SOKRATES – człowiek to istota, która powinna wiedzieć czym jest dobro,człowiek wyjsciowonie wie co to jest dobro, ale jest potencjalnie dobrym człowiekiem, cnota to dobro bezwzgledne, nikt kto posiada wiedzęnie może czynic zła, zło jest wynikiem nieswiadomosci. Człowiek ma wiedzę wewnętrzna.OBRAZ CZŁOWIEKA POTENCJALNIE DOBREGO

PLATON –posiadamy wiedze niezaleznie od tego co robimy w życiu- wiedzę ludzka. ANAMNEZON- jest to platoński obraz człowieka,wzniesienie się ponad wyzyny. Każdy człowiek nie może być mędrcem bo w danym pokoleniu może być tylko jedna osoba (są dusze lepsze pośród nas) mowa potoczna – mowa głupców. TEORIA DUSZY- dusza ludzka istniała już wcześniej przed ciałem, potem została połączona z ciałem, przebywa w świecie idei, ma swoją przeszłość. CNOTA rozum,popędliwość, pożadliwość a laczy je sprawiedliwosc.

- świat,który możemy dostrzec za pomocą zmysłów

- świat, którego nie możemy dostrzec za pomocą zmysłów (świat idei,świat zmysłów)

ARYSTOTELES – świat to jedna masa ale złożona z różnych form, właściwości ostateczne, cechy dla człowieka: myślenie, mowa, śmiech…Mamy zdolności, które nie posiadająinne byty. Człowiek ta sama materia ale inna forma substancja.Głównymcelem naszegożycia tobyciedobrym człowiekiem a ostatecznym cel to szczęście.

STOICY – człowiek nie musi wpływać na zaburzenia swojego życia, może wewnętrznie być szczęśliwy mimo niepowodzeń. coś dziać się musii nie ma na to wpływu. Człowiekw rękach losu jest marionetką. Świat jest wieczny, niekończąca się cykliczność. Trwanie bez złudzeń. Nie należy aż tak bardzo traktować życia serio. Życie zgodne z naturą, cel życia to szczęscie a etyka okresla czym ono jest i jak je uzyskac.

ŚW. AUGUSTYN – człowiek żyje w rozdarciu między tymco cielesna a duchowe. dusza jest bardziej doskonała niz ciała bo jest bliższa Bogu.Każdy człowiek jest zdolny odbudować, rozpocząć swoje zycie od nowa, od czasu do czasu spada na człowieka jakies nieszczęście ale człowiek jest w stanie się podnieść się z tego samodzielnie, Człowiek nie powinien zyc przeszłością,całkowicie należy do Boga, gdyż Bog jest Twórca dobra, (zlo pojawia się tam gdzie dobro). Człowiek jest istota wolna,wybiera miedzy dobrem a złem. Człowiek ma skłonność czynic zło, odwrocic się od Boga, a gdy już się odwraca, wówczas Go najbardziej potrzebuje, by się znów podnieść.Nieszczęścia są czymś naturalnym,człowiek podnosi sięz wielu nieszczęść, może się odrodzić.Jest stworzony na podobieństwo Boga, ale jest niedoskonałym odbiciem posiada zdolność do grzechu. Człowieknie może być przywiązany do bobr materialnych,

ŚW. TOMASZ – do 3 miesiaca jest możliwa aborcja, gdyż dziecko jeszcze nie otrzymało duszy,człowiek nie może znac Boga, wiedza może być pośrednia. Wszystko co Bóg stworzył jest złożone. Człowiek jest podwójnie złożony.Twierdził, że wytwory Boga sa doskonałe, człowiek tego nigdy nie zastapi. Bog dla człowieka jest niepoznawalny, ale poznajemy go pośrednio (rozważając Boze stworzenie). Dusza jest zależna od cielesności. Możemy znać tylko to co poznajemy zmysłowo. Metafizyka aniołów - aniołowie mogą poznać Boga bezpośrednio są bezcielesni. Człowiek ma trojaką strukture.

MISTYKA NADREŃSKA – EKHART, TAULER, SUZO

Ekhart – człowiek jest istotą zależna, człowiek ma szanse na bezpośrednie widzenie Boga, istota dążąca do Boga. Człowiek ma możność poznania Boga bezpośrednio, droga,która dzieli nas od Boga jest bardzo długa, trzeba przejść duchowe oczyszczenie. Cel - zjednoczenie z Bogiem, pozbycie się myślio knfortowym, luksusowym życiu ( nie pozbywamy się rzeczy, alemusimy czuć, że tego nie potrzebujemy)unio mistyka - zjednoczenie z Bogiem ostatni etap - człowiek rezygnuje z dążenia do Boga, człowiek może sam stać sobie Bogiem, jest to coś elitarnego, wyrwanie człowieka ze świata w którym żyjemy.

KARTEZJUSZ – opiera to co jest ludzkie na rozumie,związek człowieka z Bogiem jest słaby, pojawia się jako element systemu. Człowiek jest panem siebie w sposób niedoskonały może zapanować nad światem. Człowiek pojawia się jako ja myślace w samotności. Ciała mogłoby nie być a człowiek by istniał - DUALIZM PSYCHOFIZYCZNY (istnieje dusza i ciało ale są niezależne od siebie). Dusza to wór na wszystkie emocje, dusza myśli i wszystko co psychiczne to domena duszy. Człowiek może pomyśleć sobie o wszystkim czego chce, myślowo jest wolny. Ciałem jest ograniczony,dusza jest z poza świata przyrody, ciało jest z świata przyrody i podlega jej zasadom. Ciało jest mechaniczne,można je naprawić, działa niezależnie od duszy. Człowiek jest całościa psychofizyczna.

