Wyjaśnienie pojęć

KSENOFOBIA

Z gr. ksenos – obcy, cudzy, phobos – strach, przerażenie, jest postawą charakteryzującą się niechęcią i wrogością wobec innych narodów, religii, często wywołaną strachem. Generalnie postawa wiąże się z niechętnym lub wrogim stosunkiem do wszystkiego co obce.

 Przyczyn ksenofobii upatruje się w: sytuacji politycznej i ekonomicznej państwa (nastroje ksenofobiczne rodzą się w wyniku kryzysów politycznych, ekonomicznych i społeczno-kulturalnych) poczuciu wyższości danego narodu i pogardzie wobec innych nacji, która wynika przede wszystkim z niezrozumienia obcych kultur oraz braku tolerancji) i nieufności wobec nowych sytuacji.

Nieodłącznym składnikiem nastrojów ksenofobicznych jest idealizacja własnego narodu. Nastroje ksenofobiczne pojawiają się najczęściej wśród grup o niskim poziomie wykształcenia i statusie materialnym, ponieważ grupy te często postrzegają obcych jako dodatkowe zagrożenie. Poczucie zagrożenia ze strony obcych wykorzystują partie i ruchy polityczne, które głoszą w swoich programach hasła o charakterze ksenofobicznym.

NEOFASZYZM

Neofaszyzm jest ideologią, która wywodzi się od końca drugiej wojny światowej. Zwolennicy tej ideologii przejawiają ideologię faszyzmu.

Ugrupowania neofaszystowski

INDIE

Ochotnicze Stowarzyszenie Narodowe(RSS)- fanatyczna organizacja polityczno- religijna, powstała w 1925 roku. Licząca wraz z patronującym jej prawicowym Związkiem Ludowym ponad 1 mln członków. Głosi szowinizm hinduski i nietolerancje religijną w stosunkach do muzułmanów, występuje w obronie kultu ,,świętych krów”. RSS propaguje kult siły i prowadzi systematyczne szkolenia swoich członków we władaniu lathi(okuty kij policyjny). Ochotnicze Stowarzyszenie Narodowe głosi hasła przeciwstawiające się odrodzeniu dawnej potęgi starożytnych Indii, z odrzuceniem wszelkich zewnętrznych wpływów kulturowych. W 2002 roku RSS oskarżana przez międzynarodowe organizacje praw człowieka o zachęcanie i udział w pogromie w Gujaracie w 2002.

Zgromadzenie Islamskie(Dżamat-e Islami)- organizacja polityczno- religijna skupiająca znaczną część muzułmanów(zwłaszcza młodzież) zamieszkałych w Indiach. Jej działalność jest w znacznym stopniu reakcją na poczynania Ochotniczego Stowarzyszenia Narodowego. Organizacja ta propaguje hasła izolacjonalistyczne i głosi wyższość religii muzułmańskiej nad hinduistyczną.

Armia Sziwadżiego(Shiv Sena)- założona w czerwcu 1966 przez Bal Thakrego, skrajnie prawicowa organizacja działająca w stanie Maharaszta. Swą nazwą nawiązuje do imienia bohatera narodowego Maharasztry z XVII wieku. Zwalcza przybyszów z innych stanów, jej bojówki dokonują napaści na członków i siedziby postępowych organizacji politycznych i związkowych. Bal Tharke lansuje hasło: ,, Indie potrzebują jakiegoś Hitlera” . Działalność tego szowinistycznego i rasistowskiego ugrupowania(liczącego ok 100 tys. członków) spotyka się ze zdecydowanym potępieniem i odporem ze strony indyjskich komunistów.

Izrael

Partia Wolności( Cherut)- założona w 1948 roku skrajne prawicowe ugrupowanie polityczne łączące w swym programie nacjonalistyczną koncepcję utworzenia ,,wielkiego Izraela”- droga podboju dróg sąsiedzkich krajów arabskich- z syjonistyczną ideą sojuszu, czy wręcz personalnej więzi z międzynarodowym systemem kapitalistycznym. Rasizm wyrażający się w tezie o ,,narodzie wybranym”, zaciekły antykomunizm, militaryzm i zaborczość oraz ,,idea wodzowski”- to dalsze, nieodłączne składniki ideologii tej partii. Jeden z jej przywódców Menachem Bejgin w 1958 roku apelował do przedstawicieli armii: ,,Wy, Izraelczycy, nie możecie być litościwi zabijając swojego wroga. Dopóty nie możecie mu współczuć, dopóty nie zlikwidujemy tzw. kultury arabskiej, na której ruinach zbudujemy własną cywilizację.” Organem prasowym partii jest dziennik ,,Cherut” systematycznie podżegający do nienawiści wobec Arabów i wszystkiego co postępowe. Jego łamy roją się także na Polskę i Polaków(np. w numerze z 19.04. 1965 znalazło się Oszczerze stwierdzenie, jakoby wyniszczenie ludności żydowskiej w Polsce przez hitlerowców ,,było możliwe dzięki udziałowi Polaków, prześcigających hitlerowskich zbrodniarzy w swoich pomysłach.” ). Herut ostatecznie zakończył swą działalność w 1988 roku, kiedy to Likud przekształcił się w partię unitarną.

