Antropologia filozoficzna

Wykład 11 i 12 ^(01.12.2010)

‘’Kolokwium’’ na temat: „co wiesz o duszy?”

Filozofowie pytają czy istnieje Bóg, a co za tym idzie- czy istnieje dusza? Starszą od filozofii jest religia w wyjaśnianiu zjawisk, religia towarzyszy ludzkiej kulturze i cywilizacji. Filozofia zastała pewien ukształtowany religijnie obraz świata i człowieka w tym świecie. Stawia pytania czy przekonania religijne (wiara religijna) rozpatrywana jako zbiór zdań jest w ogóle możliwa do poznania wyłącznie racjonalnego? (człowiek chce rozumieć to w co wierzy, jako istota racjonalna). Pojęcia kosmosu, Boga, duszy, wieczności to pojęcia pochodzące z mitologii i religii, które chcemy zrozumieć, czy te pojęcia mają desygnaty obiektywnie istniejące- czy to istnieje. Drugie pytanie to: czy te rzeczywistości są poznawalne racjonalnie?

Religijne pojęcie duszy (religijne pojęcie człowieka)

Stary Testament myśli konkretami nie znając pojęć abstrakcyjnych (oderwanych od świata materialnego). Konsekwencja braku abstrakcji jest to, że imię, które pojawia się oznacza konkretna osobę, działającą w konkretny sposób; imię „oznacza”, jest tożsame z osobą, wyraża osobę (to odbija się także w słowiańskich i innych językach). ST nie dzieli człowieka na ciało i duszę, w ST człowiek jest jednością, używali symboli człowieka- serce, nerki. Potem przyszło uświadomienie sobie nieśmiertelności człowieka w ST, zwłaszcza w ostatnich księgach pisanych już w kulturze hellenistycznej. Potem nieśmiertelność będzie łączona z wiecznością. Biblia mówi o człowieku jako jednej osobie, która istnieje również w kontekście nieśmiertelności. Ale to co mówi Biblia trzeba korygować(?) z jej celem. Mówi o człowieku jako o istocie wolnej,, przed którą Bóg stawia różne propozycje. Bez pojęcia grzechu nie ma integralnej Biblii, żeby mówić o zbawieniu trzeba mówić też o grzechu. Oddziaływujące na religię i filozofię było spotkanie chrześcijaństwa (NT) z myślą hellenistyczną. Filozofia grecka pochodzi od wiary z filozoficznym obrazem człowieka, z antropologią filozoficzną- platońska i arystotelesowską; obie są nie do pogodzenia z religią, ale zaczną szukać, która z nich jest bliższa (wydawało im się, że platońska). Filozofia antyczna przyniosła do religii człowieka, podzielonego na ciało i duszę, znalazły się w widzeniu człowieka dwa sprzeczne elementy- materialny zmierzający do rozpadu, rozkładu oraz element duchowy. Z czasem ten podział stał się coraz wyraźniejszy. Wizja arystotelesowska jest nie do pojęcia dla Ewangelii, bo po śmierci bytu, rozpadu materii i formy- jedno i drugie ginie. Ten dualizm wpłynie na podwójne, dualistyczne widzenie czegokolwiek. Arystoteles nie widział możliwości połączenia w człowieku pierwiastka niematerialnego z materialnym, a nie ma trzeciego sposobu istnienia poza tymi dwoma. Św. Tomasz mówił, że człowiek istnieje na pograniczu istnienia materialnego a duchowego, jest częściowo zakorzeniony w przyrodzie, a częściowo, przez dusze w świecie niematerialnym. Człowiek jest istotą pełną wewnętrznych sprzeczności. Filozof w sprawach religijnych jest przygotowany, że albo nie pozna, albo pozna fragmentarycznie.