrznych. Zasadniczy problem planu Bakera: brak gwarancji dla kredytów prywatnych i wynikająca z tego niechęć banków komercyjnych do udzielania pożyczek najbiedniejszym dłużnikom.

Debt to equity swaps – transakcja, w której zobowiązania (długi) spółki lub osoby fizycznej są wymieniane na coś wartościowego (kapitał własny)

Program Bradyego - kolejny amerykański plan walki z kryzysem zadłużeniowym – układ oddłużeniowy, stworzony przez amerykańskiego sekretarza skarbu Nicholasa F. Brady'ego, powoływany, aby uniknąć repudiacji (sytuacja, gdy władze publiczne spontanicznie i jednostronnie deklarują odmowę honorowania długów spowodowaną niewypłacalnością co do całości lub części zobowiązań, bez konsultowania tego z wierzycielami, czyli uznanie długu za niebyt) ogłaszanej przez zadłużone państwa. Program ten zakłada kilka propozycji pomocy krajom zadłużonym i wierzycielom. Dla pierwszej grupy oferuje się udzielanie nowych kredytów, wydłużenie okresu w którym mogą one spłacać zadłużenie, obniżenie stóp procentowych i zmniejszenie na bazie umorzenia część sumy z istniejącego długu. Wszystkie te operacje mogą zaistnieć najczęściej za pośrednictwem MFW i BŚ. Pomoc z ich strony realizuje się w postaci umorzenia części długu (stosuje się obligacje Brady’ego, pozostałą część długu zamienia się w obligacje, które mogą być obiektem spekulacji na rynku wtórnym).

— Programy reform J. Williamsona i J. Sachsa

— MFW structural adjustement facility

— Washington consensus

- założenia:

- działalność MFW i BŚ przyczyniła się do liberalizacji międzynarodowej wymiany handlowej, finansowej, kapitałowej, technologicznej, usługowej oraz stabilizacji warunków ich rozwoju (sprzyjało temu integracja regionalna oraz wprowadzenie do obrotu międzynarodowego szeregu zasad, reguł, procedur zwiększających przejrzystość i przewidywalność oraz wyrównujących warunki konkurencji)

- MFW i BŚ zwiększyły swoje zaangażowanie merytoryczne i finansowe związanie z dostosowaniami strukturalnymi (structural adjustments)

- krytyka Konsensusu Waszyngtońskiego:

— Rosja a Washington consensus – często się twierdzi, że w Rosji szybko wprowadzono reformy gospodarcze, jednakże równie szybko wycofywano się z nich; przy akceptacji programów reform i udzielaniu pożyczek cele polityczne brały górę nad ekonomicznymi

— Brazylia, Chiny i Indie a Washington consensus – Chiny: reformy chińskie daleko odbiegały od postulatów spisanych przez Williamsona, a w okresie od 1989 r. do 2002 r. gospodarka chińska rozwinęła się ponad dwukrotnie

— Kryzys azjatycki i Washington consesnus

— Krytyka J. Stiglitza a zmiana polityki – Stiglitz wypowiadał się w kwestii Konsensusu Waszyngtońskiego w szczególności w kontekście regionu Europy Środkowo-Wschodniej (państwa postsocjalistyczne) oraz Azji (Chiny). W większości przypadków założenia waszyngtońskie miały być implementowane w państwach rozwijających się – w praktyce okazało się, że wiele z nich było niewystarczająco przygotowanych pod względem gospodarczym na przyjęcie postulatów Konsensusu oraz tempa ich wprowadzania (wiele słabszych gospodarek rozwijających się liberalizowało swoje systemy finansowe, posiadając jednocześnie niedojrzałe systemy bankowe oraz regulacje związane z przepływami finansowymi). Wg Stiglitza Konsensus okazał się dokumentem wyrażającym interesy przede wszystkim MFW, BŚ, WTO i Ministerstwa Skarbu USA

— Od makrodostosowania do reform instytucjonalnych - polityka zaproponowana przez Konsensus nie była do końca kompletna; liberalizacja handlu, prywatyzacja, makroekonomiczna stabilizacja oraz niska inflacja to nie wszystko, aby osiągnąć sukces. Nie można zapominać o bardzo istotnych regulacjach prawnych, polityce konkurencyjności, polityce wspomagania rozwoju technologii i ogólnej przejrzystości rynków. Szybki wzrost PKB per capita nie jest rozwiązaniem problemów gospodarczych. Należy uwzględniać także szeroko rozumiany rozwój demokracji i trwały, zrównoważony rozwój państwa oraz infrastruktury instytucjonalnej.

— Doing business Banku Światowego

3. MODEL ROWNOWAGI ZEWNETRZNEJ I WEWNETRZNEJ MUNDELLA FLEMINGA A REFORMY INSTYTUCJONALNE

Inaczej diagram Swana. Jest to pierwotnie model z założenia statyczny Stworzony do analizy dwóch rodzajów polityk – tej wpływającą na krajową konsumpcję oraz tej odziaływującej na kurs walutowy. Wykres: oś pozioma konsumpcja, oś pionowa – kurs walutowy. Dwie krzywe – równowagi wewnętrznej i zewnętrznej. Krzywa równowagi wewnętrznej wyznacza takie kombinacje kursu walutowego i konsumpcji(wydatków), że występuje równowaga wewnętrzna – brak inflacji i bezrobocia. Poniżej krzywej bezrobocie, powyżej inflacja. Analogiczne, krzywa równowagi zewnętrznej oznacza takie kombinacje, gdzie osiągana jest równowaga zewnętrzna – bilans płatniczy zbilansowany. Poniżej deficyt, powyżej krzywej – nadwyżka. Możemy rozszerzyć powyższy model o czynniki dynamiczne – wtedy przesunięcia krzywych. Zmiany dochodu, wydatków – przesunięcia krzywej równowagi wewnętrznej. Import kapitału,technologii, know-how, wzrost akumulacji, demopolizacjia, prywatyzacja,deregulacja, konkurencja – przesunięcia krzywej równowagi zewnętrznej. W rezultacie, nowy punkt równowagi - na prawo od poprzedniego.

4. PROCES DOSTOSOWACZY A KURS NOMINALNY I REER

5. ROZWOJ MIEDZYNARODOWYCH RYNKOW FINANSOWYCH I WZROST ZADLUZENIA MIEDZYNARODOWEGO PANSTW.

6. REFORMY INSTYTUCJONALNE A KONKURENCYJNOSC I ATRAKCYJNOSC INWESTYCYJNA KRAJU (M. Michalak)

Przewaga konkurencyjna kraju w znacznym stopniu jest pochodną czynników prawnoinstytucjonalnych. Mają one silny wpływ na przedsiębiorczość i konkurencję, na sposób zarządzania, wybór strategii i wyniki osiągane przez przedsiębiorstwa. Otwierają zarówno nowe szanse, możliwości rozwoju, jak i zmniejszają zagrożenia i ryzyko, z jakim stykają się przedsiębiorstwa i cała gospodarka. Wpływają one zasadniczo na atrakcyjność inwestycyjną kraju.

Przesłanki dla wzrostu konkurencyjności i atrakcyjności inwestycyjnej kraju tworzą reformy instytucjonalne, których celem jest zmniejszenie poziomu ryzyka kraju, kosztów transakcyjnych, podatków oraz sprzyjają poprawie corporate governance, pokojowi społecznemu i poprawie równowagi ekonomicznej. Reformy te tworzą warunki zachęcające do akumulacji inwestycji, powiększania potencjału i zdolności konkurencyjnej kraju.

(Uzupełnienie)

Narodowe systemy instyucjonalne gospodarki tworzą warunki mnej lub bardziej sprzyjające przedsiębiorczości, innowacyjności, oszczednościom, inwestycjom, dynamice i równowadze gospodarczej. Wpływają na zachowania i wybory ekonomiczne jakie podejmują uczestnicy rynku.którymi są nie tylko przedsiębiorstwa ale także konsumenci, pracownicy, inwestorzy. Jakość instytucji i realizowanych przez nie funkcji ma zasadniczy wpływ na pozim kosztów transakcyjnych i ryzyka systemowego (koszty związane z dopuszczeniem do obrotu, bezpieczeństwem obrotu i redukcją ryzyka, zawieraniem transakcji, kosztami prawnymi, rozliczeniami, pozyskiwaniem informacji). Im jakość instytucji jest wyższa tym mniejsze koszty transakcyjne i ryzyko systemowe a zarazem większe możliwości rozwoju ekonomicznego.

Hertiage Fundation prowadzi badania i przygotowuje opracowania dot. jakości instytucji i wolności gospodarczej oraz ich wpływu na międzynarodową konkurencyjność gospodarczą. Od wielu lat w czołowce rankingów opracowywanych przez fundacje znajduje się Hongkong uważany za jedną z najbardziej wolnych i liberalnych gospodarek na swiecie. Gospodarki charakteryzujące się wysoką jakością instytucji stanowią atrakcyjne miejsce dla inwestorów krajowych i zagranicznych.

Konkurencyjność systemów gospodarek jest uwarunkowana czynnikami na poziomie met-, makro- mezo i mikroekonomicznym: Do pozimu meta zalicza się uwarunkowania związane z systemami wartości, społeczno kulturowe, społeczne i polityczne. Do poziomu makro –system prawny i politykę praw własności, finansową, fiskalną, pracy i wspołpracy z zagranicą. Poziom mezo obejmuje politykę infrastrukturalną, w tym edukacyjną, naukowo-badawczą, telekomunikacyjną, ochrony środowiska, ubezpieczeń społecznych, politykę regionalną, działalność związków zawodowych. Z kolei poziom mikro dotyczy ładu prawnego i organizacyjnego decydujacego o warunkach działania przedsiębiorstw, kodeksu spółek, ładu korporacyjnego, prawa upadłościowego.

W systemie gospodarki rynkowej podstawowe znaczenie dla konkurencyjnościi gospodarki mają: otwarty system praw własności, zakres wolności gospodarczej i prywatyzacji.

System jest wówczas sprawny gdy sprzyja przedsiębiorczości poprzez tworzenie stabilnych warunków prawnych, makroekonomicznych dla prowadzenia działalności, redukującyh ryzyko i otwierająch nowe możliwości rozwojowe, minimalizującyh bariery i koszty podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej, pobudzającyh konkurencję i sprzyjających harmonizacji działalności gospodarczej

7. DOING BUSINESS.INSTYTUCJONALNE I MAKROEKONOMICZNE UWARUNKOWANIA DYNAMIKI I ROWNOWAGI EKONOMICZNEJ (A.Góralczyk)

8. UNIA EUROPEJSKA.REFORMY INSTYTUCJONALNE I FUNDUSZE EUROPEJSKIE A INWESTYCJE INFRASTRUKTURALNE I MODERNIZACYJNE I POPRAWA KONKURENCYJNOSCI KRAJOW NA NIZSZYM POZIOMIE ROZWOJU EKONOMICZNEGO

WYKLAD VII. MIEDZYNARODOWY RATING FINANSOWY KRAJU: UWARUNKOWANIA PLATNICZE,INWESTYCYJNE I INSTYTUCJONALNE

1. RATING FINANSOWY I JEGO ZNACZENIE DLA MIEDZYNARODOWEJ WSPOLPRACY I OBROTU EKONOMICZNEGO (Z. Pietrzak)

Rating finansowy to ocena kraju bądź przedsiębiorstwa, która pozwala ocenić klimat inwestycyjny. Nadanie oceny ratingowej np. poszczególnym krajom pozwala lepiej ocenić potencjalnym inwestorom ryzyko inwestycyjne i klimat oraz uzyskać wiedzę na temat trendów związanych z inwestowaniem w danym kraju. Klimat inwestycyjny charakteryzują:

W zależności od organizacji, do opracowania oceny ratingowej wykorzystywane są różne informacje, np. Euromoney opracowuje zdolności kredytowej krajów oceniając dany kraj pod względem 9 kategorii, np. zadłużenie, wyniki ekonomiczne, ryzyko polityczne, dostęp do rynków finansowych i kapitałowych. Z kolei Standard & Poors swoje ratingi tworzy na podstawie opinii analityków dotyczących możliwości i gotowości podmiotów do wywiązania się ze swoich zobowiązań.

