Sabina Koczoń – Zurek
Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza
Tematyka wykładów:
Pedagogika opiekuńcza (pedagogika opieki) jako dyscyplina naukowa.
Przedmiot, zadania pedagogiki opiekuńczo – wychowawczej.
Podstawowe funkcje pedagogiki opiekuńczej i związanych z nią metodyk.
Pedagogika opiekuńcza a pedagogika ogólna, społeczna i specjalna.
Zadania pedagogiki opiekuńczo – wychowawczej.
Zapotrzebowanie na profesjonalną działalność opiekuńczo - wychowawczą
Profesjonalizm wychowawców.
Rodzaje działań opiekuńczo – wychowawczych – profilaktyka.
Obszary działalności opiekuńczo – wychowawczej – niedoceniane, niedostrzegane. Organizacja opieki w Polsce- podstawowe elementy.
Uwarunkowania i bariery w realizacji praw dziecka
Diagnoza w pracy opiekuńczo- wychowawczej.
Europejskie trendy w zakresie opieki nad dzieckiem.
Sposoby zapobiegania trudnościom szkolnym - nauczanie i wychowanie.
Postawy i błędy wychowawcze rodziców i pedagogów.
Tematyka ćwiczeń:
Zajęcia organizacyjne. Ustalenie obszaru badań pedagogiki opiekuńczo –wychowawczej.
2,3. Podstawy historyczne opieki nad dzieckiem w Polsce:
a. początki opieki (pierwsze instytucje opiekuńcze, Ks. St. K
onarski, G. Piramowicz);
b. wkład królowej Marii Ludwiki Gonzaga w doskonalenie praktyki opiekuńczej (zakon szarytek, walka o los dziecka nieślubnego, ks. G. P. Boduen);
c. rodzinnopodobne zakłady opieki nad sierotami;
d. prekursorzy i reprezentanci pedagogiki opiekuńczej w Polsce (St. Markiewicz, Jordan H., RGO, WŁ. Szenajch, Ks. Bliziński, A. Jeżewski, J. Cz. Babicki, W. Szuman, H. Radliska, M. Grzegorzewska, A. Kamiński, R. Wroczyński).
e. zagraniczni przedstawiciele pedagogiki opiekuńczej: J. H. Pestalozzi, H. Ch. Kofoed, C. Freinet, A. S. Neil, St. Szacki, A. S. Makarenko, W. Suchomilski, J. Adams, M. Richmond, C. R. Rogers.
f. wybitne polskie placówki i ich organizatorzy: ks. B. Markiewicz, K. Lisiecki, J. Korczak.
g. Opieka na dzieckiem w Polsce po II wojnie światowej (Galped, ośrodki metodyczne, współczesny system opieki i wychowania).
Dąbrowski Zdzisław, Kulpiński Franciszek (2000): Pedagogika opiekuńcza. Historia, teoria, terminologia. Olsztyn, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego, cz. II, III..
D. Wosik-Kawala (red) , (2011). Rodzinne i instytucjonalne środowiska opiekuńczo- wychowawcze. Lublin. UMCS., rozdz. III.
S. Badora (2009). Z zagadnień pedagogiki opiekuńczej. Tarnobrzeg. Wyd. PWSZ, rozdz. V.
Wychowanie opiekuńcze J. Korczaka, A.S. Makareknko, H. Ch.Kofoeda
Dąbrowski Z.: Pedagogika opiekuńcza w zarysie T. 2. Olsztyn 2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
4. Zakresy opieki.
Dąbrowski Z.: Pedagogika opiekuńcza w zarysie T.1. Olsztyn 2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
5. Kategorie opieki.
Dąbrowski Z.: Pedagogika opiekuńcza w zarysie T.1. Olsztyn 2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
6. Struktura opieki: potrzeby ponadpodmiotowe, funkcje, postawy opiekuńcze.
Dąbrowski Z.: Pedagogika opiekuńcza w zarysie T.1. Olsztyn 2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
7. Struktura opieki: sytuacje, czynności opiekuńcze; atmosfera opieki.
Dąbrowski Z.: Pedagogika opiekuńcza w zarysie T.1. Olsztyn 2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
8.Formy i metody opieki, stosunek opiekuńczy, proces opieki, funkcje opieki.
Literatura:
Dąbrowski Z.: Pedagogika opiekuńcza w zarysie T.1, 2. Olsztyn 2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
9. Zasady regulujące realizację procesu opiekuńczo wychowawczego.
Dąbrowski Z.: Pedagogika opiekuńcza w zarysie T.1, 2. Olsztyn 2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
10. Planowanie pracy w placówkach opiekuńczo-wychowawczych.
Analiza planów wybranych placówek opiekuńczo- wychowawczych.
Dąbrowski Z.: Pedagogika opiekuńcza w zarysie T.1, 2. Olsztyn 2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
11. Kolokwium zaliczające przedmiot.
12. Podsumowanie zajęć –współczesne problemy pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej. Zaliczenie przedmiotu.
Literatura podstawowa:
Dąbrowski Z.: Pedagogika opiekuńcza w zarysie T.1,2. Olsztyn 2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
Dąbrowski Zdzisław, Kulpiński Franciszek: Pedagogika opiekuńcza. Historia, teoria, terminologia. Olsztyn 2000, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego, cz. II, III.
Gajewska G. (2006). Pedagogika opiekuńcza. Elementy metodyki. Zielona Góra. Wyd. „Gaja”.
