Pionowa struktury atmosfery jest niejednorodna mozna w niej okreslic wiele charakterystycznch warstw
Pionowa struktura atmosfery rysunek 1
Troposfera: to warstwa atmosfery przylegajaca bezposredno do powiezchni atmosfery srednia temp liczona przy powiechni oceanow wynosi 15 stopni wraz z wzrostem wysokosci zmnejsza sie temp. Mniejwiecej 0,6stopnia na karzde 100m warstwa ta siega do wysokosci ok 15km w gurnej jej czesciach temp osiaga -50 stopni do -55 a cisnienie spada od warosci 1atm npm do wartosci 0,1atmo. W warstwie tej znajduje sie ogromna wiekoszc masy atmosfery ziemskiej to w tej wrstwie zachodza wszelkie zjawiska pogodowe oraz nastepuje rozprzeszczanie sie zanieczyszczen atmosfery powyzej troposfery na wysokosci ok 20km npm znajduje sie tropopauza w ktorej wystempuja charakterystczne obszary nieciaglosci atgmosfery cecha charaktystyczna sa silne prady strumieniowe mas poqietrza.ktorych predkosc przekracza 200km/h
Powyzej tropopauza znajduje sie stotosfera w tej warstwie temp wzrasta od -55 do 0 wzrost temp w tej warstwie spowodowany jest reakcjami chemicznymik jakie zachodza w czesci tej warsty zwanej ozonosfera
oznosfera znajduje sie ok 20/25 km npm dzieki tej warstwie jest mozliwe zycie na ziemi, gdyz abspobuje ona smiertelne dla organizmow zywych pormieniownaie UV dzieki procesom opisanymi ponizyszmi reakcjami
W rakcjach tych wydziela sie cieplo powodujace w zrost tem tej warstwy atmosfey
mezosfera: w warstwie tej ponownie temperatura spada do ok 80 do 100 co charakterystczne w warstwie tej stosunek telnu do azotu jest identyczny jak przy powieschi ziemi powyzej mezosfery rozciaga sie termosfera w ktorej temperatura wzrasta gwaltownie a bardzo rozezodzne tam gazy przechodza w postac jonowa pod wplywem dzialania promieniowania slonecznego. Dzieki jonizacji garow od tej warstwy atmosfery odbijaja sie krutkie fale radiowe.
Dolna czesc troposfery do wysokosci 2km nazywana jest wewntrzna czescia atmosfery w warstwie tej zachodzi wiekszosc zajwisk pogodzowych i ma miejsce rozprzeszczeniaanie sie zanieczyszczen w warstwie tej dodatkowo wyruzniamy charakterystyczne obszary
RYSUNEK 3
Wysokosc warsty laminarnej atmosfery dla terenow zurbanizowanych siega ona 15 do 20m dla terenow lesnych 10 do 15m dla traw do metra, gladkie powieszchnie zagladzone to jest do kilku centymetrow, w warstwie tej dominuje laminary przeplyw gazow atmosferycznych
wewntrzna warstwa lezy bezposrednio nad warstwa laminarna siega do wysokosci ok200m w warstwie tej dominuje wplyw podlozoa na temperarure i wilgotnosc w warstwie tej nie nastepuje zamiana gradientu temperatury i wilgotnosci w funkcji wysokosci ma to funkcje w zewnetrznej warstwie granicznej rozpowszechniajacej sie na wysokosci od 200 do 2000m w warstwie tej wystempuja pionowe ruchy mas powietrza oraz gurbulencje wywolane wiatrem powyzej 6 km nad powerzchnia ziemi wieja zawsze wiatry zachodnie
Masa powietrza to jego ogromna objetosc liczona w tysiacach km szescienych majaca w calej sej objetosci ta samom temperature i objetosc aby powstala okreslona masa powietrza musi duza jego objetosc przebywac dostatecznie dlugi czas nad obszarem zrudlowym z kturego przejmuje temperature i wilgotnosc w zaleznosci od obszaru zrudlowego wyruzniamy 4 typy mas powietrza typ
A mast arktyczne
P masy polarne
C masy zwrotnikowe
R masy rownikowe
Wyruzniamy dwa typy
Kontynetalny
Morski