Ratingi są elementem analizy klimatu inwestycyjnego i pozwalają ocenić, czy porządek rynkowy i polityka tworzą przyjazne warunki dla działalności gospodarczej. Wpływ agencji ratingowych na inwestycje jest ogromny, ponieważ na ich ocenach opierają się rynki instrumentów dłużnych oraz władze nadzorcze i banki centralne. Na przykład Europejski Bank Centralny kieruje się ratingiem, gdy banki komercyjne chcą wykorzystać papiery wartościowe jako zabezpieczenie dla zapewnienia sobie płynności. Można więc stwierdzić, że politycy i regulatorzy sami uczynili agencje ratingowe tak potężnymi i wpływowymi instytucjami. Konsekwencje publikacji ocen ratingowych są ogromne, ponieważ od nich swoją egzystencję uzależniły banki centralne, przedsiębiorstwa, ale także cały państwa i gospodarki. Niestety, mimo że agencje ratingowe wywierają tak znaczący wpływ na współpracę międzynarodową i obrót ekonomiczny, ich oceny często okazują się nieprawdziwe, bo oparte na danych nie zawsze pokrywających się z rzeczywistością. Nadawane są wtedy oceny zaniżone lub zawyżone, które mają znaczący wpływ zarówno na inwestorów jak i państwa/przedsiębiorstwa.

2. RYZYKO , PLYNNOSC FINANSOWA A MIEDZYNARODOWA ZDOLNOSC KREDYTOWA KRAJU (A.Modras) (źródło książka)

Płynność finansowa kraju to jego zdolność do terminowego regulowania bieżących zobowiązań finansowych. Opóźnienia w wywiązywaniu się z tych zobowiązań mogą obniżyć zaufanie kontrahentów i banków lub innych instytucji kredytujących co w skrajnych przypadkach może doprowadzić do poważnych zaburzeń i utraty wiarygodności finansowej kraju. Zachowanie płynności finansowej oznacza, że kraj dysponuje wystarczającymi zasobami finansowymi oraz środkami obrotowymi, które w każdej chwili można zamienić na gotówkę. Dla zapewnienia ciągłego, niezakłóconego działania kraj, tak jak przedsiębiorstwo, powinien dbać o zachowanie określonego poziomu płynności finansowej. Ocena tej płynności i zdolności kredytowej kraju jest głównym przedmiotem analizy agencji ratingowych. Międzynarodową płynność finansową kraju określa się m.in. udział długu zagranicznego w długu publicznym oraz warunki pozyskania finansowania, a więc rentowność obligacji skarbowych danego kraju. Utrata płynności i zaufania wiąże się także z zadłużeniem i utratą płynności sektora przedsiębiorstw , instytucji bankowych oraz gospodarstw domowych. Nawet wówczas gdy zadłużenie i utrata płynności finansowej wiąże się przede wszystkim z zadłużeniem finansów publicznych to reformy powinny służyć ogólnej poprawie płynności finansowej kraju. Płynność ta zależy od wielkości posiadanych płynnych zagranicznych aktywów jak i możliwości pozyskania finansowania MFW bądź innych instytucji międzynarodowych. Zależy także od warunków dostępu do międzynarodowego rynku finansowego. Decydujące znaczenie ma zdolność kredytowa oraz atrakcyjność inwestycyjna kraju. Rating finansowy jest istotnym elementem oceny wiarygodności finansowej i zdolności konkurencyjnej krajów. Dotyczy on w znacznym stopniu oceny wiarygodności państw związanej z emisjami obligacji skarbowych. Liberalizacja międzynarodowych rynków finansowych i wzrost emisji obligacji skarbowych adresowanych do inwestorów zagranicznych zwiększyły możliwości i zapotrzebowanie na ocenę tego ryzyka. Agencje ratingowe odgrywają poważną rolę w ocenie wiarygodności kredytowej emitentów obligacji, a także zmniejszeniu asymetrii informacyjnej między emitentem a inwestorami. Przyczyniając się do zmniejszenia niepewności ryzyka, zwiększają efektywność rynków.

3. SYSTEM INSTYTUCJONALNY I POLITYKA SPOLECZNO-EKONOMICZNA A ZDOLNOSC KONKURENCYJNA I ATRAKCYJNOSC INWESTYCYJNA KRAJU (Gocławska)

(źródło: książka)

1. Instytucje i polityka ekonomiczna z założenia powinny otwierać nowe możliwości rozwoju oparte nie tylko na pogłębianiu społecznego podziału pracy, współpracy i wymiany handlowej, ale także na wprowadzaniu nowych, innowacyjnych produktów i usług. W krajach demokratycznych pole i zasady gry ekonomicznej oraz działalność regulacyjna państwa, kształtowane są w procesie politycznym.

2. Zakres funkcji oraz stopień zaangażowania się państwa w ich realizację zależy od przyjętego modelu społeczno-ekonomicznego, poziomu rozwoju oraz struktury gospodarczej i społecznej.

3. Spadek efektywności procesu rynkowego przez: szeroki zakres funkcji państwa, ograniczone środki budżetowe oraz niską jakość instytucji.

4. Słabe państwo = niska jakość instytucji, prawa i stopnia jego przestrzegania. Konsekwencje:

5. Instytucje rynkowe: normy formalne (ich przestrzegania strzeże prawo i władza sądownicza) i nieformalne (normy społeczne oceniające działania gospodarcze w kategoriach moralnych i etycznych; silnie zakorzenione w tradycji, kulturze i religii).

Tabela:

SYSTEM WARTOŚCI SYSTEM POLITYCZNY SYSTEM EKONOMICZNY
Jednostka i jej wolność są najwyższą wartością Naród suwerenem, rywalizacja polityczna, demokracja Gospodarka rynkowa, własność prywatna
Grupa społeczna jest najwyższą wartością Konsensus grup politycznych Gospodarka rynkowa, interwencjonizm
Ideologia – IZM Władza totalitarna Gospodarka centralnie zarządzana

6. Porządek rynkowy: zamknięty i otwarty:

  1. Otwarty

7. Rozwój wymiany i współpracy międzynarodowej wymaga akceptacji przez społeczność międzynarodową instytucji, które zapewnią bezpieczeństwo i określą zasady współpracy i obrotu międzynarodowego.

8. Liberalizacja stosunków ekonomicznych i wzrost znaczenia konkurencji i rynku międzynarodowego oraz silny wzrost międzynarodowych obrotów finansowych zmniejszają nie tylko znaczenie środków administracyjnych w regulowaniu stosunków gospodarczych z zagranicą, ale także skuteczność polityki makroekonomicznej (ustanowiony po II wojnie światowej system międzynarodowych instytucji finansowych i handlowych miał na celu przede wszystkim liberalizację = znoszenie ograniczeń).

9. Ochrona własności i obrotu gospodarczego oraz prawo gwarantujące szeroki zakres wolności i równości traktowania wszystkich przedsiębiorców są warunkami koniecznymi dla zapewnienia dynamiki rynkowej.

10. Instytucjonalne ograniczenia wolności, konkurencji i przedsiębiorczości:

11. Poprawa jakości instytucji zwiększa potencjał rozwojowy społeczeństwa, sprzyja zwiększeniu efektywności państwa. Jakość instytucji ma szczególne znaczenie, gdy kraj przechodzi w fazę rozwoju opartego na kapitale ludzkim, przedsiębiorczości i innowacjach. W znacznym stopniu określa efektywność rynku pracy, finansowego, kapitału, własności intelektualnej, menedżerów.

4. MIEDZYNARODOWE AGENCJE RATINGOWE I STOSOWANE METODY OCENY (M.Polak)

(z ksiązki Bossaka)

Najważniejsze agencje ratingowe:

Mniej znaczące:

Kryteria analizy wg S&P: obejmuje te czynniki, które uznawane są za istotne w kształtowaniu gotowości i zdolności rządów państw do terminowej i pełnej obsługi oraz pełnego wywiązania się z zobowiązań w stosunku do zagranicznych wierzycieli.

Czynniki fundamentalne

  1. Profil polityczno-ekonomiczny

  1. Profil wyników i elastyczności

Każdy z czynników oceniany w skali 6-punktowej. Wynik analizy – określenie dwóch profili.

Najlepszy wynik AAA (extremely strong i superior), najgorszy CCC/CC (extremely weak i poor)

Ratingi finansowe uzupełniają ocenę zdolności konkurencyjnej kraju, ale mają wobec niej

podrzędne znaczenie. → nie uwzględniają perspektyw rozwojowych gospodarki z punktu

widzenia przedsiębiorczości, konkurencyjności i innowacyjności.

5. ATRAKCYJNOSC INWESTYCYJNA KRAJU.CZYNNIKI ZWIEKSZAJACE I ZMNIEJSZAJACE (M.Polak)

(z książki Bossaka)

Atrakcyjność inwestycyjna kraju dot. rynków czynników produkcji (finansów i kapitału, pracy, zasobów naturalnych, zakumulowanej wiedzy).

Istotne znaczenie dla atrakcyjności inwestycyjnej mają:

Główne motywy podejmowania inwestycji za granicą to poprawa rentowności i zmniejszenie ryzyka. Ryzyko inwestycyjne określa stopień prawdopodobieństwa osiągnięcia celów strategicznych inwestora. Ocenia się je na podstawie:

Wpływ tych czynników nie jest jednakowy. Np. agencja Fitch nadaje im różne wagi – pierwsze dwie kluczowe znaczenie.

Ocena ogólnego ryzyka kraju jest efektem przemnożenia wyników analiz eksperckich dla każdego czynnika w skali od 1 do 10, przemnożonych przez wagę dla każdego z nich, a następnie sumowania wyników dla poszczególnych czynników.

Wysokość ryzyka wpływa znacząco na premię oczekiwaną przez inwestorów. Im wyższe ryzyko → wyższa oczekiwana stopa zwrotu z inwestycji. Wzrost ryzyka zmniejsza atrakcyjność projektów inwestycyjnych jak i wartość akcji przedsiębiorstw dla inwestorów zagranicznych.

6. MIEDZYNARODOWA POZYCJA INWESTYCYJNA NETTO,BILANS ZOBOWIAZAN I WIERZYTELNOSCI ,REZERWY A RATING FINANSOWY KRAJU (M.Polak)

Wg MFW i EBC międzynarodowa pozycja inwestycyjna kraju to zestawienie, które przedstawia bilans zagranicznych aktywów i pasywów podmiotów krajowych na koniec

danego roku. Różnica między nimi → międzynarodowa pozycja netto. Informuje czy kraj jest wierzycielem czy dłużnikiem w stosunku do zagranicy. Pozycja netto określana jest łącznie przez sektor przedsiębiorstw, rządowy i banków. Bierze ona pod uwagę saldo skumulowanych inwestycji zagranicznych (saldo eksportu i importu kapitału).

Międzynarodowa pozycja inwestycyjna jest zazwyczaj oceniana i analizowana w relacji do

PKB. Pozycja inwestycyjna netto lepiej przestawią kondycję finansową kraju niż wysokość

zadłużenia zagranicznego w stosunku do PKB, gdyż uwzględnia aktywa i pasywa. →

cenniejsza informacja niż ta wyłącznie o wysokości zadłużenia. Może się okazać, że aktywa

zagraniczne kraju(postrzegane jako swego rodzaju zabezpieczenie) są wyższe niż pasywa.