D. Wosik-Kawala (red) ,(2011). Rodzinne i instytucjonalne środowiska opiekuńczo- wychowawcze. Lublin. UMCS.
S. Badora (2009). Z zagadnień pedagogiki opiekuńczej. Tarnobrzeg. Wyd. PWSZ.
Kelm, Albin: Węzłowe problemy pedagogiki opiekuńczej. Warszawa 2000, Wydawnictwo „Żak”, cz. I, pkt 1-3.
Kamińska U. (2005). Zarys metodyki pracy opiekuńczo – wychowawczej w rodzinnych i instytucjonalnych formach wychowania. Katowice. Wyd. UŚ.
Kępski, Czesław (2003): Opieka i wychowanie w rodzinie. Lublin, UMCS
Badora Sylwia, Czeredecka Barbara, Marzec Danuta (2001): Rodzina i formy jej wspomagania. Kraków, Impuls.
Matyjas B. (red) (2005). Problemy teorii i praktyki opiekuńczej. Kielce. Wyd. Akademii Świętokrzyskiej.
Ustawa o Pomocy Społecznej (nowelizacje) i Rozporządzenia dotyczące pracy placówek opiekuńczo- wychowawczych.
Biedroń, M., Prokosz, M. (2001). Teoretyczne i praktyczne aspekty współczesnej pedagogiki opiekuńczej. Toruń, Wy. Adam Marszałek.
Pyrzyk L. (1998), Prekursorzy pedagogiki opiekuńczej, Toruń.
Przykładowa literatura uzupełniająca- zabawy o tematyce wychowawczej:
Andrychowska-Biegacz J.; „Gry i zabawy rozwijające dla dzieci młodszych : 50 przykładów zajęć do praktycznego wykorzystania”; Wydawnictwo Oświatowe FOSZE, Rzeszów 2006
A. Braun; „Zabawy w domu i w plenerze”; Jedność 1999r
J. Bąk, E. Wiewióra- Pyka; „ Bajkowe spotkania”; Rubikon 2003
T. Bohner; „ Zabawy ułatwiające nawiązywanie kontaktów”; Jedność 2002r
E. Diekemper; „Więcej niż wyciszenie”; Jedność 2005r
Donelly A.; „Gry i zabawy dla dzieci : dla dzieci w wieku od 4 do 8 lat” ;K.E. Liber, Warszawa 2003
I. Fleming; „Zabawy na uspokojenie”; Jedność 1999r
Fleming I.; „Gry i zabawy na wycieczkę szkolną” ;Jedność, Kielce 1998
Fuchs B.; „Gry i zabawy na dobry klimat w grupie” ; Jedność, Kielce 1999
Gajewska G. Doliński A.; „Teoretyczno –metodyczne aspekty warsztatu pedagoga. Scenariusze zajęć wychowawczych” ;PEKW Gaja, Zielona Góra 2002
Gajewska G. Szczęsna A. Doliński A.; „Teoretyczno –metodyczne aspekty wychowania. Scenariusze zajęć wychowawczych”; Nr 1, 2, 3, 4, PEKW Gaja, Zielona Góra 2003
Gajewska G. Bazydło – Stodolna K.; „ Teoretyczno –metodyczne podstawy pracy opiekuńczo –wychowawczej w świetlicy. Scenariusze zajęć wychowawczych” ;Nr 8, PEKW Gaja, Zielona Góra 2005
Gajewska G., Doliński A. (2002). Teoretyczno – metodyczne aspekty warsztaty pedagoga. Scenariusze zajęć wychowawczych. Zielona Góra: PEKW „Gaja”.
Gajewska G., Szczęsna A., Doliński A. (2003). Teoretyczno – metodyczne aspekty wychowania. Scenariusze zajęć wychowawczych. Zielona Góra: PEKW „Gaja”. N r. 1, 2, 3, 4.
Gajewska G., Bazydło – Stodolna K. (2005). Teoretyczno – metodyczne podstawy pracy opiekuńczo – wychowawczej w świetlicy. Scenariusze zajęć wychowawczych. Nr.8. Zielona Góra: PEKW „Gaja”.
Red. A. Król; ;” Zabawy na słońce i deszcz”; Kraków 1998r
K. Ostrowska; „ W poszukiwaniu wartośći”; Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 1998r
Klaus W. Vopel ; [przekł. z niem. Magdalena Jałowiec]; „ W cudownej krainie fantazji”;. Kielce : "Jedność", 2000
Klaus W. Vopel ; [przekł. z niem. Magdalena Jałowiec]; „Umiejętność współpracy w grupach : zabawy i improwizacje”; Kielce : "Jedność", 2002
Klaus W. Vopel ; [przekł. z niem. Magdalena Jałowiec]; „Przerwa, która daje siłę : zabawy ułatwiające naukę : dla dzieci, młodzieży i dorosłych”; Kielce : "Jedność", 2003
Klaus W. Vopel ; [przekł. z niem. Magdalena Jałowiec]; „Podróże w nieznane”; Kielce : "Jedność", 2000
Klaus W. Vopel ; [przekł. z niem. Magdalena Jałowiec]; „Jak pobudzić kreatywność grupy? : propozycje ćwiczeń i zabaw” ; Kielce : "Jedność", 2003
Klaus W. Vopel ; [przekł. z niem. Magdalena Jałowiec]; ”Kreatywne rozwiązywanie konfliktów : zabawy i ćwiczenia dla grup”; Kielce : "Jedność", 2003
W. Vopel ; [przekł. z niem. Magdalena Jałowiec]; ”Poradnik dla prowadzących grupy”. Kielce : "Jedność", 1999.