Co zalezy od tego czy proad byl morski lub kontynetalny. Znajomosc wlasciwosci naplywajacych mas powietrza pozwala na prognozoawnie rozpowszechnienianai sie pol.sterzen zanieczyszczen sterzen zanieczyszczen atmosfery
OPISUJAC Znieczyszczenie atmosfery niwystaczy podac wielkosc emisji i imisji lecz rowniez czasoprzestrzenny rozklad tych parametrow
Emisja jest to transport z zrudla do srodowiska np z komina do atmosfery wymiarem fizycznym jest srumien masy np tony na rok gramy na godzine
imisja jest rezultatem emisji i wyrazona jest w jednostak masy w odniesiesniu od odjetosci na do jednego metra powierza
ZANIECZYSZCZENIA ATMOSFERY
Zanieczyszczenia dzielimy na zanieczyszczenia naturalne i zanieczyszczenia antropogiczne
Zaieczszczenia naturalne powstaja bez podzialu czlowieka i zaliczmy doniej:
Wybuchy wulkanow
Naturalne porzary lasu
Produkty przemiany baktreji w osadach dennych moz i oceanow
Antropogeniczne zrodla zanieczuszczen:
Sa to atakie spowodowane przez czlowieka np tlenetkwengla ditlenekwegla tlenekazotu tleneksiarki weglowodory pyly fluorowce zanieczyszczenia te prowadza do degradacji naturalnego srodowiska glownymi zrudlami tycha zanieczyszcen sa przemysl przedewszystkim przemysl enegetyczny chutniczy chemicny petrochemiczny
-druga grupa to bedzie transport wtym wszystkie jego rodzaje kolowy morski lotniczy
-trzecia gropa emitujaca do atmosfery to gospodarka kmunalna po tzw niska emisje
-rolnictwo
Pyly i areozole:
Areozol to zawiesina kropel cieczy czastek ciala stalego w gazie
PM10 to czastki pylu kturego srednica areodynamiczna jest do 10mikrometrow
TSD to pyly zawieszone n mikrogramach na cm szescienny
Opad calkowity pylu w kg(t)na KM2 jaki opadnie na powieszchnie
Opisujac pylowe zanieczyszczenia atmosfery nalezy podac wielkosc emisji wielkosc imisji oraz czasoprzestrzeny rozpad tych parametrow, pyl odzialowywuje szkodliwie na srodowsiko:
Utrudnia dostemp promieni slonecznych do powiechni ziemi
Zanieczyszcza pozostale elementy srodowiska w szczegulnosci wode i glebe
Opadajc na powieszchnie roslin zatyka aparaty szparkowe lisci
Podraznia drogi odechowe zwiezat i ludzi
Pyly czesto zaiweraja w swym skladzie wiele bardzo toskycznych substancji kture po przedostaniu sie droga odechowa do organizmu powoduja jego zatrucie
Glownymi emitorami pylu do atmosfery sa:
Przemysl enegetyczny
Transport kolowy
Przemysl materialow budowlanych ceramicznych
Substancjami przenoszcymi razem z pylami moga byc:
Aldechydy
Wegowodory alifatyczne
Dioksyny
Zwiazki metali cziezkich
Duze zagrozenie dla srodowiska obecnoscia zwiazkow metali cizkich w pytlach wynika z dzialania jonow tych metali na enzymy mikro organizmow bioracych udzial w samo oczyszczaniu sie srodowiska. Bardzo waznym, niestty nie docenianym zjawiskiem pogarszajacym jakosc przyziemnym jest zjawisko wturnego pylenia
Zjawisko wturnego pylenia polega na powturnym unoszeniu do przyznienych warst poiwetrxa pylu zedponoanego(opadlego bonc osiadlego) zjawisko wywolane jest turbulencjami powietrza wywolanymi wiatrem lub i ruchem komunikacyjnym wielkosc tego zjawiska zalezy od:
Ilosci i rodzaju zepowanego pylu
Sily i kierunku wiatru
natezenia ruchu komunikacyjengo
Sil atchezj miedzy pylem a podlozem
Od wielkosci opadu atmosferycznego
Zmiana imisji pylu przyziemnych warstwach powietrza funkcji odleglosci od emitora linowego (ulica) warunkach wturnego pylenia