Kolejny istotny czynnik to terminy zapadalności aktywów i pasywów mających charakter

dłużny.

Finanse publiczne i dług publiczny są silnie powiązane z międzynarodową pozycji

inwestycyjną kraju. Deficyt budżetowy i narastający dług publiczny mogą być sfinansowane

z krajowych, jak i zagranicznych źródeł.

Wysoki deficyt budżetowy i narastający dług publiczny nie muszą oznaczać jednocześnie

wzrostu zadłużenia międzynarodowego i pogorszenia międzynarodowej pozycji inwestycyjnej.

Przykład Japonii – dług publiczny ponad 230% PKB, ale marginalny udział długu

zagranicznego + znacząca nadwyżka inwestycji netto w stosunkach z zagranicą (składającą się

w większości z płynnych aktywów) → rating Japonii jest oceniany poztywynie. Taka ocena jest

uzasadniona wysokim poziomem oszczędności krajowych przewyższającym popyt

inwestycyjny oraz wysokie i rosnące aktywa zagraniczne netto, ich płynność oraz długie

terminy zapadalności i niskie koszty obsługi długu publicznego (wynikające z deflacji

wieloletniej niskiej stopy % Banku Japonii).

WYKLAD VIII. DOLAR,EURO I INNE WALUTY W MIEDZYNARODOWYCH ROZLICZENIACH FINANSOWYCH

1. WALUTY KLUCZOWE I REZERWOWE.KORZYSCI I KOSZTY

-walutami kluczowymi a zarazem takimi w których kraje utrzymują swoje rezerwy są głównie dolar i euro. Około 4% stanowią również aktywa MFW w formie SDR.

-korzyści: możliwość manipulacji kursem waluty, ograniczone ryzyko, zmniejszenie kosztów transakcyjnych, wzrost zaufania do walut międzynarodowych

-koszty: możliwość ataku walutowego, wykorzystania sytuacji do otrzymania krótkotrwałych pozytywnych skutków po deflacji swojej waluty, trudność emitenta w kontrolowaniu swojej waluty, kryzys walutowy może przerodzić się w kryzys światowy

2. MIEDZYNARODOWE REZERWY WALUTOWE.

3. KURS WALUTOWY A ZMIANY KONKURENCYJNOSCI EKSPORTU ,IMPORTU,INWESTYCJI KAPITALOWYCH I OBROTU FINANSOWEGO

4. STREFA EURO.ZROZNICOWANIE SYTUACJI EKONOMICZNEJ KRAJOW CZLONKOWSKICH A PROBLEMY ROWNOWAGI ZEWNETRZNEJ I WEWNETRZNEJ (UTRATY ZAUFANIA MIEDZYNARODOWYCH RYNKOW FINANSOWYCH I KAPITALOWYCH). POJECIE DEWALUACJI WEWNETRZNEJ.KOSZTY

5. DLUG PUBLICZNY STANOW ZJEDNOCZONYCH A REZERWY WALUTOWE CHIN,KOREI PLD,KRAJOW ZATOKI PERSKIEJ

Dług publiczny USA wynosi około 4,5 bln dolarów. zadłużeni są głównie u Chin, Japonii, Wielkiej Brytanii, OPEC i Brazylii. Sytuacja wynika z tego, że są to najwięksi partnerzy handlowi USA. Deficyt handlowy z transkacjach z nimi powoduje, że USA muszą coraz bardziej się zadłużać. Pożyczają pieniądze oczywiście w formie obligacji emitowanych w kraju. Są one kupowane za dolary przez kraje, które mają ich dużo. Są to właśnie ci wymienieni partnerzy. Chiny dewaluowały swoją walutę, aby ich eksport stał się bardziej opłacalny. w związku z jego wzrostem w rezerwach walutowych pojawiły się ogromne ilości dolarów (przedsiębiorcy mają obowiązek wymiany dolarów na juana). Za nie kupowane amerykańskie obligacje. Podobny proces występował w Korei Płd oraz krajach OPEC( z tych amerykanie oczywiśćie ściągają ropę naftową)

6. POJECIE DEWALUACJI WEWNETRZNEJ W KRAJU STREFY WALUTOWEJ

7. POLITYKA KURSOWA CHIN.CZY CHINY ZBUDUJA STREFE WALUTOWA WE WSPOLPRACY Z JAPONIA,KOREA POLUDNIOWA

Od pierwszej połowy lat 90tych Chiny utrzymuja stały kurs wymiany yuana do US$ oraz innych walut.W tym czasie nastąpił ogromnego wzrostu wydajności pracy w Chinach. W przypadku płynnych kursow walutowych zjawisko takie powoduje długookresową presje na wzmocnienie waluty. Z upływem czasu chinski pracownik wytwarza bowiem w podobnym czasie pracy więcej towarów niż np. amerykański. Oznacza to, że koszty wytwarzania w przemyśle chinskim spadają w stosunku do przemysłu amerykańskiego, a więc eksport staje się bardziej opłacalny. Prowadzi to z jednej strony do szybszego wzrostu płac, a przy płynnym kursie wymianydo wzmocnienia waluty. Stosowanie przez Chiny sztywnego kursu wymiany i nie uwzględnianie w/w czynników doprowadziło to dużego niedowartościowania waluty chińskiej wzgledem innych walut. Daje to Chińskiej gospodarce nastawionej na eksport i posiadającej i tak zdecydowanie niższe koszty produkcji niż w USA czy krajach UE dodatkową przewagę w eksporcie gdyż sprawia, że jej i tak tanie produkty są jeszcze tańsze niż wskazywałaby na to zasada parytet siły nabywczej.

Chiny zainteresowane są uczestnictwem i promowaniem regionalnej współpracy monetarnej i finansowej, chociażby w ramach Inicjatywy Chiang Mai oraz rozwojem regionalnego rynku kapitałowego. Chiny zajmują ważną pozycję gospodarczą w Azji Wschodniej, realizując około 60% obrotów handlowych i przepływów kapitałowych w regionie. Bazując na regionalnej sieci produkcyjnej w Azji Wschodniej, chińska gospodarka stanowić może integralną część gospodarki regionalnej. W chińskim interesie jest zliberalizowany, bezpieczny i stabilny rynek regionalny, który sprzyja adaptacji przez Chiny aktywnej roli uczestnika i promotora regionalnych porozumień handlowych (RTA), tj. porozumienia o wolnym handlu Chiny – ASEAN, proponowanego trójstronnego porozumienia o wolnym handlu Azji Północno-Wschodniej czy EAFTA..

8. POLSKA A UNIA BANKOWA. AKCEPTACJA ZASAD I ELASTYCZNOSC.

Członkostwo państw strefy euro w unii bankowej ma charakter obligatoryjny, pozostałe kraje UE mogą uczestniczyć w niej na zasadach członka stowarzyszonego.

Cele:

Podstawowe składowe UB:

Nienegocjowane kompetencje EBC w przypadku przystąpienia Polski do UB:

Co to wszystko oznacza w praktyce dla kraju spoza strefy euro?

9. KURSY NOMINALNE A PPP W STANACH ZJEDNOCZONYCH,CHINACH,STREFIE EURO

Zasada parytetu siły nabywczej (PPP) w wersji absolutnej stwierdza, że kurs walutowy powinien być równy relacji cen takich samych koszyków konsumpcyjncy wyrazonych w dwóch różnych walutach. Np. Jesli pewnien koszyk konsumpcyjny kosztuje w Europie 100Euro oraz ten sam koszyk kosztuje w USA 130USD to kurs walutowy, cena EURO wyrazona w dolarach powinien wynieść 130/100=1,3USD/EURO

Zasada parytetu siły nabywczej w wersji wzglednej stwierdza, że zmiana kursu walutowego powinna być równa różnicy w zmianach poziomów cen wyrazonych w dwóch różnych jednostkach pienięznych. Np. Jesli ceny w strefie Euro wzrosły przeciętnieo 3% zas w USA o 2,4% to zgodnie z zasadą parytetu siły nabywczej w wersji wzglednej Euro ulegnie deprecjacji w stosunku do dolar o ok 0,6%

Od pierwszej połowy lat 90tych Chiny utrzymuja stały kurs wymiany yuana do US$ oraz innych walut.W tym czasie nastąpił ogromnego wzrostu wydajności pracy w Chinach. W przypadku płynnych kursow walutowych zjawisko takie powoduje długookresową presje na wzmocnienie waluty. Z upływem czasu chinski pracownik wytwarza bowiem w podobnym czasie pracy więcej towarów niż np. amerykański. Oznacza to, że koszty wytwarzania w przemyśle chinskim spadają w stosunku do przemysłu amerykańskiego, a więc eksport staje się bardziej opłacalny. Prowadzi to z jednej strony do szybszego wzrostu płac, a przy płynnym kursie wymianydo wzmocnienia waluty. Stosowanie przez Chiny sztywnego kursu wymiany i nie uwzględnianie w/w czynników doprowadziło to dużego niedowartościowania waluty chińskiej wzgledem innych walut. Daje to Chińskiej gospodarce nastawionej na eksport i posiadającej i tak zdecydowanie niższe koszty produkcji niż w USA czy krajach UE dodatkową przewagę w eksporcie gdyż sprawia, że jej i tak tanie produkty są jeszcze tańsze niż wskazywałaby na to zasada parytet siły nabywczej.

WYKLAD IX.STANY ZJEDNOCZONE W GOSPODARCE SWIATOWEJ

1. AMERYKANSKA DOMINACJA W OBROCIE I KORZYSCIACH PRAWAMI WLASNOSCI INTELEKTUALNEJ

Zgodnie z prawem amerykańskim własność intelektualna to wszelkiego rodzaju inwencje twórcze, takie jak:

wynalazki, dzieła literackie lub artystyczne oraz symbole, nazwy lub znaki używane w przemyśle i handlu. Prawo własności intelektualnej dzieli się na dwie kategorie:

Prawa Autorskie (Copyright), w których mieszczą się:

Obecnie przedmiotem własności i obrotu gospodarczego w coraz większym stopniu są różnego rodzaju prawa związane z myślą technologiczną, wiedzą, informacją, działalnością artystyczną, autorską, know-how i dostępem do sieci zbytu. Prawo własności obejmuje regulacje prawne związane z prawami autorskimi, działalnością artystyczną, wynalazczą, racjonalizatorską.

Porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS,1994) miało na celu ograniczyć wypaczenia i przeszkody w handlu międzynarodowym wynikające z funkcjonowania odmiennych systemów krajowych i standardów ochrony praw własności intelektualnej. Porozumienie TRIPS rozpoczęło erę globalnego prawa własności intelektualnej. Od tego momentu dominującym zagadnieniem związanym z prawami własności intelektualnej stały się ich aspekty handlowe, co jest szczególnie widoczne w zakresie dostępu do leków i materiałów edukacyjnych. Uhandlowienie tych praw może być również odczytywane w kategoriach kolejnej akumulacji nowego kapitału. Koncepcja nowej ekonomii czy gospodarki opartej na wiedzy, oparta jest na założeniu, iż to właśnie wiedza jest nowym kapitałem. Prawa własności intelektualnej stanowią mechanizm umożliwiający akumulację wiedzy poprzez stwarzanie ram prawnych dla kontroli produkcji, wykorzystywania oraz transferu wiedzy i informacji.