Japonia

Klub Szturmu Letniego(Seirankai)- opowiadała się przeciwko wszelkim kontaktom z krajami socjalistycznymi i za utrzymaniem więzów z kilka Czang Kaj-Szeka. Postulowała wprowadzenie konstytucji, która by podniosła znaczenie cesarza i armii. Jedną z wypowiedzi przywódcy tej organizacji Shinatara Inshihara była: ,, Jesteśmy sokołami. Sokół nie boi się nikogo i krąży gotów do walki. Tylko sokoły mogą uchronić naród przed złem.”

Stowarzyszenie Tarcz(Takenokai)- skrajnie nacjonalistyczna i militarystyczna organizacja założona w 1968 roku przez znanego pisarza Yukio Mishimę. Jej członkowie surowo wyselekcjonowani i poddani żelaznej dyscyplinie, noszą mundury przypominające stroje kadetów z carskiej marynarki wojennej(z których wywodzili się kamikaze, czyli ,,lotnicy śmierci’’) z napisem ,,Niech żyje cesarz na pagonach.” Takenokai głosi kult ,,boskiego cesarza” oraz militarystycznej przeszłości, zażądała wprowadzenia do konstytucji poprawki zezwalającej na swobodne zabijanie się i postulowała przeprowadzenie takiej reformy ,,Sił Samoobrony”, która by uczyniła z niej pełnosprawną, nowocześnie uzbrojoną i świadomą swych celów armię. Po rytualnej, samobójczej śmierci Mashimy w 1971 roku znaczenie organizacji bynajmniej nie zmalało, wypada dodać, że Stowarzyszenie Tarcz jest tylko jedną z 400 skrajnie prawicowych, nacjonalistycznych i militarystycznych organizacji działających w Japonii. Ogółem liczbę jej członków ocenia się na około 100 tys.

Pakistan

Zgromadzenie Muzłumańskie(Dżamat-e Islami)- skrajnie prawicowa partia wyznawców Islamu. Głosi nietolerancję religijną w stosunku do Hindusów oraz szowinistyczne ,,wilekopakistańskie” hasła. Opowiada się za ,,święta wojną” z Indiami. Jest to organizacja skrajnie antykomunistyczna i antydemokratyczna. Opowiada się za ustanowieniem w Pakistanie rządów ,,silnej ręki”. Jej członkowie zobowiązani są do bezwzględnego posłuszeństwa, często wykorzystani są w charakterze wykonawców zamachów na przeciwników politycznych.

Turcja

Partia Ruchu Narodowego- niewielka liczebnie, lecz bardzo aktywna, skrajnie prawicowa organizacja oparta na paramilitarnych, faszyzujących związkach młodzieżowych. Członkowie Partii Ruchu Narodowego zdobywają przeszkolenie za wzór wojskowy na specjalnych obozach ćwiczebnych i otwarcie nazywają sami siebie ,,narodowymi socjalistami” w nazistowskim znaczeniu tego określenia. Emblematem partii są trzy księżyce w konfiguracji przypominającej swastykę. Jej poprzednia nazwa brzmiała: Narodowo- Republikańska Partia Chłopska.

Przykłady ksenofobii współcześnie

ROSJA

Preambuła Konstytucji Federacji Rosyjskiej przyjętej 12 grudnia 1993 roku zaczyna się od słów: „My, składający się z wielu narodów lud Federacji Rosyjskiej…”. Termin po dzień dzisiejszy wywołuje kontrowersje i niestety tego rodzaju prawniczy język nie odpowiada rzeczywistości. W Rosji ksenofobia narasta na tle etnicznym co wyrażą się eskalacją niechęci a nawet wrogości wobec mieszkańców Kaukazu Północnego i imigrantów o niesłowiańskim wyglądzie, przede wszystkim z byłych republik radzieckich w Azji Centralnej. Według niezależnego Centrum Analitycznego Jurija Lewady, aż 58 proc. obywateli Federacji Rosyjskiej przyznaje, że przemawia do nich hasło "Rosja dla Rosjan!". Bardzo popularne jest również hasło "Dość karmienia Kaukazu!". Czego przykładem są następujące incydenty:

W nocy z 13 na 14 października 2013 roku 380 osób trafiło do aresztu za udział w zamieszkach w Moskwie. Powodem do demonstracji była śmierć 25-letniego mężczyzny- Jegor Szczerbakow. Demonstrujący domagali się natychmiastowego ujęcia sprawcy zabójstwa, jako podejrzanego wskazując jednego z imigrantów handlujących na pobliskim bazarze. To właśnie im Rosjanie zarzucają wzrost przestępczości w okolicy. Twierdzili, że policja jest opieszała w swoich działaniach, a władze stolicy zbyt liberalnie traktują przyjezdnych z Kaukazu i środkowej Azji. Około 1000 osób, wykrzykując nacjonalistyczne hasła("Rosja dla Rosjan"), ruszyła w kierunku pobliskiego centrum handlowego Biriuza, w którym pracuje wiele imigrantów. Demonstrujący wyważyli wejście do centrum handlowego, pobili ochronę obiektu, porozbijali witryny sklepów i zniszczyli wystawy, a następnie próbowali podpalić budynek kolejno przeszli na teren targowiska. Doszło do starć z interweniującymi siłami specjalnymi policji OMON, 23 osoby zostały ranne.

zniszczenia po nocnych starciach

W grudniu 2010 roku tłum kibiców i nacjonalistów urządził kilkutysięczną demonstrację w centrum Moskwy na placu Maneżowym. Bezpośrednim powodem wystąpień ulicznych była śmierć kibica stołecznego klubu Spartak, który zginął od postrzału, w wyniku szarpaniny z grupą Czeczenów. Demonstranci wykrzykiwali antykaukaskie i antyimigranckie hasła. Protesty trwały klika dni. Służby mundurowe dostały zalecenia, by tłumić w zarodku wszelkie wystąpienia o ksenofobicznym zabarwieniu, choć wcześniej patrzono na nie przez palce. W konsekwencji organizacje nacjonalistyczne z Ruchem Przeciwko Nielegalnej Imigracji na czele został zdelegalizowany, skazano również organizatorów ulicznych zamieszek.

W 2006 roku czterdziestotysięcznym mieście Kondopodzie w Karelii doszło do incydentu, który omal nie zakończył się pogromem przybyszy z Kaukazu. Zaczęło się od kłótni w restauracji. W jej wyniku miejscowi Rosjanie pobili kelnera, nielegalnego imigranta z Azerbejdżanu. Imigrant poskarżył się grupie Czeczenów, którzy uzbrojeni w noże i pałki, zaatakowali miejscowych. Zginęły dwie osoby. Do miasta przyjechali aktywiści Ruchu Przeciwko Nielegalnej Imigracji. Podburzyli ludność w konsekwencji czego zaczęły się rozboje. Spalono kawiarnie i restauracje należące do przybyszy z Kauakzu. Domagano się wygnania obcych z miasta. W wyniku starć osiem osób zostało rannych. Był to jeden z poważniejszych wybuchów szowinizmu i ksenofobii.

Od grudnia 2010 roku podjęto szereg działań, które miały na celu propagowanie międzyetnicznej tolerancji. Premier Putina zapowiedział stworzenie nadrzędnej struktury koordynującej prace ministerstw w kwestiach współpracy międzyetnicznej. Ministerstwo Edukacji ogłosiło plan wprowadzania do podręczników: „współczesnych praktyk wychowawczych w duchu tolerancji”. Deputowani Dumy zaproponowali kary pieniężne dla dziennikarzy i polityków poniżających w swych wypowiedziach godność poszczególnych grup etnicznych. Zorganizowano szereg spotkań, konferencji, telewizyjnych debat poświęconych problemu multikulturowego społeczeństwa. W ten sposób władze szukają recepty na zgodę między zamieszkującymi państwo grupami narodowościowymi i etnicznymi. Jednak eksperci sceptycznie oceniają te próby.

FILM

Ulica męczenników- film dokumentalny powstały w 2006 roku. Przedstawiający sytuacje w Hebronie. Jest to jedno z większych miast na Zachodnim Brzegu Jordanu. Mieszka w nim 150 tysięcy Palestyńczyków, 600 żydowskich osadników i potężny wojskowy garnizon mający strzec tych drugich przed autochtonami. Związany z historią i religią obu narodów Hebron często jest areną walk i gwałtownych starć.