Sceptycyzm metodyczny – wątpienie Kartezjusza, czy ta wiedza jest prawdziwa

Wiedza musi mieć pewną podstawe, człowiek potrzebuje wiedzy, by moc zapanować nad światem. Wiedza naukowa Kartezjusza. COGITO ERGO SUM -> twierdzenie niepodważalne

Rozum się nie myli (dusza bezcielesna myśli ,ze myśli- HYBRYDA )

Człowiek jest istota myslacą, w mysleniu jest wolny,nie ma granic. Ciało jest to substancja inna ,podlega pewnym ograniczeniom, pod względem duchowym jesteśmy wolni.

PASKAL - wiara w rozum nie zaprowadzi daleko człowieka, nasza wiedza ma charakter fragmentaryczny. Poznanie nigdy nie jest pewne zależy to m.in.od wieku "Człowiek jest jak trzcina, ale trzcina myśląca". Dzięki rozumowi możemy osiagnąć wiele. Porzadek rozumu i porzadek serca(rozumuintuicja, która pozwala się odnależć w świecie, intuicja etyczna) Nigdy nie będziemy mieli pewności, że sens życia, ktory znamy nie jest tylko uznawany przez nas i czy jest własciwy. Bóg jest dawcą reguł,karze nas i nagradza - porządek moralny nigdy nie mamy pewnościczy to ten właściwy nadany przez Boga. Nie ma pewności czy Bóg istnieje, może żyćjakby był lub nie --> zakład Paskala.(dowody na istnienie Boga) Lepiej wierzyć w Boga bo można stracic niewiele, a gdy nie bedziemy wierzyćw Boga a okaże się że nie istnieje to możemy wiele stracic.

Dwa źródła przyjmowania wiary:

1)strach przed odrzuceniem wiary (jeżeli nie będę wierzyć w Boga tospotka mnie kara, a gdy będę wierzyć spotkamnie nagroda - życie wieczne. Chrześcijanin dąży do zysków a Paskal to odsłania2)wiara wyssana wraz z mlekiem matki

FREDERYK NIETZSCHE -Niechrześcijański obraz człowieka. Jest kultura, która wspiera rozwój, ale też taka,która osłabia człowieka.Wiąłzany jest z ideologią nazizmu ( Hitler przeczytałjego ksiażki "Wola mocy", "poza dobrem i złem")Podmiot słaby- człowieknie bedzie w stanie oprzeć się zmianom, które niesie kultura, smutny koniec człowieka. Historia naturalna człowieka - zanim stał się człowiekiem był zwierzęciem. Echo zwierzęcia jest obce do końca życia - popęd. Kiedy zwierze staję się elementem grupy przez gwałt czyli najazd jednej grupy na drugą. człowiek rodzi się w piecu co sprawia mu ból. Zwierze to istota silna, człowiek słabnie po dziśdzień. Wraz z włączeniem człowieka do społeczeństwa tworzy się moralność (sam siebie ogranicza). Człowiek będąc z innymi sam się ogranicza aby mógł współżyć z innymi. Rośnie w siłe jak istota społeczna, ale słabnie jako jednostka. Człowiek jest jak udomowione zwierze - istot słabsza.W człowieku pojawia się świadomość i moralność- dwa organy. MORALNOŚĆ ze względu na życie w społeczeństwie. Musi hamować swoje popędy. Wolimy mieć w swoim oteczeniu ludzi łatwych, przystępnych,współpracujących, ustępliwych dbajacych bardziej o innych niż o siebie.

Dwa rodzaje moralności i dwa rodzaje ludzi: 1)panowie - silny charakter, samosterowalni, nie ulegają wpływom, cnota to odwaga,gardzą słabością, litością i altruizmem 2)niewolnicy - człowiek nie myślisam "Człowiek zdolny do zła jest zdolny do dobra ". " człowiekzdolny do wielkiego zła jest zdolny do wielkiego dobra".

Drugi podział to :1)nadludzie - niesie z sobą nowe wartości, pchnie kulturę na nowe tory 2)ludzie ostatni - wygodny, ceni długie życie,tolerancyjny - odbierająsens i poczucie życia

ZYGMUNT FREUD - to co mówi jest zgodne z pogladami Nietzschego, ale nie wpływają na siebie. Istota biologiczna,która aby żyć musi dostarczać energi ze środowiska, jest to energia fizyczna. Część energii fizycznej zmienia sie na energię psychiczną i magazynowaną jest w niej ID. Kiedy rośnie energia rośnie napięcie - ID rozluźnia to. Akty seksualne w najbardziej efektywny sposób rozładowują napięcie. ID nie ma kontaktu ze światem.EGO ja człowiecze, kontaktuje się ze światem.Człowiekjest istotąniemonogamiczną. SUPEREGO to kim ego chciałoby być. (struktura osobowosci)

JEAN PAUL SARTRE -człowiek jest odpowiedzialny wobec prawdy,Pochodzenie dobra i zła jest ziemskie i to człowiek decyduje o normach ( nie są nadane z gory). Wszystko jest możliwe, absolutna wolność. Człowiekowi wszystko wolno, wybiera co bedzie robi. Człowiek idzie drogą i trafia na skałę (musi ją ominąć albo zdobyć) - na drodze sa przeszkody. Sama skała nie jest przeszkoda, ale coś co uznam w tej skale za przeszkodę( znajde cień pod skałą to mogę odpocząć i ona nie jest przeszkodą, ale kiedy pomyślę,że skała uniemożliwia mi przejście na druga stronę to wtedy uznam ją za przeszkodę. Wybór pierwotny np.nie poszłam na matematykę więc zamknęłam juz jakąś droge aleotworzyłam inna. Wolność jest przekleństwem, człowiekjest odpowiedzialny za swój los. Fałszywa wiara -zagłuszenie odpowiedzialności za swój los.