Stany Zjednoczone traciły przewagę ekonomiczną nad innymi uprzemysłowionymi krajami świata(lata 80te,XXw), a przyczyn tego zjawiska upatrywano właśnie w tym, że nie wykorzystywały swoich odkryć naukowych i nie nadawały nowym technologiom praktycznego wymiaru lub też robiły to bardzo wolno. Wtedy to rozwinęła się koncepcja uniwersytetów przedsiębiorczych, oparta na dwóch współzależnych pojęciach: transferze technologii i właśnie prawach własności intelektualnej. Epoka scalania interesów przedsiębiorców z interesami uczelni została umocniona. Nastąpił początek ery ekspansji praw własności intelektualnej. Wcześniej(XIX/I poł XXw) Stany Zjednoczone importerem wiedzy i wynalazków – teraz eksporter, dlatego Stany Zjednoczone, obecnie to najgorliwszy zwolennik ochrony praw autorskich. Do takiej zmiany w przyczyniło się wiele programów R&D co położyło nacisk na dbałość o prawa własności: Apollo space program, NASA, gwiezdne wojny R.Reagana, Internet i ICT, walka z rakiem, program upowszechnienia Internetu i technologii informatycznych, szkolnictwo wyższe, Silicon Valley, Boston Triangle, Houston, brain drain. Ogromny nacisk na rozwój edukacji, liberalizację handlu i rozpowszechnienie Internetu i technologii a także napływ FDI sprawił, że Stany Zjednoczone stały się krajem o ogromnym potencjale i akumulacji wiedzy.

Kraje innowacyjne, takie jak Stany Zjednoczone, osiągają coraz większe dochody z eksportu technologii i dążą do upowszechnienia w skali światowej zasad ochrony patentowej, technologicznej, intelektualnej i autorskiej. Amerykanie dominują nad resztą świata w obrocie prawami własności intelektualnej dzięki swoim zasobom technologicznym. Czynnik technologiczny jest jednym z najbardziej istotnych determinantów wzrostu i rozwoju gospodarczego, obecnie ma on pierwszorzędne znaczenie ze względu na szybsze niż kiedykolwiek tempo rozprzestrzeniania się nowych rozwiązań technologicznych w poszczególnych krajach i w świecie. Stany Zjednoczone wygrywają inwestując w nowoczesne technologie, dużo zyskują dzięki najbardziej wyspecjalizowanej kadrze. Większe wydatki na technologię i wiedzę niż w innych krajach świata sprawiają, że Stany Zjednoczone zgłaszają dwukrotnie więcej patentów (w przeliczeniu na 1 mln mieszkańców) niż kraje UE oraz niewiele mniej niż Japonia, co jednak ze względów na ponad dwukrotnie większą liczbę ludności w USA daje im bezwzględny prymat w świecie, świadczący o bezwzględnie najwyższym stopniu innowacyjności.

2. AMERYKANSKI MODEL NADZORU KOPORACYJNEGO

(do sprawdzenia)

Historia:

Podstawy amerykańskiego modelu nadzoru korporacyjnego (lub tzw. ładu korporacyjnego) zostały ukształtowane około 1791 r., kiedy parlament New Jersey powołał Society for the Establishment of Useful Manufactures (SUM). Prospekt tej korporacji stwierdzał, że będzie ona zarządzana przez radę 13 dyrektorów wybranych przez akcjonariuszy, niezależnie 5 akcjonariuszy utworzy komitet audytu, posiadający dostęp do danych finansowych.

Na ukształtowanie się systemu w obecnej formie miały wpływ różne wydarzenia, poczynając od – wielkiego krachu na giełdzie w 1929 r. – po którym poglądy na funkcjonowanie korporacji, ich znaczenia dla społeczeństwa i akcjonariuszy, zaczęły być szerzej analizowane przez kręgi naukowe, po różne postulaty pojawiające się w związku ze światową ekspansją korporacji założonych w USA, która nastąpiła po II wojnie światowej, a także pojawieniem się teorii agencji i kosztów transakcyjnych, kryzysem azjatyckim w latach dziewięćdziesiątych oraz falą bankructw we wczesnych latach 2000 (Enron, Worldcom).

Wszystkie te wydarzenia miały wpływ na obecny kształt nadzoru korporacyjnego w USA. W różnych okresach podstawowym postulatem zmian była większa ochrona akcjonariuszy indywidualnych, instytucjonalnych, czy też interesów społecznych.

Cechy charakterystyczne:

Krytyka:

3. JAK WYJASNIC WYSOKA KONKURENCYJNOSC GOSPODARKI AMERYKANSKIEJ MIMO OGROMNEGO DEFICYTU BILANSU HANDLOWEGO (PONAD 500 MLD ROCZNIE) I WYSOKIEGO UDZIALU DLUGU PUBLICZNEGO DO PKB ? (M.Z.)

Pozycja konkurencyjna kraju może ulec wzmocnieniu także w sytuacji, kiedy w obrocie handlowym z zagranicą w miejsce nadwyżki eksportowej pojawia się deficyt. USA od lat notują wysoki i zwiększający się deficyt obrotów handlowych sięgający ostatnio (2013?) poziomu 470 mld dol rocznie. W latach 90. USA stały się importerem kapitałów netto.

Mimo wysokiego deficytu obrotów bieżących jak i ujemnej pozycji finansowej netto, kraj ten powszechnie uznaje się za jeden z najbardziej konkurencyjnych na świecie.

Ta pozorna sprzeczność wynika z faktu utożsamiania pozycji konkurencyjnej kraju z sytuacją odnoszącą się zasadniczo do obrotu handlowego, usług i zagranicznych inwestycji bezpośrednich. W tradycyjnym systemie współpracy międzynarodowej ujęcie takie było zasadne, ponieważ struktury gospodarcze, międzynarodowy system handlowy i walutowy oraz polityka handlowa jak i stopień otwartości gospodarek (w tym zakres swobody przepływów czynników produkcji) kształtowały się na znacznie niższym niż obecnie poziomie.

Obecnie jeśli kraj jest liderem innowacji, a jego waluta pełni kluczową rolę w finansach międzynarodowych, a korporacje transnarodowe zajmują pozycję dominującą w gospodarce światowej, to oznacza, że gospodarka taka odnosi korzyści nie tyle związane z produkcją przemysłową „Hardwarem”, co produkcją i kontrolą „softwaru” związanego w większym stopniu z usługami, wiedzą, innowacjami oraz finansami.

W kraju rozwiniętym takim jak USA, źródłem przewagi konkurencyjnej jest w ogromnej mierze technologia i know-how.

4. SCHARAKTERYZUJ UMIEDZYNARODOWIENIE GOSPODARKI STANOW ZJEDNOCZONYCH

5. WPLYW UZYSKANIA NIEZALEZNOSCI ENERGETYCZNEJ STANOW ZJEDNOCZONYCH W WYDOBYCIU GAZU I ROPY NAFTOWEJ NA KONKURENCYJNOSC I POZYCJE KONKURENCYJNA USA

6. WPLYW STANOW ZJEDNOCZONYCH NA MIEDZYNARODOWY LAD EKONOMICZNY (LIBERALIZACJA HANDLU,USLUG,OBROTU TECHNOLOGICZNEGO ORAZ WZROST OHRONY IPR I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH)

WYKLAD X. EKSPANSJA EKONOMICZNA CHIN,INDII,BRAZYLII. KRAJE NAFTOWE ZATOKI PERSKIEJ I MEKSYKANSKIEJ

1. BRICS W GOSPODARCE SWIATOWEJ. REFORMY PRORYNKOWE ,LIBERALIZACJA OBROTOW HANDLOWYCH,KAPITALOWYCH I FINANSOWYCH. UDZIAL W PRZYROSCI SWIATOWYCH OBROTOW HANDLOWYCH I USLUGOWYCH (Karolina Milewska)

BRICS - określenie grupy państw rozwijających się – Brazylii, Rosji, Indii, Chin oraz od 2011 Republiki Południowej Afryki (rozszerzenie o kontynent afrykański)

BRICS w gospodarce światowej

W tej chwili (2014 r.) tylko dynamika PKB Chin (wynosi 7,5 proc.) i Indie (5,4 proc.) jest dość znaczna. Pozostała trójka rozwija się dość anemicznie - Brazylia w tempie 1,7 proc., Rosja 1,3 proc., a RPA 2,4 proc.

Na rzecz rozwoju potęgi BRICS wpływają wobec powyższego następujące argumenty:

  1. fakt, iż BRICS gromadzi państwa spoza cywilizacji zachodniej,

  2. BRICS podejmuje idee podważające dominację cywilizacji zachodniej, a w sensie politycznym hegemonię Stanów Zjednoczonych,

  3. ma duży i zróżnicowany potencjał ekonomiczny, polityczny i kulturowy,

  4. rozwija się w sytuacji największego, dotąd niewystępującego w takiej skali, kryzysu globalnego modelu ekonomicznego wypromowanego przez Zachód.

[Książka] Utrzymująca się przez dwie dekady 3 – 4-krotnie szybsza dynamika wzrostu PKB krajów zaliczanych do BRIC niż krajów Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych zmieniła światowy układ sił gospodarczych. Proces zmian politycznych i gospodarczych, technologicznych związany z globalizacją przyczynił się do zamknięcia ogromnej luki w zakresie umiędzynarodowienia produkcji, wymiany i powiązań finansowych oraz kapitałowych, jaka powstała między krajami wysoko rozwiniętymi a krajami rozwijającymi się i krajami Europy Środkowej i Wschodniej.

[Książka] Liberalizacja i reformy prorynkowe w Chinach, Indii, Brazylii, Indonezji, Turcji, Meksyku i grupie krajów naftowych wyzwoliły energię, przedsiębiorczość, konkurencję i innowacje naśladowcze. Z peryferiów gospodarki światowej kraje te wyrosły na najbardziej dynamiczne gospodarki rozwijające swe stosunki handlowe, finansowe, kapitałowe i technologiczne, a zarazem na najbardziej konkurencyjne gospodarki świata.

Reformy prorynkowe:

Inne reformy/zmiany:

Liberalizacja obrotów handlowych, kapitałowych i finansowych:

Udział w przyroście światowych obrotów handlowych i usługowych:

2. TRANSFORMACJA SYSTEMOWA W CHINACH I EUROPIE SRODKOWO-WSCHODNIEJ. PODOBIENSTWA I ROZNICE.SKUTKI DLA WSPOLPRACY MIEDZYNARODOWEJ Maja Nidzgorska

(do sprawdzenia)

Podobieństwa

Różnice

Skutki dla współpracy międzynarodowej

Państwa Europy Środkowo-Wschodniej poprzez swoją sytuację musiały być zależne od pomocy Europy zachodniej. To spowodowało zacieśnienie współpracy między całą Europą. Chiny poprzez gruntowne reformy zaczęły rozwijać się w coraz szybszym tempie zmieniając swoją pozycję z kraju zależnego od innych do sytuacji w której to o współpracę z Chinami zaczęły się starać inne państwa.

3. REFORMY TENG SIAO PINGA A WSPOLPRACA GOSPODARCZA CHIN Z ZAGRANICA

(uzupełnienie)

Deng Xiaoping - ur. 22 sierpnia 1904, zm. 19 lutego 1997) – polityk chiński. W okresie od 1978 do 1989 faktyczny przywódca Chińskiej Republiki Ludowej, inicjator reform społeczno-gospodarczych oraz otwarcia Chin na świat. Jeden z najważniejszych polityków w XX-wiecznej historii Chin.

Momentem przełomowym w karierze Denga i w historii Chin było posiedzenie III Plenum KC KPCh jedenastej kadencji w grudniu 1978. Partia przyjęła zaproponowany przez Denga nowy kurs, w którym położono nacisk na reformy gospodarcze i otwarcie Chin na świat.

W 1981, z inicjatywy Denga partia potępiła rewolucję kulturalną i poddała krytycznej ocenie dorobek Mao Zedonga. W tym samym roku rozpoczęto proces reform gospodarczych i modernizacji kraju zgodnie z zaproponowanym przez Denga modelem socjalizmu o chińskiej specyfice. Na wybrzeżu Chin wydzielone zostały specjalne strefy ekonomiczne otwarte dla zachodniego kapitału. Rozpoczęto kształcenie nowoczesnej kadry naukowo-technologicznej oraz biznesowej. W 1984 przeprowadzona została reforma rolna, która zlikwidowała kolektywny system na wsi. Rozpoczęto stopniowe wprowadzanie w Chinach gospodarki rynkowej. Otwarta została droga dla sektora prywatnego w gospodarce, zreorganizowano także metody zarządzania sektorem państwowym. W roku 1993 Chiny zdecydowały się na radykalne otwarcie kraju dla zagranicznych inwestycji bezpośrednich.

Częścią reform było również otwarcie Chin na świat. Chiny, dotychczas izolujące się stały się aktywnym graczem na arenie międzynarodowej. Zacieśniona została współpraca ze Stanami Zjednoczonymi, zaczęto też ściągać do Chin międzynarodowy kapitał. Deng sformułował także zasadę jeden kraj, dwa systemy, która stała się kluczem do uregulowania sprawy Hongkongu i Makau. Na mocy zawartych porozumień oba terytoria miały zostać włączone do ChRL, zachowując szeroką autonomię ustrojową i gospodarczą.

Napływ zagranicznego kapitału, nowych technologii i know-how umożliwił wytwarzanie wielu nowych produktów i usług oraz radykalną obniżkę kosztów produkcji. Znaczna w latach 1979-1993 deprecjacja yuana istotnie zwiększyła rentowność eksportu. Warto wspomnieć, że w latach 80. chiński eksport oparty

był przede wszystkim na wyrobach wykorzystujących tanią i obfitą pracę. Eksport ten zwiększył się z kilku miliardów USD na początku do 50 mld pod koniec dekady.

Wraz z reformami gospodarczymi rozpoczęto ograniczoną reformę systemu politycznego. Z inicjatywy Denga wprowadzono kadencyjność stanowisk partyjno-państwowych, odmłodzono kadrę i zmniejszono biurokrację. Zwiększono rolę samorządów. Ostrożnie zwiększano swobody obywatelskie, bezwzględnie rozprawiając się jednak z silniejszymi dążeniami demokratycznymi, np. z zamieszkami studenckimi w 1986. Wg Denga chiński system polityczny sprzyja stabilizacji i zapewnia wyższy stopień harmonii niż można by osiągnąć w ramach systemu demokratycznego.

Deng nie wiąże efektywności, sprawności państwa z dominującą rolą sektora publicznego, lecz z otwartością, rynkiem, przedsiębiorczością oraz własnością prywatną i konkurencją. Wg niego państwo nie powinno mieć charakteru omnipotentnego, lecz pełnić rolę „ogrodnika”, który umiejętnie wykorzystuje naturalne siły przyrody.

4. CHINY.ZRODLA DYNAMIKI ROZOWJOWEJ I EKSPANSJI EKSPORTU

5. ZAGRANICZNE INWESTYCJE W CHINACH A EKSPANSJA EKSPORTOWA (Klipa)

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w znacznej mierze determinują rozwój Chin, będąc istotnym czynnikiem ich transformacji, wzrostu konkrecyjności międzynarodowej oraz osiągnięcia nowego miejsca w międzynarodowym podziale pracy. Znaczący napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Chin notowany jest od 1992 r., aż do 1999 r., kiedy to nastąpił spadek ich wartości. Głównym powodem spowolnienia ich napływu był kryzys azjatycki.

Akcesja Chin do WTO 11 grudnia 2001 r. ponownie przyspieszyła wzrost tempa inwestycji. Najwyższy odnotowany przyrost napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Chin miał miejsce w 2005 r. i wyniósł o 13% więcej w porównaniu z 2004 r., osiągając poziom 72 bln dolarów. Wraz ze wzrostem zainteresowania lokowaniem BIZ w Chinach zmieniło się ich znaczenie dla gospodarki tego kraju. Początkowo głównym celem BIZ było rozwijanie działalności produkcyjnej przeznaczonej na eksport, zapewniając jednocześnie tworzenie nowych miejsc pracy. W ostatnich latach BIZ były przede wszystkim źródłem technologii oraz organizacyjnego know-how. Istotnym czynnikiem, który przyciąga zagraniczne inwestycje do Chin, jest także kapitał ludzki, a zwłaszcza jego cena.(oraz tania ziemia)

Napływający kapitał ma charakter krótkotrwały i koncentruje się na pracochłonnym przetwórstwie, czyli motywowany jest niskimi kosztami pracy. Są to głównie inwestycje japońskie, koreańskie i tajwańskie. Głównym ich celem jest kreowanie działalności proeksportowej.

Analiza handlu międzynarodowego Chin w ciągu ostatnich trzydziestu lat, wskazuje na utrzymującą się nadwyżkę eksportową. Była ona generowana przede wszystkim przez duży dodatni bilans handlowy z krajami Ameryki Północnej i rozwiniętymi krajami europejskimi. Jednocześnie jednak, to kraje Unii Europejskiej ujęte łącznie, uznać należy za największego eksportera do Chin. Drugim eksporterem jest Japonia, zaś trzecim Korea Południowa. Nadwyżka handlowa uzyskiwana przez Chiny nie jest tworzona wyłącznie przez dobra nisko przetworzone. Od roku 2002 obserwowana jest nadwyżka handlowa w handlu dobrami ICT, coraz mniejszy eksport hi-tech ze stanów zjednocznoych

Głównymi inwestorzy w hi-tech to Stany Zjednoczone, Japonia, Niemcy, Wielka Brytania, Francja i Holandia. Napływ bezpośrednich inwestycji do Chin jest niewątpliwie związany z działalnością korporacji transnarodowych. Ponadto firmy te uzyskują łatwiejszy dostęp do chłonnego rynku chińskiego oraz ich bazy surowcowej. Działalność przedsiębiorstw wielonarodowych jest bardzo znacząca. Przedsiębiorstwa wielonarodowe są zaangażowane w sieć dystrybucji oraz transfery technologii, kwalifikacji i zdolności organizacyjnych do chińskiej gospodarki

6. MIEDZYNARODOWA KONKURENCYJNOSC HANDLOWA CHIN.TENDENCJE ZMIAN W ZRODLACH PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ

7. MFW A NOWY MFW KRAJOW BRICS (Karolina Milewska)

Na ten temat w książce Pana Bossaka nie ma nic. Książka jest z roku 2013, natomiast porozumienie w sprawie Funduszu Walutowego krajów BRICS zostało podpisane w roku 2014. Fundusz rozpocznie swoją działalność dopiero w roku 2016. Informacji w Internecie też nie ma zbyt wiele (nawet na zagranicznych stronach)

MFW → Międzynarodowy Fundusz Walutowy

CRA → Fundusz Walutowy Krajów BRICS

CRA a IMF (podstawowe informacje)

CRA a MFW (przyczyny powstania CRA, wpływ na MFW, związek z MFW)

Skutek powstania CRA → eksperci zauważają, że powstanie Banku Rozwoju BRICS może spowodować przesunięcie źródła środków finansowych z Banku Światowego czy MFW do nowopowstałych instytucji rozwoju, zarządzanych przez ugrupowania państw.

1. WZROST UMIEDZYNARODOWIENIA TNC ORAZ UDZIALU FDI W INWESTYCJACH W SKALI GLOBALNEJ.ROZMIARY I POTENCJALNE SKUTKI ? (Tomek Bajur)

Liberalizacja i globalizacja stosunków ekonomicznych oraz rewolucja ICT spowodowały wzrost zagranicznych inwestycji bezpośrednich (FDI). FDI, jako nośnik nowych produktów, technologii, know – how itp., przyczyniły się z kolei do przyspieszenia procesu umiędzynarodowienia działalności gospodarczej i wzrostu udziału korporacji transnarodowych (TNC) w światowym potencjale gospodarczym. Oprócz wzrostu FDI, innymi bodźcami do umiędzynarodowienia działalności gospodarczej były też zmiany polityczne i ekonomiczne w Europie Środkowej i Wschodniej oraz reformy w krajach BRIC, na Bliskim Wschodzie i w Ameryce Łacińskiej.

Rozmiary:

Potencjalne skutki:

2. TNC A RYNEK SWIATOWY,KONKURENCJA I WSPOLPRACA (Tomek Bajur)

3. TNC A KONKURENCJA A OCHRONA WLASNOSCI INTELEKTUALNEJ,TRANSFER WIEDZY,TECHNOLOGII I KNOW-HOW (Tomek Bajur)

4. FDI A WYKORZYSTANIE PRZEWAGI INNOWACYJNEJ.ZNACZENIE WORLD-NETS

Proces globalizacji ekonomicznej oprócz liberalizacji i rewolucji ICT w znacznym stopniu wiąże się z ekspansywnym wzrostem zagranicznych inwestycji bezpośrednich i znaczenie korporacji transnarodowych. Wzrost atrakcyjności i poprawa klimatu inwestycyjnego w dużej grupie krajów Azi, Bliskiego Wschodu i Am.Łacińskiej wiązały się z podjętymi w tych krajach reformami. Transfer kapitału, technologii, know-how, zapewnienie dostepu do finansowania, sieci dystrybucji (world-nets) pobudziły ich dynamiczny rozwój. Zapewnił znaczący wzrost potencjału produkcyjnego, eksportu, zatrudnienia i dochodów.

Ekspansja ta umocniła przewagę konkurencyjną w eksporcie technologii, praw związanych z własnością intelektualną i profesjonalnych usług. Wzrost udxziału TNC przyczynił się do osiągnięcia korzyści skali , wykorzystanie przewagi technologicnzej, efektywności, z drugiej strony zwiększajac udział obrotów własnością intelektualną jak i wykorzzystania handlowych. finansowych world-nets spowodowała wzrost znaczenia konkurencji oligopolistycznej.

Kraje poprzemysłowe skutecznie konkurują wiedzą, innowajcami, jakością, prawami patentowymi i markami oraz znakami towarowymi. Przedsiębiorstwa zazwyczaj biorą aktywny udział w międzynarodowych grupach kapitałowych, technologicznych, finansowych i handlowych: USA, Niemcy, Austria, Hiszpaniaitd. ( na podstawie : Konkurencja i współpraca miedzynarodowa- Bossak, Systemy gospodarcze a globalna konkurencja- Bossak

5. WLASNOSC INTELEKTUALNA TNC A KONKURENCJA I WSPOLPRACA MIEDZYNARODOWA

Zwiększająca się presja na gwarantowanie nienaruszalności własności intelektualnej jest jednym z sposobów za pomocą jakiego TNC starają się utrzymać w roli lidera na rynkach. Przykład rynku farmaceutyki i próba zablokowania firm indyjskich w produkcji tańszych leków generycznych(tzw. Zamienników). Dodatkowo takie inicjatywy jak ACTA mogą świadczyć o chęci ograniczenia konkurencji i próbie zmonopolizowania wiedzy.

Z drugiej strony uzyskania wyników badań i R&D jest obarczone wysokimi kosztami duża niepewnością i inwestycją czasu. By zmniejszyć to ryzyko i koszty jak i czas TNC wchodzą w współprace z agencjami rządowymi instytucjami uniwersytetami czy innymi TNC lub mniejszymi firmami np. ich zapoatrzycielami co często kończy się ich przejęciem.

Zwiększająca się globalizacja przepływ danych ludzi oraz inwestycji jeszcze bardziej zwiększa nacisk na współpracę w osiąganiu wyników zdobywania wiedzy. Z drugiej strony powoduje to zwiększająca presje tnc na rządy państw w celu ochrony ich osiągnięć stąd takie twory jak Trilateral Patent Offices - the European Patent Office (EPO), Japan Patent Office (JPO) oraz United States Patent and Trademark Office (USPTO) od 1983 jest to rozpoznawany międzynarodowy system zapewniania patentów na świecie gwarantowany przez 3 największe organizacje patentowe.

6. ZMIANY NA MIEDZYNARODOWYM RYNKU KAPITALOWYM.EKSPANSJA INWESTYCYJNA KRAJOW NAFTOWYCH.ZMIANY W POZYCJI INWESTYCYJNEJ CHIN,KOREI PLD,TAIWANU,SINGAPURU

7. WYJASNIJ PRZYCZYNY WZROSTU ZAGRANICZNYCH INWESTYCJI BEZPOSREDNICH W STANACH ZJEDNOCZONYCH (PO 2005 ROKU)

WYKLAD XII.GLOBALNY KRYZYS FINANSOWY I REFORMY
- Remigiusz Kowalczyk

1. PRZYCZYNY WYBUCHU KRYZYSU FINANSOWEGO W STANACH ZJEDNOCZONYCH I JEGO DOTKLIWE SKUTKI DLA KRAJÓW EUROPY ZACHODNIEJ

Przyczyny:

Dodatkowo w tym czasie w USA wzmocniono przepisy co do gwarantowania własności intelektualnej. Oraz rozwinely się takie ośrodki jak Scillicon Valley czy Boston Road (MIT)

Dodatkowo wzrost FDI można połączyć z stabilizacją po kryzysie 2000roku.rynek ochłoną i zauważono pow®ót gospodarki do stabilnośći.

1) Asymetryczne przepływy kapitału

Przed kryzysem państwa rozwinięte miały deficyt na rachunku obrotów bieżących, a państwa rozwijające się miały nadwyżki handlowe. Rezerwy państw rozwijających się były lokowane w papiery wartościowe państw wysoko rozwiniętych, więc zwiększyła się podaż pieniądza w państwach rozwiniętych, głównie USA. Przepływy kapitału między państwami rozwiniętymi i rozwijającymi się były asymetryczne. Prywatne inwestycje bezpośrednie obywateli pastw rozwiniętych w państwach rozwijających się przyspieszył ich rozwój. Banki centralne państw rozwijających się inwestują w państwach rozwiniętych. Nastąpiło zmniejszenie stóp procentowych i zwiększenie cen aktywów (efekt majątkowy). Społeczeństwa państw rozwiniętych zwiększają popyt ze względu na zwiększanie wartości majątku (ziemi, nieruchomości, akcji). Efektem jest podtrzymanie wzrostu gospodarczego na minimalnym poziomie. Duża podaż pieniądza + rosnące ceny aktywów à „nadmuchiwanie” baniek spekulacyjnych.

2) Procesy globalizacyjne

Zmiany rozmieszczenia produkcji pomiędzy krajami i kontynentami à alokacja inwestycji finansowych w skali całego świata, również na rynkach będących dotąd poza gospodarką globalną (rynki wschodzące) à zdywersyfikowanie portfeli instytucji finansowych aktywami z całego świata (wspomagane rozwojem branży ICT i trendami liberalizacyjnymi) à kaskadowy charakter globalizacji spowodował: postępującą utratę nadzoru nad działalnością instytucji finansowych, trudne wycenianie ryzyka inwestycyjnego, łatwiejsze formowania się i utrzymywanie długookresowej nierównowagi, a także wzrost ryzyka rozprzestrzeniania się kryzysów finansowych (wręcz infekcyjne). Joseph Stiglitz i Dani Rodik uważają, że kryzys to skutek zbyt wolnej adaptacji gospodarek narodowych do gospodarki globalnej. Na rynku globalnym nie ma reguł i arbitra, ani mechanizmu i sposobów wymuszających działania służące celom globalnym.

3) Rozwój rynku instrumentów pochodnych

4) Rozwój rynków finansowych i zakłócenia w funkcjonowaniu systemu finansowego

5) Błędy agencji ratingowych

6) Błędy instytucji finansowych

7) Błędy przedsiębiorstw

8) Chaos informacyjny

9) Błędy polityki gospodarczej (zwłaszcza USA)

Skutki:

http://pou.pl/zeszyty_naukowe/pdf/2013_59_nr_2-3_Radomska.pdf

2. WZROST ZADŁUŻENIA MIĘDZYNARODOWEGO I UTRATA ZAUFANIA
MIĘDZYNARODOWYCH RYNKÓW FINANSOWYCH I KAPITAŁOWYCH

Wzrost zadłużenia międzynarodowego (częściowo omówione w pkt. 1.1):

Utrata zaufania MRFiK może zostać wywołana m.in. poprzez:

3. KRYZYS FINANSOWY NA ŚWIECIE A WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA.WPŁYW ZMIAN RYZYKA FINANSOWEGO KRAJU NA JEGO MIEDZYNARODOWĄ0 POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ

Współpraca międzynarodowa:

Kanclerz Angela Merkel zapewniła, że niemiecki rząd nie dopuści do tego, by problemy zagrożonego upadkiem banku Hypo Real Estate rozchwiały cały system finansowy Niemiec. Państwo chciało wziąć na siebie gwarancje dla wszystkich depozytów bankowych, należących do obywateli. Poręczeń na depozyty bankowe udzieliły także Irlandia i Grecja. Niemiecki rząd do twierdził, że takie rozwiązanie nie jest konieczne. Zmiana stanowiska była konsekwencją zawirowań wokół banku Hypo Real Estate. Specjalizujący się w kredytach hipotecznych oraz finansowaniu projektów publicznych Hypo jest pierwszym z notowanych w indeksie giełdowych DAX niemieckich koncernów, który popadł w poważne tarapaty w związku z kryzysem na rynkach finansowych.

Szwajcaria przeznaczyła na wsparcie rodzimych banków 60 mld dolarów. Większość tej kwoty została przeznaczona na utworzenie specjalnego funduszu przeznaczonego na wykupywanie niepłynnych papierów wartościowych. Pakiet ratunkowy zakładał też zaostrzenie przepisów dotyczących działalności banków.

W odpowiedzi na kryzys ministrowie finansów krajów UE porozumieli się w sprawie podwyższenia gwarancji depozytów bankowych z obowiązkowych 20 tys. do co najmniej 50 tys. euro. Miał to być sygnał dla wszystkich obywateli UE, że ich pieniądze w bankach są bezpieczne. Kraje mogły wprowadzić dalej idące gwarancje – nawet do 100 tys. euro.

Przyjęto również unijny pakiet ratunkowy dla banków. Kraje członkowskie postanowiły wobec kryzysu działać wspólnie, by uniknąć szkodliwej rywalizacji o to, który z nich lepiej chroni depozyty bardziej wspiera zagrożone banki. Postanowienia pakietu ratunkowego to:

Zmiana ryzyka finansowego kraju a jego konkurencyjność:

Proces dostosowawczy - 3 fazy: stabilizacja, poprawa równowagi ekonomicznej, reformy.

Reformy ukierunkowane na liberalizację, demonopolizację, deregulację, prywatyzację, wzmocnienie praw własności, elastyczność rynku pracy, zmiany fiskalne niezbędne dla zapewnienia równowagi budżetowej à wzrost przedsiębiorczości, konkurencji i innowacyjności; zwiększenie efektywności i dynamiki procesu rynkowego, wykorzystanie możliwości globalnej rewolucji ICT i presji konkurencji międzynarodowej do poszerzenia i pogłębienia współpracy gospodarczej, zw. ze zmianami w alokacji zasobów produkcyjnych, efektywnością i innowacyjnością.

Sedno procesu dostosowawczego to harmonizacja polityki stabilizacji makroekonomicznej połączona z reformami poszerzającymi wolność wyboru, wzrost przedsiębiorczości, innowacyjności i konkurencyjności à nowe perspektywy efektywnej współpracy międzynarodowej, zwiększenie dyscypliny finansowej, poprawa siły nabywczej pieniądza, zmniejszenie ryzyka finansowego, stworzenie warunków dla dynamicznego i zrównoważonego rozwoju ekonomicznego.


4. AMERYKAŃSKA I EBC POLITYKA MONETARNA W WALCE Z KRYZYSEM, DEFLACJA, UTRATA ZAUFANIA RYNKÓW DLA POLITYKI MAKROEKONOMICZNEJ (już było parę razy)

USA - luzowanie ilościowe (quantitative easing)

Jednym ze sposobów interwencji państwa na rzecz podtrzymania aktywności gospodarczej to bardzo luźna polityka pieniężna polegająca na utrzymywaniu bardzo niskich stóp procentowych banków centralnych (nawet na poziomie ujemnym w ujęciu realnym) oraz znaczne zwiększenie podaży pieniądza w drodze tzw. luzowania ilościowego (quantitative easing), co polega w dużej mierze na zakupie skarbowych papierów dłużnych przez bank centralny. Wprawdzie operacje zakupu obligacji i bonów skarbowych przez bank centralny odbywają się na rynku wtórnym, więc nie jest to bezpośrednie finansowanie deficytu budżetowego przez bank centralny, ale jest to niewątpliwie operacja, która nie mieści w ortodoksyjnym podejściu do polityki makroekonomicznej, według której monetyzacja deficytu budżetowego jest niedopuszczalna. Wartość skarbowych papierów dłużnych w aktywach FEDu zwiększyła się w okresie wrzesień 2008–lipiec 2011 o ponad 400%, co wskazuje, że bank centralny staje się w dużej mierze dostarczycielem płynności dla sektora rządowego.

Antykryzysowa polityka pieniężna (obniżenie stóp procentowych, zwiększenie podaży pieniądza, wykup aktywów finansowych przez instytucje publiczne) powstrzymała sektor finansowy przed upadkiem, co miałoby trudne do wyobrażenia konsekwencje dla całej gospodarki, lecz trudno mówić, że teraz wycena aktywów finansowych odpowiada realnemu stanowi gospodarki. Bardzo duża zmienność na rynkach (widać to praktycznie na wszystkich rynkach: walut, akcji, obligacji czy surowców) wskazuje, że transakcje mają w dużej mierze charakter spekulacyjny, więc ryzyko kolejnych tzw. baniek nie spadło, ale nawet wzrosło.

EBC - OMT15 i SMP

Dokonując oceny działań EBC należy wziąć pod uwagę cel, jaki chciano osiągnąć dzięki SMP, a następnie OMT15, a także okoliczności towarzyszące wprowadzeniu tych programów. W tym zakresie najważniejsza jest sytuacja, w jakiej znalazła się polityka pieniężna w dobie kryzysu zadłużeniowego. Daleko idąca redukcja stóp procentowych spowodowała, że znalazły się one niebezpiecznie blisko tzw. poziomu zero bounds. Jednocześnie ilościowe łagodzenie polityki pieniężnej nie przyniosło spodziewanego rezultatu. W szczególności nie udało się odbudować zaufania na rynku międzybankowym, a tym samym znacząco zwiększyć dostępności kredytów dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych. Zawiodły więc standardowe mechanizmy transmisji polityki pieniężnej. W kontekście pojawiających się w strefie euro tendencji deflacyjnych rodziło to niebezpieczeństwo wystąpienia pułapki płynności i utraty przez EBC wpływu na dalszy bieg wydarzeń.

Na odrębną uwagę zasługują dwa, wdrożone przez EBC programy, których przedmiotem były rządowe papiery dłużne. Chodzi tutaj o: Securities Markets Programme (dalej jako: SMP) i Outright Monetary Transaction (dalej jako: OMT). Ten pierwszy to tymczasowy program bezwarunkowych interwencji w publiczny i prywatny rynek papierów dłużnych strefy euro, który został przyjęty decyzją Rady Prezesów EBC 10 maja 2010 r. Zgodnie z nim banki centralne Eurosystemu mogły nabywać:

SMP został zakończony 6 września 2012 roku, kiedy to Rada Prezesów EBC podjęła decyzję o wdrożeniu OMT. Nowy program bezwarunkowego zakupu obligacji rządowych na rynku wtórnym nie ma żadnych limitów kwotowych. Ogranicza się jednak do instrumentów o terminie zapadalności od jednego do trzech lat emitowanych przez państwa korzystające z pomocy w ramach EFSF lub ESM.

Poważne kontrowersje budzą natomiast wdrożone przez EBC programy zakupu obligacji, a więc SMP i OMT. Ich źródłem jest możliwość zawierania na rynku wtórnym transakcji, których przedmiotem są rządowe papiery dłużne. Oczywiście EBC jest stale obecny na tym rynku. Operacje przeprowadzane w ramach standardowych instrumentów polityki monetarnej różnią się jednak zasadniczo od transakcji zawieranych w ramach SMP i OMT. Dzięki tym pierwszym EBC wchodzi jedynie w przejściowe posiadanie rządowych papierów dłużnych. Najczęściej stanowią one zabezpieczenie w operacjach kredytowych oraz są wykorzystywane w warunkowych operacjach zwrotnego zakupu papierów wartościowych (repo). Tymczasem SMP i OMT umożliwiły EBC nieograniczone i definitywne nabywanie rządowych papierów dłużnych. W ten sposób bank ten staje się wierzycielem emitujących je państw, de facto finansując ich potrzeby pożyczkowe. Czyni to jednak w sposób pośredni, poprzez rynek wtórny, co nie pozwala jednoznacznie uznać tego działania za naruszenie art. 123 ust. 1 TFUE. Zgodnie z tym przepisem zakazane jest udzielanie przez EBC lub krajowe banki centralne pożyczek na pokrycie deficytu lub jakichkolwiek innych kredytów instytucjom, organom lub jednostkom organizacyjnym Unii Europejskiej, rządom centralnym, władzom regionalnym, lokalnym lub innym władzom publicznym, innym instytucjom lub przedsiębiorstwom publicznym państw członkowskich, jak również nabywanie bezpośrednio od nich przez EBC lub krajowe banki centralne ich papierów dłużnych.

Analizując potencjalne skutki OMT należy zauważyć, że program ten nie przesądza konieczności podjęcia przez EBC aktywnych działań. Sama obecność tego banku na rynku wtórnym rządowych papierów dłużnych pozytywnie wpływa na wiarygodność instrumentów emitowanych przez takie państwa jak Włochy i Hiszpania. Wdrożenie OMT można bowiem porównywać do objęcia gwarancjami EBC papierów dłużnych tych członków jednolitego obszaru walutowego, którzy spełniają określone w tym programie warunki. W takim wypadku nie dochodzi jeszcze, nawet pośrednio, do finansowania potrzeb pożyczkowych państw strefy euro, zaś sam program nie jest źródłem dodatkowych bodźców inflacyjnych. Sytuacja taka może się jednak zmienić w związku z realnym zaangażowaniem się EBC w transakcje na rynku wtórnym rządowych papierów dłużnych. Założono jednak, że powstała w ten sposób płynność będzie poddana pełnej sterylizacji19. Nie daje to oczywiście pewności, że działania EBC nie wpłynął na poziom cen w strefie euro. Realizacja OMT może bowiem doprowadzić do wzrostu oczekiwań inflacyjnych. Z tego punktu widzenia niezmiernie istotna jest wiarygodność EBC oraz przejrzystość podejmowanych działań, osiągana chociażby poprzez cykliczne publikowanie informacji dotyczących zawartych transakcji. Warunki, jakie musi spełniać kraj członkowski strefy euro, żeby emitowane przez niego papiery wartościowe mogły być przedmiotem transakcji w ramach OMT, zmniejszają ryzyko pokusy nadużyć ze strony władz fiskalnych. EBC zastrzegł, że na rynku wtórnym będzie nabywać wyłącznie instrumenty państw wdrażający niezbędne dostosowania makroekonomiczne, strukturalne, fiskalne i finansowe. Spełnienie tych warunków ocenia się przede wszystkim przez pryzmat uczestnictwa danego kraju w EFSF lub ESM. Przyznanie pomocy z tych mechanizmów nie oznacza jednak automatycznie zaklasyfikowania instrumentów dłużnych tego państwa do operacji w ramach OMT. Decyzja w tym zakresie jest podejmowana samodzielnie przez Radę Prezesów EBC i może być w każdej chwili cofnięta. Czynnikiem dodatkowo determinującym członków strefy euro do konsolidacji finansów publicznych jest fakt, że OMT dotyczy dłużnych papierów wartościowych o terminie wykupu od jednego do trzech lat. Program ten wpływa więc na poprawę rentowności instrumentów średnioterminowych. Władze fiskalne nie mogą nadużywać tego rodzaju papierów wartościowych, gdyż prowadziłoby to do niekorzystnej zmiany struktury zadłużenia i skrócenia średniego okresu jego zapadalności. Tym samym OMT nie jest odpowiedzią na problemy państw członkowskich ale rozwiązaniem, które daje im czas na wdrożenie niezbędnych reform.

Deflacja - długotrwały spadek przeciętnego poziomu cen w gospodarce przekładający się na wzrost siły nabywczej pieniądza. W warunkach deflacji za tę samą ilość pieniędzy po pewnym czasie można kupić więcej towarów i usług. Przeciwieństwem deflacji jest inflacja.

Przyczyny deflacji:

Skutki deflacji:

Rola deflacji:

Wraz ze spopularyzowaniem się teorii popytowych – tu największa zasługa Johna Maynarda Keynesa – zjawisko deflacji stało się rzadkie. Współcześnie deflacja występuje bardzo rzadko, gdyż w polityce ekonomicznej większości państw dominuje presja na utrzymywanie stałej, niewielkiej inflacji, uważanej obecnie przez sporą część ekonomistów za korzystną dla gospodarki (zwolennicy interwencyjnej polityki podaży pieniądza). Występowanie deflacji (jak na przykład w latach 90. XX wieku w Japonii, gdzie silnie zadłużone przedsiębiorstwa – przy wzrastających kosztach kredytu – nie posiadały wystarczających środków do dalszej ekspansji) wiąże się w dzisiejszych czasach zazwyczaj ze stagnacją gospodarczą przy jednoczesnym wysokim zadłużeniu wewnętrznym.

W sierpniu 2014 roku Główny Urząd Statystyczny i Narodowy Bank Polski zakomunikowały, że oznaki deflacji pojawiły się w Polsce (po raz pierwszy od 1972 roku).

W niektórych dziedzinach gospodarki obserwuje się częste spadki cen (np. telekomunikacja i informatyka, gdzie spadek cen urządzeń i usług nawet w skali jednego roku potrafi przekroczyć 50%), ale nie świadczy to bezpośrednio o deflacji – jest to efekt postępu technologicznego i wzrostu produkcji.

5. REFORMY W FINANSACH. BAZYLEA, MIFID ,DYREKTYWA KE CRDIII I CRD IV, EUROPEJSKA AGENCJA RATINGOWA, UNIA BANKOWA

Bazylea I - 1988r., G.H.W. Bush, restrykcyjne regulacje w sektorze bankowym, które zaostrzały relację kapitału do aktywów, gwałtowny spadek w podaży pieniądza i kredytu, negatywne skutki dla wzrostu gospodarczego – słaba recesja w latach 1990-1991.

Bazylea II - 2004r., udoskonalona Bazylei I, dot. struktury oceny adekwatności kapitałowej instytucji finansowych(Basel I), cel: wzmocnienie bezpieczeństwa i stabilności międzynarodowego systemu bankowego oraz poprawa sposobu określania wymogów kapitałowych banku w zależności od poziomu ponoszonego ryzyka i rozmiarów prowadzonej działalności, pełniejsze uwzględnienie w określaniu adekwatności kapitałowej innowacji finansowych, które pojawiły się w ostatnich latach.

Bazylea III - 2010 r., cel: wzmocnienie regulacji ostrożnościowych – podniesienie minimalnego poziomu kapitału akcyjnego do 7% i całościowego do 10,5% aktywów ważonych ryzykiem w okresie 2013–2019 – i bardziej restrykcyjnej definicji kapitału. Regulacje dotyczące ryzyka makroekonomicznego nie zostały zaakceptowane na szczycie w Seulu i pozostawiono je do opracowania przez Financial Stability Board. Nowy globalny reżim regulacyjny Bazylea III skoncentrował się zatem początkowo na poziomie mikroostrożnościowym. Jego dopełnieniem stały się ustawy modyfikujące struktury nadzorcze w USA i Unii Europejskiej uchwalone w 2010 r., koncentrujące się w dużym stopniu na poziomie makroekonomicznym. Bazylea III to globalne, dobrowolne ramy regulacyjne w sprawie adekwatności kapitałowej banków, testów warunków skrajnych i ryzyka płynności rynku.

MIFID (Markets in Financial Instruments Directive) - dyrektywa obejmuje szeroki zakres usług inwestycyjnych oraz instrumentów finansowych. Z podmiotowego punktu widzenia przepisy MiFID mają zastosowanie w odniesieniu do wszystkich podmiotów świadczących usługi w zakresie inwestycji lub związanych z instrumentami finansowymi będącymi przedmiotem dyrektywy.

MiFID zapewnia inwestorom zwiększoną ochronę dzięki nałożonym na firmy oferujące usługi inwestycyjne wymogom podjęcia działań w zakresie:

klasyfikacji klientów do jednej z trzech grup (Klienci Detaliczni, Profesjonalni i Uprawnieni Kontrahenci) w oparciu o doświadczenie i wiedzę klienta w zakresie instrumentów finansowych

Główne zagadnienia i wymagane przez MiFID działania:

DYREKTYWY KE: CRD (Dyrektyka o wymogach kapitałowych)

1) CRDIII - 2010r., wymogi kapitałowe dla portfela handlowego i resekurytyzacji oraz przeglądu nadzorczego polityki wynagrodzeń w sferze finansów

2) CRD IV - wprowadza do prawa UE standardy Bazylea III, weszło w życie w 2013r., CRDIV/CRR harmonizuje stosowanie przepisów przez instytucje nadzorcze poszczególnych państw usuwając większość tzw. opcji narodowych pozwalających na lokalny wybór określonych rozwiązań. Zwrócono tu uwagę na zagrożenia o charakterze systemowym, jakie istnieją dla sektora bankowego. Ochrona banków przed negatywnymi konsekwencjami cyklu finansowego za pomocą tzw. bufora antycyklicznego. Rozwiązania wprowadzone w UE idą dalej, definiując znacznie szerszy zestaw narzędzi umożliwiających realizowanie celów polityki makroostrożnościowej. Ponadto, pakiet

CRDIV/CRR określa:

W skład narzędzi makroostrożnościowych wchodzą instrumenty o charakterze buforów kapitałowych, które zostały określone w Dyrektywie tj.:

  1. bufor antycykliczny,

  2. bufor ryzyka globalnej instytucji o znaczeniu systemowym,

  3. bufor ryzyka innej instytucji o znaczeniu systemowym,

  4. bufor ryzyka systemowego.

Inne instrumenty, które mogą być stosowane dla celów polityki makroostrożnościowej, czyli w celu zaadresowania ryzyka systemowego zostały sprecyzowane w Rozporządzeniu, są nimi:

  1. poziom funduszy własnych,

  2. wymogi w zakresie dużych ekspozycji,

  3. wymogi dotyczące podawania informacji do wiadomości publicznej,

  4. poziom bufora zabezpieczającego (ang. conservation buffer),

  5. wymogi dotyczące płynności,

  6. wagi ryzyka w odniesieniu do baniek spekulacyjnych dotyczących sektora nieruchomości mieszkalnych i komercyjnych, lub

  7. ekspozycji wewnątrz sektora finansowego.

EUROPEJSKA AGENCJA RATINGOWA

UNIA BANKOWA

WYKLAD XIII. TRANSATLANTIC TRADE AND INVESTMENT PARTNERSHIP, TRANSPACIFIC ECONOMIC PARTNERSHIP

1. TRANSATLANTIC TRADE AND INVESTMENT PARTNERSHIP.POTENCJALNE KORZYSCI I KONSEKWENCJE DLA STRON POROZUMIENIA I RESZTY SWIATA

cel: umocnienie pozycji USA i UE jako lidera światowego; stworzenie atrakcyjnej przestrzeni dla krajów trzecich; ustanowienie międzynarodowych regulacji - zwiększenie obrotów handlowych po obu stronach Atlantyku; uznanie przez kraje trzecie (np. Korea S) międzynarodowych standardów

2. PODSTAWOWE PROBLEMY NEGOCJACYJNE W TTIP.ROZNICE W SYTUACJI I POLITYCE ENERGETYCZNEJ,KLIMATYCZNEJ,GMO,DOSTEPIE DO PRZETARGOW PUBLICZNYCH,ROZNICE W SYSTEMIE PODATKOWYM,ODMIENNOSCI SYSTEMOW SPOLECZNO-EKONOMICZNYCH,

3. POTENCJALNE KORZYSCI I ZAGROZENIA EKONOMICZNE DLA POLSKI

4. KWESTIA UJEDNOLICENIA STANDARDOW I REDUKCJI BARIER POZATARYFOWYCH

5. POTENCJALNE KORZYSCI PODPISANIA EPA UE Z JAPONIA. STANOWISKO POLSKI

6. NEGOCJACJE TRANPACIFIC.POTENCJALNE ZNACZENIA DLA REGIONU I GOSPODARKI SWIATOWEJ. (Z. Pietrzak)

Trans-Pacific Partnership (TPP) - jest propozycją regionalnej umowy o wolnym handlu, która jest obecnie negocjowana przez dwanaście krajów w całym regionie Azji i Pacyfiku (Australia, Brunei Darussalam, Kanada, Chile, Japonia, Malezja, Meksyk, Nowa Zelandia, Peru,Singapur, Stany Zjednoczone i Wietnam). Podstawą jest zawarte w 2005 roku porozumienie o partnerstwie strategicznym Trans-Pacific (TPSEP lub P4). Kraje członkowskie określiły termin zakończenia negocjacji w 2012 r., ale sporne kwestie związane z rolnictwem,własnością intelektualną, a także usługami i inwestycjami spowodowały przedłużenie negocjacji. Zawarcie TPP jest jednym z głównych celów strategii handlowej administracji Obamy. Umowa obejmuje 1/3 światowego handlu i ma pomóc w zapewnieniu trwałego pokoju oraz dobrobytu w regionie.

Kraje, które obecnie uczestniczą w negocjacjach TPP, to najwięksi partnerzy handlowi USA. Wymiana z nimi rośnie najszybciej – w 2012 roku handel z nimi miał dla Stanów Zjednoczonych wartość1,5 bln dol., a wymiana usług 242 mld dol. W najbliższych latach wartość wymiany z krajami TPP obejmie 40 proc. handlu zagranicznego USA.

Założenia:

WYKLAD XIV. DEFLACJA I INFLACJA W WARUNKACH GLOBALIZACJI

1. CZY DEFLACJA I INFLACJA TO ZJAWISKA WYLACZNIE MONETARNE ? JAKI WPLYW NA DEFLACJE I INFLACJE MA ROZWOJ MIEDZYNARODOWEJ WSPOLPRACY ,KONKURENCJA,INNOWACJE I WYSTEPOWANIE DLA KUPUJACYCH ZJAWISKA POZYTYWNYCH EFEKTOW ZEWNETRZNYCH.

Inflacja i deflacja to zjawska zarówno monetarne jak i ekonomiczne. Kryzys finansowy, który wybuchł w 2007 r., uwydatnił wady systemu opartego na dominującej roli waluty jednego państwa. Stany Zjednoczone, emitujące główną walutę MSW, stoją wobec wyboru między zaspokojeniem światowego zapotrzebowania na rezerwy walutowe a zachowaniem równowagi zewnętrznej i wewnętrznej. Problem ten, określany mianem dylematu Triffina, oznacza, że kraj, który chce wykreować walutę międzynarodową, jest skazany na deficyt obrotów bieżących. Utrzymując dług wobec reszty świata, zapewnia płynność międzynarodowym rynkom finansowym oraz gospodarce realnej. Brak deficytu na rachunku obrotów bieżących może prowadzić do małej podaży międzynarodowego pieniądza i rodzić ryzyko 26 Studia Europejskie, 2/2011 deflacji. W przypadku utrzymania systemu opartego na jednej walucie prawdopodobnie każdy kraj, którego waluta zastąpi dolara amerykań- skiego, będzie musiał zmierzyć się z tym problemem potęgującym narastanie globalnej nierównowagi.

2. CZY WZROST SYSTEMOWEGO RYZYKA FINANSOWEGO ISTOTNIE MOŻE ZMNIEJSZYC MIEKKA POLITYKA MONETARNA EBC, BRF .PODAJ ARGUMENTY ZA I PRZECIW (A. Ciupa )

W czasach wzrostu systemowego ryzyka finansowego miękka polityka monetarna EBC i BRF pozwala doraźnie zapobiec głębokiej deflacji. Powoduje ona zachwianie rynkowego mechanizmu przywracania równowagi między podażą, a popytem, w tym między poziomem oszczędności i inwestycji krajowych W konsekwencji osłabienia siły procesu dostosowawczego ryzyko systemowe, zwłaszcza międzynarodowych rynków finansowych, zwiększyło się. Dopływ taniego pieniądza z banków centralnych i budżetu stwarza instytucjom finansowym nowe możliwości spekulacji. Polityka monetarna EBC , w tym dostęp do pożyczek oprocentowanych poniżej stopy inflacji, sprawiła, że banki skorzystały z okazji związanej z wprowadzeniem do obrotu ponad 100 mld euro pożyczek. Pożyczki te są de facto formą subsydium dla banków krajów członkowskich Europejskiej Unii Monetarnej. Kapitał pożyczony za 1% moze zostać ulokowany po znacznie wyższej cenie i umożliwić osiągnięcie zysku nazywczajnego. Od początku kryzysu polityka monetarna EBC sprzyja płynności finansowej sektora bankowego krajów członkowskich.

3. SKUTKI DEFLACJI W EUROPIE DLA GOSPODARKI SWIATOWEJ I POZYCJI KONKURENCYJNEJ UE

Generalne skutki deflacji:

Negatywny wpływ na współczesną gospodarkę (w tym konkurencyjność UE):

  1. Nadmierny wzrost wynagrodzeń - z powodu nieelastyczności płac realny wzrost wynagrodzeń może być nadmierny, ze szkodą dla gospodarki m.in. w postaci wzrostu bezrobocia

  2. Deflacja podnosi koszt obsługi długu - ponieważ nominalna stopa procentowa od kredytów nie może spaść poniżej zera. Gdy nominalne przychody kurczą się, zaś nominalny dług pozostaje na niezmiennym poziomie to dłużnik musi przeznaczać na obsługę długu coraz większą część przychodów.

  3. Deflacja utrudnia obniżenie udziału długu publicznego w PKB - przykład Grecji, gdzie dług (mimo oddłużania) przekracza 170 proc. PKB, a deflacja jest głębsza niż 2 proc

  4. Deflacja może przekształcić się w „spiralę” – w ramach tej spirali deflacja aktywów hamuje aktywność gospodarczą, gdyż przedsiębiorcy spodziewają się niższych zysków, więc powstrzymują się przed inwestycjami. Mogą też mieć problemy w bilansach, gdyż deflacja wpływa na obniżenie wartości aktywów, lecz nie pasywów.

  5. Deflacja jest często zgubna dla biznesu, dla rządów - oznacza mniejsze wydatki konsumentów a to prowadzi do mniejszych wpływów z podatku VAT

W kontekście deflacji Europejski Bank Centralny ma do dyspozycji luzowanie ilościowe (QE). Chodzi o to, by znów wzrosła ilość pieniądza w obiegu w gospodarkach strefy euro, co miałoby uchronić jednolitą walutę przed błędnym kołem deflacji.

4. CZY QE (LUZOWANIE ILOSCIOWE) POLITYKI MONETARNEJ WZBUDZI POPYT INWESTYCYJNY,KONSUMPCYJNY,EKSPORTOWY,CZY PONOWNIE ZACHECI DO SPEKULACJI FINANSOWYCH

5. CZY REFORMY INSTYTUCJONALNE REDUKUJACE RYZYKO SYSTEMOWE,FINANSOWE I POBUDZAJACE PRZEDSIEBIORCZOSC,KONKURENCJE I INNOWACJE ORAZ ROZWOJ WSPOLPRACY MIEDZYNARODOWEJ SA EFEKTYWNIEJSZYM SPOSOBEM NIŻ STYMULACJA MONETARNA ,JAK I BUDZETOWA ?

6. WYKORZYSTAJ SCHEMAT ROWNOWAGI MUNDELLA FLEMINGA POSZERZONY O WPLYW : 1. REFROM INSTYTUCJONALNYCH ZWIEKSZAJACYCH EFEKTYWNOSC I DYNAMICZNA SPRAWNOSC RYNKU 2.POSZERZAJACYCH UDZIAL KONKURENCJI I WSPOLPRACY MIEDZYNARODOWEJ ORAZ 3.ZWIEKSZAJACYCH NAKLADY NA INNOWACJE RYNKOWE I ICH DOSTOSOWANIE DO WARUNKOW KONKURENCJI MIEDZYNARODOWEj DO DYNAMICZNEJ ANALIZY EFEKTYWNOSCI RYNKU W WARUNKACH GLOBALIZACJI


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ekonomia międzynarodowa zaawansowana bossak skrypt 2015
Ekonomia międzynarodowa zaawansowana bossak skrypt 2015
Ekonomia miedzynarodowa zaawansowana (opr pytania) BOSSAK
MSG pytania, Ekonomia międzynarodowa zaawansowana, Żukrowska
EKONOMIA MIĘDZYNARODOWA 16.11.2014-uzupełnienie, V rok, Wykłady, Ekonomia międzynarodowa
MSG DEFINICJE, ►► UMK TORUŃ - wydziały w Toruniu, ►► Ekonomia, Międzynarodowe stosunki gospodarcze
EKONOMIA MIĘDZYNARODOWA 26.10.2014, V rok, Wykłady, Ekonomia międzynarodowa
System NZ i Grupa Banku Światowego, Ekonomia międzynarodowa, Ekonomia międzynarodowa, Organizacje mi
Ekonomia międzynarodowa
Ekonomia miedzynadorowa wyklady poprzedni i nowy
EKONOMIA MIĘDZYNARODOWA #2
Ekonomia międzynarodowa wykłady UMK
Ekonomia miedzynarodowa sciagi
Ekonomia miedzynarodowa 07 11 2010r
Ekonomia miedzynarodowa Zajęcia 1
Pytana do egzaminu z EKONOMII MIĘDZYNARODOWEJ od malgosi

więcej podobnych podstron